Bancassurance khủng hoảng, bán bảo hiểm không còn 'gà đẻ trứng vàng' cho ngân hàng
Minh Dũng -
17/08/2023 10:03 (GMT+7)
(VNF) - Bán bảo hiểm qua kênh ngân hàng (bancassurance) từng được xem là “con gà đẻ trứng vàng” của các nhà băng khi đem về khoản lãi hàng trăm, hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm. Tuy nhiên, nửa đầu năm nay, doanh thu từ hoạt động này sụt giảm mạnh, có ngân hàng giảm tới 80-90%.
Doanh thu bán bảo hiểm của nhiều ngân hàng sụt giảm mạnh
Vài năm gần đây, hoạt động phân phối bảo hiểm qua kênh ngân hàng (bancassurance) là một nguồn thu lớn của các nhà băng. Một số ngân hàng thu về hàng trăm, hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm từ hoạt động này. Chẳng hạn, MB từng đạt doanh thu hơn 10.000 tỷ đồng từ bảo hiểm vào năm 2022, chiếm khoảng 72% tổng thu nhập mảng dịch vụ tại ngân hàng này.
Song loạt lùm xùm liên quan đến bancassurance gần đây đã kéo niềm tin trên thị trường bảo hiểm nhân thọ xuống mức thấp nhất trong lịch sử gần 30 năm phát triển tại Việt Nam.
Hệ quả từ cuộc khủng hoảng niềm tin trong ngành bảo hiểm được phản ánh rõ nét trong thu nhập từ bảo hiểm của một số ngân hàng nửa đầu năm 2023.
Trong số 29 nhà băng đã công bố báo cáo tài chính quý II/2023, chỉ có 8 ngân hàng đưa ra thông tin chi tiết về khoản mục thu nhập từ hoạt động bảo hiểm nằm trong thu nhập từ hoạt động dịch vụ. Trong đó, có đến 7 ngân hàng ghi nhận hoạt động này giảm sau 6 tháng đầu năm.
Cụ thể, MB là ngân hàng liên tục dẫn đầu trong danh sách về hoạt động bảo hiểm trực tiếp sở hữu 2 công ty bảo hiểm là MIC và MB Ageas Life trong cả hai phân khúc nhân thọ và phi nhân thọ đã đóng góp một phần quan trọng vào lợi nhuận ngân hàng này mỗi năm. Doanh thu từ bảo hiểm của MB tăng rất nhanh trong giai đoạn 2019-2022 và giảm tốc trong 6 tháng đầu năm nay.
Báo cáo tài chính quý II của MB đã ghi nhận khoản thu nhập từ hoạt động bán bảo hiểm giảm 17,1% xuống còn gần 4.200 tỷ đồng trong nửa đầu năm 2023. Nếu trừ đi khoản chi phí cho hoạt động này là 2.600 tỷ đồng, MB lãi được hơn 1.500 tỷ đồng sau nửa đầu năm 2023, giảm 23%. Cùng kỳ năm ngoái, MB kiếm được gần 5.100 tỷ đồng, trong khi chi phí hơn 3.100 tỷ đồng, thu về lãi thuần từ hoạt động bảo hiểm gần 2.000 tỷ đồng.
Đứng ở vị trí tiếp theo về doanh thu bảo hiểm là VPBank. Trong nửa đầu năm, VPBank thu về 1.385 tỷ đồng từ dịch vụ bảo hiểm, giảm 8% so với cùng kỳ. VPBank đã ký hợp tác chiến lược lâu dài với Công ty TNHH Bảo hiểm Nhân thọ AIA (Việt Nam).
Ba ngân hàng có doanh thu bảo hiểm cao trong hệ thống còn có VIB, Techcombank và TPBank.
Trong nửa đầu năm nay, doanh thu từ bảo hiểm tại VIB, Techcombank và TPBank lần lượt là 315 tỷ đồng, 290 tỷ đồng và 223 tỷ đồng, giảm tương ứng 46%, 53% và 55% so với cùng kỳ.
Hiện VIB hợp tác với Prudential Việt Nam; TPBank đang phân phối bảo hiểm của Manulife và Sun Life; Techcombank ký kết hợp tác chiến lược lâu dài với Công ty Bảo hiểm Manulife.
