Ngân hàng ngấm đòn tăng lãi suất huy động: Chi phí tăng cao, đầu ra bế tắc
Minh Dũng -
19/08/2023 10:34 (GMT+7)
(VNF) - Hệ lụy của thời kỳ chạy đua tăng lãi suất huy động trong khi cho vay khó khăn được phản ánh rõ nét trong báo cáo tài chính quý II của các ngân hàng. Chi phí trả lãi tiền gửi tăng cao đã tác động tiêu cực lên lợi nhuận của nhiều ngân hàng trong nửa đầu năm.
Chi phí trả lãi tăng 2-3 lần Kết quả kinh doanh của các ngân hàng nửa đầu năm có sự phân hóa rõ rệt trong bối cảnh mặt bằng chung đi xuống. Có một điểm chung là chi phí lãi đã ảnh hưởng đáng kể đến hiệu quả hoạt động kinh doanh trong nửa đầu năm. Các ngân hàng đã trải qua nửa năm kinh doanh với khoản chi phí lãi phải trả cho người gửi tiền tăng vọt.
Chi phí trả lãi trong quý II đều tăng hai chữ số so với cùng kỳ năm trước. Một số nhà băng chịu chi phí lãi cao hơn gấp đôi, thậm chí gấp gần ba lần cùng kỳ.
Theo báo cáo tài chính quý II/2023 được công bố của 28 ngân hàng, tổng tiền gửi của khách hàng đạt trên 9 triệu tỷ đồng, tăng hơn 8% sau nửa năm.
Dù tiền gửi vào hệ thống ngân hàng tăng tương đối chậm nhưng chi phí lãi 6 tháng đầu năm nay của 28 ngân hàng đã tăng hơn 84% so với cùng kỳ, đạt trên 319 nghìn tỷ đồng.
Ở nhóm ngân hàng quốc dân, với vị thế là những nhà băng có lượng tiền gửi lớn nhất hệ thống, BIDV, Vietcombank và VietinBank cũng là những ngân hàng có chi phí lãi cao nhất nửa đầu năm nay.
Ba ngân hàng này ghi nhận chi phí trả lãi trong quý II tăng 60-80% so với cùng kỳ, trong khi mức tăng của thu nhập từ lãi cho vay chỉ bằng một nửa.
Đứng đầu là BIDV với chi phí lãi và các khoản tương tự là hơn 25.500 tỷ đồng trong quý II, cao hơn 75% so với cùng kỳ. Lũy kế 6 tháng đầu năm, chi phí trả lãi của BIDV lên đến 49.677 tỷ đồng, gấp 1,7 lần cùng kỳ.
Tiếp theo là VietinBank. Chi phí trả lãi của ngân hàng này trong quý II tăng hơn 60%. Còn tính chung trong 6 tháng đầu năm nay, chi phí trả lãi của VietinBank là 41.453 tỷ đồng, gấp 1,7 lần cùng kỳ năm trước.
"Anh cả" Vietcombank đứng thứ 3 với chi phí trả lãi trong quý II gấp gần hai lần cùng kỳ, còn trong nửa đầu năm là 28.288 tỷ đồng, gấp 1,9 lần cùng kỳ.
Xét trong toàn hệ thống, cao nhất là Techcombank. Chi phí lãi trong quý II của riêng ngân hàng mẹ Techcombank là hơn 7.500 tỷ đồng, gấp gần ba lần cùng kỳ. Lũy kế 6 tháng đầu năm, chi phí trả lãi của Techcombank là 14.908 tỷ đồng, gấp 2,8 lần so với cùng kỳ.
Một phần lý do khiến chi phí lãi của Techcombank đứng đầu hệ thống là do tỷ lệ tiền gửi không kỳ hạn (CASA) của ngân hàng này giảm mạnh. Những năm trước, tỷ lệ CASA của nhà băng này chiếm gần một nửa tổng huy động đã giảm xuống 32% vào cuối quý I và tăng lên gần 35% vào cuối quý II.
VPBank và MB là những ngân hàng tiếp theo trong top đầu nhóm tư nhân có tốc độ tăng chi phí lãi trong quý II vượt 100%.
