Sự kết thúc đáng tiếc của một hành trình lãng mạn
Cách đây 13 năm, lần đầu tiên Việt Nam có một đạo luật do một ủy ban của Quốc hội soạn thảo, đó là Luật Giao dịch điện tử.
Sau 13 năm, Quốc hội Việt Nam lại mới có tiếp một cái "đầu tiên" - lần đầu tiên có một đại biểu đề xuất và được đứng ra soạn thảo luật. Đó là đại biểu Trần Thị Quốc Khánh - Ủy viên thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường - với dự án Luật Hành chính công.
Tháng 12/2016, Ủy ban Thường vụ Quốc hội chấp thuận cho bà Trần Thị Quốc Khánh thành lập Ban soạn thảo luật. Gần 2 năm sau, dự thảo luật được bà Khánh trình ra Ủy ban Thường vụ.
Nhưng... dự thảo luật đó đã bị bác bỏ. Một hành trình "lãng mạn" đã kết thúc!
Không ai nỡ trách bà Trần Thị Quốc Khánh, bởi như Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đã nói: "Đồng chí Khánh có buồn nhưng sẽ thanh thản vì đồng chí đã làm hết tâm, hết sức mình rồi!"
Tuy nhiên, với nhiều người theo dõi dự luật, cảm giác chung vẫn là thất vọng và tiếc nuối. Bởi dù gì, đó cũng là lần hiếm hoi một đại biểu Quốc hội "dám" đề xuất xây dựng luật.
Theo quy định của pháp luật, Chủ tịch nước, các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Kiểm toán nhà nước, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đại biểu Quốc hội... có quyền đề nghị xây dựng luật.
Thế nhưng, trái ngược với các bên, số lần đại biểu Quốc hội đề xuất xây dựng luật lại chỉ đếm trên đầu ngón tay, dù cho trên danh nghĩa Quốc hội giữ quyền lập pháp.
Có nhiều nguyên nhân để giải thích cho hiện tượng trên, nhưng nguyên nhân cơ bản nhất vẫn là đại biểu Quốc hội thiếu cả năng lực lẫn nguồn lực để xây dựng dự án luật. Một thực tế phải thừa nhận là có những đại biểu Quốc hội không am hiểu về hệ thống pháp luật và kỹ thuật lập pháp. Họ cũng hầu như không có đủ cơ sở về nguồn lực (tài chính, nhân sự...) để triển khai ý tưởng lập pháp của mình. Hệ quả là việc lập pháp (về thực chất) được chuyển vào tay Chính phủ.
Việc bà Trần Thị Quốc Khánh đứng ra chủ trì dự án Luật Hành chính công có thể xem như một nỗ lực mang việc lập pháp "ra ngoài Chính phủ". Chỉ tiếc là những hạn chế về năng lực và nguồn lực đã làm nỗ lực này thất bại.
Tuy nhiên, nỗ lực này đã tạo nên một dấu ấn và quan trọng hơn là một tiền lệ để các đại biểu Quốc hội mạnh dạn đề xuất và đứng ra soạn thảo luật.
Bởi với một đại biểu Quốc hội, thành quả hoạt động không phải là những bài thuyết trình hay chất vấn lãnh đạo Chính phủ. Thành quả hoạt động của đại biểu Quốc hội cần và nên là một đạo luật để lại cho nhân dân.
Để trả việc soạn luật về Quốc hội
Có thể nói việc để đại biểu Quốc hội soạn luật mang lại nhiều lợi ích cho quốc gia, đặc biệt là việc hạn chế tình trạng lạm quyền của các bộ ngành thông qua việc cài cắm chính sách.
Sở dĩ việc cài cắm chính sách có thể diễn ra bởi luật mà Quốc hội thông qua chỉ là luật khung, còn hệ thống văn bản dưới luật (nghị định, thông tư… - hướng dẫn chi tiết thi hành luật) thuộc thẩm quyền của Chính phủ.
Chính vì thế, đã có nhiều ý kiến cho rằng Quốc hội nên làm luật chi tiết, thay vì luật khung, nhằm bớt quyền của Chính phủ và hạn chế tình trạng lợi ích cục bộ.
