Thiếu hiểu biết và kiến thức luôn là rào cản đến với thành công của mọi nhà đầu tư. Nhưng bên cạnh điều đó, các nhà đầu tư luôn có thế gặp những rào cản khác bởi những hành vi, tâm lý khi tham gia vào thị trường. Dưới đây là một số cách đầu tư phổ biến nhưng không hề tốt để đưa ra các quyết định đầu tư.

Quá lạm dụng các nguồn tin tức

Hãy thử cố nhớ lại xem bạn đã ăn gì vào bữa tối trong bảy ngày qua? Đa phần những gì chúng ta nhớ lại được không phải là các món ăn trong từng ngày, cũng không phải chất lượng của món ăn mà chỉ là bữa ăn ngày hôm qua.

Điều này là dễ hiểu khi con người luôn có xu hướng gợi nhớ những sự kiện rõ ràng nhất, cụ thể nhất. Vì thế, bữa tối hôm qua thường là thứ đầu tiên hiện lên trong đầu chúng ta.

Những vấn đề tương tự có thể xảy ra trong quá trình đầu tư: chúng ta có thể chỉ nhớ về những gì đang và đã xảy ra trong ngắn hạn. Điều đó khiến cho cái nhìn về thị trường hay phương pháp đầu tư dần trở nên hạn hẹp.

Lấy một ví dụ như khi bạn đang định mua một cổ phiếu nào đó. Trước khi mua, bạn sẽ xem xét xem giá của nó ngày hôm nay ra sao, xu hướng về thị trường thế nào. Sử dụng phân tích kỹ thuật để đánh giá một cổ phiếu trong ngắn hạn là điều tốt, bạn có thể mua nó với mức giá tốt hơn. Nhưng điều đó sẽ làm hạn chế các đánh giá khác về công ty cũng như cổ phiếu đó.

Hãy đặt ra cho bản thân những câu hỏi để biết rằng liệu mình có đang mua cổ phiếu theo đúng chiến lược đầu tư mà mình đặt ra. Khi mua hoặc bán mỗi chứng khoán, hãy đảm bảo bạn biết mình làm vậy để làm gì: Bạn quyết định dựa trên một số liệu đáng tin cậy hay chỉ những tin tức gần đây? Ban lãnh đạo nói gì về triển vọng dài hạn của công ty? Sự tăng trưởng trong tương lai của công ty? Nó sẽ cạnh tranh trên thị trường ra sao? Nó đã kinh doanh như thế nào? Kết quả kinh doanh có tốt?

Phản ứng thái quá trước tin xấu

Một trong những phản ứng cơ bản của con người là trở nên lo sợ trước các tin xấu ập đến. Đó là bởi chúng ta luôn không hài lòng trước những sự mất mát. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng chúng ta phản ứng mạnh hơn trước các tin xấu so với tin vui tương đương.

Hành vi này có thể dẫn tới những thói quen xấu cho nhà đầu tư. Trong thời kỳ thị trường suy thoái, một số nhà đầu tư không giữ được bình tĩnh và sợ hãi trước sự đi xuống của thị trường. Họ có thể bán rẻ cổ phiếu mà không nghiên cứu xem liệu công ty có khả năng phục hồi hay không.

Vậy làm sao để có thể chấm dứt thói quen này? Đừng giám sát danh mục của bạn một cách quá sát sao. Việc này sẽ giúp bạn kiểm soát nỗi sợ trước các tin xấu. Nhận được quá nhiều tin xấu trong nhiều này có thể tạo ra nỗi lo, và khi nó đủ lớn, các nhà đầu tư có thể bán cổ phiếu. Bên cạnh đó, việc quan sát danh mục đầu tư một cách thái quá có thể kích thích các nhà đầu tư giao dịch thường xuyên hơn - điều có thể đi ngược lại với chiến lược đầu tư ban đầu của họ.

Chỉ chấp nhận tin tức tốt

Theo phản ứng cá nhân của mỗi người, chúng ta luôn thích được tận hưởng những tin vui từ thị trường thay vì các tin xấu - thứ được mặc định là thông báo mất tiền của các nhà đầu tư.

Khi việc này trở thành một phần trong thói quen, các nhà đầu tư có thể mất đi cái nhìn khách quan và đa chiều của họ. Bạn có thể bỏ qua những thông tin hữu ích, ghi chép thiếu chọn lọc, thậm chí chỉ đọc những bình luận mơ hồ vì chúng ủng hộ quan điểm của bạn.

Sự thiên vị khi nhìn nhận thông tin sẽ dẫn tới những quyết định sai lầm trong công cuộc đầu tư của bạn. Khi các nhà phân tích thị trường nhìn nhận thị trường bò hay gấu có thể tới trong tương lai, họ luôn có những bằng chứng, tổng hợp số liệu và ghi chép cụ thể. Nhưng nếu các nhà đầu tư cá nhân không nhìn nhận thông tin tương tự mà chỉ đọc những bài báo, báo cáo ủng hộ quan điểm của mình, họ có thể mua hoặc bán những cổ phiếu không cần thiết hay thậm chí mất tiền.

Để tránh sai lệch xác nhận, hãy chủ động tìm kiếm các quan điểm khách quan. Bạn cảm thấy hứng thú với ý tưởng đầu tư vào một công ty nào đó? Hãy tìm lý do để không đầu tư vào nó.

Sử dụng sai các thang đo cho danh mục đầu tư

Khi bạn bước vào phòng trưng bày của một đại lý ô tô và nhìn thấy những chiếc xe đắt nhất được bày ra, bạn sẽ nghĩ các chiếc xe khác với mức giá rẻ hơn là một món hời. Đó là kiểu thiên vị được gọi là thiên vị mỏ neo. Chiếc xe đắt tiền trên sẽ đóng vai trò là điểm tham chiếu để khách hàng đánh giá và rất nhiều hãng xe đang áp dụng xu hướng này.

Khi nói đến đầu tư, mọi người thường đem hiệu quả đầu tư cá nhân để so sánh với mức phát triển của thị trường chung. Ngay cả khi họ đầu tư tới 40% tài sản vào trái phiếu và thị trường có mức tăng 30% sẽ khiến họ cảm thấy tồi tệ về 18% nhỏ bé của mình. Nó thậm chí có thể khiến họ thay đổi danh mục đầu tư và chấp nhận rủi ro nhiều hơn mức họ nên làm dù 18% vẫn là một con số rất tuyệt vời.

Giải pháp cho vấn đề này là hãy viết ra khả năng chấp nhận rủi ro phù hợp với độ tuổi và mục tiêu tài chính của bản thân. Giả sử bạn đặt mục tiêu mỗi năm danh mục có thể tăng trưởng 7%, hãy lấy mốc này làm hệ quy chiếu cho kết quả đầu tư của bạn. Vì thế, đừng thấy 18% là một điều thất vọng. Trên thực tế, đây vẫn là một con số tuyệt vời.

Trạng thái cảm xúc lý tưởng đối với một nhà đầu tư là không có cảm xúc. Tuy nhiên, họ cũng không phải là người máy. Vì vậy, hãy luôn nhắc nhở bản thân đọc và ghi chép thông tin một cách đa chiều và khách quan.