Vì sao Ủy ban Kiểm tra yêu cầu Đắk Nông cung cấp hồ sơ dự án điện gió?

Ngày 29/4, nguồn tin cho biết UBND tỉnh Đắk Nông đã có văn bản hỏa tốc chỉ đạo các sở, ngành liên quan chuẩn bị hồ sơ các dự án điện gió để cung cấp theo yêu cầu của Ủy ban Kiểm tra Trung ương.

Theo đó, UBND tỉnh Đắk Nông giao các sở: Kế hoạch và Đầu tư, Công Thương, Tài nguyên và Môi trường, Xây dựng, Thanh tra tỉnh phối hợp với các đơn vị có liên quan, theo chức năng nhiệm vụ được giao cung cấp hồ sơ các dự án điện gió, báo cáo, tham mưu cho UBND tỉnh. Động thái này là theo yêu cầu của Ủy ban Kiểm tra Trung ương.

Nội dung hồ sơ gồm thông tin về các dự án (chủ đầu tư, quy mô, tổng vốn đầu tư, địa điểm thực hiện, thời gian và tiến độ thực hiện dự án…). Báo cáo, thống kê các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát thực hiện dự án của Tỉnh uỷ, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Thường trực Tỉnh ủy, Ban cán sự Đảng UBND tỉnh…

Trước đó, năm 2023, Thanh tra Chính phủ đã ban hành thông báo kết luận thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật trong quản lý, thực hiện quy hoạch và đầu tư xây dựng các công trình điện theo Quy hoạch điện VII và Quy hoạch điện VII điều chỉnh. Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra loạt vi phạm liên quan đến 6 dự án điện gió trên địa bàn tỉnh Đắk Nông.

Cụ thể, năm 2020, UBND tỉnh Đắk Nông ban hành các quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư 6 dự án nhà máy điện gió (NMĐG) gồm Nam Bình 1, Đắk Hòa, Asian Đắk Song 1, Đắk N'Drung 1,2,3 nhưng vị trí các khu đất thực hiện dự án chưa được quy hoạch sử dụng vào mục đích xây dựng công trình năng lượng.

Bên cạnh đó, 5/6 dự án nhà máy điện gió được UBND tỉnh Đắk Nông cho chủ đầu tư thuê đất với tổng diện tích gần 65ha nằm trong khu vực Quy hoạch phân vùng thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng bô-xít giai đoạn 2007-2015, có xét đến năm 2025, đã được Thủ tướng phê duyệt trước đó.

Thanh tra Chính phủ cũng chỉ ra nhiều sai phạm trong việc khởi công, nghiệm thu và vận hành thương mại các dự án NMĐG trên địa bàn tỉnh Đắk Nông.

Điển hình, nhà máy điện gió Nam Bình 1, Đắk Hòa, Đắk N'Drung 1,2,3 đã khởi công xây dựng khi đất xây dựng chưa được UBND tỉnh Đắk Nông cho thuê. Riêng dự án nhà máy điện gió Nam Bình 1 khởi công xây dựng khi chưa có thông báo kết quả thẩm định thiết kế kỹ thuật của Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo, Bộ Công thương.

Thanh tra Chính phủ đề nghị UBND tỉnh Đắk Nông, Bộ Công thương chủ trì, chỉ đạo kiểm điểm, xử lý trách nhiệm với các tổ chức, cá nhân có liên quan đến những tồn tại, khuyết điểm đã được chỉ ra.

Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Công an tiếp nhận hồ sơ, tài liệu để xem xét, điều tra liên quan đến việc quản lý, sử dụng đất thực hiện đầu tư 5 dự án điện gió chồng lấn trên đất quy hoạch bô-xít.

Theo báo cáo giải trình với Thanh tra Chính phủ, UBND tỉnh Đắk Nông cho biết các dự án điện gió triển khai đã được Thủ tướng phê duyệt quy hoạch phát triển điện lực vào năm 2020. Như vậy, từ thời điểm triển khai các dự án điện gió cho đến nay đã tồn tại song song 2 quy hoạch chồng lấn nhau. Tồn tại này vượt thẩm quyền xử lý, khắc phục của UBND tỉnh Đắk Nông.

Cũng theo UBND tỉnh Đắk Nông, vị trí thực hiện các dự án điện gió nằm trong vùng quy hoạch mỏ Đắk Song và mỏ Tuy Đức có diện tích 47.200 ha (chưa được cấp phép khai thác).

Mặt khác, nhu cầu sử dụng đất của 6 dự án điện gió chỉ chiếm một phần nhỏ khoảng 0,17% trên tổng diện tích. Diện tích cho các hạng mục trạm biến áp, đường dây, vị trí các trụ phân tán cũng không đáng kể, không ảnh hưởng nhiều đến trữ lượng quặng bô-xít.

Quá trình thi công các công trình điện gió cũng không gây thất thoát tài nguyên khoáng sản. Không có việc khai thác, vận chuyển kinh doanh trái phép quặng bô-xít. UBND tỉnh Đắk Nông kiến nghị xem xét tạo điều kiện cho các dự án hoàn thành, đi vào hoạt động, tránh gây lãng phí nguồn lực đầu tư.