Hà Tĩnh: Truy tìm nguyên nhân nguồn nước đập dâng Ngàn Trươi Cẩm Trang chuyển màu bất thường

Ngày 28/7, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh Lê Đình Sơn và Cục trưởng Xây dựng công trình thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Nguyễn Hải Thanh đã tiến hành khảo sát, kiểm tra hiện tượng nguồn nước chuyển màu bất thường tại công trình thủy lợi Ngàn Trươi - Cẩm Trang.

Đoàn đã trực tiếp kiểm tra nguồn nước tại công trình đầu mối hồ chứa nước Ngàn Trươi; phía sau cống xã hồ Ngàn Trươi; đập dâng Vũ Quang; hệ thống kênh dẫn nước công trình thủy lợi Ngàn Trươi; hệ thống xử lý, thoát nước thải tại Nhà máy Sản xuất chế biến gỗ Thanh Thành Đạt.

Báo cáo với đoàn công tác, ông Hoàng Xuân Thịnh - Giám đốc Ban quản lý Dự án Đầu tư và Xây dựng Thủy lợi 4, Bộ NN&PTNT (gọi tắt là Ban 4 - chủ đầu tư) cho biết: kể từ khi nước đập dâng xuất hiện màu đỏ bất thường (tháng 5/2019) đến nay, Ban đã tổ chức lấy mẫu quan trắc 4 lần vào các ngày 24/5, 24/6 và 26/6. Kết quả cho thấy, chỉ có một thông số NO2 - N (mẫu tầng đáy) trong đợt lấy mẫu ngày 24/5 vượt giới hạn cho phép cột B1 QCVN 08-MT:2015/BTNMT. Còn lại các thông số khác đều nằm trong ngưỡng cho phép.

Trong khi đó, ông Trần Quang Luận - Giám đốc Công ty Sản xất chế biến gỗ Thanh Thành Đạt, cho biết Công ty mới chỉ chạy thử, chưa đưa vào sản xuất chính thức nên không thể gây ô nhiễm.

"Việc đưa ra các ý kiến nhận định công ty chúng tôi xả thải gây ô nhiễm khiến cho doanh nghiệp bất lợi, hàng hóa làm ra không bán được. Chúng tôi cũng rất bức xúc vì nhiều ý kiến cho rằng công ty chúng tôi là tác nhân gây ô nhiễm. Rất mong các cơ quan chức năng nhanh chóng vào cuộc truy tìm nguyên nhân và xử lý dứt điểm”, ông Luận nói.

Ghi nhận sự nỗ lực của đại diện chủ đầu tư và các ngành chức năng, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh Lê Đình Sơn yêu cầu các đơn vị lấy mốc thời gian ngày hôm nay (28/7) để lấy mẫu quan trắc; đồng thời phải dứt khoát tìm ra nguyên nhân, không để chậm trễ.

“Phải tìm ra nguyên nhân, phải nhận diện và đánh giá khách quan những tác động khiến nước chuyển sang màu nâu đục. Với trách nhiệm người đứng đầu, tôi chắc chắn tỉnh sẽ trả lời thực sự công tâm, khách quan, trung thực, đảm bảo tính khoa học, chính xác và kịp thời”, ông Sơn nói.

Bí thư Tỉnh ủy yêu cầu, kể từ ngày 30/7, kênh Linh Cảm sẽ ngừng lấy nước. Các cơ quan chức năng phối hợp xả hết nước đập dâng, sau đó mời các đơn vị liên quan đến kiểm tra, xác định rõ tầng đáy đập dâng vì sao ô nhiễm.

“Trong thời gian 10 ngày (tính từ 28/7) phải có kết luận. Nếu thời điểm đó tỉnh không trả lời được thì sẽ mời chuyên gia, cơ quan chuyên môn cao hơn vào làm rõ”, ông Lê Đình Sơn nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Hải Thanh - Cục trưởng Cục Quản lý xây dựng công trình thuộc Bộ NN&PTNT cho biết: Chỉ có 2 vùng xác định nguồn gây ô nhiễm cho đập dâng đó là vùng lòng hồ và kênh dẫn sau đập chính (Khe Trươi).

“Bây giờ các điểm lấy mẫu phải có sự chứng kiến của cơ quan quản lý nhà nước và các đơn vị liên quan. Sau phân mẫu, Bộ NN&PTNT sẽ lấy một phần để quan trắc độc lập; Trung tâm quan trắc (Sở TN&MT Hà Tĩnh) quan trắc một phần và một phần để lưu. Cần thiết có thể mời thêm một đơn vị có năng lực khác làm một phần để tạo sự khách quan”, ông Thanh nói.

Cũng theo ông Thanh, việc nước đập chính bốc mùi thì đây là mùi yếm khí amoniac. Mùi này sau nhiều năm vận hành lòng hồ sẽ được làm sạch, pha loãng đến mất hẳn.

Dự án thủy lợi Ngàn Trươi - Cẩm Trang là công trình trọng điểm của Bộ NN&PTNT và tỉnh Hà Tĩnh. Sau khi được hoàn thiện và đi vào vận hành, công trình sẽ cung cấp nước tưới cho 32.585 ha đất canh tác, 6.000 ha diện tích nuôi trồng thủy sản tại tám huyện, thị xã phía bắc Hà Tĩnh.

Đồng thời, dự án sẽ kết hợp phát điện với công suất 15 MW, tham gia cắt lũ, giảm lũ cho hạ lưu sông Ngàn Sâu, sông La với dung tích phòng lũ 157 triệu m3. Dự án có các hạng mục chính: hồ chứa nước Ngàn Trươi, đập dâng Vũ Quang và hệ thống kênh dẫn Ngàn Trươi… trong đó hạng mục công trình hồ chứa nước Ngàn Trươi có dung tích hồ chứa 775 triệu m3 là hồ lớn thứ ba trong cả nước (chỉ sau hồ Dầu Tiếng và hồ Cửa Đạt).