Đánh thuế là gì? Thuế trực thu và thuế gián thu

Đánh thuế là gì?

Đánh thuế (taxation) là việc huy động nguồn thu của chính phủ từ thuế đánh vào thu nhập và chi tiêu của hộ gia đình và doanh nghiệp. Thuế đánh vào thu nhập bao gồm thuế thu nhập cá nhân và thuế công ty; thuế đánh vào chi tiêu bao gồm thuế doanh thu và thuế tiêu thụ đặc biệt. Ở nhiều nước, người ta còn thu thuế bất động sản và tài sản cá nhân, cũng như thuế doanh thu và thuế thu nhập ở cấp bang và địa phương. Trong mô hình về vòng chu chuyển của thu nhập quốc dân, thuế được coi là một khoản rút ra. Thuế được sử dụng để tài trợ cho chi tiêu của chính phủ và làm công cụ của chính sách tài chính trong việc điều tiết tổng mức chi tiêu (tổng cầu) trong nền kinh tế.

(Tài liệu tham khảo: Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân)

Phân loại hai loại thuế chính

Căn cứ vào mục đích điều tiết của nhà nước, thuế được phân ra thành 2 loại:

Thuế trực thu là thuế điều tiết trực tiếp vào thu nhập hoặc tài sản của người nộp và người nộp thuế cũng chính là người chịu thuế. Thuế trực thu ít ảnh hưởng đến giá cả hàng hóa, dịch vụ trên thị trường. Một số loại thuế trực thu thường thấy là thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân...

Thuế gián thu là loại thuế điều tiết gián tiếp thông qua giá cả hàng hóa, dịch vụ và người nộp thuế không phải là người chịu thuế. Thuế gián thu có tác động trực tiếp đến giá cả thị trường. Một số loại thuế gián thu trực tiếp là thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất nhập khẩu, thuế môn bài...