Tăng tốc phổ cập xe điện, Việt Nam ở đâu trong chuỗi giá trị pin lithium toàn cầu?

Thiên Ân - Thứ năm, 17/07/2025 13:00 (GMT+7)

(VNF) - Khi Việt Nam tăng tốc chuyển đổi năng lượng sạch, công tác logistics cho pin lithium đang trở thành yếu tố then chốt thúc đẩy tăng trưởng. Với cơ sở hạ tầng, chính sách và đối tác phù hợp, Việt Nam sẵn sàng dẫn đầu chuỗi giá trị pin trong khu vực.

Theo báo cáo từ Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA), nhu cầu pin toàn cầu dự kiến sẽ tăng mạnh, gấp 4,5 lần vào năm 2030 và hơn 7 lần vào năm 2035, do chính sách thúc đẩy năng lượng sạch.

Ông Lê Tuấn Anh, Vụ trưởng Vụ Kinh tế công nghiệp, dịch vụ cho biết, thế giới đang chứng kiến sự dịch chuyển mạnh mẽ của ngành năng lượng toàn cầu, với pin lithium-ion đóng vai trò trung tâm trong sự phát triển của xe điện (EV) và hệ thống lưu trữ năng lượng (BESS).

Trên khắp châu Á, các chính phủ và ngành công nghiệp không ngừng nỗ lực giữ vững vị thế trong nền kinh tế năng lượng sạch. Chuỗi cung ứng lithium và sản xuất pin được nâng tầm ưu tiên chiến lược, và Việt Nam đang vươn mình thành một nhân tố chủ chốt trong ngành này, bà Ee-Hui Tan, Giám đốc Khai thác của FedEx Việt Nam và Campuchia, nhận định.

Vận chuyển pin lithium đặt ra những thách thức đặc thù bởi chúng được xếp vào nhóm Hàng nguy hiểm bởi các đặc tính hóa học.

Ngành pin lithium của Việt Nam phát triển nhanh chóng

Quy hoạch Phát triển Điện lực Quốc gia VIII đặt mục tiêu hơn 39% năng lượng tái tạo trong tổng sản lượng điện vào năm 2030, và áp dụng hoàn toàn xe điện vào năm 2050. Những mục tiêu này không chỉ thể hiện cam kết mạnh mẽ về phát triển bền vững, mà còn củng cố vai trò ngày càng quan trọng của quốc gia trong chuỗi giá trị năng lượng sạch khu vực và toàn cầu.

Theo dự báo của IMARC Group, thị trường pin lithium-ion của Việt Nam được kỳ vọng sẽ tăng trưởng với tốc độ kép hàng năm (CAGR) 10,1% trong giai đoạn 2025–2033, do nhu cầu bùng nổ từ ngành xe điện và năng lượng tái tạo. Khi ngành này phát triển, tầm quan trọng của việc xây dựng các hệ sinh thái hỗ trợ vững chắc càng trở nên thiết yếu. Trong đó, logistics nổi bật như một trụ cột chính đảm bảo chuỗi giá trị pin lithium của Việt Nam từ nguyên liệu đầu vào đến sản phẩm hoàn thiện đều có thể vận hành hiệu quả, an toàn và đủ sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Nhìn về tương lai, theo bà Ee-Hui Tan, ngành pin lithium của Việt Nam mở ra cơ hội lớn để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế dài hạn và khẳng định vai trò chiến lược của quốc gia trong chuỗi cung ứng năng lượng sạch toàn cầu.

Với nhu cầu quốc tế ngày càng tăng, trữ lượng khoáng sản tiềm năng và môi trường chính sách thuận lợi, đặc biệt sau khi Nghị quyết số 68-NQ/TW được ban hành thì Việt Nam đang ở vị thế thuận lợi để thu hút dòng vốn đầu tư chất lượng. Nghị quyết nhấn mạnh vai trò phát triển khu vực kinh tế tư nhân, mở rộng khu công nghiệp và nâng cấp hạ tầng, qua đó trực tiếp hỗ trợ nhu cầu doanh nghiệp trong lĩnh vực năng lượng sạch và sản xuất pin. Để tận dụng tối đa đà phát triển này, việc tiếp tục đầu tư vào logistics, nguồn nhân lực và cải cách thủ tục pháp lý sẽ đóng vai trò then chốt.

