Shinkansen: Biểu tượng về sự chuyển mình của Nhật Bản
(VNF) - Tròn 60 năm trước, một đoàn tàu cao tốc màu trắng bóng chạy vun vút qua vùng nông thôn Nhật Bản đã đánh dấu một kỷ nguyên mới trong ngành du lịch. Không chỉ tốc độ làm cho Shinkansen trở nên đặc biệt, nó còn là biểu tượng cho sự chuyển mình sau chiến tranh của Nhật Bản, một “kỳ quan công nghệ” đã định hình lại các thành phố và truyền cảm hứng cho thế giới.
‘Buổi bình minh’ của kỷ nguyên tàu cao tốc
Vào 6h sáng 1/10/1964, hai đoàn tàu khởi hành theo hai hướng ngược nhau từ Tokyo và Osaka đã ghi dấu vào lịch sử Nhật Bản. Những cảnh quay đen trắng cho thấy những người đàn ông, phụ nữ và trẻ em ăn mặc lịch sự đang ngạc nhiên trước cảnh đồng quê của họ vụt qua cửa sổ, một số có lẽ đang cố gắng trấn tĩnh khi bị cuốn đi với tốc độ chưa từng thấy trong hành trình bằng tàu hỏa.

Đám đông tụ tập trên các sân ga để xem hai chuyến tàu đến đích. Sau đó, giống như vẫn duy trì 6 thập kỷ nay, hai chuyến tàu đến đúng giờ, lúc 10h sáng, thả hành khách xuống sau hành trình dài 320 dặm (khoảng 515km) mà trước đây mất gần 7 tiếng nhưng đã được rút ngắn còn 4 tiếng.
Người Nhật gọi con tàu ấy là Shinkansen, có nghĩa là "con đường tàu huyết mạch mới" trong tiếng Nhật, ám chỉ sự khác biệt giữa những chiếc tàu cao tốc so với tàu hỏa thông thường. Nhiều người ví von rằng đây là buổi bình minh của “kỷ nguyên tàu cao tốc" của Nhật Bản, được coi rộng rãi là biểu tượng xác định cho sự phục hồi đáng kinh ngạc của đất nước sau Thế chiến II.
Sáu thập kỷ sau, Shinkansen đã trở thành “viên ngọc quý” trên vương miện của cơ sở hạ tầng giao thông công cộng Nhật Bản. Ngày nay, hơn 3.200km đường ray của Nhật Bản kết nối các thành phố lớn trên ba trong bốn hòn đảo chính của đất nước là Honshu, Kyushu và Hokkaido. Mạng lưới đường sắt cao tốc của Nhật Bản là mạng lưới rộng lớn thứ hai ở châu Á.
Tuy nhiên, quá trình phát triển của nó không phải là không có thử thách. Đường sắt Nhật Bản đã bị ảnh hưởng trong Thế chiến II, và đã có cuộc tranh luận về việc liệu đất nước này có đủ khả năng chi trả cho một dự án lớn như vậy hay không. Khi kế hoạch xây dựng tuyến Shinkansen bắt đầu được triển khai vào năm 1957, nhiều người đã phản đối, chỉ ra rằng nhu cầu sử dụng đường sắt ở Mỹ đang giảm sút.
Nhưng với sự bùng nổ kinh tế của những năm 1950, chính phủ Nhật Bản đã thúc đẩy dự án này, coi Shinkansen là phương tiện thiết yếu để kết nối các khu vực đông dân nhất của Nhật Bản. Sự quyết tâm này đã mang về cho Nhật Bản trái ngọt.
Trong sáu thập kỷ kể từ chuyến tàu đầu tiên, Shinkansen đã được công nhận trên toàn thế giới về tốc độ, hiệu quả di chuyển và tính hiện đại. Theo Central Japan Railway (Công ty Đường sắt Trung tâm Nhật Bản), chỉ riêng tuyến Tokyo-Nagoya-Osaka, được gọi là tuyến Tokaido, đã vận chuyển 6,4 tỷ khách. Trên mạng lưới Shinkansen hiện đã phát triển lên 9 tuyến, độ trễ trung bình là dưới một phút.
Mục đích của tuyến Shinkansen là kết nối các thành phố đông đúc của Nhật Bản và đưa mọi người đến thủ đô. Thời gian di chuyển được rút ngắn đã mở ra những định hướng mới cho các lựa chọn công việc và giải trí, cho phép người dân Nhật Bản cân nhắc việc sống xa chỗ làm. Sự phát triển của các thành phố dọc theo tuyến đường Shinkansen trong nhiều thập kỷ cho thấy tác động tích cực của nó đến nền kinh tế Nhật Bản.
