CEO Vinatex kể chuyện ‘vượt bão’ Covid-19: Sản xuất mọi mặt hàng, không sa thải nhân viên, công khai doanh thu

Theo ông Trường, hai tài sản lớn nhất của doanh nghiệp dệt may, phải bảo vệ bằng mọi giá là người lao động và vị trí trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Về người lao động, ông Trường cho hay dệt may là ngành thâm dụng lao động, kỹ năng giản đơn, thu nhập trung bình thấp nên người lao động ngành đệt may không có tích luỹ. Nếu bị cho nghỉ làm để chờ việc thì dù được hỗ trợ 1,8 triệu VND/tháng từ Chính phủ, người lao động cũng sẽ đi làm việc khác ngay.

“Nếu cho người lao động nghỉ việc, doanh nghiệp có khả năng mất trên 50% lao động. Khi ấy, dù thị trường có sớm phục hồi thì doanh nghiệp cũng không còn nhân lực để sản xuất nhanh nữa”, ông Trường nói.

Vì vậy, Vinatex đã không chọn phương án cho người lao động nghỉ làm để nhận trợ cấp mà chọn phương án sản xuất tất cả những mặt hàng có thể, dựa trên những công nghệ, nguyên liệu hiện có.

“Đây là việc đòi hỏi nhiều sáng tạo trong khi thu nhập của doanh nghiệp thấp hơn so với các mặt hàng truyền thống. Ưu tiên của doanh nghiệp lúc này là đủ doanh thu để trả lương ở mức trên tối thiểu cho người lao động còn doanh nghiệp thì chấp nhận khấu hao không đầy đủ, thiếu nhiều chi phí quản lý.

“Chúng tôi phải tổ chức kế hoạch sản xuất rất linh hoạt, khi có nhu cầu cao thì người lao động có thể làm 3 ca nhưng rồi nghỉ bù khi không có việc. Số giờ làm duy trì mức 40h/tuần thay vì 54h/tuần như trước kia để đảm bảo 100% người lao động có việc làm”, ông Trường chia sẻ.

Đối với chuỗi cung ứng, CEO của Vinatex nhận định: nếu không có những hoạt động liên tục mang tính chia sẻ giữa các thành phần của chuỗi thì rất khó duy trì vị trí của chuỗi này.

“Chúng tôi dự tính sau khi kết thúc khủng hoảng, nhu cầu sẽ lên từ từ, vì thế những nơi có vị trí tốt trong chuỗi cung ứng sẽ được ưu tiên phục hồi trước. Như vậy, phải làm như thế nào để dệt may Việt Nam giữ được vị trí tốt, khi cầu lên thì mình được ưu tiên trước”, ông nói.

Chia sẻ cụ thể hơn về những nội dung ở trên, ông Trường cho hay, trong giai đoạn qua, Vinatex đã tập trung sản xuất các sản phẩm mà thị trường có nhu cầu cao như đồ bảo hộ y tế, khẩu trang. Những mặt hàng này đã giúp Vinatex giải quyết khoảng 20% nhu cầu công việc.

Còn để thuyết phục người lao động chia sẻ với doanh nghiệp, ông Trường cho biết tập đoàn đã phải công khai hóa mọi doanh thu, chi phí để người lao động nắm được.

Đáng chú ý là các biện pháp “ngoại giao” đã được Vinatex thực hiện khá thành công. Cụ thể, tập đoàn đã cùng các đơn vị khác trên thế giới thuyết phục được các nhà mua hàng lớn chia sẻ rủi ro.

“Trước đây, các nhà mua hàng tuyên bố nếu dừng đơn hàng là không thanh toán chi phí, nhưng giờ họ - ít nhất - đồng ý thanh toán chi phí lao động của hàng hóa làm ra mà chưa xuất khẩu được. Đây là điểm ngành dệt may thành công, giảm áp lực rất lớn cho người quản lý”, ông Trường nói và bình luận: “Nhờ những điều này mà doanh nghiệp chưa phải đóng cửa, quý I/2020, kim ngạch xuất khẩu chỉ giảm 2% so với năm trước và đến hết tháng 4 chỉ giảm 6%”.

“Thực tế trên thế giới, các nước đều giảm xuất khẩu 12% – 15%, chỉ riêng Việt Nam giảm 6%”, ông Trường có chút tự hào, “So với dự báo của Chính phủ, ta đã giảm được 50% mức độ thiệt hại dự kiến. Còn về việc làm, Vinatex chưa để trường hợp nào phải nghỉ việc để hưởng trợ cấp. So với dự báo có 4 vạn người thiếu việc làm, ở Vinatex chỉ có khoảng 2 vạn thôi”.

Nói ra nguyên nhân của những “thành tích” trên, ông Trường nhấn mạnh ngoài việc Chính phủ chống dịch rất tốt thì việc các ngân hàng thương mại chia sẻ với doanh nghiệp cũng là yếu tố quan trọng.

“Vietcombank đồng hành với chúng tôi, giảm lãi 10% cho tất cả các khoản nợ; lại đi từng doanh nghiệp để cơ cấu lại nợ, dựa theo vị trí của họ trong chuỗi, khả năng phục hồi… Đấy là việc rất tốn thời gian nhất là khi Vinatex không phải khách hàng lớn”, ông nói.

Nhận định về thời gian tới, CEO Vinatex cho rằng: “Dịch có thể hết nhưng hành vi tiêu dùng thì chưa biết sẽ diễn biến như thế nào. Chúng tôi cho rằng cầu sẽ không tăng như cũ mà sẽ thấp. Thêm điều lo lắng là nếu hết đơn hàng y tế thì doanh nghiệp lại thiếu đơn hàng, năm nay xuất khẩu có thể giảm 20%”.

Ông Trường nêu kiến nghị Chính phủ cho phép doanh nghiệp dệt may giảm công đoàn phí và bảo hiểm xã hội trong năm 2020 và phê duyệt nhanh các hướng dẫn để khi EVFTA có hiệu lực thì các doanh nghiệp dệt may có thể hưởng lợi thế…