SeABank và KienlongBank cũng ghi nhận doanh thu từ bảo hiểm sụt giảm mạnh. Theo đó, SeABank ghi nhận khoản thu 46 tỷ đồng, giảm 81% so với cùng kỳ, còn KienlongBank thu được 11 tỷ đồng, giảm 63%.
PG Bank là ngân hàng duy nhất trong số 8 ngân hàng ghi nhận sự khởi sắc từ doanh thu bảo hiểm trong 6 tháng đầu năm nay. Theo đó, doanh thu từ dịch vụ bảo hiểm của PG Bank đã tăng từ 5 tỷ đồng lên 11 tỷ đồng.
Tổng thu nhập từ hoạt động dịch vụ bảo hiểm của 8 nhà băng này trong 6 tháng đầu năm nay đạt khoảng 6.443 tỷ đồng, giảm 32,7% so với cùng kỳ năm ngoái.
Trong khi đó, doanh thu từ hoạt động dịch vụ của 29 nhà băng đã báo cáo vẫn tăng khoảng 8,8%. Trong khi 8 ngân hàng có số liệu thu từ bảo hiểm, doanh thu từ hoạt động dịch vụ vẫn tăng khoảng 0,4% so với cùng kỳ năm trước.
Cần tách bạch nghiệp vụ giữa bảo hiểm và ngân hàng
Theo số liệu của Tổng cục Thống kê (GSO), doanh thu phí bảo hiểm toàn thị trường 6 tháng đầu năm 2023 lần đầu ghi nhận tăng trưởng âm, sau nhiều năm liên tục tăng trưởng hai con số.
Nửa đầu năm 2023, tổng doanh thu phí bảo hiểm đạt khoảng 117.000 tỷ đồng, giảm 1,62% so với cùng kỳ. Trong đó, tổng doanh thu phí bảo hiểm nhân thọ qua kênh đại lý cá nhân, kênh đại lý tổ chức - bán qua ngân hàng... ước đạt 81.400 tỷ đồng, giảm 3,6% so với cùng kỳ năm trước.
Nhiều chuyên gia cho rằng, sau giai đoạn tăng nóng và việc có nhiều sai phạm trong kinh doanh bảo hiểm cộng với khả năng tài chính của khách hàng cũng giảm so với trước đây thì sự sụt giảm thu nhập từ dịch vụ bảo hiểm là không thể tránh khỏi.
Để chấn chỉnh sai phạm của hoạt động bancassurance, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh - Giảng viên cấp cao Học viện Tài chính cho rằng, điều quan trọng là phải giải quyết tận gốc vấn đề. Trên thực tế, vẫn tồn tại tình trạng ngân hàng đứng "chiếu trên", có vị thế mạnh hơn nhiều so với người đi vay nên mới phát sinh việc ép mua bảo hiểm mới giải ngân.
Do đó, cần kiểm soát hoạt động cho vay tại tất cả ngân hàng. Những hồ sơ đáp ứng đủ các điều kiện ràng buộc về mặt tín dụng, phải cho người dân, doanh nghiệp vay một cách đơn giản, thuận tiện. Khi cửa vay vốn rộng mở cho người đủ điều kiện, cửa ép mua bảo hiểm nhân thọ để được giải ngân khoản vay sẽ bị hẹp lại.
Trong khi đó, TS Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia về tài chính - ngân hàng, đưa ra quan điểm: không nên để ngân hàng làm đại lý bảo hiểm như hiện nay. Ông cho rằng cần tách bạch nghiệp vụ giữa hai đơn vị. Việc bán bảo hiểm thì nên để cho hãng bảo hiểm có nghiệp vụ bán, cũng như ngân hàng thì nên chú trọng các nghiệp vụ tài chính ngân hàng.
Cũng theo TS Nguyễn Trí Hiếu, trong các năm sau, doanh thu từ bancassurance có thể sẽ được cải thiện nếu như niềm tin của khách hàng phục hồi và củng cố.
Chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu cũng cho rằng, để khôi phục lại niềm tin của khách hàng vào các sản phẩm bảo hiểm, các đơn vị phải tư vấn để khách hàng có thể hiểu rõ, đúng và đầy đủ về sản phẩm bảo hiểm mà họ tham gia. Ngân hàng, doanh nghiệp bảo hiểm cần kiểm tra, rà soát lại từ khâu tư vấn, phải đảm bảo nhân viên tư vấn hiểu rõ được sản phẩm rồi mới tư vấn cho khách hàng, tư vấn minh bạch, rõ ràng thông tin…
(VNF) - Theo MoMo, Sức Mạnh 2000 - Ánh sáng núi rừng" là dự án do Trung tâm Tình nguyện Quốc gia triển khai; MoMo đã ký hợp đồng chính thức với Trung tâm hỗ trợ kết nối quyên góp trên ứng dụng MoMo. Toàn bộ tiền quyên góp được MoMo chuyển vào tài khoản của Trung tâm Tình nguyện Quốc gia.
(VNF) - Chuyên gia kinh tế Trần Nguyên Đán cho rằng, dịch vụ “đòi” bồi thường bảo hiểm có thu phí là bình thường bởi bản chất của việc cung cầu. Tuy nhiên, từ vấn đề này đặt ra câu hỏi vai trò của DN bảo hiểm ở đâu trong quá trình chi trả bồi thường.
(VNF) - Sau khi giao dịch hoàn tất, Tập đoàn Tài chính sẽ tập trung trọn vẹn nguồn lực vào việc phục vụ khách hàng tại Việt Nam thông qua hoạt động kinh doanh cốt lõi tại Manulife Việt Nam.
(VNF) - Theo chuyên gia, bảo hiểm gián đoạn kinh doanh rất quan trọng với các doanh nghiệp, đặc biệt nhóm sản xuất trong hoàn cảnh bị bão lũ, thiên tai nhưng hiện vẫn chưa phát triển được bởi các nguyên nhân khác nhau.
(VNF) - Theo ông Phạm Văn Đức - Phó Cục trưởng Cục Quản lý, Giám sát bảo hiểm (Bộ Tài chính), bảo hiểm thiên tai đóng vai trò là công cụ “chống sốc”, giúp nền kinh tế Việt Nam giảm thiệt hại, nhanh chóng hồi phục sau thiên tai và tăng cường khả năng thích ứng với rủi ro khí hậu ngày càng gia tăng.
(VNF) - Chuyên gia cho rằng, trước những thiệt hại do biến đổi khí hậu ngày càng nặng nề thì bảo hiểm thiên tai là một công cụ giúp chia sẻ gánh nặng với người dân và nền tài chính quốc gia.
(VNF) - Nền kinh tế đã phải hứng chịu tổn thất hàng trăm nghìn tỷ đồng do thiên tai, bão lũ trong vòng một năm qua nhưng nhờ có bồi thường bảo hiểm, đời sống và các hoạt động sản xuất sớm được khôi phục trở lại.
(VNF) - Tiếp tục hành trình giúp nâng cao nhận thức, thay đổi thói quen để phòng ngừa các bệnh liên quan đến hệ tiêu hóa trong cộng đồng, đặc biệt là nhóm người trẻ từ 25 đến 45 tuổi, Manulife Việt Nam khởi động chiến dịch cộng đồng “Chọn XANH Cho KHỎE - Vì một Việt Nam thật khỏe”, từ tháng 11 - 12/2025.
(VNF) - Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam (IAV) đề nghị các doanh nghiệp bảo hiểm hội viên tích cực tăng cường công tác thẩm định, xác minh thiệt hại và sớm giải quyết quyền lợi bảo hiểm cho người tham gia.
(VNF) - Ngày 22/11, hơn 1.000 người dân Hải Phòng đã có mặt tại Cung Văn hóa Thể thao Thanh Niên để tham gia ngày hội “Sống Khỏe Mỗi Ngày 2025” do Manulife Việt Nam phối hợp cùng Hội Thầy thuốc Trẻ Việt Nam tổ chức.
(VNF) - Dù bảo hiểm nhân thọ mang lại nhiều ích lợi, nhưng không ít người nhận được lời khuyên rằng: Không nên mua bởi một số một số “mặt trái” không phải ai cũng chấp nhận.
(VNF) - Đó là thông điệp của các doanh nghiệp bảo hiểm tại Hội nghị Định phí bảo hiểm Việt Nam 2025 với chủ đề “Khôi phục niềm tin, tái định nghĩa bảo hiểm” (Rebuild Trust, Redefine Insurance), khẳng định vai trò của bảo hiểm trong kỷ nguyên mới.