Bà Ee-Hui Tan, Giám đốc Khai thác của FedEx Việt Nam và Campuchia

Đồng thời, Việt Nam cần nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh các nền kinh tế cùng khu vực đang phát triển nhanh chóng. Các quốc gia như Indonesia và Thái Lan không chỉ mở rộng quy mô sản xuất pin mà còn xây dựng hệ sinh thái tích hợp từ khai thác, sản xuất đến tái chế.

Để vươn lên dẫn đầu, Việt Nam cần vượt qua mục tiêu về năng lực, chuyển sang ưu tiên nội địa hóa chuỗi cung ứng, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và bảo đảm tuân thủ các tiêu chuẩn toàn cầu. Khi các tập đoàn quốc tế mở rộng hiện diện tại ASEAN, Việt Nam đối mặt với thách thức kép là thu hút đầu tư bền vững trong khi vẫn phải đảm bảo khả năng phục hồi trước những cú sốc bên ngoài cũng như sự phụ thuộc vào công nghệ.

Với hạ tầng phù hợp, năng lực vững chắc và các đối tác chiến lược, Việt Nam không chỉ sẵn sàng cạnh tranh mà còn sẵn sàng dẫn đầu trong định hình tương lai ngành năng lượng sạch của Đông Nam Á, đồng thời tạo ra giá trị bền vững cho cả nhà đầu tư lẫn ngành công nghiệp.

Vai trò then chốt của logistics trong xuất khẩu pin lithium

Vận chuyển pin lithium đặt ra những thách thức đặc thù bởi chúng được xếp vào nhóm Hàng nguy hiểm (Dangerous Goods – DG) bởi các đặc tính hóa học. Pin lithium chịu sự quản lý chặt chẽ từ các tổ chức quốc tế như Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) và Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO), với yêu cầu nghiêm ngặt về bao bì, nhãn mác, chứng từ và quy trình vận chuyển nhằm đảm bảo an toàn ở mọi giai đoạn của chuỗi cung ứng.

Do đó, một hệ thống logistics hiệu quả không chỉ bảo vệ tính toàn vẹn của loại sản phẩm nhạy cảm này mà còn giúp rút ngắn thời gian vận chuyển, giảm thiểu rủi ro sự cố và nâng cao độ tin cậy của toàn bộ chuỗi cung ứng.

Trong môi trường được quản lý chặt chẽ như hiện nay, việc có một đối tác logistics đủ năng lực có thể tạo nên sự khác biệt quan trọng. Chẳng hạn, FedEx đang hỗ trợ các nhà sản xuất trong nhiều lĩnh vực như năng lượng sạch, y tế và công nghệ cao thông qua những giải pháp vận chuyển hàng nguy hiểm (DG) trọn gói.

Mỗi năm, FedEx vận chuyển an toàn hàng triệu lô hàng chứa pin và thiết bị sử dụng pin trên toàn cầu, được hỗ trợ bởi các giải pháp đóng gói đạt chứng nhận Liên Hợp Quốc (UN), dán nhãn chính xác và vận chuyển hàng không chuyên biệt thông qua mạng lưới toàn cầu của mình, bà Ee-Hui Tan cho biết.

Đặc biệt đối với các nhà xuất khẩu pin Việt Nam trong môi trường cạnh tranh toàn cầu, ngoài việc tuân thủ quy định thì tốc độ và độ tin cậy cũng đóng vai trò không kém quan trọng. Tận dụng dịch vụ giao hàng nhanh và công cụ theo dõi đơn hàng theo thời gian thực, các nhà sản xuất có thể đáp ứng lịch giao hàng khắt khe và xây dựng niềm tin với khách hàng quốc tế.

