Hai năm chiến sự Ukraine: Chiến dịch ‘vùi dập’ kinh tế Nga của phương Tây có thành công?

Thanh Tú - 23/02/2024 17:28 (GMT+7)

(VNF) - Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva luôn giữ quan điểm trung lập và cho rằng Ukraine và Nga đều phải chịu trách nhiệm về chiến sự tại Ukraine. Tuy nhiên, nước này vẫn tăng cường mua năng lượng và phân bón của Nga, góp phần bơm hàng tỷ USD vào nền kinh tế nước này. Quan điểm của ông Silva dường như đã khái quát được mối ràng buộc toàn cầu mà Mỹ và Ukraine nhận thấy khi chiến sự bước sang năm thứ ba.

Tấn công mọi mặt trận

Khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt vào Ukraine vào ngày 24/2/2022, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đã kích hoạt một cuộc tấn công ngoại giao cũng như tăng cường vận chuyển vũ khí cho quân đội Ukraine.

Sử dụng các biện pháp trừng phạt kinh tế và kêu gọi bảo vệ tập thể trật tự quốc tế, Mỹ đã tìm cách trừng phạt Nga bằng những đòn giáng nặng nề với mục tiêu chứng kiến các công ty và quốc gia cắt đứt quan hệ với Moscow.

Chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đã tung loạt biện pháp trừng phạt khắc nghiệt lên Nga.

Cuộc chiến chắc chắn đã gây thiệt hại cho Nga, nó đã phá hủy vị thế của đất nước này với phần lớn châu Âu. Tòa án Hình sự Quốc tế đã ban hành lệnh bắt giữ Tổng thống Nga Vladimir Putin. Liên hợp quốc đã nhiều lần lên án chiến sự. Và theo như chính quyền của ông Biden, Nga đã phải chịu một thất bại chiến lược lớn.

Ngoại trưởng Mỹ Antony J. Blinken tuyên bố vào tháng 6 năm ngoái rằng: “Nga đã bị cô lập trên trường thế giới hơn bao giờ hết. Cuộc chiến của ông Putin đã làm giảm ảnh hưởng của Nga trên mọi châu lục”.

Các biện pháp trừng phạt và tẩy chay kinh doanh của phương Tây chắc chắn đã ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày ở Nga, mặc dù trong nhiều trường hợp do những bất tiện như mất Apple Pay và Instagram không đủ để gây ra tình trạng bất ổn phổ biến.

Ông Edward Fishman, cựu quan chức Bộ Ngoại giao trong chính quyền cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama, người giám sát các lệnh trừng phạt Nga sau khi ông Putin sáp nhập Crimea vào năm 2014, cho rằng theo thời gian, các biện pháp trừng phạt của phương Tây sẽ gây thiệt hại lớn hơn.

Bất chấp những lỗ hổng và hoạt động buôn bán ở chợ đen, Nga sẽ phải nỗ lực để có được những linh kiện công nghệ cao quan trọng. Và những thỏa thuận bị phá vỡ với các công ty năng lượng phương Tây sẽ khiến Nga mất đi khoản đầu tư cần thiết để duy trì hoạt động sản xuất dầu khí hiệu quả.

Doanh thu xuất khẩu dầu mỏ của Nga trong tháng 12 năm ngoái là 14,4 tỷ USD, sụt xuống mức thấp nhất trong nửa năm. Cơ quan Năng lượng Quốc tế cho biết những nỗ lực của phương Tây nhằm thực thi giới hạn giá đối với dầu của Nga dường như đã ảnh hưởng đến doanh thu chung, cũng như giá dầu thô trên thị trường toàn cầu giảm.

Nga vẫn đứng vững

Nhiều quốc gia nhất quyết không đứng về bên nào trong cuộc chiến ở Ukraine, trong khi Trung Quốc, Ấn Độ và Brazil lại đang lấp đầy kho bạc của Nga, theo The New York Times.

