Thống đốc: Ngân hàng khó nhận biết việc khách hàng dùng nguồn tín dụng đen để trả nợ

Tại phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm tại phiên họp sáng 10/8 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi (Bến Tre) nêu vấn đề rằng thời gian qua, tình hình tội phạm liên quan đến “tín dụng đen”, cho vay nặng lãi diễn ra rất phức tạp với nhiều thủ đoạn hết sức tinh vi.

“Hiện nay có một thực trạng là bên cho vay nặng lãi buộc bên đi vay phải sang tên quyền sở hữu nhà, tài sản hoặc quyền sử dụng đất như một biện pháp để thế chấp, cầm cố hoặc để làm tin, đến khi bên đi vay không thể trả được nợ, lãi mẹ đẻ lãi con thì bọn chúng sẽ đi sang nhượng nhà đất, tài sản đó cho người khác mà chủ sở hữu không thể đứng ra ngăn cản được và các cơ quan chức năng rất khó trong việc thu thập chứng cứ để xử lý”, đại biểu phản ánh và chất vấn Bộ trưởng về biện pháp đấu tranh, xử lý nhóm tội phạm này.

Đồng thời chất vấn Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đang có mặt tại phòng họp Diên Hồng, vị đại biểu Bến Tre nói, hiện nay có thực trạng khi người dân vay ở các ngân hàng, đến kỳ đáo hạn thì phải đi vay nóng ở bên ngoài với lãi suất cao để trả vào trong ngân hàng để làm thủ tục vay lại.

“Thống đốc có biết tình trạng này đang diễn ra rất phổ biến ngoài xã hội hay không và có giải pháp gì để khắc phục trong thời gian tới?”, bà Nhi chất vấn.

Trả lời đại biểu Nhi, Bộ trưởng Tô Lâm khẳng định, 3 năm qua, lực lượng công an phối hợp với các lực lượng có liên quan xử lý, giải quyết trấn áp mạnh mẽ loại tội phạm này. Kết quả, tội phạm “tín dụng đen” đã được kiềm chế và đẩy lùi, không còn tình trạng phức tạp, công khai, lộng hành như thời gian trước đây.

Tuy nhiên, Bộ trưởng đánh giá, tình hình vẫn tiềm ẩn phức tạp, nhất là cho vay qua Internet.

“Gần đây, ngành công an triệt phá băng nhóm hoạt động với quy mô lớn, hoạt động ở nhiều tỉnh thành do các đối tượng, thậm chí có cả người nước ngoài tham gia điều hành với quy mô rất lớn, số tiền cho vay lên tới nghìn tỷ đồng”, Bộ trưởng Tô Lâm nói.

Đề cập nguyên nhân chủ yếu của tình trạng trên, Tướng Tô Lâm nhìn nhận, do nhu cầu tín dụng đen trong nhân dân rất lớn. Trong khi đó, việc xử lý tội phạm liên quan đến tín dụng đen gặp khó khăn do số đối tượng dùng các thủ đoạn lách luật nên khó xác định giữa phạm vi dân sự với hình sự.

“Nếu không thận trọng, có thể hình sự hóa quan hệ dân sự. Nhưng nếu không làm tốt sẽ bỏ lọt tội phạm”, Bộ trưởng nêu khó khăn.

Nêu giải pháp trong thời gian tới, Bộ trưởng Tô Lâm khẳng định sẽ trấn áp mạnh mẽ tội phạm vi phạm pháp luật liên quan đến "tín dụng đen", không được chủ quan chùng xuống.

Vẫn theo Bộ trưởng, ngành công an cũng phối hợp chặt chẽ với ngành ngân hàng đẩy mạnh các biện pháp để người dân tiếp cận được nguồn vốn vay của các tổ chức tín dụng một cách thuận lợi, không phải không phải đi vay “tín dụng đen”.

Một trong những biện pháp căn cơ hiện nay được Bộ trưởng Tô Lâm nêu là sử dụng căn cước công dân để thực hiện cho vay, giải quyết những vấn đề về tín chấp, thế chấp tài sản, theo đó các tổ chức ngân hàng, tài chính có thể xác định ngay được người vay rất chính xác.

Bộ trưởng Bộ Công an cũng khẳng định sẽ tiếp tục điều tra, xử lý nghiêm các loại tội phạm vi phạm pháp luật liên quan đến "tín dụng đen" bởi phần lớn các tổ chức "tín dụng đen" đều có liên quan, có quan hệ với đối tượng tội phạm hình sự.

“Ngành Công an đã có giải pháp đấu tranh phòng, chống tội phạm, đặc biệt là các nhóm tội phạm có tổ chức. Đây là giải pháp rất quan trọng đã thực hiện thành công và sẽ tiếp tục thực hiện”, Bộ trưởng hồi âm đại biểu.

Liên quan đến vấn đề này, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết, với vai trò là cơ quan quản lý Nhà nước, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành các quy định pháp lý về việc cho khách hàng vay vốn, trong đó có điều kiện vay vốn, khách hàng nêu rõ khoản vay và khả năng trả nợ, đồng thời thỏa thuận thời hạn trả nợ.

Theo Thống đốc, thực tế sẽ có trường hợp khách hàng không trả được nợ thì có thể yêu cầu gia hạn nợ, có đơn đề nghị và chứng minh khả năng trả nợ theo thời hạn mới. Để trả nợ, khách hàng có thể có nhiều nguồn khác nhau, có trường hợp khách hàng vay tín dụng đen thì tổ chức tín dụng khó có thể biết được nguồn trả nợ từ đâu.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cũng thông tin, hiện nay mạng lưới các chi nhánh, phòng giao dịch của các tổ chức tín dụng là rất đa dạng, cùng với đó là các công ty tài chính và tổ chức tài chính vi mo. Do đó, khi có nhu cầu vay vốn người dân nên tiếp cận các kênh chính thức.