Vì sao Bộ Tài chính không giảm thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng?

Bộ Tài chính vừa có ý kiến về việc không giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) và thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng trong bối cảnh giá nhiên liệu này liên tiếp lập kỷ lục.

Cụ thể, Bộ Tài chính cho biết theo quy định của Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt thì chỉ thu thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng, không thu thuế tiêu thụ đặc biệt đối với dầu các loại. Mức thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng là 10%, xăng E5 là 8% và xăng E10 là 7%. Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt không quy định giảm thuế đối với hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Theo Bộ Tài chính, thuế tiêu thụ đặc biệt là sắc thuế gián thu, đánh vào một số hàng hóa, dịch vụ Nhà nước không khuyến khích tiêu dùng vì có hại cho sức khỏe (thuốc lá, rượu, bia...) ảnh hưởng đến môi trường và cần tiêu dùng tiết kiệm (xăng gốc hóa thạch) hoặc hàng hóa, dịch vụ cao cấp cần điều tiết thu nhập (ô tô, máy bay, du thuyền, chơi golf).

Vì vậy, Bộ Tài chính nhận định xăng là nhiên liệu gốc hóa thạch, không tái tạo, cần phải sử dụng tiết kiệm nên theo thông lệ quốc tế luôn thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Cơ quan này lấy dẫn chứng kinh nghiệm quốc tế, hầu hết các nước trên thế giới đều thu thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng xăng.

Ví dụ, tại Pháp thu 0,6629 EUR/lít đối với xăng E10 và 0,6829 EUR/lít đối với xăng khoáng; Đức là 0,6545 EUR/lít đối với xăng có hàm lượng sunfua dưới 10mg/kg, 0,6698 EUR/lít đối với xăng có hàm lượng sunfua trên 10mg/kg; Hà Lan thu 0,81314 EUR/lít; Italy thu 0,7284 EUR/lít; Anh 0,5795 Bảng/lít; Hàn Quốc thu 311 won/lít thuế tuyệt đối và thuế tỷ lệ 15%; Trung Quốc thu 1,52 nhân dân tệ/lít; Campuchia thuế suất 25%; Thái Lan thu 6,50 baht/lít đối với xăng khoáng, 5,85 baht/lít đối với xăng 95 E10, 5,2 bạt/lít xăng 95 E20, 0,975 baht/lít đối với xăng 95 E85, 3,2 baht/lít đối với dầu diesel; Singapore thu 0,41 đôla Singapore/lít; Lào thuế suất 39%...

Phía Bộ Tài chính cho rằng mức thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng của Việt Nam hiện ở mức trung bình thấp so với các nước. Theo số liệu thống kê, số thu thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng ước thực hiện 5 tháng đầu năm 2022 là khoảng 6.503 tỷ đồng.

Nếu giá dầu thế giới 7 tháng cuối năm 2022 bình quân khoảng 110 USD/thùng thì số thu thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng 7 tháng cuối năm 2022 ước khoảng 9.614 tỷ đồng. Khi đó, tổng số thu thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng cả năm 2022 dự kiến khoảng 16.117 tỷ đồng.

Còn nếu giá dầu thế giới 7 tháng cuối năm 2022 bình quân khoảng 120 USD/thùng thì số thu thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng 7 tháng cuối năm 2022 ước khoảng 10.488 tỷ đồng (bình quân 1.498 tỷ đồng/tháng). Khi đó, tổng số thu thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng cả năm 2022 dự kiến khoảng 16.991 tỷ đồng.

Tại Việt Nam, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt đã quy định xăng thuộc đối tượng chịu thuế từ năm 1999. Quy định này là phù hợp với mục tiêu thu thuế tiêu thụ đặc biệt và phù hợp với thông lệ quốc tế.

Bộ Tài chính khẳng định về thẩm quyền, việc thực hiện điều chỉnh đối với thuế tiêu thụ đặc biệt thuộc thẩm quyền của Quốc hội nên phải trình Quốc hội xem xét, quyết định và thường không thể áp dụng ngay, trong khi giá xăng dầu có những thời điểm biến động nhanh, thời gian ngắn, nên sẽ có độ trễ nhất định. Do đó, Bộ Tài chính đề nghị trước mắt không thực hiện điều chỉnh giảm thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng.

Bộ Tài chính sẽ phối hợp với các cơ quan có liên quan tiếp tục theo dõi diễn biến giá xăng dầu trên thế giới và sẽ trình Chính phủ để trình Quốc hội phương án giảm thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng cho phù hợp dưới hình thức Nghị quyết của Quốc hội trong trường hợp giá xăng dầu tiếp tục tăng, biến động khó lường, ảnh hưởng đến nguồn cung xăng dầu mà cần tiếp tục giảm thuế đối với mặt hàng xăng để góp phần kiềm chế lạm phát.

Trước đó ít ngày, Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) cũng có văn bản đề nghị Bộ Tài chính tiếp tục nghiên cứu, đánh giá tác động của việc bãi bỏ thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng.

VCCI cho rằng ngoài thuế bảo vệ môi trường thì thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng cũng cần cắt giảm. Với tính cần thiết và cấp thiết của việc giảm các nghĩa vụ thuế với mặt hàng xăng dầu, VCCI nhấn mạnh đây là cơ sở để thực hiện mục tiêu kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ doanh nghiệp và phục hồi nền kinh tế trong giai đoạn hiện nay.

Theo VCCI, ưu điểm của việc cắt giảm thuế bảo vệ môi trường là có thể thực hiện được ngay trong tháng 7/2022, do đây là vấn đề thuộc thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Hiện Bộ Tài chính đang đề xuất giảm kịch khung từ 500 - 1.000 đồng/lít thuế bảo vệ môi trường đối với các mặt hàng xăng, dầu. VCCI nhận định mức đề xuất giảm thuế của dự thảo hiện nay là hợp lý vì đây là mức giảm cao nhất thuộc thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Bên cạnh đó, VCCI cũng cho rằng nếu lựa chọn cắt giảm thuế tiêu thụ đặc biệt hoặc thuế giá trị gia tăng thì phải đợi kỳ họp Quốc hội gần nhất vào cuối năm 2022, như vậy sẽ ảnh hưởng lớn đến mục tiêu kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô hiện nay.

Đối với phương án cắt giảm thuế nhập khẩu xăng dầu, VCCI góp ý dự thảo tờ trình của Bộ Tài chính chưa nêu rõ lý do vì sao không lựa chọn phương án này. Bởi vấn đề này thuộc thẩm quyền của Chính phủ và hoàn toàn có thể làm ngay trong tháng 7 tới.

Xem thêm: Giá xăng đắt nhất 8 năm qua, vé máy bay đắt đỏ, hãng hàng không chật vật