Chia sẻ với báo chí mới đây, ông Nguyễn Anh Minh - Phó Trưởng ban Quản lý đăng ký trái phiếu, Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam nhận định, cơ cấu nhà đầu tư TPDN riêng lẻ của nước ta hiện đang thiếu sự hiện diện của các nhà đầu tư tổ chức như công ty bảo hiểm, quỹ hưu trí hay quỹ đầu tư.
Theo dữ liệu từ Bộ Tài chính và thống kê từ báo cáo tài chính bán niên, tính đến cuối tháng 6/2024, nhà đầu tư tổ chức như công ty bảo hiểm, quỹ hưu trí và quỹ đầu tư chỉ nắm giữ 8% TPDN đang lưu hành. Trong khi đó, nhà đầu tư cá nhân lại chiếm tới 15%, gần như cao gấp đôi so với tỷ lệ nắm giữ của 3 nhóm nhà đầu tư tổ chức trên.
Trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính, ông Nguyễn Đức Hải, Giám đốc đầu tư cấp cao tại Công ty TNHH Quản lý Quỹ Manulife Investment nhận định, cơ cấu nhà đầu tư TPDN riêng lẻ tại thị trường Việt Nam đang có sự khác biệt lớn với các thị trường trái phiếu khác trên thế giới – nơi mà ở đó, tỷ lệ các nhà đầu tư cá nhân thấp và chỉ thường đầu tư thông qua các quỹ.
“Thực tế, TPDN về bản chất không phải là sản phẩm dành cho nhà đầu tư cá nhân, kể cả nhà đầu tư đấy có 2 tỷ hay bao nhiêu tỷ đi chăng nữa. Bởi lẽ, khác với cổ phiếu trên thị trường niêm yết với sự đồng nhất về mặt hình thức, tính chất thì TPDN lại có phần phức tạp hơn. Chỉ riêng một doanh nghiệp đã có các lô trái phiếu khác nhau, với điều kiện, điều khoản và tài sản đảm bảo cùng tính chất khác nhau”, ông Hải nói.
Theo ông Hải, nếu như nhà đầu tư tổ chức có một đội ngũ riêng chuyên đánh giá chi tiết tình hình tài chính, kế hoạch kinh doanh, đánh giá xếp hạng sức khoẻ tài chính doanh nghiệp, và có thể thuê các công ty luật để thẩm định hồ sơ pháp lý, các điều kiện, điều khoản của trái phiếu,… trước khi quyết định đầu tư thì nhiều nhà đầu tư cá nhân lại ít khi cùng lúc có đủ chuyên môn, kiến thức và kinh nghiệm cần thiết trong việc đánh giá tình hình tài chính, đầu tư của doanh nghiệp phát hành và vấn đề pháp lý… để có thể đánh giá chính xác được rủi ro tiềm ẩn của trái phiếu. Đặt lên bàn cân so sánh, rõ ràng nhà đầu tư cá nhân bất lợi hơn rất nhiều.
Nhiều nhà đầu tư cá nhân ở Việt Nam thường chỉ nhìn vào 2 yếu tố khi quyết định mua TPDN, đó là tên doanh nghiệp đấy là gì và lãi suất của lô trái phiếu ấy là bao nhiêu và bỏ qua một thực tế là lãi suất cao của một trái phiếu thường là chỉ báo về mức độ rủi ro cao của trái phiếu đó
Thậm chí, có những nhà đầu tư cá nhân chỉ tìm hiểu xem doanh nghiệp ấy có sở hữu tòa nhà to hay không và không thể hiểu hết được những khái niệm, thông tin trong bộ hồ sơ TPDN. Vậy nên, việc bị thiệt thòi khi tham gia thị trường TPDN riêng lẻ là điều không thể tránh khỏi”, ông Hải nói.
“Thực tế cho thấy nhà đầu tư cá nhân ở Việt Nam ‘quên đau’ rất nhanh. Cách đây hơn một năm, nhiều nhà đầu tư cá nhân mất tiền khi ham lợi nhuận cao, đầu tư vào trái phiếu với lãi suất được hứa hẹn lên tới mười mấy phần trăm.
Thế nhưng, sau bài học đó, đến nay, nhiều người vẫn sẵn sàng mua TPDN có lãi suất mười mấy phần trăm – mức gấp đôi so với lãi suất bình quân 5 – 6% trên thị trường tiền gửi hiện tại”, đại diện của Công ty TNHH Manulife Investment Management (Việt Nam) cho biết.
