Bí mật cuộc đấu trí đại gia Việt thắng kiện Trung Quốc vụ 2.000 tỷ

Điêu đứng vì nhà thầu Trung Quốc

Dự án thủy điện Thượng Kon Tum (Dự án) có quy mô công suất lắp máy 220 MW, được thiết kế xây dựng trên sông Đắk Nghé (nhánh chính thượng nguồn sông Sê San).

Để triển khai thực hiện dự án, Công ty Cổ phần Thủy điện Vĩnh Sơn - Sông Hinh (Công ty VSH) đã tổ chức đấu thầu lựa chọn các nhà thầu thi công: Gói thầu tuyến áp lực (gồm hạng mục đập dâng và đập tràn) tổ chức đấu thầu quốc tế theo hình thức EPC, tổ hợp nhà thầu Việt Nam gồm: Công ty Cổ phần xây dựng 47, Công ty TNHH đầu tư và xây dựng Tiến Dung - Kon Tum và PECC1 trúng thầu; gói thầu tuyến năng lượng và nhà máy tổ chức đấu thầu quốc tế theo hình thức EC. 

Tổ hợp nhà thầu Trung Quốc gồm: Viện Thiết kế Hoa Đông thuộc Tập đoàn thủy điện Trung Quốc và Công ty TNHH Cục Đường sắt số 18 trúng thầu.

Gói thầu thiết bị tổ chức đấu thầu quốc tế, nhà thầu cung cấp là Andritz Hydro thuộc nước Cộng hòa Áo trúng thầu; các gói thầu nhỏ khác tiến hành đấu thầu rộng rãi trong nước.

Trong báo cáo gửi Quốc hội ngày 15/10/2019, Chính phủ cho biết: Trong quá trình thực hiện thi công dự án, do tình hình tiến độ thi công tuyến năng lượng và nhà máy chậm trễ nghiêm trọng và thái độ thiếu thiện chí hợp tác của nhà thầu Trung Quốc, Công ty VSH đã có Nghị quyết chấm dứt hợp đồng với nhà thầu Trung Quốc và ra Thông báo chấm dứt hợp đồng (số 861/CV-VHS-KHĐT ngày 14/7/2014).

Sau khi Công ty VSH chính thức thông báo chấm dứt hợp đồng với nhà thầu Trung Quốc và thu hồi toàn bộ giá trị bảo lãnh thực hiện Hợp đồng và bảo lãnh tạm ứng, ngày 23/8/2014, nhà thầu Trung Quốc đã gửi đơn kiện Công ty VSH lên Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC), đề nghị phân xử các nội dung liên quan đến việc chấm dứt hợp đồng.

Công ty VSH cũng đã có Hồ sơ tự bảo vệ và Đơn gửi VIAC đề nghị phân xử về việc nhà thầu Trung Quốc vi phạm hợp đồng.

Cuộc đấu trí cam go

Báo cáo của Chính phủ cho hay: Để chuẩn bị tranh tụng trong vụ kiện, Công ty VSH đã ký hợp đồng dịch vụ tư vấn pháp lý với các công ty Tư vấn luật của Việt Nam và quốc tế là: Công ty YKVN Singapore (chi nhánh tại Việt Nam) và Công ty EPLEGAL Việt Nam. Sau khi xem xét hồ sơ, các công ty này đã đề nghị và Công ty VSH đã ký hợp đồng bổ sung với Công ty DREW & NAPIERLLC Singapore cùng tham gia.

Công ty VSH đã phối hợp cùng các công ty tư vấn luật được thuê hoàn thành đơn phản tố và đơn khởi kiện lại nhà thầu Trung Quốc, gửi VIAC; thanh toán chi phí trọng tài theo quy định; thống nhất địa điểm và ngôn ngữ tranh tụng; thống nhất cử trọng tài viên và chủ tịch trọng tài.

Tuy nhiên, đầu năm 2017, Công ty VSH đã chấm dứt hợp đồng với các Công ty YKVN Singapore, Công ty EPLEGAL Việt Nam và Công ty DREW & NAPIERLLC Singapore. Lý do là công tác tư vấn của các công ty này không đạt hiệu quả và còn yêu cầu Công ty VSH thanh toán thêm chi phí rất lớn.

Sau đó, Công ty VSH đã chọn Công ty tư vấn Luật Nam Hùng do GS.TS Nguyễn Vân Nam làm giám đốc (Công ty Nam Hùng) để tư vấn tiếp cho vụ tranh chấp.

Ngày 18/1/2019, VIAC có văn bản thông báo thời gian và địa điểm của phiên xử vào lúc 8h30 phút ngày 11-12/3/2019 tại Osaka, Nhật Bản.

Ngày 30/1/2019, Công ty Nam Hùng có Văn bản gửi VIAC về tiếp tục phản đối phán quyết của vụ kiện theo Văn bản số 56/VIAC nêu trên.

Ngày 12/3/2019, VIAC có Văn bản số 228/VIAC về thông báo vẫn quyết định phân xử dựa trên các tài liệu và chứng cứ sẵn có của bị đơn.

Sau cùng, ngày 10/4/2019, VIAC có phán quyết cuối cùng về vụ kiện, yêu cầu VSH phải bồi thường cho nhà thầu Trung Quốc với số tiền là: 1,1 nghìn tỷ đồng; cùng với 35 triệu USD và 735.440 GBP.

Không đồng ý với phán quyết này, ngày 9/4/2019, Công ty VSH có Đơn khởi kiện nhà thầu Trung Quốc bồi thường thiệt hại đến VIAC và ngày 26/4/2019 có Đơn yêu cầu hủy phán quyết vụ kiện gửi TAND TP. Hà Nội.

Nhờ sự kiên định đó, TAND TP Hà Nội vừa có quyết định về việc hủy hoàn toàn phán quyết trọng tài ngày 10/4/2019 của Hội đồng Trọng tài buộc Công ty Thủy điện Vĩnh Sơn - Sông Hinh (VSH) phải bồi thường số tiền hơn 2.163 tỉ đồng cho tổ hợp nhà thầu gồm Viện thiết kế Hydro China Huadong và Công ty TNHH Cục Đường sắt số 18 Trung Quốc.