Top 10 sự kiện ngành ngân hàng Việt Nam năm 2025

Số liệu của NHNN chỉ ra, tính đến ngày 27/11/2025, dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế đạt trên 18,2 triệu tỷ đồng, tăng 16,56% so với cuối năm 2024. Mức tăng này cao hơn đáng kể so với cùng kỳ năm 2024 (11,47%), đồng thời sớm hoàn thành mục tiêu tăng trưởng tín dụng 16% cho năm 2025 mà NHNN đã đề ra.

Mức tăng trưởng này phản ánh sự phục hồi rõ nét của cầu tín dụng và vai trò hỗ trợ của hệ thống ngân hàng đối với tăng trưởng kinh tế trong năm 2025.

Động lực chính của tăng trưởng tín dụng năm nay tiếp tục đến từ cho vay doanh nghiệp trong môi trường lãi suất duy trì ở mức thấp. Mặc dù mặt bằng lãi suất có xu hướng nhích lên trong những tháng cuối năm, song đến tháng 11/2025, lãi suất cho vay bình quân đối với các khoản giải ngân mới vẫn chỉ ở mức 6,88%/năm, qua đó hỗ trợ đáng kể khả năng hấp thụ vốn của khu vực doanh nghiệp.

Bên cạnh yếu tố thị trường, sự linh hoạt trong điều hành chính sách của NHNN cũng đóng vai trò quan trọng. Khác với các năm trước, ngay từ đầu năm 2025, NHNN đã chủ động đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống khoảng 16%, nhằm hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng GDP 8%.

Đến cuối tháng 7/2025, NHNN tiếp tục điều chỉnh tăng hạn mức tăng trưởng tín dụng cho các tổ chức tín dụng, tạo dư địa mở rộng cung ứng vốn phù hợp với nhu cầu thực tế của nền kinh tế. Đáng chú ý, các ngân hàng nhận chuyển giao bắt buộc ngân hàng yếu kém cũng được nới room tín dụng ở mức cao hơn, nhằm hỗ trợ quá trình tái cơ cấu.

Trong một diễn biến liên quan, tại Công điện số 128/CĐ-TTg, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu NHNN khẩn trương xây dựng lộ trình và triển khai thí điểm việc gỡ bỏ cơ chế giao chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng, dự kiến thực hiện từ năm 2026. Đây được xem là một bước đi quan trọng trong nỗ lực đổi mới công cụ điều hành tiền tệ, hướng tới mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8% trong năm 2025 và khoảng 10%/năm trong giai đoạn 5 năm tới.

Tuy nhiên, theo giới phân tích, việc dỡ bỏ hạn mức tín dụng cần đi kèm với lộ trình rõ ràng và cơ chế giám sát chặt chẽ. Nguyên nhân là do việc bỏ room tín dụng có thể thúc đẩy tăng trưởng tín dụng mạnh hơn trong bối cảnh mức đòn bẩy của nền kinh tế và hệ thống ngân hàng đã ở mức cao, qua đó làm gia tăng mức độ dễ tổn thương của hệ thống.

Trong phiên giao dịch đầu tiên của năm 2025, chỉ số USD-Index (DXY) - thước đo sức mạnh của đồng USD so với rổ tiền tệ chủ chốt - đứng ở mức 108,28 điểm và sau đó duy trì xu hướng giảm trong phần lớn thời gian của năm. Tính đến ngày 23/12/2025, DXY giảm xuống 98,06 điểm, tương ứng giảm 9,61% so với đầu năm, phản ánh xu hướng suy yếu rõ rệt của đồng bạc xanh trên thị trường quốc tế.

Tuy nhiên, diễn biến tỷ giá USD/VND lại đi ngược với xu hướng suy yếu của USD toàn cầu. Trong suốt năm 2025, tỷ giá USD/VND chịu áp lực tăng liên tục, đặc biệt trên thị trường tự do. Cá biệt, vào giữa tháng 11, giá bán USD trên thị trường chợ đen có thời điểm lên tới 27.900 VND/USD, tăng gần 8% so với đầu năm.