Từ những nhận định đó, ông Hải cho rằng, dự thảo Luật Chứng khoán sửa đổi nâng cao tiêu chuẩn của nhà đầu tư cá nhân tham gia thị trường TPDN là điều hoàn toàn hợp lý.
“Bất kỳ thị trường nào, không riêng thị trường trái phiếu, đều có một mức độ rủi ro nhất định. Điều quan trọng là người chơi có được trang bị đầy đủ kiến thức để tham gia cuộc chơi và thu lời hay không. Việc nâng cao các tiêu chuẩn để đảm bảo chỉ những nhà đầu tư có đủ kiến thức, năng lực tham tham gia thị trường TPDN là điều hợp lý. Việc này cũng là một cách để bảo vệ nhà đầu tư cá nhân trước rủi ro trên thị trường này”, ông Hải cho hay.
Tuy nhiên, nếu hạn chế nhà đầu tư cá nhân tham gia thị trường thì sự hiện diện của các nhà đầu tư tổ chức trên thị trường TPDN phải rõ nét hơn. Nhưng, đây lại là điều mà nhiều chuyên gia và nhà đầu tư tổ chức trăn trở trong thời gian qua.
Theo quan điểm của ông Nguyễn Đức Hải, các quy định trên thị trường TPDN hiện nay là quá chặt chẽ, quá hạn chế với các thành viên tổ chức có năng lực, chẳng hạn như các công ty bảo hiểm hay các quỹ mở - những nhân tố đáng lẽ phải đóng vai trò chính trên thị trường TPDN theo thông lệ quốc tế.
Ông Hải cho rằng việc cấm các công ty bảo hiểm đầu tư vào trái phiếu phát hành với mục đích tái cơ cấu nợ là chưa phù hợp với cấu trúc thị trường và khẩu vị rủi ro khác nhau của các nhà đầu tư tổ chức.
Để làm rõ hơn về nhận định này, ông Hải lấy ví dụ: như một dự án năng lượng tái tạo (điện gió, điện mặt trời) đều có rất nhiều giai đoạn. Ở giai đoạn đầu, khi dự án còn sơ khai, mọi thứ chưa có gì thì tồn tại nhiều rủi ro, chẳng hạn như rủi ro về pháp lý, rủi ro về xây dựng… Khi đó, khẩu vị rủi ro này chỉ phù hợp với các nhà đầu tư là ngân hàng với đầy đủ năng lực, nhân lực, giám sát được các hoạt động giải ngân, dòng tiền qua tài khoản….
Tuy nhiên, đến giai đoạn sau, khi dự án đã đi vào hoạt động và đã đóng điện kịp thời với doanh thu đều đặn, các doanh nghiệp thường sẽ muốn trả nợ cho ngân hàng để vay vốn mới với lãi suất thấp hơn. Ở giai đoạn này, các công ty bảo hiểm sẵn sàng tham gia với mức lãi suất nhận về thấp hơn do rủi ro của doanh nghiệp đã ở mức thấp hơn, điều này có lợi cho cả doanh nghiệp phát hành lẫn công ty bảo hiểm.
“Từ ví dụ trên để thấy rằng, thị trường trái phiếu có rất nhiều phân khúc khác nhau với cấp độ rủi ro khác nhau và mỗi nhà đầu tư khác nhau lại có thế mạnh và/hoặc mức độ chấp nhận rủi ro khác nhau. Thị trường này giống như một cuộc chơi, có nhiều phần, ai có khả năng đến đâu thì chơi đến đây, ai có lợi thế cạnh tranh ở khía cạnh nào thì tập trung vào khía cạnh đấy.
Tuy nhiên, việc cấm các quỹ bảo hiểm không được phép mua TPDN với mục đích tái cơ cấu nợ làm ảnh hưởng đến cấu trúc của thị trường tài chính, làm mất đi tính linh hoạt và tính phân đoạn của thị trường”, ông Hải nhận định.
Tiếp đến, liên quan đến thị trường quỹ mở, theo quy định, các quỹ mở trái phiếu chỉ được phép đầu tư tối đa 10% tổng giá trị tài sản của quỹ vàotrái phiếu chào bán ra công chúng; trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ bởi tổ chức niêm yết có bảo lãnh thanh toán của tổ chức tín dụng hoặc cam kết mua lại của tổ chức phát hành tối thiểu 1 lần trong 12 tháng và mỗi lần cam kết mua lại tối thiểu 30% giá trị đợt phát hành, tức90% giá trị tài sản quỹ sẽ chỉ đầu tư vào trái phiếu niêm yết.
