Lối đi nào cho các doanh nghiệp F&B trong mùa dịch?

Kể từ khi dịch Covid-19 bùng phát trở lại vào cuối tháng 4, thị trường bán lẻ Việt Nam đã chứng kiến nhiều doanh nghiệp phải đóng cửa, trả mặt bằng hoặc thu hẹp quy mô kinh doanh.

Số liệu của Savills cho biết tính đến quý II/2021, tỷ lệ lấp đầy của các trung tâm thương mại, khối đế bán lẻ đạt 94%, giảm 1 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm trước. Cũng từ đó, các doanh nghiệp và tiểu thương ngành dịch vụ ăn uống F&B đã có rất nhiều hình thức thay đổi trong phương pháp kinh doanh để thích ứng với đại dịch.

Đơn cử các nhà hàng ăn uống thương hiệu lớn, chất lượng cao với mô hình phục vụ tại chỗ sang trọng đã thay đổi chiến lược từ tập trung vào nhóm khách tiêu dùng cao sang phân khúc khách Việt Nam địa phương, người dân thu nhập trung bình – khá. Nhóm khách này có tính bền vững hơn rất nhiều và đảm bảo tăng trưởng doanh thu ổn định hơn cho các doanh nghiệp.

Bà Trần Phạm Phương Quyên, Quản lý cho thuê mặt bằng bán lẻ Savills Việt Nam, nhận định các hãng ăn uống đều hết sức sáng tạo và mong muốn chuyển mình tìm hướng đi trong cơn đại dịch này. Điển hình như: Haidilao Hotpot ra mắt menu ăn lẩu tại nhà với các phần ăn trung bình, giá thành hợp lý; El Gaucho chăm chút các khẩu phần ăn mang đi (delivery) với cam kết chất lượng và dịch vụ cao cấp; Pizza 4P’s với pizza đóng hộp bao bì và chất lượng đảm bảo; Cheese Coffee với menu phục vụ mang đi và các món đặc sản chỉ dành riêng cho các quận nhất định…

"Sự chuẩn bị rất chu đáo trong mạng lưới vận chuyển và phân phối của các doanh nghiệp là cú lội ngược dòng ngay trong thời kì giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16. Điều này đã giúp các thương hiệu trên vẫn được thị trường tiêu dùng quan tâm, theo dõi, ủng hộ và ngày càng yêu mến", bà Quyên đánh giá.

Theo khảo sát của Bộ phận bán lẻ Savills Việt Nam thực hiện vào tháng 7/2021, tỷ trọng doanh thu của kênh trực tuyến (online) so với tổng doanh thu của hãng trung bình tăng 1,5 - 2 lần so với trước Covid, thể hiện tiềm năng tăng trưởng doanh thu khổng lồ nên các hãng đều dốc sức đầu tư cho mạng lưới kinh doanh trực tuyến này.

Đây cũng chính là sự tiến hóa trong cung cách thị trường bán lẻ F&B Việt Nam hoạt động trong giai đoạn hậu đại dịch sắp tới, dự kiến là sân chơi của thương mại điện tử và hệ thống vận chuyển, giao nhận và hàng hóa chuẩn chỉnh.

Quản lý cho thuê mặt bằng bán lẻ Savills cho rằng các hộ kinh doanh ăn uống vừa và nhỏ hoặc các tiểu thương khởi nghiệp ngành F&B hoàn toàn có thể tham gia vào cuộc chiến này. Đây là giai đoạn để các đơn vị hoàn thiện các công tác xác định chiến lược phát triển thận trọng, xây dựng nền tảng và các nguồn lực để tham gia vào thương mại điện tử sâu sát hơn trên các sàn thương mại tập trung lớn như Lazada, Shopee, Tiki, Facebook, Instagram… nhằm tìm đúng đối tượng khách hàng có nhu cầu ăn uống chuyên biệt hoặc phổ biến, tùy vào mục tiêu và định vị riêng của thương hiệu.

Bà Quyên cho rằng điều quan trọng nhất vẫn là trau chuốt khâu chất lượng, hương vị sản phẩm, bảo quản và bao bì tươm tất thể hiện đúng tinh thần của thương hiệu và lấy được sự yêu mến của khách hàng. Trong bối cảnh người tiêu dùng không trực tiếp đến cửa hàng để cảm nhận không gian, chất lượng phục vụ được thì chất lượng sản phẩm, khâu giao nhận chu đáo và sức mạnh marketing truyền miệng sẽ là nội dung lan tỏa hiệu quả nhất.

Theo bà Quyên, xu hướng thanh toán không dùng tiền mặt cũng ngày càng phổ biến khi hơn 51% người tiêu dùng ở Việt Nam đã chuyển từ thanh toán tiền mặt khi nhận hàng sang thanh toán trả trước, kể từ khi Covid-19 xuất hiện. Vì vậy, các hộ kinh doanh ăn uống cũng cần tìm hiểu và đầu tư sớm vào các kênh ví điện tử hoặc thẻ để tối đa hóa sự thuận tiện thanh toán cho khách hàng.

Để phục hồi kinh tế sau dịch và tiếp tục tăng trưởng trong năm sau, bà Quyên đưa ra một vài gợi ý các doanh nghiệp F&B cần hoạch định các chiến lược mở rộng cửa hàng phù hợp.

Thứ nhất, lựa chọn địa điểm kỹ càng, không cần tập trung nhiều cửa hàng tại một khu vực trung tâm mà nên xây dựng mạng lưới cửa hàng dàn trải trên diện rộng, trên nhiều quận, thành phố, địa phương để tối đa hóa sự tiếp cận khách hàng. Điều này vừa cung cấp sự tiện lợi ăn uống ngay tại khu vực khách hàng ở, vừa bao phủ diện rộng cho mạng lưới vận chuyển và bán hàng mang đi (delivery) của hãng.

Thứ 2, thu gọn lại diện tích không gian quán chỉ vừa đủ hợp lý để tránh lãng phí không gian và chi phí. Trước đây, các nhà hàng/cà phê hay chú trọng vào hình thức trải nghiệm không gian tại quán làm ảnh hưởng tiềm năng lợi nhuận. Bà Quyên cho rằng các chi phí thuê mặt bằng chỉ tối đa 10-16% doanh thu để duy trì hiệu quả cửa hàng.

Thứ 3, tinh gọn bộ máy và chi phí hoạt động của quán bao gồm giảm số lượng nhân viên làm việc tại cửa hàng với chương trình huấn luyện đa nhiệm cho mỗi nhân viên để sử dụng nguồn lực nhân sự hiệu quả hơn.

Thứ 4, tập trung nguồn lực và phần tài chính tiết kiệm được đó để đầu tư và nuôi dưỡng hệ thống phân phối và kênh giao nhận hiệu quả, chăm chút vào các thông điệp marketing online, chăm sóc giá trị tinh thần và trải nghiệm của khách hàng tại nhà đối với sản phẩm của mình.

Vị Quản lý cho thuê mặt bằng bán lẻ Savills nhận định nhu cầu từ việc ăn uống vẫn ổn định, nhất là sau khoảng thời gian giãn cách dài tại nhà khiến người dân không được đa dạng các lựa chọn F&B, tạo ra tâm lý bùng nổ hậu dịch. Đây là triển vọng tích cực để các doanh nghiệp và tiểu thương chuẩn bị cho các ý tưởng mới nhằm đón đầu sự bật dậy của toàn thị trường bán lẻ và người tiêu dùng.