Động thái mới của phương Tây nhằm làm tê liệt nền kinh tế chiến sự của Nga

Ngày 25/10, các bộ trưởng tài chính G7 ​​sẽ công bố chi tiết về gói vay 50 tỷ USD cho Ukraine dù đã bị trì hoãn nhiều lần trước đó. Theo kế hoạch này, các đồng minh sẽ cho Ukraine vay tiền và sẽ trả lại bằng cách sử dụng thu nhập từ các tài sản bị đóng băng của Nga tại các ngân hàng châu Âu.

Các nhà lãnh đạo nhóm 7 nước công nghiệp phát triển (G7) đã nhất trí về điều đó vào tháng 6, nhưng phải đối mặt với sự chậm trễ do Mỹ lo ngại về nghĩa vụ của Liên minh châu Âu (EU) trong việc gia hạn chế độ trừng phạt của riêng mình sau mỗi 6 tháng và các câu hỏi về việc liệu Nhà Trắng có thể phân bổ các khoản tiền mà không cần sự chấp thuận của quốc hội hay không.

Thông tin này xuất hiện sau khi Bộ trưởng Tài chính Mỹ hé lộ một đợt trừng phạt mới đối với Nga có thể sẽ diễn ra "sớm nhất là vào tuần tới".

Đây là nỗ lực mới nhất trong một loạt các nỗ lực của Mỹ và châu Âu trong 2 năm qua nhằm hạn chế khả năng của Nga trong việc duy trì nỗ lực chiến sự và cản trở cơ sở công nghiệp quốc phòng của nước này.

Khi bắt đầu cuộc chiến, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã dự đoán rằng đồng rúp Nga sẽ sớm trở thành "đống đổ nát", nhưng nền kinh tế Nga vẫn tiếp tục tăng trưởng và Moscow vẫn có nhiều tiền cho nỗ lực chiến sự của mình.

Các quan chức Mỹ cho rằng có một cách khác để định nghĩa thành công. Mục tiêu của các chiến thuật kinh tế này không bao giờ và không thể là làm sụp đổ nền kinh tế Nga, một quan chức chính quyền cấp cao được giấu tên cho biết. "Mục tiêu của chúng tôi thực sự là ngăn chặn Nga có được vũ khí và phương tiện để tiến hành cuộc chiến này", người này nhấn mạnh thêm.

Cũng theo vị quan chức này, các biện pháp trừng phạt mới hiện có mục đích là cải thiện việc thực thi và điều chỉnh theo các nỗ lực của Nga và các đồng minh nhằm lách các hạn chế hiện có.

Châu Âu đang thở phào nhẹ nhõm khi Mỹ ít nhất cuối cùng cũng có vẻ đồng tình với gói cho vay. Quan chức cấp cao của EU, ông Paschal Donohoe, Chủ tịch nhóm các Bộ trưởng Tài chính khu vực đồng euro (Eurogroup), cho hay thỏa thuận sắp tới là "một tín hiệu cực kỳ quan trọng đối với Ukraine và phần còn lại của thế giới về khả năng duy trì cách tiếp cận chung trong G7 về các vấn đề kinh tế rất phức tạp".

Và các quan chức châu Âu khác đang trông đợi Mỹ thiết kế các lệnh trừng phạt mới đối với Nga. Trong một cuộc phỏng vấn, Thứ trưởng Tài chính Litva, ông Mindaugas Liutvinskas nói với NatSec Daily rằng nền kinh tế Nga vẫn còn những điểm yếu chính, cụ thể là sự phụ thuộc vào doanh số bán năng lượng để tài trợ cho chi tiêu của chính phủ, mà Mỹ và châu Âu nên giải quyết nhanh chóng để ngăn chặn tham vọng của Nga.

“Nếu chúng ta giải quyết vấn đề đó vào một thời điểm nào đó, họ sẽ không có đủ tiền để duy trì nền kinh tế, duy trì nền kinh tế chiến sự và họ sẽ không thể duy trì nỗ lực chiến sự”, ông Liutvinskas nhận định.

Nền kinh tế quá nóng

Trong buổi họp báo trình bày Triển vọng Kinh tế Khu vực châu Âu tháng 10/2024, Giám đốc Bộ phận châu Âu của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) Alfred Kammer cho biết, nền kinh tế Nga đang phải đối mặt với nhu cầu quá cao so với khả năng cung ứng tối đa trong nước, cùng với lạm phát gia tăng và chính sách tiền tệ thắt chặt.

“Nền kinh tế Nga đang quá nóng”, ông Kammer phát biểu tại Washington, DC trong cuộc họp thường niên tháng 10.

Dự báo của IMF về tăng trưởng kinh tế của Nga vào năm 2024 ước tính ở mức 3,6% GDP thực tế, cao hơn một chút so với mức tăng trưởng 3,2% mà IMF dự báo vào tháng 4. Dữ liệu cho đến cuối năm 2023 vẫn giữ nguyên ở mức 3,6%.

Nhưng IMF đã cắt giảm dự báo kinh tế về mức tăng trưởng hàng năm của Nga vào năm 2025 từ 1,8% xuống còn 1,3% GDP thực tế.

Dự báo tồi tệ nhất cho năm 2025 là tác động của việc “vượt quá khả năng cung ứng” mà nền kinh tế Nga không thể duy trì trong thời gian dài, cùng với chính sách tiền tệ thắt chặt.

Ngân hàng Trung ương Nga đã nhiều lần cảnh báo về mối nguy hiểm của chi tiêu quân sự của chính phủ, nói rằng nền kinh tế đã "quá nóng" trong nhiều tháng. Lạm phát cao 8,6% vào tháng 9 và tình trạng thiếu hụt lao động nghiêm trọng cũng đang gây ra những cơn đau đầu về kinh tế cho Moscow.

Trước đó, hãng truyền thông Nga Bell đưa tin rằng ngân hàng trung ương Nga đang chuẩn bị tăng lãi suất chủ chốt một lần nữa từ 19% lên 20-21%. Kỳ vọng lạm phát cũng tăng từ 12,5% lên 13,4% - mức cao nhất kể từ tháng 12 năm 2023.

“Về triển vọng dài hạn của Nga, như chúng tôi đã nói trước đây, triển vọng trung hạn có vẻ ảm đạm. Tăng trưởng tiềm năng đã giảm, đó là kết quả của việc chuyển giao công nghệ ít hơn, khả năng tài chính ít hơn sẽ tác động đến năng lực sản xuất của nền kinh tế Nga trong trung hạn”, ông Kammer cho biết.