Song, theo ông Hải, nhìn lại nguồn cung thực tế trên thị trường TPDN, số lượng trái phiếu niêm yết lại chỉ chiếm phần nhỏ trong tổng lượng TPDN đang lưu hành. Trong khi đó, các công ty quản lý quỹ có năng lực phân tích, năng lực quản trị, vẫn có thể lựa chọn ra những trái phiếu chưa niêm yết phù hợp để đầu tư.
Do bị hạn chế nên hầu hết các quỹ mở bây giờ chỉ nắm được một ít trái phiếu từ trước, còn không chỉ có thể gửi tiết kiệm do sản phẩm tài chính trên thị trường Việt không có nhiều. Ông Hải đặt câu hỏi, nếu một quỹ mở đầu tư vào trái phiếu chỉ mang tiền đi gửi tiết kiệm thì quỹ mở đó mang lại được giá trị gì cho nhà đầu tư khi mà nền lãi suất tiết kiệm liên tục “dò đáy” trong khi còn phải trừ thuế, phí như phí giao dịch, phí quản lý.
“Thị trường trái phiếu là một phần của thị trường vốn với nhiều bên tham gia. Vai trò của nhà quản lý là rất quan trọng trong việc nâng cao tiêu chuẩn và tính minh bạch của thị trường hạn chế rủi ro cho những nhà đầu tư chưa đáp ứng được tiêu chuẩn và khuyến khích những nhà đầu tư đủ năng lực tham gia. Thị trường TPDN sẽ phát triển tốt hơn nếu không đánh đồng hay siết toàn bộ thị trường”, ông Hải nói.
Tags:
(VNF) - Bước sang năm 2026, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam đang chứng kiến một giai đoạn chưa từng có khi thuế, chi phí và áp lực thị trường ngày càng tăng mạnh, khiến biên lợi nhuận thu hẹp. Nhiều mô hình truyền thống không còn phát huy hiệu quả, một xu hướng mới đang nở rộ và được xem như “lối thoát” đáng tin cậy: kinh doanh theo mô hình Affiliate.
(VNF) - Cổ phiếu GTD của Giầy Thượng Đình đã tăng trần 8 phiên liên tiếp, ghi nhận đà tăng gấp 2,9 lần kể từ khi có thông tin thoái vốn của UBND TP. Hà Nội.
(VNF) - Vụ việc chị Nguyễn Thị Thu Th. ở Quảng Trị chuyển nhầm gần 500 triệu đồng vào tài khoản một người quen nhưng nhiều lần yêu cầu vẫn không được hoàn trả đang thu hút sự chú ý. Dù cơ quan công an đã vào cuộc, người nhận tiền vẫn né tránh làm việc, đặt ra nhiều vấn đề pháp lý liên quan quyền sở hữu và trách nhiệm hoàn trả tài sản.
(VNF) - Những thay đổi về thuế năm 2026 cùng sự biến động của thị trường đang tạo nên áp lực lớn cho cả hộ kinh doanh nhỏ và người làm thuê. Nhưng nhìn từ góc độ kinh tế – vận hành – con người, nhiều chuyên gia nhấn mạnh, đây không chỉ là giai đoạn khó khăn mà còn là thời điểm để trưởng thành trong cách làm ăn.
(VNF) - Trước những vướng mắc, bất cập về chính sách thuế giá trị gia tăng (GTGT), đặc biệt lĩnh vực nông nghiệp, Bộ Tài chính đã đề xuất cách tháo gỡ “điểm nghẽn” trong việc hoàn loại thuế này.
(VNF) - Mức phạt đối với hành vi lập hồ sơ đăng ký chào bán, phát hành có thông tin sai lệch theo Nghị định 306 được nâng lên 500–600 triệu đồng, tăng đáng kể so với khung 400–500 triệu đồng quy định tại Nghị định 156.
(VNF) - "Cá mập" Phần Lan PYN Elite Fund nâng mục tiêu dài hạn cho VN-Index từ 2.500 điểm lên 3.200 điểm.
(VNF) - Là doanh nghiệp phát hành trái phiếu chưa từng trễ hạn thanh toán và đang đưa ra mức lãi suất lên tới 10%/năm, F88 hiện được đánh giá sở hữu dòng trái phiếu đại chúng khá hấp dẫn, hứa hẹn thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư nhờ tính ổn định và mức sinh lời cạnh tranh.
(VNF) - KIDO xin ý kiến cổ đông về việc thông qua giao dịch bán 24,03% vốn tại KDF cho Nutifood, đồng thời bán nốt 49% vốn còn lại.
