Bạn là người yêu cây. Hôm ấy đã khỏe lại sau một đợt ốm dài. Thấy tôi đến mang cho giỏ cây hồng môn hoa trắng xanh, tỏ ra thích thú, rồi hỏi: “Vẫn đầu tư cho cây à? Cây có gì mà đắm đuối thế?”. Đáp: “Đời mình chả biết đầu tư cái gì cho ra hồn, ngoài việc lấy chồng, có con, đến đoạn kết lại về nhà cha mẹ ở, chỉ đọc sách và trồng cây. Cuộc đời rồi cũng chứng kiến đủ thứ lợi và không lợi, nhưng rốt cục, trong tâm người ta bình an mới là cái lợi lớn nhất”. Bạn phẩy tay: “Thế, nên cậu mới nghèo”.
Bạn lại khoe, ngày cuối năm, sau đại dịch chung và cơn bệnh của mình, chỉ quanh quẩn nghĩ xem năm nay phải làm gì lo cho đứa con gái đang ăn học bên tận nước Anh xứ sở sương mù. Tết này nó không về nên cũng buồn. Hai vợ chồng đã điều chỉnh, sống đơn giản đi nhiều. Chỉ mua vài cái bánh chưng, con gà, cân cá trắm đen là xong Tết. Nhà bạn mới nâng cấp cái phòng xem phim, nên không cần ra rạp. Đi đâu thì gọi xe riêng. Có tiền cũng dễ điều khiển lắm. Bạn nói nhỏ vào tai tôi: “Mỗi vợ là khó đầu tư thôi”, lại kể lể: “Mình sống với nàng đã 30 năm, cũng từng đầu tư đất đai, lần đầu rơi vào đất dự án, mất trắng. Ngoài năm mươi tuổi mới làm lại, may nhờ có đứa bạn ở Đăk Nông cho thuê miếng đất, được mùa cà phê, phất lên, rồi mua đám đất nhỏ, bán đi, mười năm sau cũng mua được căn hộ dễ thở thế này”.
Bạn về hưu, có điều kiện tài chính và sống khá ổn thỏa. Sáng ấy, nghe vợ vẫn cằn nhằn, nhắc nhở: “Sang năm, con nó tốt nghiệp rồi, về nước, anh phải lo chạy việc cho nó đấy. Phải chỗ tốt vào, mình có mỗi nó thôi, chẳng như nhà người ta con đàn, cháu đống”. Thì ra, ngày cuối năm vẫn chưa hết lo. Cả đời bạn xuôi ngược để nghĩ cách kiếm tiền cho mình và lo cho con học hành. Rốt cuộc là cái gì ở tuổi lục thập nhi nhĩ thuận đây?
Một người bạn khác, trước đây tôi cứ thầm phục suốt. Cô ấy xinh đẹp lại còn giỏi giang nữa. Nàng làm báo, là phóng viên kinh tế, quen rồi, nên tính toán sắp xếp rất đâu vào đấy. Một mình nàng mua nhà, phá đi, xây lên nhà nhà to ngay mặt phố. Nàng từng khoe: “Tớ tự tỏ tình, cưới chồng, nuôi con gái du học”. Nhưng rồi mới đây, con gái vừa ra trường, trở về thì phải vào ngay bệnh viện và hay tin mẹ ung thư tụy giai đoạn cuối. Tóc cô ấy rụng hết. Bạn bè mua tóc giả, đánh son phấn cho, trước khi cô ấy rời cõi tạm. Cô ấy từng nhắn với bọn tôi: “Các cậu còn khỏe, đừng cố làm giàu lớn làm gì. Nhà to cửa rộng rồi cũng vô nghĩa hết. Chồng tớ đang đi với gái, đang dọa bán nhà đấy. Con gái tớ rời mẹ sớm, học ở nước ngoài mãi, cũng không tình cảm nhiều. Nó xa mẹ từ năm lớp 10. Xa mặt nên lễnh loãng tình cảm dần. Cuộc đời như ván cờ. Tớ là người thất bại!”.
Ngẫm ra, được mất còn tùy quan niệm của mỗi người. Cái cần nhất là phải học hỏi, phải hiểu biết để từng trải, làm ăn, làm giàu nhưng cũng cần biết lắng lại để không cay cú, biết dừng chân khi cần thiết. Chỉ cần một ngôi nhà vừa phải, sống một đời sống đạm bạc mà yên ấm, thương yêu nhau, chứ không cần to rộng, bày đồ đạc sáng choang lên, mà đời sống tinh thần lại nhạt nhẽo, trống rỗng. Bạn tôi đã đi qua khoảng đời trống rỗng, tiền bạc nhiều mà không ấm áp. Khi hiểu ra được giá trị tinh thần cao hơn vật chất, thì đã muộn mất rồi. Những khi tỉnh táo giữa cơn đau, gặp bạn bè thân đến thăm, ngồi lại, bạn khẽ khàng nói: “Các cậu đừng dẫm lên vết xe đổ của tớ. Hãy suy ngẫm cho hài hòa, tìm cơ hội làm giàu, phải biết đầu tư, nhưng cần chú trọng, đừng để tiền bạc cao hơn con người”.
