Chia sẻ tại một sự kiện mới đây, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh hiện tại là thời điểm quan trọng, thời điểm để tăng tốc, bứt phá và về đích để đạt được các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 - 2025 của Việt Nam. Đây cũng là thời điểm “bản lề” để chuẩn bị chogiai đoạn phát triển mới (2026 - 2030) với tâm thế sẵn sàng bước vào kỷ nguyên phát triển mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.
Trong kỷ nguyên đó, Việt Nam đang quá trình thực hiện chuyển đổi xanh, tăng trưởng xanh và chuyển đổi từ nền “kinh tế nâu” sang “kinh tế xanh” trở thành yêu cầu cấp thiết.
Đặt trong bối cảnh Chính phủ Việt Nam cũng đã và đang nỗ lực nhằm hiện thực hóa mục tiêu quan trọng đến năm 2050 đạt được phát thải ròng bằng 0 và nâng đóng góp của nền kinh tế xanh vào GDP quốc gia, dòng vốn FDI đang dần “chảy” ngày càng nhiều vào các lĩnh vực xanh. Giai đoạn từ năm 2017 đến 2021, Việt Nam đã huy động khoảng 9 tỷ USD FDI vào các lĩnh vực xanh, chủ yếu tập trung vào năng lượng tái tạo và sản xuất thiết bị cho các lĩnh vực phát triển xanh.
Trả lời Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance nhân dịp Xuân Ất Tỵ, ông Jason Lusk, Giám đốc điều hành Clickable Impact, đồng chủ tịch Ủy ban ESG của AmCham nhận định, Việt Nam đang vươn mình trở thành điểm sáng trong thu hút đầu tư xanh tại khu vực Đông Nam Á, với những lợi thế vượt trội.
“Cam kết mạnh mẽ thông qua Chiến lược Tăng trưởng Xanh Quốc gia và mục tiêu đạt phát thải rong bằng 0 vào năm 2050 đã khẳng định quyết tâm vững chắc của Việt Nam trong việc đồng hành cùng xu hướng phát triển bền vững toàn cầu. Nền kinh tế sôi động với tốc độ tăng trưởng thuộc hàng cao nhất khu vực đang mở ra cơ hội vàng cho các công nghệ và hạ tầng xanh trong những năm tới”, ông nói.
Bên cạnh đó, Hiệp định EVFTA của Việt Nam với Liên minh Châu Âu cũng gắn Việt Nam với các chính sách thương mại của EU yêu cầu các nhà nhập khẩu khử carbon trong chuỗi cung ứng. Nhờ đó, Việt Nam có thể sẽ đón nhận làn sóng đầu tư vào sản xuất ít carbon hơn để tuân thủ các chính sách này, qua đó mở rộng đáng kể năng lực nội địa trong các ngành công nghiệp xanh.
Ngoài ra, đối với một trong những lĩnh vực xanh mà nhiều nhà đầu tư nước ngoài quan tâm là điện gió, điện mặt trời Với nguồn năng lượng mặt trời, gió và thủy điện phong phú, Việt Nam có tiềm năng đáng kể về năng lượng tái tạo. Quy hoạch phát triển điện lực lần thứ 8 và Nghị định 80/2024/NĐ-CP về thỏa thuận mua bán điện trực tiếp ban hành năm ngoái đã đặt nền móng chính sách để đẩy mạnh đầu tư vào năng lượng tái tạo, ông Jason Luck nhận định.
Một điều đáng lưu ý khác là người tiêu dùng Việt Nam ngày càng nhận thức rõ hơn về các vấn đề liên quan đến bền vững, tạo ra nhu cầu đối với các sản phẩm và dịch vụ xanh. Sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng này càng thúc đẩy đầu tư vào các lĩnh vực xanh, đại diện AmCham cho hay.
Rõ ràng là thu hút FDI xanh mở ra cơ hội vàng để Việt Nam nâng cao vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu, ông nhận định. Tuy nhiên, theo ông Jason Luke, bên cạnh những triển vọng tích cực, cũng tồn tại nguy cơ FDI xanh có thể bị biến tướng thành "gia công xanh" hay chỉ là xanh hóa một hình thức, đặc biệt khi các khoản đầu tư này tập trung chủ yếu vào các thị trường xuất khẩu ngoài EU, nơi mà các cam kết về ESG chủ yếu mang tính chất tự nguyện. Điều này tiềm ẩn rủi ro khi một số khoản đầu tư có thể chú trọng vào hình thức hơn là tác động thực sự đến môi trường và xã hội.