(VNF) - Kế hoạch cấm xe máy chạy xăng theo giờ trong Vành đai 1 Hà Nội từ 2026 tạo ra áp lực đối với doanh số xe 2 bánh của Honda - "gà đẻ trứng vàng" của VEAM.
(VNF) - Tạm tính theo mức giá kết phiên sáng 27/11, HDBank có thể thu về gần 1.160 tỷ đồng nếu thoái thành công toàn bộ cổ phiếu VJC nắm giữ.
(VNF) - Ông Vũ Đăng Linh, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư Thế Giới Di Động (HoSE: MWG) đã nhấn mạnh việc tập đoàn đang đẩy nhanh quá trình tái cấu trúc hệ sinh thái nhằm chuẩn bị cho kế hoạch IPO độc lập các chuỗi kinh doanh trong những năm tới.
(VNF) - Cổ phiếu MSB tăng kịch trần với thanh khoản đột biến sau thông tin về thương vụ đấu giá của VNPT. Tập đoàn này sẽ thoái toàn bộ cổ phần MSB với giá khởi điểm 18.239 đồng/cp.
(VNF) - UBCKNN chỉ ra hàng loạt “lỗ hổng” trong nghiệp vụ và kiểm toán nội bộ của các công ty chứng khoán và vấn đề minh bạch thông tin trái phiếu tại các doanh nghiệp bất động sản.
(VNF) - Cơ quan thuế đã triển khai 3 chuyên đề trọng điểm nhằm chống thất thu thuế, gian lận hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT), nhất là đối với lĩnh vực kinh doanh vàng.
(VNF) - Các quỹ đầu tư giúp chuyển hóa dòng tiết kiệm của người dân sang đầu tư một cách chuyên nghiệp, giảm rủi ro cho từng cá nhân, đồng thời nâng tính thanh khoản và hiệu quả vận hành của thị trường.
(VNF) - HĐQT Tập đoàn Đạt Phương (HoSE: DPG) đã phê duyệt phương án chào bán gần 17,8 triệu cổ phiếu theo hình thức riêng lẻ.
(VNF) - Ông Lê Hải Đoàn - Chủ tịch HIPT tiếp tục đăng ký mua thêm gần 5,5 triệu cổ phiếu VNS. Động thái này diễn ra trong bối cảnh ông Đoàn liên tục nâng tỷ lệ sở hữu tại Vinasun hơn một năm qua, từng bước củng cố vị thế trong cơ cấu cổ đông của hãng taxi này.
(VNF) - Tổng Công ty cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam vừa bị Ủy ban Chứng khoán Nhà nước xử phạt vi phạm hành chính tổng số tiền xử phạt hơn 200 triệu đồng.
(VNF) - Công ty cho biết sau khi rà soát, hồ sơ phát hành cần được điều chỉnh và bổ sung thông tin trước khi tiếp tục triển khai.
(VNF) - Thêm phương án tính thuế thu nhập cá nhân (TNCN), nâng ngưỡng doanh thu không chịu thuế và được trừ ngưỡng doanh thu không chịu thuế trước khi tính thuế là 3 điểm mới được Bộ Tài chính đề xuất.
(VNF) - Bộ Tài chính đề xuất, đối với cá nhân, hộ kinh doanh có doanh thu vượt ngưỡng miễn thuế có thể tính thuế thu nhập cá nhân (TNCN) trên lợi nhuận thay vì áp theo doanh thu.
(VNF) - Bộ Tài chính dự kiến điều chỉnh biểu thuế thu nhập cá nhân lũy tiến từng phần theo hướng xem xét giảm mức thuế suất 15%, 25% xuống 10%, 20%.
(VNF) - Bên cạnh việc cấp vốn lưu động trong vòng tối đa 2 năm với lãi suất 0%, Vingroup ưu tiên chọn Pomina là nhà cung cấp thép cho các công ty thành viên.
(VNF) - Áp lực bán gia tăng mạnh ngay trước phiên ATC khiến VN-Index không thể trụ lại mốc kháng cự 1.670 điểm.
(VNF) - Bước sang năm 2026, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam đang chứng kiến một giai đoạn chưa từng có khi thuế, chi phí và áp lực thị trường ngày càng tăng mạnh, khiến biên lợi nhuận thu hẹp. Nhiều mô hình truyền thống không còn phát huy hiệu quả, một xu hướng mới đang nở rộ và được xem như “lối thoát” đáng tin cậy: kinh doanh theo mô hình Affiliate.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
