Bộ GTVT thực hiện hơn 50 cuộc thanh tra, cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi vẫn dính sai phạm

Trong báo cáo việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề và chất vấn trong nhiệm kỳ khóa XIV và một số nghị quyết trong nhiệm kỳ khóa XIII về lĩnh vực GTVT, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể đã báo cáo về trách nhiệm đối với chất lượng dự án đường bộ cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi chưa bảo đảm và tình hình xử lý theo yêu cầu.

Hư hỏng, xuống cấp sau vài tháng khai thác

Theo báo cáo này, dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi có tổng chiều dài là 139,2km do Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) làm chủ đầu tư. Dự án gồm 2 đoạn tuyến là đoạn Đà Nẵng - Tam Kỳ (Km0 - Km65), sử dụng vốn vay ODA của JICA và đoạn Tam Kỳ - Quảng Ngãi (Km65 - Km139+204), sử dụng vốn vay thương mại của WB.

Dự án được khởi công ngày 19/5/2013; đoạn Đà Nẵng - Tam Kỳ hoàn thành các hạng mục trên chính tuyến và đưa vào khai thác tạm từ ngày 2/8/2017; đoạn Tam Kỳ - Quảng Ngãi hoàn thành các hạng mục trên chính tuyến và đưa vào khai thác tạm từ ngày 2/9/2018.

Hiện tại, dự án chưa hoàn thành toàn bộ, khối lượng dự án mới đạt 96,1% tổng giá trị các hợp đồng. Nguyên do là còn một số nhánh nút giao, một số đường gom, đường ngang dân sinh và một số đoạn hàng rào bảo vệ chưa hoàn thành do vướng mắc về giải phóng mặt bằng, người dân địa phương cản trở thi công, các bất cập trong vấn đề tổ chức nhân sự và chỉ đạo điều hành của VEC và vướng mắc về nguồn vốn để triển khai tiếp các khối lượng còn lại.

Trong quá trình vận hành, khai thác, tuyến đường đã xuất hiện một số hư hỏng cục bộ mặt đường bắt đầu từ tháng 9/2018 với tổng diện tích hư hỏng khoảng 89,10m2/3.100.000m2 tổng diện tích mặt đường (chiếm khoảng 0,003%).

Các hư hỏng này đã được Bộ GTVT chỉ đạo VEC, các nhà thầu liên quan sửa chữa, khắc phục ngay trong năm 2018. Tuy vậy, từ đó đến nay, dự án tiếp tục phát hiện thêm khoảng 2.691,06m2 hư hỏng cục bộ mặt đường. Phần diện tích hư hỏng này đang được VEC (với trách nhiệm là chủ đầu tư dự án theo quy định) chỉ đạo các nhà thầu kiểm tra, đánh giá nguyên nhân, xây dựng phương án để tiếp tục sửa chữa, khắc phục.

Các hư hỏng cục bộ mặt đường nêu trên gồm 3 loại chính là: bong bật cục bộ lớp bê tông nhựa tạo thành ổ gà; mặt đường không êm thuận, bị hằn lún và trồi nhựa cục bộ; bù lún đường đầu cầu tạo sự êm thuận cho đoạn chuyển tiếp giữa đường và cầu (đối với các cầu khu vực nền đất yếu do theo quy trình thiết kế, nền đường đầu cầu tại các đoạn tuyến này vẫn còn lượng lún dư theo tính toán).

Việc sửa chữa, khắc phục các hư hỏng này thuộc trách nhiệm của các nhà thầu bằng kinh phí bảo hành công trình của nhà thầu theo quy định khi VEC chưa xác nhận hết thời hạn bảo hành công trình.

Trách nhiệm của Bộ GTVT về chất lượng công trình

Theo báo cáo của Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể, đối với dự án này, Bộ GTVT thực hiện vai trò là bộ quản lý chuyên ngành và là người quyết định đầu tư dự án, có trách nhiệm hướng dẫn thực hiện các quy định pháp luật về quản lý chất lượng công trình; tổ chức kiểm tra định kỳ, đột xuất công tác quản lý chất lượng của chủ đầu tư, của các nhà thầu tham gia xây dựng công trình và kiểm tra chất lượng các công trình…; hướng dẫn, kiểm tra công tác quản lý chất lượng của các tổ chức, cá nhân tham gia xây dựng công trình.

Đáng chú ý, trong quá trình thực hiện dự án, Bộ GTVT đã có nhiều văn bản hướng dẫn thực hiện các quy định pháp luật về quản lý chất lượng công trình. Đặc biệt, từ năm 2014 đến năm 2018, lãnh đạo Bộ GTVT và các cơ quan tham mưu thuộc Bộ đã tổ chức trên 50 cuộc thanh tra, kiểm tra đối với dự án. Sau mỗi cuộc thanh, kiểm tra, Bộ đều có văn bản chỉ đạo VEC chấn chỉnh.

"Như vậy, với chức năng người quyết định đầu tư, Bộ quản lý công trình xây dựng chuyên ngành giao thông, Bộ GTVT đã thực hiện đầy đủ trách nhiệm của mình, tổ chức hướng dẫn, thanh tra, kiểm tra theo quy định của pháp luật về xây dựng đối với từng giai đoạn thực hiện dự án", báo cáo của Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nêu rõ.

Trước đó, theo kết quả điều tra của Bộ Công an, quá trình tổ chức thi công, quản lý giám sát thi công, nghiệm thu hạng mục, nghiệm thu công trình cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, chủ đầu tư, nhà thầu thi công, tư vấn giám sát và các đơn vị liên quan đã không tuân thủ các quy định của pháp luật về xây dựng công trình, không đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật, yêu cầu thiết kế dự án đã được phê duyệt.

Điều này dẫn đến công trình xây dựng hoàn thành không đảm bảo chất lượng, gây hư hỏng khi vận hành khai thác, xảy ra tình trạng ổ gà, hằn lún vệt bánh xe, rạn nứt, mặt đường không bằng phẳng êm thuận ở nhiều vị trí trên toàn tuyến đường (nhà thầu và chủ đầu tư đã phải sửa chữa, dự kiến sửa chữa, khắc phục tại 291 vị trí, với tổng diện tích là 1.663,16m2).

Cũng liên quan đến dự án này, đến nay, Bộ Công an cũng đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố 26 bị can liên quan tại VEC, Ban quản lý dự án và các nhà thầu thi công về tội danh Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng.

Ngoài ra, Bộ Công an đang chỉ đạo cơ quan điều tra phối hợp với các đơn vị liên quan thực hiện giám định tư pháp về chất lượng công trình xây dựng đối với các gói thầu thuộc giai đoạn 2 của dự án.