Thu nhập lãi thuần của VPBank trong quý II thấp hơn cùng kỳ do nguyên nhân chính là chi phí lãi tăng mạnh. Lũy kế 6 tháng, VPBank chi ra 18.507 tỷ đồng cho chi phí lãi, gấp hơn hai lần so với năm trước.
Tương tự, chi phí lãi của MB trong quý II lên tới hơn 120%. Tính chung nửa đầu năm, chi phí lãi của MBBank là 15.115 tỷ đồng, gấp 2,2 lần cùng kỳ.
Tới hết quý II/2023, tỷ lệ chi phí lãi/tổng tiền gửi trong 6 tháng đầu năm của khách hàng tại 28 ngân hàng đạt 3,5%, tăng 1,3 điểm % so với cùng kỳ.
Tỷ lệ này càng cao thì càng thể hiện độ “chịu chi” của các ngân hàng trong việc trả lãi suất tiền gửi cho người gửi tiền. Hầu hết ngân hàng có tỷ lệ này cao hơn so với mặt bằng chung đều là những ngân hàng thương mại vừa và nhỏ. Đây là những ngân hàng niêm yết lãi suất huy động cao nhất trong giai đoạn đỉnh điểm cuối năm 2022.
Chi phí trả lãi tăng vọt do đâu?
Tình trạng chi phí trả lãi tăng vọt xuất hiện sau một giai đoạn các ngân hàng đua nhau huy động tiền gửi với lãi suất cao nhưng sau đó lại gặp khó khăn trong việc cho vay do khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế yếu.
Giai đoạn nửa cuối năm ngoái đến đầu năm nay, thanh khoản của hệ thống ngân hàng trở nên căng thẳng khi "room" tín dụng cạn kiệt. Để thu hút nguồn tiền, các nhà băng thi nhau tăng lãi suất nhằm thu hút tiền gửi từ dân cư.
Thời điểm đó, lãi suất tăng từng ngày. Có thời điểm, lãi suất huy động được đẩy lên 11-12%, thậm chí có ngân hàng lên 13-14%. Để tận dụng ưu đãi, hưởng lãi cao hơn, đa số người gửi tiền trong giai đoạn này chọn kỳ hạn dài.
Thêm nữa, mặt bằng lãi suất tăng lên không chỉ kéo chi phí trả lãi cho các khoản tiền gửi mới cao hơn mà các khoản tiền gửi cũ khi đáo hạn cũng được áp theo khung lãi suất mới càng kéo chi phí vốn đầu vào của các ngân hàng tăng vọt.
Nhưng nghịch lý là các ngân hàng huy động vốn lãi cao nhưng không cho vay được. Tín dụng của toàn hệ thống trong nửa đầu năm nay chỉ tăng 4,7%, bằng một nửa tốc độ của cùng kỳ năm trước. Nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn, đơn hàng giảm, dẫn tới tình trạng giảm nhu cầu vay vốn.
Mặt khác, cơ cấu tiền gửi thay đổi cũng ảnh hưởng đến chi phí trả lãi của các ngân hàng. Cụ thể, tiền gửi không kỳ hạn (CASA) với giá rẻ đã giảm đáng kể, thay vào đó tiền gửi tiết kiệm có lãi suất cao hơn nhiều đã gia tăng mạnh mẽ.
Chi phí trả lãi tăng vọt trong khi cho vay khó khăn đã tác động tiêu cực lên lợi nhuận của nhiều ngân hàng trong nửa đầu năm nay. Chi trả lãi tăng mạnh nhưng thu nhập lãi không tăng theo kịp do dư nợ tín dụng trì trệ đã khiến thu nhập lãi thuần của nhiều ngân hàng bị ảnh hưởng đáng kể. Cùng với đó, các yếu tố như nguồn thu nhập ngoài lãi cũng suy giảm do một số hoạt động cũng bị kiểm soát chặt chẽ hơn.
Những tháng gần đây, sau khi Ngân hàng Nhà nước nhiều lần điều chỉnh lãi suất điều hành, luất huy động đã giảm nhanh chóng. Hầu hết ngân hàng đang niêm yết lãi suất tiết kiệm chỉ từ 6-6,9%/năm.
Tuy nhiên, theo lãnh đạo một số ngân hàng, áp lực chi phí vốn đầu vào cao vẫn còn ảnh hưởng trong thời gian tới, bởi ít nhất phải tới cuối năm nay, các khoản tiền gửi kỳ hạn 1 năm từ cuối năm 2022 mới tất toán.