Tuy nhiên, đề xuất này vẫn chưa thành và trong bối cảnh như vậy, việc các đại biểu Quốc hội đề xuất và đứng ra soạn luật có thể giúp “tái cân bằng” một phần nào đó cán cân Quốc hội - Chính phủ.
Nhưng để tránh lặp lại câu chuyện của dự án Luật Hành chính công, điều đầu tiên là phải tăng cường chất lượng đại biểu Quốc hội (về năng lực cá nhân, khả năng kêu gọi/quản trị nguồn lực…) để đảm bảo dự luật được trình lên Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội đạt tiêu chuẩn cần thiết và đủ sức thuyết phục cử tri.
Đó là hướng đi cần thiết để Quốc hội trở nên chuyên nghiệp hơn trong vai trò là cơ quan lập pháp tối cao của Nhà nước.
Về phía các đại biểu, việc tham gia vào quá trình lập pháp từ khâu đề xuất đến chủ trì ban soạn thảo, trình và bảo vệ dự luật trước Quốc hội sẽ giúp các đại biểu nhận thức rõ hơn về vai trò và quyền hạn của mình.
Đó cũng là một cách để việc hoạt động với tư cách đại biểu Quốc hội trở thành một sự nghiệp chính trị rõ ràng chứ không chỉ là một nhiệm vụ “đính kèm” hay một “bước đệm” thuần túy.
Và đó cũng là một cách để dư luận bớt đi những tiếng thở dài, vì 13 năm mới có một “lần đầu tiên” mà tiếc thay “lần đầu tiên” ấy lại không trọn vẹn.
Tags:
(VNF) - Công an tỉnh Bắc Ninh cho biết, đã bắt tạm giam 2 đối tượng cùng là cán bộ Cục Thuế tỉnh Bắc Giang, nay là Thuế Bắc Ninh vì nhận 4,3 tỷ đồng để “bỏ qua” cho doanh nghiệp có sai phạm về thuế.
(VNF) - Từ ngày 15/12, kiểm soát thu nhập của chồng hoặc vợ có thể bị phạt đến 30 triệu đồng, theo quy định tại Nghị định 282 Chính phủ vừa ban hành.
(VNF) - Nhắc đến mục tiêu đến năm 2045 nước ta trở thành nước thu nhập cao, đại biểu Quốc hội nêu thách thức dân số "già trước khi giàu" là rất thực tế.
(VNF) - Ngay sau khi trúng đấu giá khu đất 12,3 ha tại Đồ Sơn, Hải Phòng, Công ty cổ phần Đầu tư kinh doanh địa ốc Phương Đông đã mang quyền tài sản của dự án đi thế chấp.
(VNF) - Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ vừa có báo cáo gửi Ủy ban Chứng khoán về nghị quyết phương án nhân sự tạm thời để điều hành hoạt động doanh nghiệp, trong lúc hàng loạt lãnh đạo chủ chốt nghỉ phép.
(VNF) - Đồng Nai dự kiến đấu giá 3 khu đất trên địa bàn, trong đó có 1 lô giá hơn 5.000 tỷ đồng, phiên đấu giá được tổ chức trong tháng 12.
(VNF) - Nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng đất hiếm đang trở thành tài nguyên chiến lược của Việt Nam và thế giới, vì vậy cần có cơ chế quản lý - bảo vệ đặc biệt, tránh nguy cơ khai thác bừa bãi, xuất khẩu thô và thất thoát nguồn lực quốc gia.
(VNF) - Với mức giá gần 2,7 tỷ đồng, hiện biển số xe máy 99AA-999.99 tỉnh Bắc Ninh đang là một trong những biển số xe máy có giá cao nhất từ trước đến nay.
(VNF) - Theo cáo buộc, sau khi chiếm đoạt tiền của nhà đầu tư, Thân Văn Thoại (Tổng Giám đốc Công ty BBA) đã nhờ người mua 63 mảnh đất tại tỉnh Hòa Bình.
(VNF) - Nghị quyết 72 và Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035 được kỳ vọng tạo ra bước đột phá về chăm sóc sức khỏe nhân dân.
(VNF) - Cổ phiếu VIC của Tập đoàn Vingroup tăng tốc ấn tượng đưa tài sản của tỷ phú Phạm Nhật Vượng lên mức cao nhất từ trước đến nay.
(VNF) - Được thiết kế như một giai phẩm Xuân, số đặc biệt mừng Xuân Bính Ngọ 2026 sẽ được Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance dự kiến xuất bản vào tháng 1/2026.
