Tiêu điểm

Hụt thu vì BĐS đóng băng, tính cách bù đắp ngân sách dịp cuối năm

(VNF) - Kinh tế tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn khiến thu ngân sách 9 tháng năm 2023 của nhiều địa phương vùng Nam Trung Bộ như: Đà Nẵng, Bình Định, Phú Yên… giảm mạnh. Ở những tháng “nước rút”, các địa phương đang tìm cách, đưa ra nhiều giải pháp nhằm bù đắp ngân sách.

Hụt thu vì BĐS đóng băng, tính cách bù đắp ngân sách dịp cuối năm

Ảnh minh hoạ

Hụt thu vì bất động sản đóng băng

Tại Đà Nẵng, trong quý III năm 2023, ngoại trừ sự tăng trưởng ổn định của lĩnh vực du lịch, phần lớn các ngành kinh tế có xu hướng giảm so với cùng kỳ, ảnh hưởng đến nguồn thu của địa phương.

Tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn TP. Đà Nẵng sơ bộ đến 20/9 đạt 14.390 tỷ đồng, giảm 21% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, thu ngân sách trung ương đạt 3.890 tỷ đồng, thu ngân sách địa phương đạt 10.499 tỷ đồng. Các khoản thu chiếm tỷ trọng lớn nhưng có mức giảm khá sâu so với cùng kỳ phải kể đến: thu về nhà đất (giảm 24,4%); thu từ công, thương nghiệp ngoài quốc doanh (giảm 12,7%). Tình hình xuất, nhập khẩu hàng hoá sụt giảm cũng đã ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động thu cân đối xuất nhập khẩu trên địa bàn. Tính đến ngày 20/9, khoản thu này mới chỉ đạt 1.712 tỷ đồng, bằng 45% so với cùng kỳ (giảm 2.082 tỷ đồng).

Tại Bình Định, thu ngân sách cũng không đạt như kỳ vọng. Tổng thu ngân sách nhà nước 9 tháng năm 2023 hơn 8.407 tỷ đồng, đạt 61,6% dự toán, giảm 31,1% so với cùng kỳ.

Nguyên nhân khiến hoạt động thu ngân sách của tỉnh Bình Định giảm là địa phương thực hiện chính sách tài khóa về giảm, gia hạn tiền thuế và tiền thuê đất năm 2023. Đặc biệt, thị trường bất động sản trong các tháng đầu năm trầm lắng, sức mua của khách hàng giảm mạnh, lãi suất ngân hàng tăng cao, một số ngân hàng hạn chế cho vay bất động sản dẫn đến một số phiên đấu giá quyền sử dụng đất không có khách hàng tham gia đấu giá và đã chuyển sang tiếp tục thực hiện đấu giá ở các tháng tiếp theo. Bên cạnh đó, 2023 là một năm khó khăn cho hoạt động xuất nhập khẩu khi nền kinh tế trên thế giới đang lạm phát cao, suy thoái mạnh kéo theo sức mua, tiêu dùng toàn cầu giảm, khiến đơn hàng xuất khẩu của nhiều ngành hàng chủ lực đã giảm mạnh, từ đó thu từ hoạt động xuất nhập khẩu cũng giảm.

Tại Phú Yên, thu ngân sách 9 tháng năm 2023 chỉ được 2.549 tỷ đồng, đạt 49,7% dự toán trung ương giao, đạt 31,9% dự toán tỉnh giao, bằng 64,8% so thực hiện cùng kỳ năm trước. Khó khăn nhất của địa phương này vẫn là nguồn thu tiền sử dụng đất, chỉ có khối huyện thu được 362 tỷ đồng.

Loay hoay bù đắp

Ông Hồ Kỳ Minh, Phó chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng, cho biết trong 9 tháng năm 2023, thành phố đã quyết tâm nỗ lực phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, kinh tế thành phố vẫn tiếp tục gặp nhiều khó khăn, thách thức. Tốc độ tăng trưởng GRDP 9 tháng năm 2023 chỉ đạt 2,83%, thấp hơn bình quân cả nước; chỉ số sản xuất công nghiệp giảm; đặc biệt là thu ngân sách không đảm bảo kế hoạch đặt ra.

Theo Phó chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng, trong thời gian đến, dự báo tình hình thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, lạm phát ở mức cao, kinh tế toàn cầu có xu hướng tăng chậm lại; kinh tế trong nước có những thuận lợi, thách thức đan xen. Dự báo trong 3 tháng cuối năm, tình hình kinh tế tiếp tục khó khăn. Vì vậy, khả năng đạt các kế hoạch đề ra là rất khó khăn.