Hai năm sau chiến sự, ông Putin gần như không còn bị cô lập như các quan chức Mỹ kỳ vọng. Sức mạnh vốn có của Nga, bắt nguồn từ nguồn cung cấp dầu và khí đốt tự nhiên khổng lồ, đã tạo nên khả năng phục hồi tài chính và chính trị có tiềm năng vượt qua những rào cản của phương Tây.

Ở nhiều nơi ở châu Á, châu Phi và Nam Mỹ, ảnh hưởng của ông Putin vẫn mạnh mẽ hơn bao giờ hết hoặc thậm chí còn tăng lên. 

Trung Quốc, Ấn Độ và Brazil đang mua dầu của Nga với số lượng kỷ lục, tận hưởng mức chiết khấu cao mà Nga đưa ra với các quốc gia sẵn sàng thay thế các khách hàng châu Âu đã mất.

Cùng với những mối quan hệ kinh tế ngày càng phát triển đó là những mối quan hệ ngoại giao bền chặt, bao gồm cả với một số đối tác thân thiết của Mỹ. Ông Putin đã đến thăm Bắc Kinh vào tháng 10 và tiếp đón Ngoại trưởng Ấn Độ tại Moscow vào cuối tháng 12 năm ngoái.

Vài tuần trước đó, ông Putin đã được chào đón nồng nhiệt ở Arab Saudi và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất.

Tổng thống Brazil đã gửi lời mời ông Putin tới dự hội nghị thượng đỉnh lãnh đạo Nhóm 20 tại Brazil vào tháng 11/2023, dù nước ông là thành viên của Tòa án Hình sự Quốc tế và có nghĩa vụ thi hành lệnh bắt giữ nhà lãnh đạo Nga của tòa án.

Tại Liên hợp quốc, các nghị quyết do Mỹ lãnh đạo lên án chiến sự đã nhận được rất ít sự ủng hộ từ các quốc gia không liên kết chặt chẽ với Mỹ hoặc Nga, thể hiện sự miễn cưỡng của họ khi buộc phải đứng về một bên trong cuộc xung đột.

Bà Alina Polykova, chủ tịch Trung tâm Phân tích Chính sách châu Âu tại Washington, cho biết: “Các quốc gia này cảnh giác với việc bị coi là con tốt trên bàn cờ cạnh tranh giữa các cường quốc”.

Vài tuần trước, Nga đã giao 34.000 tấn phân bón miễn phí cho Nigeria, một trong số những chuyến hàng như vậy đã được gửi tới châu Phi.

Hai năm sau chiến sự, ông Putin gần như không còn bị cô lập như các quan chức Mỹ kỳ vọng.

Ông Putin có thể chi trả số tiền lớn như vậy, chưa kể đến cuộc chiến tiêu hao ở miền đông Ukraine, bởi vì Nga đã thay thế những khách hàng năng lượng đã mất ở châu Âu bằng cách bán nhiều hơn ở các châu lục khác.

Cơ quan Năng lượng Quốc tế báo cáo vào tháng trước rằng Nga đã xuất khẩu 7,8 triệu thùng dầu mỗi ngày trong tháng 12/2023, ghi nhận mức cao nhất trong 9 tháng và chỉ thấp hơn một chút so với mức trước chiến sự.

Chuỗi cung ứng thay thế

Trung Quốc đã duy trì thương mại với Nga và đang lấp đầy những khoảng trống mà các công ty phương Tây để lại, đảm bảo cung cấp mọi thứ từ hàng gia dụng đến dịch vụ tài chính.

Đối với các lệnh trừng phạt nhằm hạn chế khả năng tiếp cận công nghệ cao của Nga, đặc biệt là các thiết bị có thể sử dụng cho vũ khí hiện đại, ông Putin đã tìm ra cách giải quyết. Các quốc gia lân cận như Armenia và Thổ Nhĩ Kỳ, thành viên của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), chưa tham gia chế độ trừng phạt của Mỹ và các công ty tư nhân ở đó nhập khẩu vi mạch và các mặt hàng khác để tái xuất sang Nga.