(VNF) - TS.Trần Đình Thiên cho rằng Việt Nam đang đứng trước cơ hội hiếm có để tạo bước nhảy vọt, nếu dám theo đuổi mục tiêu tăng trưởng hai con số một cách thực chất và bền vững. Trong bối cảnh kinh tế thế giới phân hóa mạnh, đây chính là “cách Việt Nam vượt lên chính mình”, thoát khỏi quỹ đạo tăng trưởng trung bình và hình thành sức bật mới cho nền kinh tế.
(VNF) - Giữa những ngày cuối năm se lạnh, ước mơ về một mái nhà kiên cố của mẹ con bà Nguyễn Thị Phúc ở xã Thạch Khê, Hà Tĩnh đã thành hiện thực. VietnamFinance Foundation – chương trình thiện nguyện của Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, cùng chính quyền địa phương và đơn vị tài trợ đã khánh thành, bàn giao căn nhà tình thương 70m², mang đến điểm tựa mới cho gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn này.
(VNF) - Từ ngày 15/12, nhiều hành vi vi phạm liên quan đến căn cước, cư trú và sử dụng VNeID sẽ bị xử phạt nặng theo Nghị định 282/2025. Người dân cần cập nhật quy định để tránh rủi ro pháp lý khi cầm cố, cho thuê hoặc sử dụng trái phép thẻ căn cước.
(VNF) - Tại Việt Nam, có 81/169 máy bay A320, A321 bị ảnh hưởng do lệnh khẩn cấp của nhà sản xuất Airbus và cơ quan An toàn hàng không châu Âu (EASA).
(VNF) - Bộ Tài chính đề nghị điều chỉnh mức doanh thu không phải nộp thuế lên 500 triệu đồng/năm, tức là gấp 5 lần so với mức đang áp dụng theo Luật Thuế TNCN hiện hành.
(VNF) - Các nhóm đối tượng đã cấu kết với một số nhân viên ngân hàng, sử dụng giấy tờ giả mở hơn 1.000 tài khoản doanh nghiệp “ma” và mua khoảng 10.000 tài khoản cá nhân không chính chủ.
(VNF) - Khi cuộc khủng hoảng bất động sản Trung Quốc tiếp tục chìm sâu, giới đầu tư trên mọi thị trường của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới khó lòng làm ngơ.
(VNF) - Theo quyết định của Bộ Chính trị, ông Vũ Đại Thắng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh, được điều động tham gia Ban chấp hành, Ban Thường vụ, giữ chức Phó bí thư Thành ủy Hà Nội.
(VNF) - Ông Nguyễn Đức Trung sẽ thôi giữ chức vụ chủ tịch UBND thành phố Hà Nội vì lý do cá nhân.
(VNF) - Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (TP. HCM) nêu thực tế nhiều dự án trọng điểm đang bị chậm do quy trình nội bộ kéo dài, làm tăng chi phí và giảm sức cạnh tranh của nền kinh tế.
(VNF) - Quá trình điều tra vụ án xảy ra tại thẩm mỹ viện Mailisa, cơ quan chức năng thu giữ 3 tỷ đồng, 400.000 USD, 300 lượng vàng SJC, 100 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
(VNF) - Doanh nghiệp chuyển đổi xanh đang cần các cơ chế khuyến khích, nội dung này đã được nêu bật tại Diễn đàn Kinh tế mùa thu 2025 diễn ra tại TP. HCM.
(VNF) - Năm 2025 khép lại với những dư chấn của thời tiết cực đoan và các hình thái thiên tai bất thường liên tiếp xuất hiện. Những thiệt hại về người và của không chỉ tạo áp lực lên hoạt động sản xuất – đời sống dân sinh, mà còn đặt nền kinh tế Việt Nam trước bài toán cân bằng giữa phục hồi ngắn hạn và tăng trưởng dài hạn.
(VNF) - Công an tỉnh Bắc Ninh cho biết, đã bắt tạm giam 2 đối tượng cùng là cán bộ Cục Thuế tỉnh Bắc Giang, nay là Thuế Bắc Ninh vì nhận 4,3 tỷ đồng để “bỏ qua” cho doanh nghiệp có sai phạm về thuế.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