Có những người bạn học khác của tôi đã chọn lựa đúng, như Lũy chẳng hạn. Bạn ấy cũng tần tảo, vất vả như bao người, nhưng không quên chăm chú tạo ra và gìn giữ nếp nhà ấm áp của mình. Đúng như cái tên của, bạn đã đầu tư công sức và tình cảm, biết cách giữ được lũy số nhân cho hạnh phúc của mình. Lũy sống bình dị ở căn chung cư cũ từ thời bao cấp cha mẹ để lại và mở một cửa hàng tạp hóa nhỏ phục vụ nhu cầu dân cư quanh đấy. Thời gian ngoài bán hàng thì chăm chút cho con cái đi học, chăm lo sức khỏe chồng, còn nữa thì vui vẻ, hát dân ca ý a với những người chung sở thích, lập thành câu lạc bộ ở khu dân cư.
Con của Lũy cứ học hành tiến tới bình bình như các bạn học, không quá nhiều sức ép, không cố theo đòi đi học nước ngoài hay trường to học phí đắt. Học xong thì tự kiếm việc làm, tự chọn bạn chơi và xây dựng gia đình. Lũy đã có mấy đứa cháu xinh xẻo, học giỏi, cuối tuần tụ về ríu rít bên ông bà. Thi thoảng, ông bà giúp thêm cho bố mẹ chúng ít tiền để đi học thêm ngoại ngữ, tiếng Nhật, tiếng Anh. Đời sống con cháu Lũy cũng chỉ ở mức cỡ trung bình, không giàu mà cũng chẳng nghèo nhưng luôn luôn yên ấm. Gia đình Lũy chú trọng vào dạy dỗ con cháu cách gìn giữ nếp xưa, biết trông nhau mà sống, như bố mẹ ứng xử với bạn bè, với họ hàng và những người xung quanh, luôn nhường nhịn và tôn vinh bạn bè cao lên hơn mình.
Chiều cuối năm, tôi đến thăm nhà Lũy, thấy toàn khung cảnh Tết. Tết từ bếp Tết ra phòng khách. Hoa trong nhà, hoa ngoài sân náo nức. Làm món ngon, mọi người cùng chung tay vào như cùng chia sẻ niềm vui. Nhà Lũy có nhiều món được truyền lại từ xưa, bây giờ không thấy mấy ở các ngôi nhà to rộng, như món chè hoa cau, chè đỗ đãi, lại gói cả bánh chưng rồi tổ chức luộc lấy, càng thêm vui. Con cháu của Lũy biết tôn trọng sở thích khác của người khác và biết cách rèn luyện thể thao để giữ sức khỏe cho mình. Con người cần đầu tư nhất chính là gìn giữ sức khỏe, cân bằng âm dương, vì nếu không khỏe mạnh thì không thể tận hưởng niềm vui, không đủ năng lượng để sống yêu đời được.
Gia đình Lũy nhìn bề ngoài, có vẻ thua xa các bạn giàu có, nhưng ở đó, hạnh phúc lại bền vững. Thời hiện đại, không phải ai cũng biết xem trọng điều này. Hà Nội từng có gia đình ở phố Hàng Cân nhất quyết không bán nhà để chia chác cho con, mà giữ lại làm nơi thờ cúng tổ tiên. Gia đình họ chấp nhận ở chật, sống thanh đạm, chứ không bán đất bán nhà. Một khi không chia chác, không cãi vã, kiện tụng, tranh chấp, đó mới là hạnh phúc.
Tôi thích cách duy trì nếp nhà kiểu người Hà Nội cũ hay như nhiều gia đình giữ được thuần hậu ở vùng quê Bắc bộ xưa. Tôi cũng từng bị bạn trách: “Sao ngu thế? Sống “âm lịch” thế thì không thể khá lên được?”. Đúng là tôi không thể khá hơn hơn bạn, vì tôi muốn tôi chính là tôi, được sống đúng là tôi. Đã có nhiều người khuyên tôi bán đi ngôi nhà giản dị ở ngõ phố nhỏ với bao nhiêu kỷ niệm. Họ nói: “Bán đi, mua chung cư mà ở, có tiền thừa ra rủng rỉnh, sống sung sướng, có hơn không nào?”.
Nhưng sung sướng là còn tùy duyên. Ví như ở cổng nhà, tôi không lắp chuông, để có ai đến, cứ gọi cửa to lên và tôi nghe được tiếng người reo vang. Nhiều người bảo, phải có xe ô tô riêng. Nhưng tôi không thấy thế là cần. Tôi vẫn đi xe máy, xe buýt, khi cần thì taxi. Còn đi đâu xa, đã có đủ các phương tiện, xe khách, tàu hỏa, máy bay, hoặc chung góp để thuê một chiếc xe mà vi vu… Một thế hệ như tuổi tôi đây, đã sống vắt qua hai thế kỷ, từ thời ở nhà đơn sơ cấp 4, đi xe đạp, xe máy không thấy tắc đường. Đến thời này, toàn đi ô tô riêng, nhà mọc lên cao vút thì lại toàn tắc đường và tắc đường thôi. Vậy thời nào sướng hơn? Nhà cao cửa rộng, đầy tiền bạc, rồi cả quyền uy nữa, thế mà không chắc bền. Vẫn như muôn thuở xưa nay, tình yêu thương con người với con người mới đúng là chắc bền mãi mãi…
Tags:
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