Nhưng trên hết, ông Putin đã chuẩn bị cho đất nước của mình trước sự tấn công dữ dội của các lệnh trừng phạt và ông đã đưa ra đủ các lựa chọn để duy trì cỗ máy chiến sự của mình và tạo đòn bẩy trên trường thế giới.

Ông Fishman, học giả nghiên cứu cấp cao tại Đại học Columbia, cho biết: “Thật không may, Nga hiện đã xây dựng một loại chuỗi cung ứng thay thế”.

Ông nói thêm rằng ông Biden có thể thực hiện những bước đi táo bạo hơn nữa để hạn chế xuất khẩu năng lượng và nhập khẩu công nghệ của Nga. Nhưng điều đó có nghĩa là xung đột với các quốc gia đã trở thành khách hàng mua dầu lớn của Nga, như Ấn Độ, quốc gia chỉ có thể giảm nhập khẩu dưới sự đe dọa trừng phạt hoặc các biện pháp trừng phạt khác có thể gây ra khủng hoảng ngoại giao.

Tương tự, nhiều doanh nghiệp hưởng lợi lớn từ việc làm trung gian cho các mặt hàng công nghệ bị cấm là Thổ Nhĩ Kỳ và Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất, hai đối tác mà ông Biden không muốn đối đầu.

Có lẽ điều đáng lo ngại nhất là việc cắt giảm xuất khẩu dầu của Nga có thể sẽ đẩy giá dầu toàn cầu lên ca, một tin xấu đối với Mỹ và ôgn Biden khi cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ sắp diễn ra.

“Tôi nghĩ có rất nhiều lo lắng khi làm bất cứ điều gì có thể làm rung chuyển thị trường dầu mỏ toàn cầu, đặc biệt là trong một năm bầu cử”, ông Fishman cho hay.

Xem thêm >> Pháp tịch thu biệt thự 130 triệu USD của Nga, EU sắp giáng đòn trừng phạt mới

Theo The New York Times
Ý kiến (0)
Cùng chuyên mục
Thủ tướng yêu cầu thanh tra ngay các doanh nghiệp kinh doanh vàng

Thủ tướng yêu cầu thanh tra ngay các doanh nghiệp kinh doanh vàng

(VNF) - Thủ tướng yêu cầu thực hiện ngay công tác thanh tra, kiểm tra đối với thị trường vàng, hoạt động của các doanh nghiệp kinh doanh vàng; tiếp tục tiết giảm chi phí, phấn đấu giảm mặt bằng lãi suất cho vay ở mức hợp lý.

Giá vàng 'nhảy vọt', vượt trên 85 triệu/lượng trước phiên đấu thầu lần thứ 4

Giá vàng 'nhảy vọt', vượt trên 85 triệu/lượng trước phiên đấu thầu lần thứ 4

(VNF) - Giá vàng SJC tiếp tục vượt mốc 85 triệu đồng/lượng trong khi giá vàng nhẫn lại không có nhiều biến động trước phiên đấu thầu vàng miếng lần thứ 4 của Ngân hàng Nhà nước.

Lãi suất thấp, bất động sản rủi ro... chuyển hướng mua chứng chỉ quỹ

Lãi suất thấp, bất động sản rủi ro... chuyển hướng mua chứng chỉ quỹ

(VNF) - Trong bối cảnh lãi suất gửi tiết kiệm liên tục “dò đáy”, thị trường bất động sản chưa có nhiều khởi sắc, nhiều nhà đầu tư trong nước đang dần chuyển hướng sang các sản phẩm tài chính sinh lời khác, trong đó phải kể đến chứng chỉ quỹ mở.

‘Lao đao’ vì cấm vận, gã khổng lồ năng lượng Nga lỗ ròng lần đầu sau 23 năm

‘Lao đao’ vì cấm vận, gã khổng lồ năng lượng Nga lỗ ròng lần đầu sau 23 năm

(VNF) - Tập đoàn năng lượng quốc gia Nga Gazprom đã báo cáo khoản lỗ ròng hàng năm đầu tiên kể từ năm 1999 do xuất khẩu khí đốt sang châu Âu giảm mạnh và giá nhiên liệu thấp.