Tính đến ngày 23/12/2025, tỷ giá USD/VND trên thị trường liên ngân hàng giao dịch quanh mức 26.330 VND/USD, tăng khoảng 3,3% so với đầu năm, vẫn nằm trong vùng kiểm soát của Ngân hàng Nhà nước (NHNN). Trong khi đó, tỷ giá trên thị trường tự do ghi nhận phổ biến ở mức 26.800 - 26.870 VND/USD, phản ánh áp lực cầu ngoại tệ vẫn hiện hữu.

Theo giới phân tích, áp lực tăng tỷ giá chủ yếu xuất phát từ các yếu tố nội tại. Trong bối cảnh Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) duy trì mặt bằng lãi suất USD ở mức cao trong phần lớn thời gian đầu năm, NHNN lại giữ lãi suất VND ở mức thấp nhằm hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, khiến chênh lệch lãi suất USD - VND ở trạng thái âm. Điều này làm gia tăng động cơ nắm giữ USD và gây áp lực lên tỷ giá.

Bên cạnh đó, hoạt động xuất nhập khẩu tăng mạnh trước thời điểm các chính sách thuế quan mới của Hoa Kỳ có hiệu lực đã khiến nhu cầu thanh toán và dự trữ USD tăng đột biến. Các yếu tố khác như biến động giá vàng, tâm lý đầu cơ ngoại tệ, cùng với dư địa can thiệp hạn chế do dự trữ ngoại hối ở mức thấp, cũng góp phần gia tăng sức ép lên thị trường ngoại hối.

Trước diễn biến căng thẳng của tỷ giá, trong năm 2025, NHNN đã chủ động triển khai các biện pháp điều hành linh hoạt. Đáng chú ý, nghiệp vụ hoán đổi ngoại tệ với các tổ chức tín dụng được sử dụng nhằm ổn định thị trường tiền tệ và ngoại hối. Riêng trong tháng 12/2025, NHNN đã tổ chức 2 phiên giao dịch hoán đổi ngoại tệ. Theo Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, các động thái này nhằm đáp ứng nhu cầu thanh khoản của hệ thống, đặc biệt trong giai đoạn cao điểm cuối năm, bên cạnh kênh cung ứng vốn thông qua nghiệp vụ thị trường mở.

Song song với các công cụ thị trường, NHNN cũng tăng cường các biện pháp hành chính khi yêu cầu các cơ quan chức năng, bao gồm Bộ Công an, phối hợp kiểm tra, giám sát và xử lý hoạt động mua bán ngoại tệ trái phép, qua đó giảm áp lực lên tỷ giá trên thị trường tự do.

Theo thống kê của Wichart, tính đến ngày 30/9/2025, tỷ lệ nợ xấu toàn ngành ngân hàng ở mức 2,01%, giảm nhẹ so với 2,04% cuối quý II/2025. Diễn biến này cho thấy xu hướng cải thiện đang hình thành dù tốc độ xử lý nợ xấu vẫn còn tương đối chậm và chưa tạo được bước ngoặt rõ rệt.

Tỷ lệ nợ xấu của hệ thống duy trì trạng thái đi ngang trong bối cảnh hành lang pháp lý cho xử lý nợ xấu tiếp tục được hoàn thiện trong năm 2025. Đáng chú ý, Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi đã chính thức luật hóa quyền thu giữ tài sản bảo đảm (TSĐB) của tổ chức tín dụng. Theo đó, ngân hàng và các tổ chức xử lý nợ, bao gồm cả công ty mua bán nợ, được quyền thu giữ TSĐB như nhà ở, quyền sử dụng đất, phương tiện vận tải,… khi khoản vay chuyển sang nợ xấu, với điều kiện tuân thủ đầy đủ trình tự, thủ tục theo quy định pháp luật.

Theo giới phân tích, quy định này có ý nghĩa then chốt trong việc rút ngắn thời gian xử lý và thanh lý tài sản, qua đó góp phần đẩy nhanh tiến độ thu hồi nợ xấu cho hệ thống ngân hàng.