Khu công nghiệp tập trung đóng vai trò là chất xúc tác cho hiệu quả chuỗi cung ứng. Ở tỉnh Sơn Đông (Trung Quốc), các thành phố như Tế Nam và Thanh Đảo đóng vai trò trung tâm chuyên sản xuất pin lithium, được đầu tư 14 tỷ USD nhằm xây dựng chuỗi cung ứng tích hợp toàn diện từ nguyên liệu đầu vào đến lắp ráp thành phẩm cuối cùng. Chính sách hỗ trợ và cơ sở hạ tầng thúc đẩy mô hình liên kết công nghiệp, cho phép Sơn Đông mở rộng công suất và hợp nhất hoạt động sản xuất.

Tại Việt Nam, ngành công nghiệp sản xuất pin đang hình thành cũng có thể phát triển theo mô hình tương tự, các tỉnh phía Bắc như Hải Phòng, Hà Nội và Hà Tĩnh thu hút sự quan tâm từ nhiều nhà đầu tư lớn.

Bằng cách tập trung đầu tư, hạ tầng và phát triển nguồn nhân lực tại các khu vực này, Việt Nam hướng tới xây dựng một trung tâm sản xuất pin hiệu quả cao. Điều này cũng đặt ra yêu cầu ngày càng cao đối với hệ thống logistics tuân thủ quy chuẩn nhằm vận chuyển pin lithium một cách an toàn và hiệu quả.

Pin lithium 'Made in USA': Nước đi mới của 'ông lớn' Trung Quốc

Pin lithium 'Made in USA': Nước đi mới của 'ông lớn' Trung Quốc

(VNF) - Các công ty lớn của ngành pin Trung Quốc, như Kandi Technologies và CBAK Energy, vừa công bố kế hoạch hợp tác xây dựng hai cơ sở sản xuất pin lithium tại Mỹ với mục tiêu khai thác nhu cầu ngày càng tăng của nước này với thị trường xe điện.

‘Than đá của tương lai’ châm ngòi cuộc chiến mới giữa Mỹ và Trung Quốc

‘Than đá của tương lai’ châm ngòi cuộc chiến mới giữa Mỹ và Trung Quốc

(VNF) - Tập đoàn pin lithium Albemarle Corp. của Mỹ đã thất bại trong việc mua lại doanh nghiệp sở hữu mỏ lithium tiềm năng nhất tại Australia. Điều này đã góp phần khiến tham vọng thống trị lĩnh vực pin lithium của Mỹ chững lại một bước và tụt lại so với Trung Quốc.

'Ông lớn' sản xuất pin lưu trữ năng lượng của Trung Quốc muốn làm nhà máy tại Hải Dương

'Ông lớn' sản xuất pin lưu trữ năng lượng của Trung Quốc muốn làm nhà máy tại Hải Dương

(VNF) - Công ty Xiamen Hithium Energy Storage Technology (Trung Quốc) - đơn vị sản xuất pin lithium đứng đầu thị trường Trung Quốc - có ý định đầu tư xây dựng nhà máy tại tỉnh Hải Dương.

Ý kiến ( )
Tốn kém khi thực thi ESG: 'Doanh nghiệp nên bắt đầu từ dự án nhỏ'

Tốn kém khi thực thi ESG: 'Doanh nghiệp nên bắt đầu từ dự án nhỏ'

(VNF) - Đưa ra lời khuyên về việc thực hiện ESG với doanh nghiệp, chuyên gia cho rằng các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, nên bắt đầu thực hiện từ các dự án nhỏ với chi phí thấp.

Thúc đẩy chuyển đổi kép cho phát triển bền vững: Những thách thức cần vượt qua

Thúc đẩy chuyển đổi kép cho phát triển bền vững: Những thách thức cần vượt qua

(VNF) - Việt Nam đang thúc đẩy chuyển đổi số và chuyển đổi xanh nhằm hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững. Đây vừa là cơ hội để đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh và khẳng định vị thế quốc gia trong chuỗi giá trị toàn cầu, vừa là thách thức lớn đối với doanh nghiệp và cơ quan quản lý về thể chế, nguồn lực, hạ tầng công nghệ và năng lực nhân sự.

