Hiệp hội Thép Việt Nam kiến nghị Chính phủ kiện Hoa Kỳ ra WTO

VSA vừa có văn bản kiến nghị Bộ Công Thương, Cục Phòng vệ Thương mại hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất thép trong vụ điều tra chống lẩn tránh thuế đối với thép tôn mạ và thép cán nguội của Việt Nam do Hoa Kỳ khởi xướng.

Cụ thể, VSA cho biết Hoa Kỳ đã liên tiếp khởi xướng điều tra chống lẩn tránh thuế chống bán phá giá (AD) và thuế chống trợ cấp (CVD) đối với thép tôn mạ và thép cán nguội của Việt Nam vào ngày 4/11/2016 và khởi xướng điều tra đánh giá tác động của thép nhập khẩu đối với an ninh quốc gia theo Mục 232 (điều tra 232) vào ngày 19/4/2017.

Trong nỗ lực mới nhất nhằm cụ thể hóa mục tiêu này, ngày 11/12/2017 Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) đã ban hành kết luận sơ bộ vụ điều tra lẩn tránh thuế đối với sản phẩm thép cán nguội và tôn mạ của Việt Nam sử dụng thép cán nóng của Trung Quốc lẩn tránh thuế AD và CVD mà Hoa Kỳ đã áp dụng với sản phẩm tương tự của Trung Quốc.

VSA cho rằng kết luận này của DOC hoàn toàn vi phạm các quy định trong các Hiệp định của WTO và chính pháp luật Hoa Kỳ, bởi một số doanh nghiệp Việt Nam là bị đơn bắt buộc trong cuộc điều tra đã đưa ra các bằng chứng cho thấy tôn mạ kẽm của Việt Nam có mức chuyển đổi lớn (khoảng 30 – 50%) so với thép cán nóng của Trung Quốc.

Tỷ lệ này phù hợp với quy định trong Hiệp định của WTO và thông lệ quốc tế cũng như của Hoa Kỳ khi xác định nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm đối với vụ việc của Argentina.

"AD, CVD, Hiệp định về nguồn gốc xuất xứ và báo cáo của Ban công tác Việt Nam khi gia nhập WTO không có điều khoản nào cho phép Hoa Kỳ sử dụng giá trị thay thế của nước thứ 3 trong điều tra chống lẩn tránh thuế", văn bản của VSA nêu.

VSA cũng cho rằng trong kết luận sơ bộ, DOC đã sử dụng giá trị thay thế của Indonesia để tính giá trị tôn mạ kẽm của Việt Nam. Hơn nữa, Hoa Kỳ đã đi ngược lại với chính những kết luận trong vụ việc của Argentina khi công nhận là có "sự chuyển đổi đáng kể" từ thép cuộc cán nóng sang thép cuộn cán nguội.

"Kết luận sơ bộ này của DOC đơn giản nhằm thực hiện cam kết của Tổng thống Donald Trump về việc bảo vệ ngành thép trước sự gia tăng cạnh tranh của thép nhập khẩu và hoàn toàn vi phạm pháp luật quốc tế", VSA nhấn mạnh.

Theo VSA, trong trường hợp DOC giữ nguyên quyết định trong kết luận cuối cùng (thực tế cho thấy không nhiều khả năng DOC sẽ thay đổi kết luận này) ngành thép Việt Nam sẽ chịu thiệt hại rất lớn do Hoa Kỳ sẽ mở rộng áp dụng thuế AD và CVD đang áp dụng với Trung Quốc lần lượt với mức thuế suất 199,43% và 39,05% sang đối với tôn mạ kẽm Việt Nam được sản xuất từ thép cán nóng và cán nguội của Trung Quốc.

Như vậy, các doanh nghiệp thép Việt Nam đã xuất khẩu tôn mạ kẽm được sản xuất từ thép cán nóng và cán nguội Trung Quốc kể từ 4/11/2016 sẽ phải nộp thay các nhà nhập khẩu Hoa Kỳ một khoản thuế rất lớn, tương đương 238,48% giá trị xuất khẩu nhằm giữ khách hàng và thị trường.

Theo Hiệp hội, kết luật trong vụ điều tra này của DOC sẽ tạo ra tiền lệ xấu, bởi hiện nay nguồn thép cán nóng của Việt Nam chủ yếu được nhập khẩu từ một số quốc gia đang bị Hoa Kỳ áp thuế AD và CVD đối với thép cán nguội và tôn mạ kẽm như Đài Loan, Hàn Quốc.

Do đó, trong trường hợp ngành thép Hoa Kỳ tiếp tục khởi kiện các vụ việc lần tránh khác sẽ tạo ra áp lực tìm nguồn cung thép cán nóng đối với doanh nghiệp thép Việt Nam.

"Kết luận lẩn tránh thuế của DOC có thể khiến Việt Nam đứng trước nguy cơ mất hoàn toàn thị trường của 2 sản phẩm trên tại Hoa Kỳ, do tâm lý e ngại các cuộc điều tra lẩn tránh thuế khác đối với các sản phẩm dẹt sản xuất tại Việt Nam khi sử dụng nguyên liệu HRC được nhập khẩu từ các nước khác", VSA cho hay.

Trước những thách thức trên, Hiệp hội đề nghị Bộ Công Thương có những biện pháp hỗ trợ các doanh nghiệp thép thông qua việc phản đối các hành vi không phù hợp với pháp luật quốc tế của Hoa Kỳ.

Đồng thời, đề nghị DOC tuân thu các quy định của WTO cũng như luật pháp Hoa Kỳ trong giai đoạn cuối, trước khi ban hành quyết định chính thức về vụ điều tra chống lẩn tránh thuế.

VSA cũng cho biết trong trường hợp Hoa Kỳ không thay đổi quan điểm trong kết luận cuối cùng, Hiệp hội sẽ kiến nghị Bộ Công Thương báo cáo Chính phủ xem xét khởi kiện Hoa Kỳ ra WTO.

>>>> Xem thêm: Bộ Công Thương: 'Việc Mỹ áp thuế ‘sốc’ lên thép Việt là đi ngược lại thông lệ của chính mình'