(VNF) - Tình trạng rút tiền mặt và "rút khống" thẻ tín dụng bùng phát mạnh, gây thiệt hại hàng tỷ đồng và tạo kẽ hở cho tội phạm công nghệ cao. Chuyên gia cho rằng, việc siết hạn mức rút tiền, quy trình xác thực và quản lý thẻ là cần thiết nhằm ngăn chặn gian lận, bảo vệ người dùng cũng như hệ thống tài chính.
(VNF) - Cuối năm 2025, nhiều ngân hàng tại Việt Nam đồng loạt điều chỉnh tăng lãi suất thẻ tín dụng, có nơi chạm ngưỡng gần 40%/năm. Đây là mức rất cao so với mặt bằng thu nhập của đại đa số người dân. Việc dùng thẻ tín dụng đồng nghĩa với lợi ích - hoàn tiền, ưu đãi thanh toán - giờ tiềm ẩn nguy cơ dễ rơi vào “vòng xoáy” nợ nần nếu không có kỷ luật chi tiêu.
(VNF) - Điển hình cho xu hướng sinh lời có thể nhắc đến “Bộ đôi Sinh lời” từ VIB – một giải pháp tài chính mà nhiều nhân vật đại diện cho thế hệ người dùng hiện đại đang tận dụng để sinh lời kép.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) triển khai gói tín dụng hỗ trợ cùng nhiều ưu đãi khác giúp người dân và doanh nghiệp khắc phục thiệt hại do ảnh hưởng của các cơn bão số 10, 11, 12 và 13 gây ra.
(VNF) - Theo ông Lưu Minh Sang, Giảng viên Trường Đại học Kinh tế - Luật, Đại học Quốc gia TP. HCM, Nghị định 304 đóng vai trò tạo nên khung pháp lý dài hạn và bền vững cho hoạt động xử lý nợ xấu của các ngân hàng trong giai đoạn mới.
(VNF) - Theo đánh giá của chuyên gia, việc lãi suất tăng chắc chắn tạo ra những sức ép nhất định lên chi phí vốn của doanh nghiệp, đặc biệt với những kế hoạch mở rộng sản xuất – kinh doanh đang chuẩn bị triển khai. Tuy nhiên, mặt bằng lãi suất không hoàn toàn mang sắc thái tiêu cực
(VNF) - Lễ Khai mạc và Họp báo Giải Marathon Quốc tế Thành phố Hồ Chí Minh Techcombank mùa thứ 8 đã diễn ra trang trọng dưới sự chỉ đạo của Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, Sở Du lịch, Sở Văn hóa và Thể thao và Liên đoàn Điền kinh TP. HCM. Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam (Techcombank) là nhà tài trợ chiến lược và công ty Sunrise Events Vietnam phối hợp triển khai.
(VNF) - Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước cho biết sẽ sử dụng linh hoạt các công cụ trong từng giai đoạn để đáp ứng thanh khoản trên thị trường, giữ ổn định tỷ giá.
(VNF) - VietinBank điều chỉnh chính sách ưu đãi của chương trình khuyến mại “Tiết kiệm sinh lời - Quà tặng tức thời”, mang đến nhiều quà tặng trị giá cao và lợi ích cho khách hàng, áp dụng từ ngày 3/12/2025 đến hết ngày 31/3/2026.
(VNF) - Trong bối cảnh dỡ bỏ room tín dụng là xu thế không thể đảo ngược, bản thân nhiều ngân hàng cũng đã sẵn sàng cho việc bỏ room tín dụng khi sức bền của toàn ngành tăng đáng kể những năm qua.
(VNF) - “A.I Thực chiến”, cuộc thi về trí tuệ nhân tạo đầu tiên trên sóng truyền hình quốc gia và cũng là chương trình trọng điểm về AI trên toàn quốc đã sắp đi hết vòng chung khảo. Trong tập mới nhất, các đội thi bước vào bảng đấu với chủ đề “Xây dựng báo cáo tài chính của ngân hàng”, với giám khảo khách mời đến từ ngân hàng Techcombank - ông Nguyễn Anh Tuấn, Giám đốc Khối Công nghệ.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) đồng hành cùng người dân lan tỏa thêm nhiều thông điệp tích cực, truyền cảm hứng cho cộng đồng và xã hội.