(VNF) - Doanh nghiệp bảo hiểm gửi thông báo: Vì lý do kê khai không đúng về tình trạng lịch sử bệnh lý đã làm sai lệnh quyết định nhận bảo hiểm. Do đó, công ty buộc phải huỷ bỏ quyền lợi hợp đồng, đồng thời tăng mức phí tham gia của sản phẩm chính.
(VNF) - Dù các doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ liên tiếp ra mắt sản phẩm mới, chuyên biệt nhưng thị trường vẫn chưa có nhiều khởi sắc. Tuy nhiên, chuyên gia tin bảo hiểm nhân thọ sẽ sớm tốt lên.
(VNF) - Từ ngày 1/1/2026, mức đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất sẽ tăng, do mức lương tối thiểu vùng được điều chỉnh theo đúng quy định Luật Bảo hiểm Xã hội.
(VNF) - Ông Lê Xuân Bách – Phó Tổng Giám đốc PTI cho biết, bảo hiểm không chỉ đơn giản là chi trả tiền bồi thường, mà còn ở sự chia sẻ, đồng hành trong mọi tình huống khi khách hàng gặp khó khăn nhất.
(VNF) - Công an tỉnh Phú Thọ cho biết, vừa triệt phá đường dây tự đục vỡ xương khớp, hợp thức hoá hồ sơ bệnh án nhằm trục lợi bảo hiểm nhân thọ với số tiền hơn 6 tỷ đồng.
(VNF) - Các doanh nghiệp bảo hiểm cho biết, khi còn đang giám định thiệt hại do cơn bão số 12 đã liên tiếp ghi nhận thêm tổn thất hàng trăm tỷ đồng do cơn bão số 13. Bão chồng bão khiến số tiền bồi thường ước hàng ngàn tỷ đồng.
(VNF) - Theo chuyên gia, nguyên nhân khiến có tỷ lệ bồi thường bảo hiểm bắt buộc xe máy rất thấp, người dân gần như không nhận được lợi ích đến từ cả 3 bên gồm: Cơ quan quản lý, người dân và doanh nghiệp bảo hiểm.
(VNF) - Theo Thông tư 41/2025/TT-NHNN, tổng hạn mức giao dịch của một khách hàng tại một tổ chức cung ứng ví điện tử được phép tăng lên tối đa 300 triệu đồng/tháng đối với các giao dịch thanh toán một số dịch vụ thiết yếu.
(VNF) - Các doanh nghiệp bảo hiểm ghi nhận thiệt hại chủ yếu ở nghiệp vụ xe cơ giới và tài sản kỹ thuật, với tổng giá trị bồi thường ước tính lên tới hàng chục tỷ đồng.
(VNF) - Trước ý kiến của nhiều đại biểu cho rằng, bảo hiểm “đóng tiền vào thì dễ, rút ra lại rất khó”, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc cho rằng, ông đã từng tham gia bảo hiểm, khi đáo hạn muốn là rút tiền ra được ngay và các công ty phải trả tiền theo quy định.
(VNF) - Từ sau giai đoạn tăng trưởng nóng, các công ty tài chính tiêu dùng đã bước vào quá trình tái cấu trúc sâu rộng, giúp danh mục cho vay trở nên cân bằng hơn.
(VNF) - Sau đợt mưa bão liên tiếp vừa qua, hàng loạt xe ô tô bị ngập nặng, gây ra thiệt hại nghiêm trọng. Đáng chú ý, có hồ sơ bồi thường cho thấy chi phí sửa chữa đã lên đến 90% giá trị chiếc xe, khiến nhiều chủ xe đứng trước nguy cơ mất trắng tài sản.
(VNF) - Theo MoMo, Sức Mạnh 2000 - Ánh sáng núi rừng" là dự án do Trung tâm Tình nguyện Quốc gia triển khai; MoMo đã ký hợp đồng chính thức với Trung tâm hỗ trợ kết nối quyên góp trên ứng dụng MoMo. Toàn bộ tiền quyên góp được MoMo chuyển vào tài khoản của Trung tâm Tình nguyện Quốc gia.
(VNF) - Sau 5 tháng tạm ngưng hoạt động để nâng cấp, sửa chữa, sân bay Vinh sẽ khai thác trở lại vào ngày 19/12 với diện mạo mới và "điểm nhấn" công nghệ hiện đại giúp hành khách có trải nghiệm tốt hơn.