Dư địa cải thiện NIM cạn dần, ngân hàng đẩy mạnh bán bảo hiểm để 'thúc' tăng trưởng lợi nhuận

Vài năm trở lại đây, bancassurance đã trở thành một phần trong chiến lược tăng trưởng của nhiều ngân hàng, nhất là các ngân hàng định hướng dịch chuyển mạnh mẽ sang bán lẻ. Việc đẩy mạnh hoạt động phân phối bảo hiểm không chỉ nhằm phục vụ cho nhu cầu tài chính toàn diện của các khách hàng mà còn làm đa dạng hóa các nguồn thu dịch vụ.

Theo nhận định của Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), hiện nay, do tại Việt Nam, tỷ lệ tham gia bảo hiểm còn thấp (chỉ 2,4% trong năm 2018) nên ngành bảo hiểm nói chung (và bảo hiểm nhân thọ nói riêng) vẫn có cơ hội phát triển mạnh.

Cùng với xu hướng tỷ trọng đóng góp của kênh bancassurance ngày càng tăng, VDSC tin rằng thu nhập từ hoạt động bảo hiểm của các ngân hàng sẽ còn nhiều dư địa tăng trưởng.

Trong 9 tháng năm 2019, thu nhập dịch vụ mở rộng mạnh nhất ở VIB và VPBank với động lực tăng trưởng lớn nhất đến từ bancassurance, kế đó là TPBank, VietinBank và MB.

Đối với VIB, sau khi ký hợp tác phân phối bảo hiểm nhân thọ độc quyền với Prudential, thu nhập bancassurance đã tăng trưởng rất mạnh trong ba năm qua. Số lượng hợp đồng bảo hiểm nhân thọ tại VIB trong năm 2018 đã tăng hơn 200% so với năm 2017 và hơn 260% so với năm 2016.

Trong 9 tháng đầu 2019, thu nhập bancassurance tại VIB tăng gần 5 lần so với cùng kỳ năm trước đó, nhờ đó, thúc đẩy tăng trưởng thu nhập dịch vụ tới 145%, chiếm trên 50% tổng thu nhập dịch vụ.

"Với mức độ an toàn vốn cao và là ngân hàng đầu tiên thỏa mãn cả 3 trụ cột của Basel 2 ở Việt Nam, chúng tôi tin rằng VIB sẽ duy trì được tăng trưởng tín dụng rất cao của mình trong các năm tới (năm 2019 nhiều khả năng cao trên 30%), từ đó làm cơ sở để thúc đẩy hoạt động bán chéo bảo hiểm và duy trì tăng trưởng thu nhập bancassurance cao", chuyên gia của VDSC đánh giá.

Đối với VPBank, thu nhập dịch vụ tại ngân hàng mẹ trong 9 tháng 2019 tăng trưởng tới 51,6%, trong đó, thu nhập bancassurance tăng trưởng 32,3%, chiếm 23% tổng thu nhập dịch vụ.

Thu nhập bancassurance mở rộng chủ yếu nhờ việc phân phối bảo hiểm nhân thọ cho các phân khúc khách hàng ưu tiên, theo hợp đồng hợp tác độc quyền với AIA. Ngân hàng cũng đang sử dụng các ứng dụng di động để tăng khả năng giới thiệu các gói bảo hiểm tiếp cận với khách hàng.

"Chúng tôi kỳ vọng VPBank sẽ tiếp tục mở rộng được thu nhập bảo hiểm, cùng với thu từ phí thẻ tín dụng, để tăng trưởng được phí dịch vụ mỗi năm bình quân 28% và tỷ trọng đóng góp cho thu nhập lên 11% từ nay đến năm 2023", VDSC cho hay.

Với nhiều hợp đồng hợp tác bán bảo hiểm với ngân hàng được ký kết trong năm 2019, nhất là trong mảng bảo hiểm nhân thọ, công ty chứng khoán này tin rằng cạnh tranh trong lĩnh vực này sẽ trở nên gay gắt hơn.