Song song với đó, NHNN đã ban hành Nghị định 304/2025/NĐ-CP nhằm tạo lập khung pháp lý dài hạn và ổn định cho hoạt động xử lý nợ xấu trong giai đoạn mới. Theo đánh giá của các chuyên gia, cơ chế xử lý nợ xấu theo hướng cân bằng hài hòa giữa quyền chủ nợ và quyền sinh kế của người vay đang từng bước được định hình, phản ánh sự dịch chuyển rõ nét trong tư duy làm luật: từ mô hình thí điểm tại Nghị quyết 42 sang hành lang pháp lý bền vững được thể chế hóa tại Luật Các tổ chức tín dụng 2024 (sửa đổi, bổ sung năm 2025) và được cụ thể hóa thêm thông qua Nghị định 304.

Việc rút ngắn thời gian thu giữ, thanh lý tài sản bảo đảm và tháo gỡ các vướng mắc pháp lý đã giúp dòng tiền thu hồi nợ xấu được cải thiện rõ rệt, qua đó đóng góp tích cực vào kết quả kinh doanh của các ngân hàng. Trong 9 tháng năm 2025, thu nhập lãi thuần toàn ngành tăng 18%, thu nhập ngoài lãi tăng 68%, trong khi thu nhập khác, chủ yếu đến từ thu hồi nợ xấu đã xử lý, tăng mạnh 79% so với cùng kỳ.

Năm 2025 ghi dấu một bước ngoặt quan trọng của ngành ngân hàng khi hoàn tất chuyển giao bắt buộc 4 ngân hàng yếu kém, khép lại quá trình tái cơ cấu kéo dài hơn một thập kỷ. Ngày 17/1/2025, GPBank, ngân hàng cuối cùng trong nhóm các ngân hàng “0 đồng”, chính thức được chuyển giao, qua đó hoàn thiện toàn bộ lộ trình xử lý các tổ chức tín dụng yếu kém theo chỉ đạo của Chính phủ và NHNN.

Ngay sau khi cập bến “nhà mới”, các ngân hàng yếu kém đã đồng loạt được “thay tên đổi họ” nhằm tái định vị thương hiêu, mở ra chặng đường phát triển mới.

Cụ thể, CB Bank được đổi tên thành VCBNeo, theo định hướng phát triển ngân hàng số của Vietcombank. Trong khi đó, OceanBank hiện hoạt động dưới thương hiệu MBV còn DongA Bank được đổi tên thành Vikki Bank. Riêng GPBank được đổi tên đầy đủ thành Ngân hàng Thương mại TNHH Một thành viên Kỷ Nguyên Thịnh Vượng, giữ nguyên tên viết tắt GPBank.

Song song với việc đổi mới nhận diện, các ngân hàng sau chuyển giao đã rà soát và sắp xếp lại mạng lưới hoạt động, hướng tới tinh gọn bộ máy, tối ưu chi phí và nâng cao hiệu quả vận hành dưới sự hỗ trợ của ngân hàng mẹ. Sau gần một năm triển khai, các ngân hàng này đã cơ bản hoàn thiện cơ cấu tổ chức, kiện toàn đội ngũ lãnh đạo cấp cao và từng bước khôi phục niềm tin của khách hàng và thị trường, tận dụng uy tín và sức mạnh thương hiệu từ ngân hàng nhận chuyển giao.

Những nỗ lực tái cơ cấu bước đầu đã phản ánh rõ nét qua kết quả kinh doanh. Ban lãnh đạo HDBank cho biết Vikki Bank đã bắt đầu có lãi sau 7 tháng chuyển đổi. Trong khi đó, GPBank ghi nhận lợi nhuận trước thuế khoảng 400 tỷ đồng tính đến cuối quý III/2025, đánh dấu năm đầu tiên có lãi sau nhiều năm thua lỗ. Trước đó, đại diện MB cũng khẳng định MBV dự kiến sẽ có lãi ngay trong năm 2025.

Tuy nhiên, bức tranh tái cơ cấu chưa hoàn toàn trọn vẹn. Trái ngược với những chuyển biến tích cực tại 4 ngân hàng đã được chuyển giao, tiến trình tái cơ cấu Ngân hàng SCB vẫn chưa ghi nhận bước đột phá rõ ràng. Diễn biến mới nhất liên quan đến SCB là việc Chính phủ yêu cầu NHNN hoàn tất phương án cơ cấu lại ngân hàng này trước ngày 15/9. Song, đến nay, vẫn chưa có thêm thông tin về tiến trình tái cơ cấu SCB.