Theo ông Christopher Hood, giảng viên ngành nghiên cứu Nhật Bản tại Đại học Cardiff của Anh, tác giả cuốn sách “Shinkansen: Từ tàu cao tốc đến biểu tượng của Nhật Bản hiện đại”, Shinkansen thực chất chưa từng lấy thước đo tốc độ làm mục tiêu của việc phát triển công nghệ, mà mục tiêu của Shinkansen là làm thế nào để tối ưu hóa di chuyển để phục vụ con người và cải thiện chất lượng môi trường.
Không ngủ quên trên chiến thắng
Vào thời điểm mới ra mắt, tốc độ tối đa 210km/h của Shinkansen đã khiến nó trở thành tuyến tàu hỏa nhanh nhất thế giới. Ngày nay, tàu Shinkansen có thể di chuyển với tốc độ lên tới 285km/h, với hành trình từ Tokyo đến Osaka đã được rút ngắn xuống còn 2 giờ 22 phút. Năm 1964, tuyến này phục vụ trung bình 60.000 hành khách một ngày; đến năm 2013, con số này là 424.000.
Shinkansen là biểu tượng của giao thông an toàn và sự chính xác tuyệt đối, khi chưa có một hành khách nào tử vong và số chuyến tàu đến muộn, thậm chí chỉ vài giây, là cực kỳ hi hữu.
Tuyến Tokaido Shinkansen là tuyến đầu tiên và vẫn là tuyến bận rộn nhất. Các tuyến chính khác bao gồm Sanyo Shinkansen, nối Kansai với vùng Chugoku phía tây; Tohoku Shinkansen, kéo dài từ Kanto đến vùng Tohoku phía bắc; Joetsu Shinkansen, nối Kanto và vùng Chubu trên bờ biển phía tây Honshu; và Kyushu Shinkansen, phục vụ đảo Kyushu cực tây nam của Nhật Bản. Tàu nhanh nhất hiện đang hoạt động ở Nhật Bản là Hayabusa Shinkansen, chạy trên tuyến Tohoku và Hokkaido, đạt tốc độ lên tới 320km/h.

Ngày nay, khi vấn đề biến đổi khí hậu ngày càng được quan tâm, những du khách có ý thức bảo vệ môi trường cân nhắc hơn về việc đi máy bay. Trong khi đó, các đoàn tàu Shinkansen chạy bằng điện, không xả khí thải trở thành lựa chọn phổ biến của nhiều du khách.
Góp phần đảm bảo an toàn cho hành khách, Shinkansen tự hào có hệ thống tín hiệu được thiết kế đặc biệt để theo dõi các đoàn tàu khác mọi lúc để giúp chúng tránh va chạm nhau.
Central Japan Railway (JR Central), đơn vị vận hành tuyến Tokaido Shinkansen, chuẩn bị giành lại danh hiệu đơn vị sở hữu tuyến tàu nhanh nhất thế giới cho Nhật Bản với tàu đệm từ L0 Series - đạt tốc độ 603km/h trong quá trình thử nghiệm. Công nghệ đệm từ cho phép con tàu bay lơ lửng trên đường ray, giảm ma sát và di chuyển với tốc độ cực cao. Con tàu này dự kiến sẽ bắt đầu hoạt động giữa Tokyo và Nagoya ở miền trung Nhật Bản vào năm 2027.
Giám đốc quan hệ công chúng của JR Central cho hay mục đích của dự án là tạo ra một "hệ thống kép" với Shinkansen để đáp ứng nhu cầu và duy trì hoạt động ổn định trong trường hợp bảo trì hoặc xảy ra động đất lớn.
Địa hình đầy thách thức và khí hậu thay đổi ở các vùng của Nhật Bản, từ mùa đông giá lạnh ở phía bắc đến khí hậu nhiệt đới ẩm khi tiến dần về phía nam, đã giúp các kỹ sư đường sắt Nhật Bản trở thành những người đi đầu thế giới trong việc tìm ra giải pháp cho các vấn đề mới khi họ mở rộng ranh giới của công nghệ đường sắt.
Một trong những yếu tố không thể bỏ qua là hoạt động địa chấn. Nhật Bản là một trong những nơi có địa chất không ổn định nhất trên hành tinh, dễ xảy ra động đất và sóng thần và là nơi có khoảng 10% núi lửa trên thế giới.