Trên thực tế, một số quốc gia trên thế giới cũng đã rơi vào bẫy “gia công xanh”. Indonesia là một ví dụ điển hình. Với nguồn niken dồi dào, quốc gia này trở thành nơi được nhiều công ty quốc tế xây dựng nhà máy pin tại đây, tuyên bố hỗ trợ ngành công nghiệp xanh và chuyển đổi năng lượng toàn cầu.
Tuy nhiên, các hoạt động khai thác và xử lý niken đã bị chỉ trích vì gây ra ô nhiễm nặng nề cho môi trường địa phương, bao gồm nước thải độc hại và khí thải công nghiệp. Phần lớn niken được sản xuất nhằm phục vụ xuất khẩu sang các quốc gia phát triển, trong khi cộng đồng địa phương phải gánh chịu các hậu quả môi trường. Điều này cho thấy rủi ro "gia công xanh" khi lợi ích chỉ hướng ra thị trường nước ngoài mà không đem lại tác động tích cực thực sự tại nơi đầu tư.
“Từ ví dụ trên có thể thấy rằng, mặc dù FDI có thể mang lại cơ hội phát triển cho các lĩnh vực xanh nhưng nếu không được quản lý và giám sát chặt chẽ, chúng có thể chỉ là những khoản đầu tư bề ngoài, phục vụ mục tiêu "xanh" của nhà đầu tư mà không đem lại giá trị thực sự cho quốc gia nhận đầu tư’, đại diện AmCham nói.
Theo ông Jason Luke, để thoát bẫy gia công xanh, Việt Nam có thể khuyến khích báo cáo minh bạch về các tác động môi trường và xã hội cũng như cần có một cơ chế giám sát và các chính sách rõ ràng để đảm bảo rằng các khoản đầu tư FDI mang lại lợi ích lâu dài và phát triển bền vững.
Brazil là một quốc gia đã làm rất tốt trong vấn đề này. Là một quốc gia dẫn đầu về năng lượng sinh học, đặc biệt là trong sản xuất ethanol, Brazil đã triển khai một loạt chính sách để thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài vào các lĩnh vực bền vững, đồng thời ngăn chặn tình trạng "gia công xanh". Một trong những biện pháp quan trọng là kết hợp giữa yêu cầu bắt buộc và ưu đãi cho các nhà đầu tư.
Chẳng hạn như các doanh nghiệp muốn tham gia vào lĩnh vực năng lượng sinh học, đặc biệt là sản xuất ethanol, phải tuân thủ các tiêu chuẩn môi trường nghiêm ngặt. Điều này đảm bảo rằng quá trình sản xuất không gây hại đến môi trường và tuân thủ các cam kết quốc tế về bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, song song với đó, chính phủ Brazil cũng cung cấp các ưu đãi về thuế và hỗ trợ tài chính cho các dự án FDI trong lĩnh vực bền vững, khuyến khích các nhà đầu tư tham gia vào các ngành công nghiệp xanh.
Bên cạnh đó, Việt Nam đã đặt nền móng khuyến khích FDI xanh thông qua việc ban hành Luật Bảo vệ Môi trường cùng với các chính sách định hướng năng lượng tái tạo, kinh tế tuần hoàn và giảm phát thải khí nhà kính, cũng như yêu cầu báo cáo liên quan. Tuy nhiên, theo đại diện AmCham, vẫn cần thêm hướng dẫn chi tiết hơn, chẳng hạn về các dự án năng lượng tái tạo trong cấp phép, kết nối lưới điện và phát triển dự án để đảm bảo tính minh bạch cao hơn, giảm rào cản hành chính và khuyến khích đầu tư dài hạn vào lĩnh vực này.
Ngoài ra, việc phát triển một bộ tiêu chí xanh quốc gia cũng là yêu cầu cấp thiết để xác định các tiêu chuẩn và điều kiện cho các dự án và khoản đầu tư xanh đủ điều kiện, đồng thời đảm bảo tính minh bạch và nhất quán trong tài chính xanh, ông nhấn mạnh.
“Trong bối cảnh đó, AmCham sẽ tiếp tục nỗ lực dẫn đầu trong các thực hành tốt nhất và cập nhật các quy định quan trọng ảnh hưởng đến nỗ lực bền vững của các thành viên, đồng thời với tư cách là một cộng đồng doanh nghiệp, xây dựng trên những nền tảng này để cùng thúc đẩy sự tiến bộ trong việc phát triển tăng trưởng xanh của Việt Nam, hướng tới sự thịnh vượng chung cho tất cả mọi người”, ông Jason Luke khẳng định.
