Các bộ ‘nhường’ nhau quyền quản lý, ô tô biếu tặng tắc đường về Việt Nam

Trước những lùm xùm liên quan đến xe quà biếu, quà tặng, vào ngày 27/7/2022, Bộ Tài chính đã ban hành thông tư số 45/2022/TT-BTC sửa đổi, bổ sung một số điều tại Thông tư số 143/2015/TT-BTC, quy định thủ tục hải quan và quản lý xe ô tô, xe gắn máy của các đối tượng, được phép nhập khẩu, tạm nhập khẩu, không nhằm mục đích thương mại.

Theo đó, Thông tư 45/2022/TT-BTC đã bãi bỏ quy định giới hạn số lượng xe mỗi tổ chức, cá nhân, được nhập trong năm là 1 xe ô tô và 1 xe gắn máy do nước ngoài biếu, tặng như quy định cũ trước đây tại Thông tư 143/2015/TT-BTC. Thay vào đó là "chính sách quản lý xe ô tô, xe gắn máy nhập khẩu, tạm nhập khẩu theo hình thức quà biếu, quà tặng, hàng mẫu, tài sản di chuyển, thực hiện theo quy định của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ". Thông tư 45/2022/TT-BTC có hiệu lực từ ngày 10/9/2022.

Tuy nhiên, “thực hiện theo quy định của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ”, là quy định nào, ở đâu thì không có hướng dẫn.

Đến ngày 13/9/2022 Tổng cục Hải quan, đã có Thông báo số 3789/TB-TCHQ, thông báo kết luận của Tổng cục trưởng, theo đó thống nhất thực hiện theo Thông tư số 45/2022/TT-BTC của Bộ Tài chính. Trong thời gian chưa có hướng dẫn cụ thể về chính sách quản lý nhập khẩu, đối với mặt hàng xe ô tô, xe gắn máy nhập khẩu theo hình thức tài sản di chuyển, hàng mẫu, quà biếu, quà tặng của Bộ Công thương thì Cơ quan Hải quan chưa giải quyết thủ tục hải quan.

Tiếp đến, vào ngày 19/9/2022, Tổng cục Hải quan đã có công văn số 3863/TCHQ-CSQL gửi Bộ Công thương, đề nghị sớm ban hành chính sách quản lý xe ô tô, xe gắn máy, nhập khẩu theo hình thức tài sản di chuyển, hàng mẫu, quà biếu, quà tặng, để thực hiện thống nhất.

Về phía Bộ Công thương cho biết, đã có công văn gửi Bộ Tài chính từ ngày 29/7/2022, khi góp ý dự thảo Báo cáo Thủ tướng Chính phủ và dự thảo sửa đổi Thông tư 143/2015/TT-BTC của Bộ Tài chính.

Theo đó, Bộ Công thương cho rằng, hàng hóa là tài sản di chuyển, hành lý cá nhân, hàng hóa vụ nhu cầu của các nhân có thân phận ngoại giao, quà biếu, quà tặng, hàng mẫu, thực hiện theo quy định của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ (Nghị định 69/2018 NĐ-CP ban hành ngày 15/5/2018).

Theo Luật Quản lý ngoại thương và Luật Thương mại, Bộ Công thương là cơ quan đầu mối, thực hiện quản lý Nhà nước về hoạt động thương mại nhằm mục đích sinh lời. Bộ Công thương không được giao nhiệm vụ quản lý các hoạt động nhập khẩu, tạm nhập khẩu xe ô tô không nhằm mục đích thương mại. Các quy định liên quan đến nhập khẩu ô tô không nhằm mục đích thương mại từ trước đến nay đều do Bộ Tài chính hướng dẫn, hoặc chủ trì trình Thủ tướng Chính phủ.

Bộ Công thương, sau khi nhận được công văn 3863/TCHQ-CSQL của Tổng cục Hải quan “thúc” sớm ban hành chính sách quản lý xe ô tô, xe gắn máy nhập khẩu theo hình thức tài sản di chuyển, hàng mẫu, quà biếu, quà tặng. Ngày 7/10/2022, bộ này đã có văn bản trả lời cho rằng, việc Bộ Tài chính đơn phương sửa đổi thông tư 143/2015/TT-BTC, đã tạo ra khoảng trống pháp lý về quản lý xe ô tô, xe gắn máy nhập khẩu theo hình thức tài sản di chuyển, hàng mẫu, quà biếu, quà tặng. Vì vậy đề nghị Tổng cục Hải quan liên hệ với Bộ Tài chính để được hướng dẫn.

Như vậy, các Bộ vẫn đang nhường và cãi lý với nhau, trong khi một số DN cho biết xe ô tô quà tặng nhập về bị ách tắc tại cảng, không biết đến bao giờ mới làm được thủ tục. Cũng không chỉ có xe quà biếu, quà tặng mà cả xe mẫu của các DN nhập về phục vụ cho phát triển sản phẩm mới hay trưng bày và xe nhập khẩu theo hình thức tài sản di chuyển của các cá nhân, cũng có nguy cơ bị ách tắc theo phải chờ đợi.

Hiện tại Bộ Tài chính đã có báo cáo Chính phủ về vấn đề này và đang chờ ý kiến chỉ đạo.