Trong khi hình ảnh một đoàn tàu hiện đại công nghệ cao lướt qua ngọn núi Phú Sĩ phủ đầy tuyết có thể được coi là hình ảnh đặc trưng của Shinkansen thì nó cũng khiến việc vận hành an toàn các đoàn tàu cao tốc trở nên khó khăn. Bất chấp những yếu tố này, chưa từng có một hành khách nào tử vong hoặc bị thương trên mạng lưới Shinkansen trong suốt chiều dài lịch sử của nó.
Những thành tựu của tàu cao tốc Shinkansen khiến cả thế giới phải ngả mũ nể phục. Các tập đoàn hùng mạnh như Hitachi và Toshiba của Nhật Bản xuất khẩu tàu hỏa và thiết bị trị giá hàng tỷ USD mỗi năm trên toàn thế giới.
Và khi Nhật Bản ngày càng già hóa và phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt lao động, một trong những công ty đường sắt lớn của Nhật Bản cho biết tàu cao tốc không người lái có thể được đưa vào sử dụng từ giữa những năm 2030.
Tiết lộ quy mô 23 ga hành khách của dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam 67 tỷ USD
- 'Tự lực làm đường sắt tốc độ cao, không phụ thuộc nước ngoài' 25/10/2024 07:00
- Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam: 67 tỷ USD làm 1.541km qua 20 địa phương 24/10/2024 08:00
- Đường sắt tốc độ cao: 'Không chỉ là một con đường mà là một ngành công nghiệp' 24/10/2024 07:00
Tổng thống Mỹ thông báo: 'Đạt được thỏa thuận thương mại với Việt Nam'
(VNF) - Tổng thống Mỹ cho biết đã đạt được một thỏa thuận thương mại với Việt Nam. Các chi tiết sẽ được cung cấp sau.
Căng thẳng lên đỉnh điểm, TT Trump nhắm thẳng vào ‘đế chế’ của Elon Musk
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 1/7 đã đe dọa cắt hàng tỷ USD trợ cấp mà các công ty của tỷ phú Elon Musk đang nhận từ chính phủ liên bang, đánh dấu bước leo thang mới trong cuộc đối đầu ngày càng căng thẳng giữa ông và tỷ phú giàu nhất thế giới.
Bitcoin trước ngưỡng đột phá lịch sử 114.000 USD, kỳ vọng tăng lên 143.000 USD
(VNF) - Bitcoin đang tiến sát một ngưỡng kháng cự quan trọng và có thể bước vào chu kỳ tăng giá mạnh mẽ trong nửa cuối năm 2025 nếu vượt qua mốc này, theo nhận định của Ed Campbell - chiến lược gia tại Rosenberg Research.
Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn bị đình chỉ chức vụ
(VNF) - Tòa án Hiến pháp Thái Lan ngày 1/7 đã ra lệnh đình chỉ chức vụ của Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra để chờ điều tra cáo buộc vi phạm đạo đức trong một cuộc tranh cãi ngoại giao với Campuchia.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ tuyên bố sẵn sàng thay thế Chủ tịch Fed
(VNF) - Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết ông sẵn sàng đảm nhận vị trí Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) nếu được Tổng thống Donald Trump đề cử. Đồng thời, ông tiết lộ Mỹ sắp công bố loạt thỏa thuận thương mại song phương mới, phản ánh hiệu ứng rõ rệt từ chính sách thuế quan cứng rắn của Nhà Trắng.
TT Trump nói Nhật Bản bị ‘chiều hư’, doạ chấm dứt đàm phán
(VNF) - Hy vọng của Nhật Bản về việc đạt được một thỏa thuận thương mại với Mỹ trước khi lệnh tạm dừng áp thuế hết hiệu lực vào ngày 9/7 đang ngày càng mờ nhạt, sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ chỉ trích Tokyo là “bị chiều hư” và bóng gió rằng các cuộc đàm phán đã đến hồi kết.
Bạc – kim loại quý sẵn sàng thế chỗ vàng
(VNF) - Việc được sử dụng ngày càng nhiều trong các lĩnh vực đang phát triển như công nghệ xanh, điện tử và quốc phòng giúp bạc không còn bị lu mờ hoàn toàn trước "người anh em hào nhoáng" là vàng.
USD lao dốc hơn 10% trong nửa đầu 2025, tệ nhất kể từ 1973
(VNF) - Các chính sách thương mại của Tổng thống Mỹ Donald Trump cùng mức nợ công gia tăng đã khiến đồng tiền dự trữ số một thế giới sụt giảm hơn 10% trong nửa đầu năm 2025.
Cuộc chiến đất hiếm: Mỹ có kịp thoát khỏi cái bóng Trung Quốc?
