Cuộc trò chuyện gần gũi, thân tình về Việt Nam của Nữ hoàng Anh Elizabeth II

Ông Nguyễn Văn Thảo, Đại sứ Việt Nam tại Bỉ, Trưởng Phái đoàn Việt Nam bên cạnh EU từng có nhiệm kỳ 3 năm làm Đại sứ Việt Nam tại Vương quốc Anh và Bắc Ireland chia sẻ nhiều kỷ niệm đẹp và những ấn tượng khó quên với Nữ hoàng Anh Elizabeth II.

Sự ra đi của Nữ hoàng Anh Elizabeth II là một tổn thất lớn của đất nước và người dân Anh. Cũng giống như nhiều nhà ngoại giao khác, Đại sứ Thảo cho biết ông cũng đau buồn trước thông tin này.

Nhiệm kỳ Đại sứ Việt Nam tại Anh của Đại sứ Thảo bắt đầu từ tháng 9/2014 đến tháng 10/2017. Trong khoảng thời gian này, Nữ hoàng và chồng bà - Hoàng thân Philip đều còn khỏe nên hầu hết các hoạt động do Nữ hoàng tổ chức ông đều được tham dự.

Lúc này chưa có đại dịch Covid-19, sức khỏe Nữ hoàng còn tốt nên ông Thảo có nhiều dịp được gặp trực tiếp, trò chuyện, ông cho biết “đây cũng là điều may mắn so với các Đại sứ Việt Nam từng có nhiệm kỳ tại Anh”.

“Ấn tượng của tôi với Nữ hoàng là vị nguyên thủ có uy tín quốc tế, uy tín với người dân trong nước và đặc biệt bà là người mẫn cán, trách nhiệm, cống hiến rất nhiều cho nước Anh”, Đại sứ đánh giá.

Thời điểm đó, Nữ hoàng vừa gần 90 tuổi, nhưng bà vẫn tham gia rất nhiều các hoạt động đối ngoại. Với tư cách là Nguyên thủ quốc gia, tuy không tham gia điều hành nhưng bà là người đại diện cho nước Anh, chủ trì các hoạt động đối ngoại với tần suất khá dày đặc.

Ngày 17/2/2015, Đại sứ Nguyễn Văn Thảo đã tiếp kiến và trình Quốc thư tới Nữ hoàng Elizabeth II. Buổi lễ diễn ra trọng thể theo nghi thức Hoàng gia Anh tại Cung điện Buckingham (London).

Đây cũng là lần gặp ấn tượng nhất, để lại nhiều kỷ niệm tốt đẹp mà đến nay ông vẫn không quên. Việc trình Quốc thư trực tiếp cho Nữ hoàng không chỉ là niềm vinh dự với Đại sứ Việt Nam mà còn với tất cả Đại sứ các nước. Sự kiện được đánh giá có tính chất lễ nghi trang trọng bậc nhất thế giới.

Đại sứ Thảo cho biết, trước ngày trình Quốc thư 2 tuần, lễ tân Hoàng gia đã đến gặp và dặn dò rất kỹ các thủ tục để tránh phạm phải những lỗi về lễ tân ngoại giao. “Họ còn cẩn thận đến mức làm diễn tập trước để cho tôi xem những cảnh vào cung điện thế nào, chào, bắt tay, nói chuyện với Nữ hoàng ra sao… Vào gặp Nữ hoàng có một vài Đại sứ sẽ bị run, nhưng tôi xác định mình đại diện cho đất nước đang phát triển với gần 100 triệu dân, cho nên ngay từ đầu phải đàng hoàng, tự tin”, ông Thảo kể.

Nữ hoàng đứng giữa tấm thảm có thêu bông hoa lớn ở cung điện, bà đón nhận thư ủy nhiệm và chào đón Đại sứ nồng hậu.

Trong buổi tiếp, Nữ hoàng Elizabeth II quan tâm sâu sắc đến mối quan hệ hợp tác, hữu nghị giữa Việt Nam và Vương quốc Anh. Nữ hoàng cũng bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ đối với các chương trình hợp tác giữa Việt Nam và Anh.

Vào gặp Nữ hoàng theo thông lệ chỉ khoảng 5-7 phút, sau khi thực hiện đúng nghi lễ theo quy định của Hoàng gia thì sẽ đến cuộc gặp nói chuyện riêng. Đại sứ chia sẻ: “Điều đầu tiên tôi cảm nhận được bà là người rất minh mẫn, mặc dù khi đó đã 89 tuổi nhưng giọng nói rất vang, sang trọng”.

Bà hỏi rất nhiều vấn đề về Việt Nam, theo thông lệ Hoàng gia Anh không can thiệp sâu vào chính trị nhưng lại có vai trò quan trọng trong thúc đẩy và phát triển hợp tác về văn hóa, giáo dục, giao lưu nhân dân giữa hai nước. Lần này cũng vậy, Nữ hoàng quan tâm đến các vấn đề về văn hóa, giáo dục của Việt Nam.

Nói về quan hệ Việt Nam và Anh, Đại sứ Thảo tâm sự với Nữ hoàng rằng đây là lần thứ 2 trong tháng ông được vào cung điện Buckingham, cách đây 2 tuần ông được Hoàng tử Andrew mời vào và có buổi nói chuyện kéo dài hơn 1 tiếng về thúc đẩy quan hệ với Việt Nam.