Nhà sản xuất show 'Chị đẹp đạp gió rẽ sóng' lãi gấp 3 lần trong quý I

Nhà sản xuất show 'Chị đẹp đạp gió rẽ sóng' lãi gấp 3 lần trong quý I

Kết thúc quý đầu năm 2024, CTCP Tập đoàn Yeah1 (HOSE: YEG) - nhà sản xuất show “Chị đẹp đạp gió rẽ sóng” - ghi nhận kết quả kinh doanh khả quan với hơn 73 tỷ đồng doanh thu thuần, tăng 21% và hơn 17 tỷ đồng lãi ròng, gấp 4.2 lần cùng kỳ.

TP. HCM thu hồi dự án nhà thi đấu Phan Đình Phùng

TP. HCM thu hồi dự án nhà thi đấu Phan Đình Phùng

Sau 10 năm trễ hẹn, dự án nhà thi đấu Phan Đình Phùng ở quận 3 đầu tư theo hình thức BT (xây dựng - chuyển giao) bị TP. HCM thu hồi để chuyển sang đầu tư công.

CEO Microsoft ‘dạo' một vòng Đông Nam Á: Đi tới đâu rót tỷ USD tới đó

CEO Microsoft ‘dạo' một vòng Đông Nam Á: Đi tới đâu rót tỷ USD tới đó

(VNF) - Chỉ trong chuyến đi 3 ngày ngắn ngủi, CEO Satya Nadella của “ông lớn” công nghệ Mỹ Microsoft đã công bố loạt khoản đầu tư hàng tỷ USD vào 3 nước Đông Nam Á là Indonesia, Malaysia và Thái Lan.

Ninh Bình: Tuyến đường 1.700 tỷ, hoàn thành 6 năm chưa chịu bàn giao

Ninh Bình: Tuyến đường 1.700 tỷ, hoàn thành 6 năm chưa chịu bàn giao

Dự án mở rộng quốc lộ 1 tránh TP Ninh Bình hoàn thành, đưa vào sử dụng năm 2018. Sau 6 năm, tỉnh Ninh Bình vẫn chưa bàn giao công trình mặc dù Bộ GTVT liên tục thúc giục.

AIA doanh thu giảm, các quỹ liên kết giảm giá trị tài sản ròng hơn 20%

AIA doanh thu giảm, các quỹ liên kết giảm giá trị tài sản ròng hơn 20%

(VNF) - Theo những con số công bố mới đây từ Bảo hiểm Nhân Thọ AIA Việt Nam cho thấy, tổng doanh thu phí bảo hiểm gốc năm 2023 chỉ đạt 15.709 tỷ đồng, giảm khoảng 15% so với năm 2022. Cùng với đó, Quỹ liên kết đơn vị ghi nhận giảm giá trị tài sản ròng hơn 20%.

Sau Trấn Thành, Lý Hải trở thành đạo diễn nghìn tỷ đồng

Sau Trấn Thành, Lý Hải trở thành đạo diễn nghìn tỷ đồng

Sau 7 phần của "Lật mặt", Lý Hải trở thành đạo diễn nghìn tỷ đồng. Trước anh, Trấn Thành là người đầu tiên chinh phục cột mốc này.

Toàn cảnh tuyến cao tốc nghìn tỷ được ví là 'đường tránh' quốc lộ

Toàn cảnh tuyến cao tốc nghìn tỷ được ví là 'đường tránh' quốc lộ

(VNF) - Nằm trên trục cao tốc Bắc - Nam phía đông, tuyến cao tốc Cam Lộ - Hòa Liên có chiều dài 163km, trong đó, đoạn Cam Lộ - La Sơn dài khoảng 98,3km và đoạn La Sơn - Hoà Liên dài khoảng 64,9km.