Nhãn hiệu “Gạo Việt xanh phát thải thấp” chính thức có mặt trên thị trường xuất khẩu, đánh dấu bước khởi đầu đầy triển vọng của Đề án “Phát triển bền vững một triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030” gọi tắt là Đề án 1 triệu ha.
Sau hai năm triển khai, Đề án không chỉ đem đến những chuyển biến tích cực cho cây lúa mà còn mang lại hy vọng mới cho người nông dân những người gắn bó bền bỉ với đồng ruộng. Từ mục tiêu đảm bảo an ninh lương thực quốc gia, tăng thu nhập cho người sản xuất, đến việc giảm phát thải khí nhà kính, bảo vệ tài nguyên đất nước và mở rộng xuất khẩu, mọi nỗ lực đều hướng đến một nền nông nghiệp không chỉ đủ ăn mà còn bền vững và có trách nhiệm với tương lai.
Để kịp thời hiện thực hóa mục tiêu ấy, Hiệp hội Ngành hàng lúa gạo Việt Nam (VIETRISA) đã chủ động xây dựng nhãn hiệu “Gạo Việt xanh phát thải thấp”.
Ngày 16/4/2025, VIETRISA chính thức ban hành Quy chế sử dụng nhãn hiệu, mở ra hành lang pháp lý cho việc công nhận và phát triển các sản phẩm gạo đạt tiêu chuẩn “xanh”. Theo đó, nhãn hiệu sẽ được cấp cho các sản phẩm được sản xuất theo quy trình kỹ thuật của Đề án 1 triệu ha, có xác nhận từ chính quyền địa phương cấp xã hoặc tổ chức chuyên môn quốc tế uy tín.
Để được gắn nhãn “Gạo Việt xanh phát thải thấp”, các doanh nghiệp hoặc hợp tác xã cần chứng minh rõ nguồn gốc, nơi sản xuất lúa, tên giống, mùa vụ... Đồng thời, phải tuân thủ nghiêm ngặt quy trình kỹ thuật đã được Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật ban hành tại Quyết định số 145/QĐ-TT-CLT ngày 27/3/2024.
Theo ông Bùi Bá Bổng, Chủ tịch VIETRISA, đây không đơn thuần là một dấu mốc thương mại, mà là bước chuyển mang tính chiến lược trong hành trình định vị thương hiệu gạo Việt trên thị trường quốc tế nơi chất lượng, sự minh bạch và yếu tố phát thải carbon đang ngày càng được coi trọng.
Ông Lê Thanh Tùng, Phó Chủ tịch Thường trực kiêm Tổng Thư ký VIETRISA, nhấn mạnh rằng nhãn hiệu không chỉ là biểu trưng của sự đổi mới mà còn là nền tảng để Việt Nam xây dựng thương hiệu quốc gia cho gạo phát thải thấp, hướng đến khả năng giao dịch tín chỉ carbon trong tương lai gần dự kiến từ năm 2028.
“Trong giai đoạn chưa có hệ thống chứng nhận quốc gia về gạo carbon thấp, nhãn hiệu của VIETRISA sẽ là căn cứ minh bạch và tin cậy. Các doanh nghiệp có thể tự công bố thương hiệu gạo xanh và chịu trách nhiệm với công bố đó”, ông Tùng chia sẻ.
Ngay sau khi quy chế được ban hành, VIETRISA cùng sự hỗ trợ từ Dự án TRVC đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng nhãn hiệu cho 7 doanh nghiệp, với tổng khối lượng đạt 19.200 tấn gạo. Đặc biệt, Công ty Trung An (Cần Thơ), hợp tác cùng Tập đoàn MURASE (Nhật Bản), đã trở thành doanh nghiệp đầu tiên xuất khẩu lô gạo phát thải thấp đầu tiên sang thị trường Nhật.