Do đó, tăng trưởng thu nhập từ bảo hiểm tại các ngân hàng sẽ chậm lại nhất là với các ngân hàng đã đẩy mạnh khai thác hoạt động này trong một hoặc hai năm gần đây sau khi có hợp đồng phân phối được ký kết.

"Với các ngân hàng này, các hoạt động dịch vụ khác như phí thanh toán, phí thẻ, phí bảo lãnh hay dịch vụ trái phiếu cũng cần được thúc đẩy để giữ được tăng trưởng thu nhập dịch vụ tổng thể ở mức cao", chuyên gia của VDSC khuyến nghị.

Ngoài những ngân hàng trên, VDSC kỳ vọng rằng Vietcombank và ACB sẽ là những ngân hàng tiếp theo có sự tăng trưởng đáng kể trong trong thu nhập từ bảo hiểm hàng năm, nhờ các thỏa thuận bancassurance mới được ký kết trong năm 2019 (Vietcombank ký độc quyền với FWD vào tháng 11; ACB ký không độc quyền với Manulife vào tháng 9 và FWD vào tháng 12).

Đối với ACB, thu nhập từ bảo hiểm đang dẫn dắt tăng trưởng thu nhập phí nói riêng và thu nhập hoạt động nói chung trong bối cảnh không có nhiều yếu tố thúc đẩy tăng trưởng thu nhập lãi hay thu nhập khác.

Trong 9 tháng năm 2019, ACB đã lọt vào top 7 các ngân hàng có thu nhập phí từ bancassurance cao nhất khi thu nhập từ mảng này tăng trưởng 250% lên 414 tỷ đồng, chiếm 29,3% thu nhập hoạt động.

VDSC kỳ vọng hoạt động này sẽ còn tiếp tục được đẩy mạnh tại ACB sau khi hai hợp đồng hợp tác không độc quyền với Manulife và FWD được ký kết, bổ sung cho đối tác hiện tại là AIA. ACB kỳ vọng sẽ thu về 600 tỷ đồng phí bancassurance trong năm 2019 (gấp ba lần năm 2018).

Với cơ sở khách hàng lớn và trung thành của ACB, mảng bảo hiểm nhân thọ của ngân hàng này còn nhiều tiềm năng tăng trưởng và theo VDSC, ACB có thể đạt tăng trưởng thu nhập phí bảo hiểm hàng năm lên tới 50% mỗi năm trong vòng ba năm tới.

Đối với Vietcombank, trước đây hoạt động bancassurance chưa được đẩy mạnh tương xứng với vị thế và quy mô của họ. Tuy nhiên với hợp đồng độc quyền với FWD gần đây, Vietcombank có thể giải phóng tiềm năng tăng trưởng hoạt động này nhờ việc bán chéo cho tập khách hàng rộng lớn hiện nay của ngân hàng. 

Việc thúc đẩy thu nhập bảo hiểm, cùng với sự tăng trưởng tốt của phí dịch vụ khác khi ngân hàng dự kiến giữ nguyên biểu phí, dự kiến sẽ là các động lực đưa tăng trưởng thu nhập dịch vụ lên 50% mỗi năm và nâng tỷ trọng đóng góp cho thu nhập hoạt động lên 20% từ nay đến năm 2022, theo nhận định của VDSC.

Thương vụ ký kết hợp đồng hợp tác này nhiều khả năng cũng sẽ đem lại một khoản thu nhập bất thường lớn cho Vietcombank trong vài năm tới.

Trong khi đó, BIDV và HDBank đang là những ngân hàng không có nhiều động lực tăng trưởng hoạt động bảo hiểm, do đó mức tăng trưởng thu nhập dịch vụ thấp hơn so với các ngân hàng khác.

Trong đó, BIDV vẫn đang mong muốn tìm kiếm đối tác ký hợp đồng hợp tác độc quyền, theo đó có thể kỳ vọng cải thiện tăng trưởng bancassurance, dù nhiều khả năng không thể hoàn thành trong ngắn hạn. Phía HDBank cũng đã cho biết sẽ có kế hoạch thúc đẩy tăng trưởng thu nhập phí từ bancassurance và phí thẻ trong năm 2020.