(VNF) - Việc Trung Quốc siết chặt xuất khẩu bảy nguyên tố đất hiếm và nam châm vĩnh cửu, vật liệu then chốt trong quốc phòng và năng lượng tái tạo không chỉ gây xáo trộn chuỗi cung ứng toàn cầu mà còn cho thấy rõ mức độ phụ thuộc đáng lo ngại của Mỹ vào Trung Quốc, quốc gia kiểm soát gần như toàn bộ chuỗi giá trị đất hiếm thế giới.
Elon Musk 'tuyên chiến' TT Trump: Dọa lập đảng mới nếu thông qua ‘dự luật điên rồ’
(VNF) - Sau khi tuyên bố sẽ rút khỏi chính trường, tỷ phú Elon Musk lại một lần nữa trở thành tâm điểm chú ý khi lên tiếng chỉ trích gay gắt "Dự luật lớn và tuyệt vời" của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump, đồng thời đe dọa thành lập một đảng chính trị mới.
TT Trump tìm thấy 'nhóm người rất giàu' muốn mua lại TikTok
(VNF) - Mới đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông đã tìm được "một nhóm người rất giàu có" muốn mua lại TikTok. Tuy nhiên, thỏa thuận này sẽ cần có sự đồng ý từ Bắc Kinh.
Bị TT Trump dọa dừng đàm phán, Canada bất ngờ ‘xuống nước’
(VNF) - Chính phủ Canada tối 29/6 cho hay họ sẽ bãi bỏ thuế dịch vụ kỹ thuật số (Digital Services Tax – DST), một hình thức đánh thuế các công ty trực tuyến - nhằm mục đích tái khởi động các cuộc đàm phán thương mại với Mỹ.
Venice thu lợi ‘khủng’ từ đám cưới tỷ phú Jeff Bezos: 1,1 tỷ USD trong 3 ngày
(VNF) - Theo Bộ Du lịch Ý, thành phố Venice có thể thu về khoản doanh thu ước tính hơn 1,1 tỷ USD từ đám cưới xa hoa của tỷ phú Jeff Bezos và bạn đời Lauren Sanchez.
Từ Zuckerberg đến Jay-Z: Nghệ thuật vay nợ của giới tỷ phú Mỹ
(VNF) - Dù sở hữu khối tài sản hàng tỷ USD, nhiều người thuộc giới siêu giàu tại Mỹ như Mark Zuckerberg hay cặp đôi Jay-Z và Beyoncé vẫn chọn vay thế chấp để mua nhà. Đây không chỉ là một quyết định tài chính đơn thuần, mà là chiến lược quản lý dòng tiền và tối ưu hóa hiệu suất đầu tư trong môi trường kinh tế biến động.
TT Trump bỏ qua đàm phán thương mại, chuẩn bị gửi thư áp thuế
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 29/6 tuyên bố sẽ gửi thư tới hàng trăm quốc gia để áp thuế quan mới mà không cần đàm phán, trong bối cảnh thời hạn tạm dừng áp thuế toàn cầu sắp hết hiệu lực.
Nữ tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới: Làm việc 90 giờ/tuần vì đam mê
(VNF) - Trong thời đại mà “cân bằng công việc – cuộc sống” (work-life balance) trở thành tôn chỉ của thế hệ lao động trẻ, nữ tỷ phú Lucy Guo, đồng sáng lập Scale AI lại chia sẻ quan điểm trái chiều: Yêu công việc thật sự mới là cách duy nhất để đạt được sự cân bằng. Với cô, work-life balance không phải là đếm giờ để được nghỉ, mà là cảm giác không cần nghỉ vì đã được sống trong công việc mình đam mê.
Trung Quốc bán tháo 8 tỷ USD trái phiếu Mỹ, đẩy mạnh gom vàng
(VNF) - Lượng trái phiếu kho bạc Mỹ mà Trung Quốc nắm giữ đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2009, sau khi ngân hàng trung ương nước này bán ra hơn 8 tỷ USD trong tháng 4.
Nhân viên thái rau giả mạo 'giám đốc Xiaomi', ký 200 hợp đồng tình ái
(VNF) - Dư luận Trung Quốc thời gian gần đây xôn xao trước thông tin ông Feng Debing, người được cho là cựu Giám đốc thương hiệu của Tập đoàn Xiaomi, liên quan đến hơn 200 “hợp đồng tình ái” giá trị lớn, làm dấy lên nghi ngờ về tính minh bạch tài chính và kiểm soát nội bộ tại các tập đoàn lớn như Xiaomi.