Ông Lê Thanh Tùng cũng cho biết thêm: khái niệm “gạo giảm phát thải” từng được nhắc đến nhiều lần trong khuôn khổ Đề án 1 triệu ha. Tuy nhiên, hệ thống đo lường báo cáo thẩm định (MRV) vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm và dự kiến hoàn thiện vào năm 2028. Chính vì vậy, việc xây dựng nhãn hiệu và quy trình chứng nhận hiện nay chính là bước đi phù hợp, giúp nông dân và doanh nghiệp bắt đầu hành động ngay từ bây giờ.
“Nếu sản xuất đúng quy trình, canh tác theo hướng giảm phát thải, thì ngay từ hôm nay dù chưa có MRV hoàn chỉnh chúng ta vẫn có thể tạo ra giá trị thật, tăng sức cạnh tranh và góp phần hiện thực hóa mục tiêu nông nghiệp xanh”, ông Tùng khẳng định.
Tại Nhật Bản một trong những thị trường tiêu dùng gạo khắt khe nhất thế giới giá gạo đã leo thang suốt hơn một năm qua và hiện ở mức gần như gấp đôi so với trước đó. Đỉnh điểm là vào giữa tháng 3 vừa rồi, khi giá gạo ngoài thị trường chạm mốc gần 30 USD cho mỗi túi 5kg mức giá cao kỷ lục trong lịch sử nước này. Trước diễn biến đó, Chính phủ Nhật Bản buộc phải mở kho dự trữ quốc gia và tung ra thị trường 150.000 tấn gạo để bình ổn giá.
Tính từ đầu năm 2025 đến nay, Nhật Bản đã đấu giá và phân phối tổng cộng 312.296 tấn gạo từ kho dự trữ, thông qua ba vòng đấu giá. Từ tháng 5 đến tháng 7 tới, quốc gia này dự kiến sẽ tiếp tục xả thêm 100.000 tấn mỗi tháng như một cách để hỗ trợ cung cầu trong nước.
Đáng chú ý, trong bối cảnh nguồn cung khan hiếm, Bộ Nông nghiệp Nhật Bản đã nới lỏng quy định về đấu thầu mua gạo dự trữ, cho phép linh hoạt hơn trong việc bổ sung lượng hàng cần thiết. Mục tiêu là phải đảm bảo mua lại đầy đủ lượng gạo đã và sẽ bán ra, đồng thời duy trì lưu thông thị trường một cách ổn định trong giai đoạn nhạy cảm này.
Ông Trương Sỹ Bá, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Tân Long một trong những doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt Nam thành công tại thị trường Nhật chia sẻ rằng: “Chỉ riêng trong năm 2024, Tân Long đã xuất sang Nhật khoảng 5.000 tấn gạo với mức giá lên tới 1.000 USD/tấn. Riêng 4 tháng đầu năm nay, chúng tôi đã vượt mốc 6.000 tấn, và mục tiêu cả năm là 30.000 tấn gạo.”
Tuy nhiên, ông Bá cũng nhấn mạnh: nhu cầu tăng không đồng nghĩa yêu cầu giảm. Thị trường Nhật Bản dù khát hàng nhưng vẫn giữ nguyên tiêu chuẩn khắt khe về chất lượng, độ an toàn và quy trình sản xuất. Chính vì vậy, việc thâm nhập và mở rộng xuất khẩu gạo vào thị trường này không hề dễ dàng, đòi hỏi doanh nghiệp phải xây dựng chiến lược bài bản, duy trì chất lượng ổn định và đáp ứng xu hướng tiêu dùng bền vững.
Trong bối cảnh đó, việc gạo Việt Nam chính thức hiện diện tại Nhật Bản dưới nhãn hiệu “Gạo Việt xanh phát thải thấp” được giới thiệu tại thị trường với thông điệp sản phẩm “low carbon” không chỉ là một hợp đồng thương mại, mà còn là bước khởi đầu đáng ghi nhận cho Đề án “1 triệu hecta lúa chất lượng cao, phát thải thấp”, đưa nông sản Việt đến gần hơn với thị trường toàn cầu, bằng chính giá trị xanh và minh bạch.