“Khi tôi nói như vậy, Nữ hoàng quay hẳn người lại hỏi ngay “Thế Đại sứ thấy Hoàng tử Andrew là người thế nào?”. Câu hỏi của bà làm tôi suy nghĩ nhiều và thấy rằng bà không chỉ là Nữ hoàng trị vì đất nước mà còn là một người mẹ rất quan tâm con, cho thấy sự gần gũi, thân mật”, ông Thảo nhớ lại kỷ niệm sau lễ trình Quốc thư.

“Hoàng tử Andrew là người bạn tốt và tôi đặc biệt đánh giá cao vì Hoàng tử đã thăm Việt Nam 6 lần. Tôi cùng Hoàng tử cùng ngồi bàn bạc, để chuẩn bị tổ chức chuyến thăm thứ 7. Khi được nghe tôi kể lại như vậy, Nữ hoàng rất phấn khởi”, Đại sứ chia sẻ.

Khi biết về mục đích chuyến thăm của Hoàng tử về giáo dục và các startup thì Nữ hoàng bày tỏ sự quan tâm, mong Đại sứ và Chính phủ Anh thúc đẩy quan hệ Việt-Anh. Sau đó năm 2018, Hoàng tử Andrew đến Việt Nam, chuyến thăm thành công tốt đẹp.

Điểm tựa tinh thần của người dân Anh

Có những tuần mùa hè, Đại sứ Thảo tham gia 2-3 hoạt động, chương trình do Nữ hoàng chủ trì, theo ông Thảo ở tuổi 90 thì đó là Nguyên thủ quốc gia rất có uy tín, trách nhiệm, mẫn cán, có thể nói rất chăm chỉ. Vị quốc vương tại vị lâu nhất của Vương quốc Anh được người dân Anh dành cho tình cảm sâu sắc, kính trọng. Mỗi khi bà xuất hiện thì người dân Anh đứng từ rất xa hò reo, biểu lộ rất nhiều tình cảm.

Đại sứ kỳ cựu còn nhớ mãi câu chuyện rất bình thường, nhưng qua đó thấy được sự quý mến của người dân Anh với Nữ hoàng như thế nào. Một trong những hoạt động mà Nữ hoàng hay tổ chức là các cuộc đua ngựa hoàng gia. Năm 2016, ông Thảo có vinh dự được tham gia, theo dõi một cuộc đua ngựa và gặp Nữ hoàng.

Đến ngày hôm sau, Đại sứ đến thăm một gia đình người Anh gần 60 tuổi, lúc này tivi đang phát sóng về ngày thứ hai của cuộc đua ngựa. Ông buột miệng kể với chủ nhà rằng hôm qua được trực tiếp dự cuộc đua ngựa này. Người chủ nhà khi đó liền hỏi có được gặp Nữ hoàng không, ông Thảo kể lại có được gặp. Lúc này, người chủ nhà bảo đợi chút rồi chạy sang nhà bên cạnh.

Ông Thảo vẫn không hiểu người chủ nhà khi đó định làm gì, thì người chủ mới quay lại nhờ ông một việc. “Bà mẹ chủ nhà đó rất ngưỡng mộ Nữ hoàng Anh. Khi biết tôi mới gặp Nữ hoàng, người này đã sang khoe với bà, thì bà mẹ rất muốn gặp tôi. Nhưng vì bà đang già yếu phải đi xe lăn, nên người chủ nhà đó đã phiền tôi sang để bà chào hỏi”, ông Thảo kể lại.

Đại sứ cho rằng, nhìn lại 70 năm trị vì, Nữ hoàng đã cống hiến rất nhiều cho đất nước, qua nhiều sự kiện với những biến đổi thăng thầm rất lớn, từ chiến tranh thế giới thứ 2, khủng hoảng trong khối thịnh vượng chung, nước Anh gia nhập EU đến tiến trình Brexit, hay những vấn đề trong gia đình Hoàng gia.

Tất cả những sự kiện lịch sử đó, Nữ hoàng Anh đều chứng kiến, mặc dù không tham gia điều hành trực tiếp, nhưng cách ứng xử khiến bà trở thành “chỗ dựa tinh thần cho đất nước Anh”, tạo được sự gần gũi, tôn kính với người dân.

Nhắc lại một kỷ niệm khác với thành viên Hoàng gia Anh, Đại sứ Thảo kể về những lần sinh nhật Nữ hoàng, bao giờ cũng được tổ chức sinh nhật 2 lần vào mùa hè và mùa đông. Gia đình Hoàng gia dành sự ưu ái đặc biệt cho các đại sứ và gia đình đại sứ được đến cung điện Buckingham để dự. Mặc dù có gần 200 cơ quan ngoại giao tham dự, nhưng Nữ hoàng và gia đình Hoàng gia đều đi bắt tay và nói chuyện với từng Đại sứ.

“Tôi nhớ một lần khi dự tiệc sinh nhật, có gặp thái tử Charles (bây giờ đã là Vua Charles III), khi giới thiệu là Đại sứ Việt Nam, ông đã bắt tay và nói ông có vinh dự được gặp Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khi ông đi thăm Anh (năm 2013)”, Đại sứ cho hay.