Tags:
(VNF) - Đại diện Tập đoàn YTL cho biết, chiến lược khi đầu tư vào Việt Nam hướng đến phát triển bền vững, tập trung vào kinh tế tuần hoàn, giảm phát thải carbon và ứng dụng năng lượng tái tạo.
(VNF) - Biến đổi khí hậu đang trở thành một vấn đề nghiêm trọng, thúc đẩy nhu cầu phát triển kinh tế xanh. Chính phủ nhiều quốc gia đang tích cực thúc đẩy các hoạt động tài chính xanh, tạo nguồn lực để các doanh nghiệp “xanh hóa”. Ngay chính bản thân các tổ chức tài chính cung cấp vốn xanh cũng phải tự “xanh hóa” để đáp ứng các tiêu chuẩn mới.
(VNF) - Chia sẻ với Tạp chí Đầu tư Tài chính, Luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SBLAW, đánh giá cao những nỗ lực xây dựng chính sách phát triển kinh tế xanh của Chính phủ nhưng công bằng mà nói, khuôn khổ pháp lý tăng trưởng xanh của Việt Nam mới đi được 1/4 chặng đường.
(VNF) - Nhật Bản chính thức vận hành tua-bin năng lượng thủy triều AR1100 – công suất 1,1 MW – tại eo biển Naru, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong chiến lược phát triển năng lượng tái tạo biển sâu của quốc gia này.
(VNF) - Theo ông Đặng Hải Anh - Phó Vụ trưởng Vụ Dầu khí và Than (Bộ Công Thương), hiện nay, việc phát triển thu hút đầu tư về hydrogen còn gặp rào cản về cơ chế chính sách, chi phí đầu tư lớn và khó khăn trong huy động vốn.
(VNF) - Đại sứ Đan Mạch Nicolai Prytz cho hay thông qua các chính sách pháp lý và quy hoạch gần đây, Việt Nam đã đặt nền móng vững chắc để phát triển năng lượng tái tạo, bao gồm điện gió ngoài khơi. Bước tiếp theo mang tính quyết định là hiện thực hóa tầm nhìn đó bằng cách ban hành quy định rõ ràng, xây dựng cơ chế thị trường hiệu quả và cải thiện quy trình hành chính.
(VNF) - Nhận định về tương lai của Startup xanh tại Việt Nam, ông Hoàng Đức Trung, Giám đốc điều hành quỹ VinaCapital Ventures, khẳng định startup xanh sẽ là ‘ngôi sao mới’ trong làn sóng đầu tư tại Việt Nam.
(VNF) - Nếu không tích cực thực hành ESG, ngân hàng không chỉ đối mặt với rủi ro tín dụng mà còn chịu tổn hại nghiêm trọng về danh tiếng - thứ tài sản vô hình nhưng có thể làm sụp đổ niềm tin thị trường.
(VNF) - Bà Nguyễn Thị Lâm Giang - Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công nhấn mạnh, khởi nghiệp xanh đang trở thành một xu hướng tất yếu nhưng họ vẫn gặp nhiều rào cản trong việc tiếp cận huy động vốn, rủi ro đầu tư cao, chính sách hỗ trợ chưa hiệu quả và nhận thức, hành vi của thị trường còn hạn chế.
(VNF) - Dù cam kết mạnh mẽ tại COP26 về phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050, Việt Nam vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức trong việc tích hợp các yếu tố ESG vào hệ thống tài chính. Chỉ khoảng 30% lãnh đạo các ngân hàng xem ESG là ưu tiên dài hạn. Nhiều doanh nghiệp vẫn coi ESG là gánh nặng chi phí thay vì là chiến lược giá trị.
(VNF) - Trong hành trình chuyển đổi xanh của nền kinh tế, báo chí đóng vai trò quan trọng khi vừa đi đầu trong việc khai mở các khái niệm, xu hướng mới, vừa giữ lửa để thúc đẩy sự phát triển bền vững, đảm bảo các cam kết không chỉ dừng lại ở lời nói mà trở thành hành động thiết thực.
(VNF) - Khu công nghiệp Nam Cầu Kiền phát triển theo mô hình sinh thái, ứng dụng số hóa quản lý phát thải, hướng tới Net Zero và tham gia thị trường tín chỉ carbon từ năm 2026.