Một bước tiến quan trọng của ngành ngân hàng trong năm 2025 là Chính phủ ban hành Nghị định số 94/2025/NĐ-CP quy định về Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (Sandbox) trong lĩnh vực ngân hàng. Đây được xem là sandbox đầu tiên được thiết kế riêng cho ngành ngân hàng, đặt nền móng cho việc thử nghiệm các mô hình kinh doanh và giải pháp công nghệ tài chính (Fintech) trong khuôn khổ pháp lý được kiểm soát.

Theo Nghị định 94, các giải pháp Fintech đủ điều kiện sẽ được tham gia thử nghiệm trong môi trường do cơ quan quản lý nhà nước giám sát, bao gồm các lĩnh vực như chấm điểm tín dụng, chia sẻ dữ liệu thông qua giao diện lập trình ứng dụng mở (Open API) và cho vay ngang hàng (P2P Lending). Cơ chế này cho phép các mô hình mới được kiểm nghiệm trên thực tế, đồng thời giúp cơ quan quản lý đánh giá rủi ro và hoàn thiện chính sách trước khi triển khai rộng rãi.

Để cụ thể hóa việc triển khai giải pháp cho vay ngang hàng, NHNN đã ban hành hai quyết định quan trọng nhằm thiết lập môi trường và điều kiện thử nghiệm gồm Quyết định số 2866/QĐ-NHNN quy định dư nợ tối đa đối với mỗi khách hàng vay tại một nền tảng P2P Lending và Quyết định số 2970/QĐ-NHNN về quy định hướng dẫn về kết nối, báo cáo và kiểm tra thông tin tín dụng của khách hàng giữa các công ty cho vay ngang hàng và Trung tâm Thông tin tín dụng Quốc gia Việt Nam (CIC).

Trên thực tế, hoạt động Fintech tại Việt Nam trong những năm gần đây đã phát triển nhanh cả về số lượng, mức độ đa dạng của sản phẩm - dịch vụ và quy mô vốn đầu tư. Tuy nhiên, do nhiều mô hình còn chưa có tiền lệ pháp lý rõ ràng, thị trường tiềm ẩn không ít rủi ro đối với người sử dụng, rủi ro hệ thống và rủi ro đạo đức, đặc biệt trong bối cảnh thiếu cơ chế giám sát minh bạch và đồng bộ.

Trong bối cảnh đó, sandbox ngân hàng theo Nghị định 94 được xem là “cú huých” cần thiết, không chỉ giúp hệ thống tài chính tiếp cận sâu hơn với cuộc cách mạng số, mà còn mở ra một “cánh cửa” quan trọng để các mô hình công nghệ mới được thử nghiệm, điều chỉnh và phát triển một cách có kiểm soát.

Đại diện NHNN cho biết, thông qua cơ chế sandbox này, các doanh nghiệp Fintech sẽ tiếp tục đóng góp tích cực vào sự phát triển của ngành tài chính - ngân hàng, đặc biệt trong việc thúc đẩy tài chính toàn diện, giúp các nhóm yếu thế tiếp cận dịch vụ tài chính với chi phí hợp lý và chất lượng tốt, đồng thời bảo đảm an toàn cho hệ thống.

Năm 2025 đánh dấu một bước tiến quan trọng trong khuôn khổ an toàn vốn của hệ thống ngân hàng khi Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chính thức ban hành Thông tư số 14/2025/TT-NHNN, có hiệu lực từ ngày 15/9/2025, thay thế Thông tư 41/2016/TT-NHNN. Thông tư 14 được xây dựng với mục tiêu tiệm cận sâu hơn các chuẩn mực Basel III, qua đó nâng cao năng lực chống chịu rủi ro của hệ thống ngân hàng.

Một trong những điểm thay đổi mang tính nền tảng của Thông tư 14 là tách bạch các yêu cầu về vốn lõi cấp 1 (CET1) và vốn cấp 1 (Tier 1), thay vì chỉ tập trung vào tỷ lệ an toàn vốn tổng thể như trước đây. Khi tính đầy đủ các bộ đệm, tỷ lệ CET1 tối thiểu được nâng lên 7%, trong khi tỷ lệ an toàn vốn tổng thể (CAR) tối thiểu đạt ít nhất 10,5%.