Kinh tế tuần hoàn: ‘Thách thức lớn nhất là khoảng cách giữa chính sách và thực thi’

Kinh tế tuần hoàn: ‘Thách thức lớn nhất là khoảng cách giữa chính sách và thực thi’

(VNF) - Theo ông Vũ Thái Trường, Trưởng phòng Biến đổi khí hậu và Môi trường - UNDP Việt Nam, trong việc thúc đẩy kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam, thách thức lớn nhất là khoảng cách giữa chính sách và thực thi. Chính sách đã rất tiến bộ, nhưng doanh nghiệp và địa phương cần thêm công cụ, dữ liệu và hướng dẫn cụ thể để triển khai.

'Việt Nam không chạy theo số lượng lớn tín chỉ giá rẻ'

'Việt Nam không chạy theo số lượng lớn tín chỉ giá rẻ'

(VNF) - Thay vì tập trung tạo ra lượng lớn tín chỉ carbon giá rẻ, Việt Nam nhấn mạnh việc phát triển tín chỉ chất lượng cao nhằm bảo đảm lợi ích quốc gia và nâng cao vị thế trên thị trường quốc tế.

'Cuộc khủng hoảng thầm lặng': Rào cản vô hình khiến DN Việt bất lợi khi đàm phán quốc tế

'Cuộc khủng hoảng thầm lặng': Rào cản vô hình khiến DN Việt bất lợi khi đàm phán quốc tế

(VNF) - Khi làn sóng ESG ập đến, phần nổi của tảng băng là những báo cáo đẹp đẽ và các cam kết. Nhưng phần chìm, thứ đang khiến hàng nghìn doanh nghiệp Việt "đau đầu" chính là cuộc khủng hoảng dữ liệu thầm lặng: Số liệu phân mảnh, thu thập thủ công, và không thể chứng minh với đối tác quốc tế.

Nông sản Việt vượt qua 'bài test' quốc tế, 2 bí quyết thu tỷ USD trên toàn cầu

Nông sản Việt vượt qua 'bài test' quốc tế, 2 bí quyết thu tỷ USD trên toàn cầu

(VNF) - Hàng loạt quy định về chống phá rừng, minh bạch nguồn gốc và giảm phát thải đang khiến nông sản Việt đối mặt thách thức lớn khi muốn tiếp cận thị trường cao cấp. Trong đó, mắc ca – ngành còn non trẻ đang phải vượt qua yêu cầu khắt khe từ EU và các hệ thống bán lẻ quốc tế.

Hà Nội tính hỗ trợ tới 5 triệu đồng mỗi người để đổi xe máy điện

Hà Nội tính hỗ trợ tới 5 triệu đồng mỗi người để đổi xe máy điện

(VNF) - Người có xe máy xăng khi chuyển sang xe điện có giá trị từ 10 triệu đồng trở lên sẽ được hỗ trợ tiền tối đa 5 triệu đồng, theo dự thảo của HĐND TP. Hà Nội.

'Hộ chiếu' ESG: DN Việt tụt hậu vì 'có cũng được, không có cũng chẳng sao'

'Hộ chiếu' ESG: DN Việt tụt hậu vì 'có cũng được, không có cũng chẳng sao'

(VNF) - Trong khi các thị trường lớn siết chặt tiêu chuẩn, ESG đang trở thành “tấm hộ chiếu” để doanh nghiệp Việt bước vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy nhiên, khoảng cách giữa khẩu hiệu và hành động vẫn còn rất lớn. Các chuyên gia cho rằng ESG chỉ thực sự mang lại giá trị khi doanh nghiệp chủ động thay đổi, thay vì chạy theo phong trào.

Xây dựng đô thị bền vững: Tái thiết toàn diện hay cải tạo từng phần?

Xây dựng đô thị bền vững: Tái thiết toàn diện hay cải tạo từng phần?

(VNF) - Mô hình chính quyền hai cấp được triển khai song song với yêu cầu đẩy nhanh đô thị hóa bền vững đã mở ra cơ hội tái thiết đô thị toàn diện dựa trên trụ cột số hóa, phân quyền minh bạch và liên kết vùng.