Tags:
(VNF) - Theo Chương trình cho vay liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm lúa gạo chất lượng cao và phát thải thấp vùng ĐBSCL, người dân có thể vay vốn với lãi suất thấp hơn tối thiểu 1%/năm so với lãi suất cho vay của kỳ hạn tương ứng.
(VNF) - Bộ trưởng Đỗ Đức Duy nhấn mạnh, một số địa phương quá chú trọng vào mục tiêu hình thành và trao đổi tín chỉ carbon, chưa tập trung vào mục tiêu chính là chuyển đổi sản xuất bền vững.
(VNF) - Lạm phát cơ bản của Nhật Bản đã tăng lên 3,5% trong tháng 4, là mức tăng nhanh nhất kể từ tháng 1/2023 và đánh dấu tháng thứ 37 liên tiếp lạm phát vượt mục tiêu 2% của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản. Nguyên nhân đẩy lạm phát lên cao là do giá gạo tăng vọt, trong khi BOJ đang cân nhắc tạm dừng kế hoạch tăng lãi suất để theo dõi tác động của các mức thuế mới từ Mỹ.
(VNF) - Việt Nam đang tiến hành một bước rà soát quan trọng trước khi xem xét khởi động dự án điện hạt nhân tại Ninh Thuận và các dự án trong tương lai.
(VNF) - Ngân hàng Chính sách xã hội giảm lãi suất nhiều chương trình tín dụng, hỗ trợ người dân khôi phục sản xuất sau mưa bão, áp dụng từ 1/12/2025.
(VNF) - Đưa ra lời khuyên về việc thực hiện ESG với doanh nghiệp, chuyên gia cho rằng các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, nên bắt đầu thực hiện từ các dự án nhỏ với chi phí thấp.
(VNF) - Việt Nam đang thúc đẩy chuyển đổi số và chuyển đổi xanh nhằm hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững. Đây vừa là cơ hội để đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh và khẳng định vị thế quốc gia trong chuỗi giá trị toàn cầu, vừa là thách thức lớn đối với doanh nghiệp và cơ quan quản lý về thể chế, nguồn lực, hạ tầng công nghệ và năng lực nhân sự.
(VNF) - Theo ông Vũ Thái Trường, Trưởng phòng Biến đổi khí hậu và Môi trường - UNDP Việt Nam, trong việc thúc đẩy kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam, thách thức lớn nhất là khoảng cách giữa chính sách và thực thi. Chính sách đã rất tiến bộ, nhưng doanh nghiệp và địa phương cần thêm công cụ, dữ liệu và hướng dẫn cụ thể để triển khai.
(VNF) - Thay vì tập trung tạo ra lượng lớn tín chỉ carbon giá rẻ, Việt Nam nhấn mạnh việc phát triển tín chỉ chất lượng cao nhằm bảo đảm lợi ích quốc gia và nâng cao vị thế trên thị trường quốc tế.
(VNF) - Khi làn sóng ESG ập đến, phần nổi của tảng băng là những báo cáo đẹp đẽ và các cam kết. Nhưng phần chìm, thứ đang khiến hàng nghìn doanh nghiệp Việt "đau đầu" chính là cuộc khủng hoảng dữ liệu thầm lặng: Số liệu phân mảnh, thu thập thủ công, và không thể chứng minh với đối tác quốc tế.
(VNF) - Hàng loạt quy định về chống phá rừng, minh bạch nguồn gốc và giảm phát thải đang khiến nông sản Việt đối mặt thách thức lớn khi muốn tiếp cận thị trường cao cấp. Trong đó, mắc ca – ngành còn non trẻ đang phải vượt qua yêu cầu khắt khe từ EU và các hệ thống bán lẻ quốc tế.
(VNF) - Người có xe máy xăng khi chuyển sang xe điện có giá trị từ 10 triệu đồng trở lên sẽ được hỗ trợ tiền tối đa 5 triệu đồng, theo dự thảo của HĐND TP. Hà Nội.