(VNF) - Ngày 3/12/2025, tại Trụ sở chính, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank) và Cục Thuế (Bộ Tài chính) tổ chức Lễ ký kết hợp tác đồng hành hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi từ thuế khoán sang thuế kê khai.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội (SHB) được The Banker vinh danh là “Ngân hàng của năm 2025” (Bank of the Year 2025) – một trong những giải thưởng uy tín và được mong đợi nhất của ngành tài chính – ngân hàng toàn cầu.
(VNF) - Chương trình “Du lịch năm châu cùng ngoại hối Eximbank – Mùa 3” đã chính thức khép lại khi tất cả 12 giải thưởng của chương trình đã tìm được chủ nhân của mình.
(VNF) - Theo bà Nguyễn Chu Kim Yến - Co-founder Fidey Việt Nam, không phải ngẫu nhiên mà ngân hàng cho khách vay không lãi trong 45 ngày. Cơ chế này được thiết kế để thu lãi từ những người trả trễ hoặc thiếu kỷ luật. Vì vậy, người dùng cần hiểu rõ nguyên tắc vận hành của thẻ tín dụng để tránh rơi vào bẫy tài chính.
(VNF) - PGS.TS Nguyễn Hữu Huân đánh giá việc lãi suất tăng ngay cả khi NHNN vẫn duy trì một lượng thanh khoản khá dồi dào cho hệ thống là biểu hiện của một nền kinh tế đang “ấm” lên rõ rệt.
(VNF) - Theo đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Phòng), NHNN cần báo cáo về việc tình trạng sở hữu chéo, thao túng ngân hàng đã được khắc phục thực chất đến đâu.
(VNF) - Một khi được nâng hạng, thị trường chứng khoán trong nước có thể thu hút hàng tỷ USD từ các quỹ đầu tư thụ động và chủ động trên toàn cầu. Trong bối cảnh đó, nhóm cổ phiếu ngân hàng – vốn chiếm tỷ trọng lớn, thanh khoản cao – được kỳ vọng là nhóm ngành hưởng lợi đầu tiên.
(VNF) - Trong thế giới kinh doanh không ngừng biến động, khả năng thích ứng và chuyển đổi liên tục trở thành yếu tố sống còn để duy trì tăng trưởng bền vững. Ngân hàng Techcombank (TCB) đã biến điều này thành triết lý cốt lõi, kết hợp dữ liệu, công nghệ, trải nghiệm khách hàng và văn hoá đổi mới để hướng tới mục tiêu duy trì tăng trưởng hai con số.
(VNF) - Từ nay đến hết ngày 31/12/2025, Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) triển khai chương trình ưu đãi - giảm giá 1,5 triệu đồng dành cho các chủ thẻ tín dụng khi mua các dòng iPhone 17 bằng hình thức trả góp tại hệ thống cửa hàng Di Động Việt.
(VNF) - Theo ông Lâm Anh Tuấn - Founder công ty Financial Planner, vấn đề không phải là nhiều hay ít, mà là tối ưu mỗi tài khoản mình có và sử dụng. Nhiều tài khoản mà bỏ không sẽ gây lãng phí. Ngược lại, một tài khoản có thể không tối ưu được việc quản lý dòng tiền vào/ra của mình.
(VNF) - Ông Phạm Như Ánh – CEO MB cho biết, ngày 30/11 đã đánh dấu một cột mốc quan trọng khi toàn hệ thống MB Group đã chạm ngưỡng 1 triệu tỷ đồng dư nợ.
(VNF) - Tình trạng rút tiền mặt và "rút khống" thẻ tín dụng bùng phát mạnh, gây thiệt hại hàng tỷ đồng và tạo kẽ hở cho tội phạm công nghệ cao. Chuyên gia cho rằng, việc siết hạn mức rút tiền, quy trình xác thực và quản lý thẻ là cần thiết nhằm ngăn chặn gian lận, bảo vệ người dùng cũng như hệ thống tài chính.
(VNF) - Đà Nẵng đã sử dụng một phần khối nhà 8 tầng thuộc Công viên phần mềm số 2 làm trụ sở tạm của Trung tâm tài chính quốc tế và các cơ quan, tổ chức liên quan.