Cách ông Putin “vững tay lái” đưa Nga vượt qua đòn trừng phạt của Mỹ
Thành Đạt/Washington Post -
25/08/2018 16:23 (GMT+7)
Nước Nga dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Vladimir Putin đang từng bước tìm cách thoát ra khỏi cuộc khủng hoảng do các lệnh trừng phạt của Mỹ nhằm tìm kiếm sự ổn định cho nền kinh tế vĩ mô.
Tổng thống Putin trong lễ nhậm chức tại Điện Kremlin hồi tháng 5 (Ảnh: Reuters)
Từ đầu năm đến nay, Mỹ vẫn tìm cách đẩy mạnh các lệnh trừng phạt Nga trong một loạt vấn đề về Syria, Ukraine, an ninh mạng cũng như các động thái mà Washington cho là “tồi tệ” của Moscow trên toàn thế giới. Trong khi đó, Tổng thống Vladimir Putin cũng tăng cường các biện pháp bảo vệ nền kinh tế Nga, đặt ưu tiên vào sự ổn định lâu dài của các chính sách thúc đẩy tăng trưởng.
Theo cây bút Anton Troianovski của Washington Post, các lệnh trừng phạt của Mỹ có thể tác động xấu tới triển vọng kinh tế dài hạn của Nga. Còn về ngắn hạn, thậm chí ngay cả khi Mỹ thực thi những biện pháp trừng phạt cứng rắn hơn, điều đó cũng không thể gây ra một cuộc khủng hoảng đủ tàn khốc để ảnh hưởng nghiêm trọng tới hệ thống chính trị của Nga.
“Các lệnh trừng phạt hiện chưa thể phá vỡ sự ổn định kinh tế vĩ mô, song có thể cản trở con đường phát triển của Nga. Nếu Nga muốn đẩy mạnh tốc độ tăng trưởng cũng như thực hiện cải cách cơ cấu kinh tế hiệu quả, các lệnh trừng phạt có thể sẽ là rào cản với nước này”, Alexandre Abramov, chuyên gia tài chính tại Trường Kinh tế Cấp cao ở Moscow, nhận định.
Trong những tháng gần đây, Mỹ đã áp đặt các lệnh trừng phạt kinh tế đối với các cá nhân và tổ chức của Nga ít nhất 6 lần, trong đó nhắm mục tiêu tới các nhà thầu mạng, ngân hàng, tài phiệt và cả hãng vận tải tại cảng ở Viễn Đông. Động thái mới nhất của Mỹ được tiến hành hôm 21/8 khi Washington áp lệnh trừng phạt với các công ty vận tải của Nga bị cáo buộc bán dầu cho Triều Tiên. Trong khi đó, các lệnh trừng phạt liên quan tới vụ cựu điệp viên Nga nghi bị đầu độc tại Anh cũng như một dự luật trừng phạt mới đang được Quốc hội Mỹ xem xét có thể sẽ gây tổn hại nghiêm trọng hơn cho Nga.
Từ sau khi Nga sáp nhập bán đảo Crimea vào lãnh thổ hồi năm 2014, chính quyền cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama và Liên minh châu Âu (EU) đã công bố hàng loạt biện pháp trừng phạt đối với các công dân và các thành phần của nền kinh tế Nga. Tổng cộng, Văn phòng Quản lý Tài sản nước ngoài trực thuộc Bộ Tài chính Mỹ đã đưa vào danh sách trừng phạt 491 cá nhân và thực thể của Nga, so với 146 cá nhân và thực thể của Trung Quốc và 335 cá nhân và thực thể của Iran.
Các lệnh trừng phạt đã làm chậm lại tốc độ tăng trưởng kinh tế của Nga, đồng thời khiến tầng lớp trung lưu của Nga gặp khó khăn trong việc tiếp cận các cơ hội làm giàu. Theo Lilit Gevorgyan, nhà kinh tế học tại hãng nghiên cứu HIS Markit ở London, các lệnh trừng phạt của phương Tây có thể khiến tốc độ tăng trưởng kinh tế hàng năm của Nga giảm 0,2% về dài hạn vì bị mất đi các cơ hội kinh doanh, cùng với đó là giảm cơ hội đầu tư vào cơ sở hạ tầng và làm chậm lại quá trình hiện đại hóa.
