Tách bạch ưu đãi thuế cho hoạt động kinh tế ban ngày, ban đêm: Chuyên gia nói gì?

Mới đây, Bộ Tài chính đã có công văn đề xuất các chính sách, biện pháp ưu đãi thuế, phí và lệ phí đối với hoạt động kinh tế ban đêm (KTBĐ). Theo đó, Bộ Tài chính cho rằng để thúc đẩy các doanh nghiệp, các hộ kinh doanh tham gia hoạt động kinh tế ban đêm có thể xem xét, áp dụng một số chính sách, biện pháp ưu đãi về phí và lệ phí.

Cụ thể, miễn lệ phí môn bài đối với các hộ gia đình, cá nhân, nhóm cá nhân, tổ chức đăng ký kinh doanh tại địa bàn thí điểm KTBĐ; miễn phí thẩm định cấp giấy phép kinh doanh karaoke, vũ trường; giảm 50% mức phí thăm quan các bảo tàng lịch sử, di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh, công trình văn hóa; giảm 50% phí thẩm định chương trình nghệ thuật biểu diễn tại địa bàn thí điểm KTBĐ.

Trước đó, Bộ Tài chính cũng đã nhận được ý kiến của 13 bộ, ngành, trong đó hầu hết ý kiến đều cho rằng công tác quản lý của bộ, ngành không liên quan đến phát triển KTBĐ nên không đề xuất các chính sách, ưu đãi thuế, phí và lệ phí đối với hoạt động này.

Theo báo cáo của Bộ Tài chính, qua nghiên cứu tình hình phát triển KTBĐ tại một số nước cho thấy KTBĐ mang lại nguồn thu lớn cho nhiều quốc gia. Tại Anh, KTBĐ tạo ra doanh thu trung bình 66 tỷ bảng mỗi năm; tại Úc, con số này là 715 tỷ AUD vào năm 2017; tại Nhật, con số này là 400 tỷ yên vào năm 2020. Đồng thời, KTBĐ cũng giúp kích thích văn hóa, du lịch, tạo ra nhiều việc làm.

Tuy nhiên, báo cáo gần đây của Bộ Tài chính cho biết phát triển KTBĐ bên cạnh những lợi ích nêu trên, ở một số địa phương vẫn có những khó khăn.

Cụ thể, sản phẩm, dịch vụ ban đêm vẫn còn chưa thực sự đa dạng, chủ yếu là ăn uống, các hoạt động văn hoá nghệ thuật còn chưa nhiều; các chợ đêm hay các khu phố đêm của một số địa phương chưa thực sự ấn tượng. Dịch vụ lưu trú, các dịch vụ ban đêm hầu hết có quy mô trung bình và nhỏ; chưa có sự kết nối các dịch vụ để tạo ra các chương trình hấp dẫn du khách. Thời gian mở cửa dịch vụ về đêm còn quá ngắn; đa số các cơ sở kinh doanh dịch vụ ban đêm đóng cửa lúc 23-24h.

Cùng với đó, các địa phương đều chưa có một cơ quan hay bộ phận nào chuyên trách quản lý hoạt động KTBĐ trong khi đây là một mô hình phát triển mới, có nhiều tác động đến kinh tế, văn hoá - xã hội và môi trường.

Ngoài ra, báo cáo của các địa phương gửi Bộ Tài chính cho biết đều chưa có khu vực được quy hoạch riêng biệt dành cho phát triển KTBĐ, một số dịch vụ còn xen lẫn với khu dân cư, sử dụng không gian công cộng, gây ảnh hưởng đến sinh hoạt của người dân.

Cũng theo Bộ Tài chính, qua nghiên cứu kinh nghiệm các nước cho thấy một số nước có chính sách hỗ trợ tài chính cho phát triển KTBĐ nhưng không thấy có quốc gia nào có chính sách hỗ trợ, ưu đãi về thuế.

Chính vì vậy, Bộ Tài chính cho rằng về bản chất, việc tách bạch chính sách ưu đãi về thuế đối với hoạt động kinh tế ban ngày và KTBĐ không phải là giải pháp thực sự góp phần khuyến khích các chủ thể tham gia vào hoạt động KTBĐ.

Trong khi đó, sẽ gây ra khó khăn, phức tạp trong công tác quản lý thuế vì đa phần người lao động, tài sản của doanh nghiệp, hộ kinh doanh trong khu vực có hoạt động KTBĐ đều tham gia vào hoạt động kinh tế ban ngày và KTBĐ nên khó tách bạch thu nhập để áp dụng chính sách ưu đãi thuế.

Trao đổi với VietnamFinance, chuyên gia kinh tế, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, cho rằng đối với hoạt động kinh doanh có doanh thu, có thu nhập là phải đóng thuế cho ngân sách nhà nước, tuy nhiên, việc đánh thuế đối với hoạt động kinh tế ban đêm hoàn toàn khác với việc đánh thuế kinh tế ban ngày.

Thứ nhất, môi trường hoạt động kinh doanh của kinh tế ban đêm hoàn toàn khác biệt so với hoạt động kinh tế ban ngày.

Thứ 2, môi trường kinh doanh khác nhau cũng kéo theo nhiều loại chi phí khác nhau, kể cả các chi phí về bảo đảm an ninh, trật tự xã hội cho đến các chi phí phục vụ khác có liên quan. Trong đó, chi phí cho người hoạt động kinh tế ban đêm hoàn toàn khác với chi phí cho người hoạt động kinh tế ban ngày.

Chính vì vậy, vị chuyên gia kinh tế này cho rằng việc tách bạch thuế, phí cho hoạt động kinh tế ban ngày, ban đêm là hoàn toàn hợp lý.

Theo PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh, hoạt động kinh tế ban đêm thực chất là tận dụng của hoạt động kinh tế ban ngày, vì vậy, mức đánh thuế cho hai loại hình hoạt động kinh tế này cần phải xem xét cho phù hợp.

“Hiện nay hoạt động kinh tế ban đêm đang được chúng ta khuyến kích, phát triển, vì thế cần có một mức thuế hợp lý để khuyến khích loại hình kinh tế này, từ đó để người kinh doanh hoạt động này có cơ hội thúc đẩy loại hình kinh tế ban đeem”, ông Thịnh nói.

Trước ý kiến của Bộ Tài chính cho rằng việc tách bạch thuế giữa hoạt động kinh tế ban ngày và kinh tế ban đêm sẽ gây ra khó khăn, phức tạp trong công tác quản lý thuế, chuyên gia Đinh Trọng Thịnh cho rằng vấn đề này cũng cần phải xem xét thật kỹ lưỡng, phải có sự giám sát chuyên sâu của các cơ quan chức năng để tạo ra sự công bằng cho các chủ thể trong nền kinh tế tư nhân.

Ông Thịnh cho rằng việc kiểm soát trong công tác quản lý thuế giữa hoạt động kinh tế ban ngày và kinh tế ban đêm hoàn toàn có thể làm được.

“Hiện nay chúng ta đã thực hiện hoá đơn điện tử, chính vì vậy, nếu cá nhân, doanh nghiệp muốn được hưởng chính sách ưu đãi thuế thì bắt buộc các hoá đơn phải chuyển sang internet và được kết nối với các cơ quan quản lý. Với việc chuyển đổi trong thời đại công nghệ 4.0, tôi cho rằng chúng ta có thể dễ dàng kiểm soát được”, PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh cho hay.

Xem thêm: Đề nghị sửa luật, giảm thuế cho hàng trăm nghìn doanh nghiệp