Kinh tế huyền học Trung Quốc: Mỏ vàng 19 tỷ USD giữa lòng phố thị
(VNF) - Các dịch vụ xem bói, phong thủy, tarot... tại Trung Quốc đang tạo nên "mỏ vàng" trị giá khoảng 19 tỷ USD và đang tăng trưởng 10% mỗi năm. Các dịch vụ huyền học đang âm thầm len lỏi vào các trung tâm thương mại, hàng quán, mạng xã hội...
Trung Quốc xây trung tâm siêu điện toán trên 'nóc nhà thế giới' Tây Tạng
(VNF) - Mới đây, trung tâm siêu điện toán Yajiang-1 của Trung Quốc chính thức đi vào hoạt động tại Tây Tạng - nơi được mệnh danh là “nóc nhà thế giới”. Trung tâm này là một phần trong chiến lược “Dữ liệu miền Đông, Điện toán miền Tây” tham vọng của Trung Quốc.
Cuộc đua tích vàng toàn cầu: Kim loại quý trở thành 'pháo đài tài chính'
(VNF) - Vàng từ lâu đã là biểu tượng của quyền lực và niềm tin tài chính. Dù các kênh đầu tư hiện đại phát triển mạnh, vàng vẫn giữ vai trò là tài sản "trú ẩn an toàn" trong bối cảnh kinh tế bất ổn và địa chính trị căng thẳng.
'Siêu trộm' kim cương đa quốc gia: Một tuần hai vụ, gây thiệt hại hơn 260.000 USD
(VNF) - Một vụ trộm tinh vi với thiệt hại tài chính vượt 260.000 USD đã xảy ra tại hai thương hiệu trang sức xa xỉ toàn cầu là Tiffany & Co và Cartier khiến giới bán lẻ hàng hiệu tiếp tục đối mặt với rủi ro an ninh và tổn thất kinh tế đáng kể. Thủ phạm là Yaorong Wan, 50 tuổi, một đối tượng từng bị Interpol truy nã vì các vụ trộm kim cương tại nhiều quốc gia.
Sa thải cả phòng marketing, CEO Trung Quốc sử dụng AI để tiết kiệm chi phí
(VNF) - Việc ông chủ của một công ty an ninh mạng hàng đầu Trung Quốc tuyên bố sa thải toàn bộ phòng marketing để thay bằng trí tuệ nhân tạo (AI) đã gây xôn xao giới công nghệ và tài chính nước này, đồng thời làm nổi bật xu hướng sử dụng công nghệ để cắt giảm chi phí trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy biến động.
Người Mỹ ‘đổ xô’ mua thiết bị sinh tồn giữa lo ngại bất ổn
(VNF) - Căng thẳng địa chính trị gia tăng cùng những bất ổn trong nước tạo nên làn sóng tiêu dùng mới tại Mỹ: người dân đổ xô mua sắm sản phẩm sinh tồn như mặt nạ khí độc, bộ đồ ăn khẩn cấp, sạc dự phòng và thiết bị chiếu sáng năng lượng mặt trời. Diễn biến này phản ánh tâm lý phòng vệ lan rộng trong xã hội Mỹ, tạo ra tác động nhất định với thị trường bán lẻ, chuỗi cung ứng và ngành sản xuất thiết bị an ninh, sinh tồn.
Trung Quốc tạo điện từ mưa: Bước tiến mới trong cuộc đua năng lượng tái tạo
(VNF) - Với thiết bị biến chuyển động rơi của những giọt mưa thành điện năng, Trung Quốc đang mở ra hướng đi mới trong cuộc đua chuyển đổi năng lượng xanh. Tuy nhiên, công nghệ này vẫn đối mặt không ít thách thức về hiệu suất và tính ứng dụng thực tế.
Tổng thống Mỹ thông báo: 'Đạt được thỏa thuận thương mại với Việt Nam'
(VNF) - Tổng thống Mỹ cho biết đã đạt được một thỏa thuận thương mại với Việt Nam. Các chi tiết sẽ được cung cấp sau.
Thăm nhà máy ô tô điện VinFast hơn 7.300 tỷ đồng ở Hà Tĩnh
(VNF) - Chỉ sau 7 tháng xây dựng nhà máy sản xuất ô tô điện VinFast tại Khu kinh tế Vũng Áng (thị xã Kỳ Anh, Hà Tĩnh) đã chính thức khánh thành. Đây là nhà máy thứ 5 của VinFast trên toàn cầu, sau các cơ sở tại Hải Phòng (Việt Nam), Bắc Carolina (Mỹ), Tamil Nadu (Ấn Độ) và Indonesia.