Cách đối phó của Nga
Tuy vậy, với tỷ lệ thất nghiệp thấp và lạm phát vẫn trong tầm kiểm soát của Nga, đòn trừng phạt của Mỹ cho đến nay vẫn không gây tổn hại nhiều cho sự ổn định cơ bản của nền kinh tế Nga. Việc Mỹ sẽ tiếp tục trừng phạt Nga là điều khó có thể tránh khỏi, tuy nhiên chính phủ Nga đã tích trữ sẵn thặng dư ngân sách và tăng cường các nguồn lực dự trữ để bảo vệ sự ổn định của nền kinh tế.
Để đối phó với các lệnh trừng phạt của Mỹ, Tổng thống Putin đã đẩy mạnh các biện pháp cân bằng nhằm giúp nước Nga vượt qua những tác động tiêu cực cả trong ngắn hạn lẫn dài hạn từ đòn trừng phạt. Chính quyền Putin đã chuyển những lợi nhuận mà Nga may mắn có được từ giá dầu tăng cao vào “kho bạc” của nước này, đồng thời tránh thực hiện các biện pháp tư hữu hóa hoặc cải cách rủi ro nhằm thúc đẩy nền kinh tế phát triển năng động hơn và thu hút thêm các nhà đầu tư vào Nga.
Tổng thống Putin và Tổng thống Trump gặp nhau tại Helsinki, Phần Lan (Ảnh: AFP)
“Họ (Nga) không hướng đến mục tiêu tăng trưởng. Họ đang hướng đến mục tiêu củng cố tài chính chặt chẽ để nếu có xảy ra một cuộc khủng hoảng mới, họ vẫn có thể cảm thấy tự tin về nền kinh tế vĩ mô”, cố vấn kinh tế Vladimir Milov nhận định.
Theo các nhà kinh tế học, Nga có nhiều nguồn lực để ngăn các lệnh trừng phạt gây ra một cuộc khủng hoảng có nguy cơ làm suy yếu vai trò lãnh đạo của Tổng thống Putin. Khi các lệnh trừng phạt ngày càng tăng lên, Tổng thống Putin đã đối phó bằng cách ưu tiên sự ổn định thay vì tăng trưởng kinh tế.
“Chúng tôi sẽ không lãng phí các nguồn tài nguyên của chúng tôi bây giờ. Chúng tôi hiểu rất rõ tình hình khó khăn hiện tại, cũng như những khó khăn tiềm tàng, và chúng tôi sẽ phải duy trì nguồn lực dự trữ để đảm bảo sự ổn định”, Bộ trưởng Tài chính Nga Anton Siluanov nói trong cuộc phỏng vấn trên truyền hình tuần trước.
Có thể thấy rõ sự chuẩn bị nguồn lực dự trữ của Nga, bao gồm hàng tỷ USD được chuyển vào Quỹ Phúc Lợi Quốc gia trong năm nay, vốn được dùng để hỗ trợ hệ thống lương hưu, và kho dự trữ của ngân hàng trung ương Nga với giá trị lên tới gần 460 tỷ USD trong những tháng vừa qua. Lần gần đây nhất Nga dự trữ khoản tiền tương đương như vậy là vào năm 2014. Giá trị vàng dự trữ của Nga đã lên tới khoảng 80 tỷ USD, gần gấp đôi so với 5 năm trước đây.
Điện Kremlin cũng đang cân nhắc một biện pháp khắc nghiệt hơn để đảm bảo ổn định tài chính của Nga. Đó là đề xuất tăng thuế mới lên 7,5 tỷ USD một năm đối với ngành khai thác mỏ và các doanh nghiệp được hưởng lợi từ sự sụt giá của đồng rúp.
Năm 2014, Tổng thống Putin đã quyết định đáp trả các lệnh trừng phạt bằng cách cấm Nga nhập khẩu lương thực từ phương Tây, từ đó đã thúc đẩy hoạt động sản xuất nội địa của Nga. Kết quả là, Nga hiện bán các sản phẩm nông nghiệp ra nước ngoài nhiều hơn xuất khẩu vũ khí.
Trong nội bộ nước Nga, ngay cả những người chỉ trích chính quyền Putin cũng hoài nghi về sự khôn ngoan của các lệnh trừng phạt. Họ cho rằng các lệnh trừng phạt này càng thúc đẩy các quan điểm ủng hộ Điện Kremlin vì cho rằng Nga đang bị Mỹ bao vây, đồng thời khiến các nhóm thân phương Tây “chùn bước”.