Ông Trương Công Khoái, Phó cục trưởng Cục Thuế TP. Đà Nẵng, cho biết năm nay nguồn thu gặp khó nên thành phố đang đẩy nhanh việc đấu giá quyền sử dụng đất, cố gắng trong quý IV này để có nguồn thu cho ngân sách.

Hiện thành phố đang tổ chức đấu giá nhiều dự án, khu đất lớn và hàng loạt lô đất ở. Theo kế hoạch, từ nay đến cuối năm 2023, Trung tâm Phát triển quỹ đất TP. Đà Nẵng sẽ đưa ra đấu giá khoảng 10 khu đất lớn để kêu gọi đầu tư các dự án. Bên cạnh đó, Sở Tài nguyên và Môi trường cũng trình UBND TP. Đà Nẵng phê duyệt phương án đấu giá quyền sử dụng đối với 125 lô đất trên địa thành phố…

Ông Nguyễn Thành Hải, Giám đốc Sở Tài chính tỉnh Bình Định, cho biết 2 khoản thu lớn của tỉnh là thu từ đất và xuất nhập khẩu đều giảm, ảnh hưởng rất lớn đến nguồn thu của tỉnh trong năm nay. Những tháng cuối năm, để tăng nguồn thu, tỉnh sẽ đẩy mạnh việc thu tiền thu sử dụng đất, chỗ nào đủ điều kiện thì tính tiền, thông báo thu. Đồng thời, tỉnh cũng đẩy mạnh đấu giá đất, trong đó tập trung đầu giá các dự án, còn đấu giá đất ở vẫn kiên trì.

“Quyết tâm thì cao nhưng tình hình kinh tế hiện đang còn nhiều khó khăn. Thị trường bất động sản ở một số khu vực đã có ấm lên nên vừa làm vừa hy vọng”, ông Hải nói và cho biết thêm địa phương không kỳ vọng gì nhiều ở thu từ hoạt động xuất nhập khẩu trong những tháng cuối năm nhưng cũng phấn đấu ở mức cao nhất.

Mới đây, UBND tỉnh Bình Định đã có văn bản tăng cường công tác điều hành thu, chi ngân sách nhà nước năm 2023. Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Tự Công Hoàng giao Cục Thuế tỉnh chủ động rà soát, triển khai đồng bộ các giải pháp quản lý thu; nắm chắc nguồn thu, đảm bảo thu đúng, đủ, kịp thời các khoản thuế, phí, lệ phí và thu khác vào ngân sách nhà nước; nắm chắc thông tin các dự án, nguồn tiền thuê đất, tiền sử dụng đất toàn tỉnh; theo dõi kế hoạch nộp nợ của các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nợ tiền thuê đất.

Trong trường hợp chủ đầu tư dự án vẫn không thực hiện nghĩa vụ tài chính, cố tình chây ì, kéo dài chậm nộp, Cục Thuế tỉnh chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan đề xuất giải pháp cụ thể, báo cáo UBND tỉnh xem xét, chỉ đạo.

Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Tự Công Hoàng cũng giao Cục Thuế tỉnh phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu thu nội địa trừ tiền sử dụng đất, xổ số kiến thiết và thu cổ tức, lợi nhuận được chia, lợi nhuận còn lại được HĐND tỉnh giao.

Đồng thời, tỉnh tập trung khai thác các ngành, lĩnh vực thế mạnh, còn tiềm năng, dư địa tăng thu; rà soát, quản lý kịp thời nguồn thu phân bổ, nguồn thu mới phát sinh, đặc biệt với những nguồn phát sinh một lần như: chuyển nhượng vốn, dự án, doanh nghiệp; phân bổ từ các doanh nghiệp ngoại tỉnh thi công công trình, dự án trọng điểm trên địa bàn…

Ông Hồ Văn Đệ, Giám đốc Sở Tài chính tỉnh Phú Yên, cho biết nguồn thu của địa phương chủ yếu là thu từ đất mà thị trường bất động sản đóng băng nên thu ngân sách bị hụt. UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở ngành tìm giải pháp tăng nguồn thu những tháng cuối năm; trong đó, tập trung đấu giá các dự án, khu đất để thu hút nhà đầu tư và người dân.

“Địa phương cũng đang tập trung vào nội lực của tỉnh, tuy nhiên quy mô doanh nghiệp của Phú Yên còn nhỏ so với các tỉnh khác nên nguồn thu cũng thấp, ông Đệ cho biết thêm.

Ông Tạ Anh Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên, cho biết việc đạt mục tiêu kế hoạch đề ra là thách thức rất lớn hiện nay, nhất là chỉ tiêu thu ngân sách nhà nước. Ông Tuấn giao các ngành, địa phương tập trung thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất các khu vực theo kế hoạch đề ra năm 2023 nhằm khai thác tốt quỹ đất, góp phần đầu tư hạ tầng cơ sở.

Tin mới lên