Quy định này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong bối cảnh mức CAR của hệ thống ngân hàng Việt Nam vẫn thấp hơn đáng kể so với các nước trong khu vực. Theo số liệu IMF cuối năm 2023, CAR riêng lẻ của các ngân hàng Việt Nam chỉ ở mức hơn 11%, trong khi Indonesia đạt trên 25%, Thái Lan và Malaysia gần 20%, còn Singapore khoảng 17%.

Bên cạnh việc nâng chuẩn vốn, Thông tư 14 cũng điều chỉnh hệ số rủi ro của một số nhóm tài sản theo phương pháp tiêu chuẩn (SA). Theo đó, hệ số rủi ro được giảm đối với cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ, lĩnh vực nông nghiệp và cho vay cá nhân, nhằm giảm chi phí vốn và tạo điều kiện mở rộng tín dụng cho các lĩnh vực ưu tiên.

Ở chiều ngược lại, đối với bất động sản thương mại, lĩnh vực từng đóng vai trò dẫn dắt tăng trưởng tín dụng của nhiều ngân hàng trong nửa đầu năm 2025, Thông tư 14 lại áp dụng cách tiếp cận thận trọng hơn, chỉ ưu tiên các dự án có pháp lý minh bạch, tài sản bảo đảm rõ ràng và giá trị cao. Việc sử dụng hệ số rủi ro như một công cụ điều tiết cấu trúc tín dụng được kỳ vọng sẽ tái định hình dòng vốn một cách tự nhiên, khuyến khích các lĩnh vực cần ưu tiên và thu hẹp dần các phân khúc tiềm ẩn rủi ro cao.

Theo đánh giá của SSI Research, Thông tư 14 thể hiện bước chuyển mình tích cực trong tư duy điều hành của Ngân hàng Nhà nước, giúp hệ thống ngân hàng Việt Nam tiến gần hơn tới các chuẩn mực an toàn quốc tế, đồng thời nâng cao mức độ an toàn hệ thống, tính minh bạch và khả năng ứng phó với các cú sốc rủi ro.

Trong những ngày cuối năm 2025, Sở Giao dịch Chứng khoán TP. HCM (HoSE) đã chấp thuận niêm yết cổ phiếu của Ngân hàng TMCP Kiên Long (Kienlong Bank) sau khoảng 3 tháng thẩm định hồ sơ. Với sự kiện này, Kienlong Bank trở thành cổ phiếu ngân hàng thứ 20 niêm yết trên HoSE, tiếp tục mở rộng quy mô và độ phủ của nhóm cổ phiếu ngân hàng trên sàn giao dịch lớn nhất thị trường.

Không chỉ riêng Kienlong Bank, làn sóng niêm yết và chuyển sàn của nhóm ngân hàng quy mô nhỏ đang diễn ra mạnh mẽ trong giai đoạn 2025 - 2026. Nhiều ngân hàng như VietBank, VietABank, BVBank, Saigonbank và KienlongBank đã công bố kế hoạch đưa cổ phiếu lên HoSE.

Mở đầu làn sóng này trong nửa cuối năm 2025 là VietABank với hơn 539,96 triệu cổ phiếu chính thức giao dịch trên HoSE từ ngày 22/7, giá tham chiếu 14.250 đồng/cổ phiếu trong phiên đầu tiên và biên độ dao động 20%. Trong khi đó, VietBank (mã VBB) cũng đã “bật đèn xanh” cho kế hoạch niêm yết, dự kiến hoàn tất chậm nhất trong quý I/2026.

Theo giới phân tích, việc niêm yết trên sàn HoSE mang ý nghĩa then chốt đối với các ngân hàng quy mô nhỏ, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu tăng vốn ngày càng lớn. Thực tế cho thấy, nhiều quỹ đầu tư, đặc biệt là quỹ nước ngoài, ưu tiên hoặc chỉ giải ngân vào cổ phiếu niêm yết trên HoSE, thay vì các cổ phiếu giao dịch trên UPCoM. Do đó, chuyển sàn giúp ngân hàng mở rộng tệp nhà đầu tư, cải thiện thanh khoản cổ phiếu và nâng cao khả năng huy động vốn chủ sở hữu.