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Do nhu cầu leo thang từ các cuộc xung đột ở Ukraine và Gaza cùng xu hướng gia tăng chi tiêu quốc phòng của nhiều quốc gia, doanh thu từ bán vũ khí và dịch vụ quân sự của các tập đoàn quốc phòng lớn trên thế giới đã tăng 5,9% trong năm ngoái, theo báo cáo công bố ngày 1/12 của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI).
(VNF) - Dưới lòng siêu núi lửa cổ đại, một trữ lượng lithium trị giá hàng nghìn tỷ USD được đánh giá như “kho báu” có thể thay đổi cán cân năng lượng và chuỗi cung ứng pin toàn cầu.
(VNF) - Nga chuẩn bị phát hành trái phiếu chính phủ bằng nhân dân tệ lần đầu tiên, tạo động lực quan trọng cho chiến lược quốc tế hóa đồng tiền Trung Quốc. Quyết định này không chỉ giúp Moscow tối ưu hóa nguồn vốn nội địa mà còn góp phần mở rộng tầm ảnh hưởng toàn cầu của nhân dân tệ.
(VNF) - Tổng thống Donald Trump cho biết ông sẽ chỉ định Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) vào cuối năm nay, trong bối cảnh Nhà Trắng thúc đẩy chiến lược hạ lãi suất để củng cố tăng trưởng. Quyết định này đang được giới đầu tư theo sát, bởi nó có thể định hình đường hướng chính sách tiền tệ của Mỹ trong nhiệm kỳ mới và tác động trực tiếp tới thị trường tài chính toàn cầu.
(VNF) - Trong nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thực hiện một loạt lệnh ân xá và giảm án mang tính chất phi truyền thống, mở rộng từ những chính khách đến các doanh nhân và tỷ phú có tầm ảnh hưởng trong các lĩnh vực kinh tế mới như tiền điện tử. Gây chú ý cả về khía cạnh pháp lý lẫn tác động tài chính.
(VNF) - Ngày 30/11, cử tri Thụy Sĩ đã bác bỏ sáng kiến thu thuế thừa kế 50% đối với giới tỷ phú. Kết quả này có tác động trực tiếp tới niềm tin nhà đầu tư và môi trường kinh tế Thụy Sĩ.
(VNF) - Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) khẳng định lập trường nghiêm ngặt với tiền điện tử, nhấn mạnh kinh doanh tài sản kỹ thuật số là bất hợp pháp trong phạm vi lãnh thổ nước này. Cơ quan này cũng cảnh báo nguy cơ các stablecoin tiềm ẩn rủi ro tài chính và khả năng bị lợi dụng cho các hoạt động phi pháp như rửa tiền, huy động vốn gian lận và chuyển vốn xuyên biên giới bất hợp pháp.
(VNF) - Hoạt động sản xuất của Trung Quốc cải thiện nhưng vẫn thu hẹp trong tháng 11, kéo dài chuỗi suy giảm lên mức kỷ lục khi nền kinh tế tiếp tục đối mặt với đà giảm tốc.
(VNF) - Chính phủ Indonesia triển khai chiến dịch quy mô lớn nhằm đóng cửa khoảng 1.400 mỏ vàng trái phép tại Vườn quốc gia Halimun Salak. Đánh dấu một trong những chiến dịch mạnh tay nhất của quốc đảo trong nhiều năm với lĩnh vực tài nguyên khoáng sản.
(VNF) - Khi mới 16 tuổi, Zames Chew bỏ ra 23 USD (khoảng 600.000 đồng) mua một tên miền trên Internet - quyết định ngẫu hứng mà chính anh không ngờ sẽ trở thành nền tảng cho sự nghiệp sau này. 9 năm trôi qua, khoản đầu tư nhỏ ấy đã dẫn đường để chàng trai 26 tuổi xây dựng Repair.sg, doanh nghiệp sửa chữa - dọn dẹp quy mô với doanh thu khoảng 1,3 triệu USD (33 tỷ đồng) mỗi năm.
