Cả thế giới bán dầu, chỉ có Trung Quốc mua

Trung Quốc gia tăng lượng dầu dự trữ

Tháng 3, dịch Covid-19 làm tê liệt gần như hoàn toàn các hoạt động kinh tế ở Trung Quốc, dẫn đến nhu cầu dầu lao dốc ở nước nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới này.

Giữa lúc đó, do bất đồng xung quanh vấn đề cắt giảm thêm sản lượng, Saudi Arabia và Nga đã phát động cuộc chiến giá dầu toàn diện, khiến giá dầu rơi thẳng đứng và có lúc giảm về mức thấp nhất trong 18 năm qua vào ngày 30/3 khi giá dầu Brent ở London rời khỏi mốc 23 đô la/thùng, còn giá dầu Tây Texas (WTI) ở New York xuyên thủng xuống dưới mốc 20 USD/thùng.

Giờ dây, ngành công nghiệp dầu mỏ trên khắp thế giới đang trải qua một trong những cơn khủng hoảng lớn nhất trong lịch sử. Hàng chục ngàn công nhân ở vùng bồn chảo Permian, trung tâm dầu đá phiến của Mỹ, đã bị sa thải.

Vào hôm 1/4, Công ty dầu đá phiến Whiting Petroleum, có trụ sở ở bang Colorado, đã nộp đơn xin bảo hộ phá sản, trở thành công ty dầu đá phiến lớn đầu tiên ở Mỹ gục ngã trước cơn khủng hoảng trên thị trường dầu.

Nhưng các chuyên gia cảnh báo nó chỉ là quân cờ domino đầu tiên trong làn sóng gãy đổ của doanh nghiệp dầu đá phiến Mỹ. Đa phần các công ty dầu đá phiến hiện nay ở Mỹ cần giá dầu đạt mức 50-55 USD/thùng để đạt điểm hòa vốn. Chỉ có 16 công ty dầu đá phiến ở Mỹ đang vận hành các mỏ có chi phí sản xuất dưới 35 USD/thùng.

Trong khi tất cả các nước xuất khẩu dầu đều chịu tổn thương lớn do giá dầu suy giảm 60% trong năm nay tính đến cuối tháng 3, Trung Quốc, nước nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới, đang tận dụng cơ hội hiếm có để gom những thùng dầu giá rẻ, bổ sung vào các kho dự trữ.

Hãng tin Bloomberg dẫn các nguồn tin cho biết Bắc Kinh đã yêu cầu các cơ quan ban ngành liên quan khẩn trương hợp tác để bổ sung dầu vào các bồn chứa và sử dụng các công cụ tài chính chẳng hạn như các hợp đồng quyền chọn mua để tận dụng giá dầu thấp.

Các nguồn tin nói rằng ngoài các kho dự trữ chiến lược của nhà nước, Bắc Kinh có thể sử dụng các kho dự trữ thương mại để mua thêm dầu.

Mục tiêu ban đầu của Bắc Kinh là nâng lượng dầu nắm giữ ở các kho dự trữ chiến lược lên mức tương đương 90 ngày nhập khẩu ròng và có thể tăng lên mức 180 ngày nhập khẩu ròng nếu tận dụng sức chứa của các kho dự trữ thương mại. 90 ngày nhập khẩu dầu ròng của Trung Quốc tương đương khoảng 900 triệu thùng dầu, theo dữ liệu của Bloomberg.

Trong lúc lượng dầu ở các kho dự trữ chiến lược của Trung Quốc vẫn là một ẩn số, giới phân tích và kinh doanh dầu mỏ ước tính nước này có thể mua thêm từ 80-100 triệu thùng dầu trong năm nay.

Con số này vẫn quá nhỏ nhoi so với lượng dầu dư thừa trên thị trường thế giới lên đến 20 triệu thùng/ngày hiện nay.

Nhưng các nguồn tin cũng cho biết Trung Quốc đang có kế hoạch xây dựng thêm một loạt điểm dự trữ dầu chiến lược mới. Điều này vừa giúp củng cố lợi thế dự trữ dầu chiến lược với quy mô lớn vừa thúc đẩy các cơ hội xây dựng hạ tầng, kích thích kinh tế khi Trung Quốc đang dần hồi phục sau cơn khủng hoảng dịch Covid-19.

Theo Công ty tư vấn năng lượng SIA Energy, tính đến ngày 31/3, Trung Quốc nắm giữ khoảng 996 triệu thùng dầu trong các kho dự trữ chiến lược và thương mại. Trong khi đó, Công ty nghiên cứu Orbital Insight ước tính con số này là 928 triệu thùng dầu tính đến ngày 1/4.

Hồi tháng 9 năm ngoái, Cục Quản lý Năng lượng quốc gia Trung Quốc cho biết nước này đang nắm giữ tổng lượng dầu dự trữ tương đương 80 ngày nhập khẩu ròng. Tháng 12/2019, Tập đoàn Dầu khí quốc gia Trung Quốc (CNPC) cho biết chính phủ nước này sẽ nâng công suất chứa ở các kho dự trữ dầu chiến lược lên mức 503 triệu thùng dầu vào cuối năm 2020.

Trung Quốc: mua và mua

Hôm 1/4, hãng tin Reuters dẫn các nguồn tin kinh doanh dầu mỏ cho hay, các công ty Trung Quốc đang đẩy mạnh mua dầu thô của Mỹ sau khi họ được chính phủ miễn thuế nhập khẩu đánh vào các mặt hàng năng lượng của Mỹ như là một phần của thỏa thuận thương mại Mỹ-Trung giai đoạn 1.

Họ cho biết dầu thô U.S. Mars Sour, được sản xuất ở vùng Vịnh Mexico ở Mỹ, đang được bán cho các khách hàng Trung Quốc với mức giá thấp hơn từ 7-9 USD so với giá dầu Brent giao tháng 9. Bên bán có thể là Tập đoàn dầu khí BP và Công ty năng lượng đa quốc gia Equinor (Na Uy).

Lượng dầu dư thừa đang tràn ngập và làm quá tải công suất các đường ống dẫn dầu ở Mỹ khiến các nhà sản xuất dầu ở vùng Vịnh Mexico buộc phải bán với giá thấp.

Một thương nhân buôn bán dầu mỏ ở Singapore nói: “Chỉ có Trung Quốc đang mua và toàn thế giới còn lại đang bán dầu”. Vị thương nhân cho biết đó cũng là lý do khiến một số loại dầu thô của Mỹ đang được chào bán với giá giảm sâu so với giá chuẩn trên thị trường dù giá dầu Brent có lúc rơi về mức thấp nhất trong 18 năm qua.

Nhu cầu xuất khẩu dầu thô Mỹ sang Trung Quốc tăng mạnh khiến phí vận chuyển dầu bằng đường biển giữa hai nước tăng lên mức 8-10 USD/thùng.

Các nước nhập khẩu dầu khác ở châu Á như Ấn Độ và Thái Lan đang giảm công suất ở các nhà máy hóa dầu do nhu cầu tiêu thụ xăng và dầu diesel sụt giảm khi các lệnh phong tỏa đi lại được áp đặt.

Các nhà máy hóa dầu Trung Quốc dần tăng sản lượng trở lại sau khi cắt giảm mạnh trong tháng 2. Một nguồn tin ở một nhà máy hóa dầu tại tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc, nói: “Nhu cầu dầu giảm thê thảm trên toàn cầu, chỉ có nhu cầu ở Trung Quốc dường như tương đối ổn. Chúng tôi đang dần tăng công suất vận hành”.