Theo báo cáo ngành ngân hàng của VIS Ratings, việc “chuyển nhà” lên HoSE có thể giúp nhóm ngân hàng nhỏ cải thiện khả năng tiếp cận nguồn vốn, đặc biệt là vốn ngoại, qua đó củng cố bộ đệm an toàn vốn và hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng tín dụng nhất là trong bối cảnh nhóm ngân hàng quy mô nhỏ hiện đang chịu áp lực vốn đáng kể, do khả năng sinh lời hạn chế, chất lượng tài sản chưa cao và khó huy động vốn chủ sở hữu. Trong giai đoạn 2020 - 2024, ROAA bình quân của nhóm này chỉ đạt khoảng 0,6%, thấp hơn đáng kể so với mức trung bình ngành 1,4%.

Nếu không sớm bổ sung vốn mới, CAR của các ngân hàng quy mô nhỏ có thể giảm hơn 200 điểm cơ bản, ngay cả trong kịch bản tích cực khi các ngân hàng hoàn thành mục tiêu tăng trưởng tài sản và lợi nhuận vào cuối năm 2026. Điều này lý giải vì sao niêm yết và tăng vốn thông qua thị trường chứng khoán đang trở thành yêu cầu mang tính sống còn đối với nhiều ngân hàng trong nhóm này.

Cùng với chủ trương xóa bỏ cơ chế độc quyền vàng miếng, Nghị định 232 về sản xuất, kinh doanh vàng miếng đã mở ra không gian kinh doanh mới cho các ngân hàng, khi lần đầu tiên cho phép các ngân hàng đủ điều kiện tham gia trực tiếp vào thị trường vàng.

Theo quy định tại Nghị định 232, điều kiện cấp phép sản xuất vàng miếng được thiết kế ở mức rất cao, với yêu cầu vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng đối với doanh nghiệp và 50.000 tỷ đồng đối với ngân hàng. Thực tế cho thấy, có 7 ngân hàng có quy mô vốn điều lệ từ 50.000 tỷ đồng trở lên, gồm Vietcombank, VPBank, Techcombank, BIDV, MB, VietinBank và Agribank, đáp ứng được các tiêu chí khắt khe này, qua đó hình thành một nhóm chủ thể tham gia thị trường có chọn lọc.

Trong bối cảnh đó, nhiều ngân hàng đã chủ động xác định kinh doanh vàng là một mảng chiến lược mới. Tại cuộc gặp gỡ nhà đầu tư gần đây, đại diện ACB cho biết ngân hàng đã khôi phục đầy đủ năng lực sản xuất, đồng thời chuẩn bị triển khai các phương thức giao dịch vàng trực tuyến trên nền tảng số, nhằm nâng cao trải nghiệm khách hàng, gia tăng tính tiện lợi và bảo đảm uy tín, chất lượng sản phẩm.

Tương tự, VietinBank xác định một số mảng kinh doanh mới, trong đó có kinh doanh vàng, sẽ trở thành trọng tâm chiến lược từ năm 2026. Ngân hàng hiện đang hoàn thiện hồ sơ xin cấp phép sản xuất vàng miếng và sẵn sàng tham gia với vai trò thành viên Sàn vàng quốc gia khi mô hình này chính thức đi vào vận hành. Techcombank cũng đã nộp hồ sơ xin cấp phép và kỳ vọng sẽ là một trong những ngân hàng đầu tiên được tham gia thị trường sản xuất vàng theo khung pháp lý mới.

Bên cạnh việc mở rộng đối tượng tham gia sản xuất, Nghị định 232 còn đưa ra yêu cầu bắt buộc thanh toán qua tài khoản ngân hàng đối với mọi giao dịch vàng từ 20 triệu đồng trở lên cho mỗi khách hàng.