(VNF) - Thị trường toàn cầu ghi nhận nhiều biến động trước kỳ vọng Fed hạ lãi suất. Trên thị trường tiền điện tử, Bitcoin phục hồi nhẹ nhưng vẫn tiềm ẩn rủi ro, gây thiệt hại hàng tỷ USD cho TT Trump. Thế giới cũng rung chuyển sau vụ cháy chung cư nghiêm trọng ở Hong Kong, phơi bày cuộc khủng hoảng nhà ở và BĐS trầm trọng ở Trung Quốc.
(VNF) - Các hãng hàng không Trung Quốc ra thông báo sẽ hủy hơn 900 chuyến bay tới Nhật Bản trong tháng 12, do căng thẳng ngoại giao giữa hai nước. Sự kiện này gây áp lực lớn lên các sân bay tại Nhật Bản, đồng thời tác động mạnh tới du lịch và kinh tế Tokyo với thiệt hại ước tính 1,2 tỷ USD.
(VNF) - Nhà sản xuất dầu lớn nhất của Nga Rosneft ngày 28/11 cho biết lợi nhuận ròng từ tháng 1 đến tháng 9 đã giảm 70% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 277 tỷ rúp (tương đương 3,57 tỷ USD), trong bối cảnh lãi suất cao, giá dầu giảm và đồng rúp mạnh hơn.
(VNF) - Giá bạc vượt mốc lịch sử khi chạm ngưỡng 55 USD/ounce, đánh dấu một giai đoạn tăng nóng hiếm thấy trên thị trường kim loại quý. Diễn biến này vừa phản ánh tình trạng thiếu hụt nguồn cung kéo dài, vừa cho thấy dòng vốn lớn tiếp tục đổ vào thị trường, củng cố kỳ vọng bạc sẽ bước vào chu kỳ tăng giá mạnh mẽ và bền vững trong nhiều năm tới.
(VNF) - Một gia đình Canada đã mất 1,6 triệu USD Bitcoin sau khi bị một nhóm nghi phạm đột nhập, trói giữ và cưỡng ép suốt nhiều giờ. Vụ việc không chỉ thu hút sự chú ý về mức độ bạo lực mà còn phản ánh xu hướng gia tăng các tấn công nhắm vào chủ sở hữu crypto, cảnh báo rủi ro với tài sản kỹ thuật số.
(VNF) - Thụy Sĩ từ lâu đã được xem là thiên đường của giới siêu giàu, nơi 300 cư dân giàu nhất sở hữu tổng tài sản lên tới 850 tỷ franc Thụy Sĩ (tương đương hơn 1.000 tỷ USD), theo tạp chí kinh doanh Bilanz. Tuy nhiên, vào ngày 30/11 tới, cử tri nước này sẽ bỏ phiếu về một loại thuế thừa kế mới đang gây chấn động trong cộng đồng tài phiệt.
(VNF) - CEO OpenAI Sam Altman muốn dùng AI để chữa ung thư, tỷ phú Elon Musk nói robot AI sẽ xóa đói giảm nghèo, còn Trung Quốc lại đặt mục tiêu thực tế hơn: vận hành các nhà máy tốt hơn bằng AI.
(VNF) - Airbus thông báo triệu hồi khẩn cấp trên toàn cầu 6.000 máy bay dòng A320 nguy cơ lỗi phần mềm do liên quan đến bão từ khiến dữ liệu điều khiển bay bị sai lệch.
(VNF) - Indonesia được cho là đang phản đối nỗ lực của Mỹ nhằm đưa cái gọi là điều khoản “thuốc độc” vào một thỏa thuận thương mại thuế quan đang được hai bên đàm phán, hãng tin Financial Times dẫn nguồn tin am hiểu quá trình thảo luận cho hay.
(VNF) - Gần 1/4 doanh nghiệp niêm yết tại Trung Quốc báo cáo lỗ ròng trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9, ghi nhận tỷ lệ cao nhất kể từ năm 2002, trong bối cảnh công suất dư thừa và nhu cầu nội địa tiếp tục yếu ớt.
(VNF) - Cổ phiếu China Taiping Insurance Holdings từng lao dốc 8% trong phiên 27/11, khi lo ngại về khoản bảo hiểm hơn 200 triệu USD cho khu chung cư Hồng Kông – nơi xảy ra vụ hỏa hoạn khiến ít nhất 94 người thiệt mạng và gần 300 người mất tích.
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.