Quy định này nhằm chính thức hóa thị trường vàng, tăng cường khả năng truy xuất dòng tiền, hỗ trợ công tác phòng, chống rửa tiền và đưa các giao dịch vàng quy mô lớn vào khuôn khổ giám sát tài chính thống nhất. Theo đó, ngân hàng trở thành trung gian bắt buộc trong các giao dịch vàng giá trị lớn, giúp cơ quan quản lý thu thập dữ liệu, phát hiện giao dịch bất thường và nâng cao hiệu quả quản lý thị trường.

Theo đánh giá của Chứng khoán HSC, khung pháp lý mới có thể giúp các ngân hàng mở rộng nguồn thu phí từ thanh toán, phân phối và tiềm năng xây dựng thương hiệu vàng miếng, đồng thời gia tăng tiền gửi không kỳ hạn (CASA) nhờ yêu cầu giao dịch không dùng tiền mặt. Tuy nhiên, dư địa tăng trưởng về sản lượng vẫn chịu sự kiểm soát bởi cơ chế hạn ngạch, cho thấy cơ hội kinh doanh đi kèm với sự điều tiết chặt chẽ từ cơ quan quản lý.

Cùng với vàng, thị trường tài sản số đang nổi lên như một không gian phát triển mới cho các ngân hàng. Theo giới phân tích, với nguồn lực tài chính vững mạnh, mạng lưới khách hàng rộng khắp cùng hạ tầng công nghệ số phát triển, các ngân hàng được kỳ vọng sẽ trở thành mắt xích quan trọng trong việc vận hành và tối ưu hóa thị trường tài sản số - lĩnh vực đòi hỏi sự an toàn, chuẩn mực và niềm tin.

Ở chiều ngược lại, cuộc chơi mới này cũng mở ra cơ hội để các ngân hàng Việt hoàn thiện hệ sinh thái tài chính toàn diện, tiến từ các dịch vụ truyền thống như thanh toán, tín dụng, đầu tư, chứng chỉ quỹ, cổ phiếu,… đến những dịch vụ mới mẻ như tài sản số.

Đến nay, nhiều ngân hàng Việt đã bắt đầu định hình chiến lược tham gia thị trường tài sản số. Một số công ty con đã được thành lập và giao nhiệm vụ phát triển nền tảng và sàn giao dịch tài sản mã hóa.

Trong tháng 9/2025, Ngân hàng TMCP Phát triển Thành phố Hồ Chí Minh (HDBank) đã tham gia thành lập CTCP Sàn Giao dịch Tài sản mã hóa HD (HDEX). Cùng thời điểm, CTCP Sàn Giao dịch Tài sản mã hóa Lộc Phát Việt Nam (LPEX) cũng chính thức được thành lập. Công ty này có trụ sở đặt tại tòa nhà LPB, số 210 Trần Quang Khải (Hà Nội) - cũng là hội sở của Ngân hàng TMCP Lộc Phát Việt Nam (LPBank).

Ngoài ra còn có CTCP Sàn giao dịch tài sản mã hóa Việt Nam Thịnh Vượng (CAEX) với vốn điều lệ 25 tỷ đồng. Trong danh sách cổ đông của CAEX, CTCP Chứng khoán VPBank (VPBankS) - công ty trong hệ sinh thái của Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) góp 11% vốn. Trước đó, vào đầu tháng 5/2025, CTCP Sàn giao dịch tài sản mã hóa Techcom (TCEX), doanh nghiệp liên quan đến hệ sinh thái của Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) - TCBS cũng được thành lập với vốn điều lệ ban đầu là 3 tỷ đồng.

Hay như MB cũng đã ký Biên bản ghi nhớ (MOU) hợp tác kỹ thuật với Dunamu - đơn vị vận hành Upbit - nền tảng tiền điện tử lớn nhất Hàn Quốc.

Trong khi đó, một số ngân hàng khác cũng đã bắt đầu nghiên cứu các dịch vụ liên quan đến tài sản số. Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam (MSB) đã xây dựng, phát triển nền tảng thử nghiệm cho vay thế chấp bằng tài sản số và thử nghiệm thiết kế hành trình tín dụng trực tuyến dựa trên eKYC, AI và tự động hóa. Ngoài ra, ngân hàng còn phát triển giải pháp quản lý tài sản số toàn diện.

Theo đánh giá của VDSC, với quy mô lớn của thị trường tài sản số, các ngân hàng thương mại nắm giữ công ty con cung cấp dịch vụ tài sản số, nếu được cấp phép sớm trong giai đoạn thí điểm, có thể tạo thêm dư địa tăng trưởng lợi nhuận đáng kể trong trung và dài hạn, thông qua các khoản đầu tư dài hạn và đóng góp từ các công ty liên kết.

Song song với các lĩnh vực mới như vàng và tài sản mã hóa, các ngân hàng Việt Nam đang đẩy mạnh chuyển dịch từ mô hình ngân hàng truyền thống sang mô hình ngân hàng toàn diện, thông qua việc mở rộng danh mục sản phẩm và tích hợp dịch vụ trong hệ sinh thái tài chính.

Thay vì tập trung mở rộng tệp khách hàng, chiến lược trọng tâm hiện nay của nhiều ngân hàng là khai thác tối đa giá trị trên từng khách hàng hiện hữu, thông qua các dịch vụ bổ trợ như chứng khoán, quản lý tài sản và bảo hiểm do các công ty con đảm nhiệm. Trong bối cảnh dư địa tăng trưởng truyền thống thu hẹp, hệ sinh thái tài chính tích hợp trở thành lợi thế cạnh tranh cốt lõi, giúp ngân hàng gia tăng gắn kết khách hàng và đa dạng hóa nguồn thu ngoài lãi.

Ở mảng chứng khoán, dù không còn mới, cuộc đua đã trở nên quyết liệt hơn khi các ngân hàng mẹ liên tục bơm vốn và đầu tư mạnh vào công nghệ cho công ty chứng khoán con, điển hình như Techcombank với TCBS, Vietcombank với VCBS hay MB với MBS.

Năm 2025 cũng chứng kiến xu hướng chuyển từ công ty liên kết sang công ty con, qua các thương vụ thâu tóm đã được phê duyệt từ trước. Trong đó, phải kể đến thương vụ SeABank mua lại tối đa 100% vốn điều lệ của Chứng khoán ASEAN hay thương vụ của HDBank với Chứng khoán HD (HDBS). Sacombank, OCB và một số ngân hàng khác cũng đang lên kế hoạch mua lại công ty chứng khoán để hoàn thiện hệ sinh thái và gia tăng thu nhập ngoài lãi.

Ở mảng bảo hiểm, sau giai đoạn trầm lắng của bancassurance, nhiều ngân hàng lựa chọn hướng đi chủ động hơn là tự thành lập công ty bảo hiểm thay vì chỉ đóng vai trò phân phối sản phẩm bảo hiểm như trước. Trong năm nay, ACB đã thông qua quyết định thành lập Công ty TNHH Bảo hiểm Phi Nhân thọ ACB (ACBI) với vốn điều lệ dự kiến 500 tỷ đồng, đánh dấu công ty con thứ 5 trong hệ sinh thái của ngân hàng.

Trước đó, Techcombank đã thành lập Bảo hiểm phi nhân thọ Techcom (TCGIns) và tiếp tục ra mắt Công ty Bảo hiểm Nhân thọ Kỹ Thương (Techcom Life) vào tháng 7/2025. Trong khi đó, VPBank cũng công bố kế hoạch thành lập công ty bảo hiểm nhân thọ với vốn điều lệ gần 2.000 tỷ đồng, hướng tới xây dựng tập đoàn tài chính đa năng với các trụ cột như FE Credit, OPES, VPBankS cùng công ty bảo hiểm và quản lý quỹ trong tương lai.

Bên cạnh các mảng dịch vụ tài chính truyền thống mở rộng, việc tiếp nhận và tái cấu trúc các ngân hàng yếu kém (ngân hàng 0 đồng) cũng đang giúp các ngân hàng lớn hoàn thiện mảnh ghép ngân hàng số trong hệ sinh thái.

Các ngân hàng này sau chuyển giao đã nhanh chóng được tái định vị thành ngân hàng số thế hệ mới, khác biệt rõ rệt so với mô hình ngân hàng số thế hệ đầu khi sở hữu giấy phép ngân hàng độc lập, cho phép ngân hàng mẹ chủ động mở rộng sản phẩm, huy động vốn và cấp tín dụng trong hệ sinh thái.