Nhà máy bột giấy Phương Nam không thể khắc phục, trình phương án dứt điểm trước 15/4

"Không thể khắc phục được"

Ngày 26/3, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, Trưởng ban Chỉ đạo xử lý các tồn tại, yếu kém của một số dự án và doanh nghiệp chậm tiến độ, kém hiệu quả thuộc ngành Công Thương đã khảo sát hiện trường và làm việc về phương án xử lý Dự án nhà máy bột giấy Phương Nam.

Tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết, đến thời điểm hiện tại, dự án này đã thể hiện là không khả thi do không còn vùng nguyên liệu; giải pháp điều chỉnh tính năng sản xuất để phù hợp với các nguyên liệu khác cũng không khả thi, sản phẩm làm ra cũng khó tiêu thụ. Cùng với đó, Tổng công ty Giấy gặp khó khăn trong xử lý các vấn đề liên quan đến tài chính của dự án; đang bị các chủ nợ khởi kiện,…

Đại diện Bộ Công Thương cho biết đã trình cấp có thẩm quyền phê duyệt và triển khai phương án bán đấu giá tài sản, nhưng những năm qua, phương án này không triển khai được do không có nhà đầu tư nào tham gia qua 3 lần tổ chức đấu giá. Ngoài ra, tỉnh Long An đề xuất phương án chuyển đổi mục đích sử dụng quyền sử dụng đất dự án để xây dựng Khu đô thị sinh thái gắn với công nghệ cao.

Đại diện Tổng công ty Giấy Việt Nam nhận định, về mặt kỹ thuật, dự án Nhà máy bột giấy Phương Nam là không thể khắc phục được vì dây truyền sản xuất bột giấy từ cây đay là "đặc thù". Trên thế giới chỉ duy nhất Việt Nam có. Công nghệ này từ phòng thí nghiệm đi thẳng ra thực tế, không phù hợp nên không hoạt động được.

Cũng theo Tổng công ty Giấy Việt Nam, việc chuyển nguyên liệu sản xuất bột giấy từ đay sang gỗ về kỹ thuật là "có", nhưng cần bổ sung thêm vốn khoảng 1000 tỷ để cải tạo công năng sản xuất bột giấy từ cây keo và bạch đàn. Tuy nhiên, sản phẩm giấy hóa nhiệt cơ, chủ yếu được sử dụng để in báo (nhu cầu thị trường thấp), thời gian bảo quản không dài nên cũng khó xuất khẩu. Do vậy, phương án "bơm thêm tiền" cải tạo công năng sản xuất bột gấy từ cây đay sang các nguyên liệu khác cũng không khả thi.

Về mặt môi trường, dự án này nằm ngay ở đầu nguồn sông Vàm Cỏ, dòng chảy không lớn nên nguồn nước thải ra khó thoát được nhanh, dễ tạo ra nguy cơ ô nhiễm cho tỉnh Long An và các địa phương trong khu vực nên không nên tiếp tục dự án. 

Đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết về thực tiễn các yếu tố bảo đảm cho dự án hoạt động đều không còn. Việc cơ quan có thẩm quyền đã chỉ đạo dừng dự án từ 2014 để tránh thiệt hại thêm là chính xác. Tuy nhiên, tiến độ xử lý chậm nên gây thiệt hại rất lớn.

Vì vậy, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải ra quyết định chấm dứt dự án. Về phía địa phương, cần điều chỉnh quy hoạch và điều chỉnh mục đích sử dụng đất,…

Báo cáo phương án xử lý dứt điểm trước 15/4/2023

Tổng kết các ý kiến tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nêu rõ do các phương án của Bộ Công Thương đề xuất chưa rõ nên thời gian qua, việc xử lý "vẫn loay hoay, không dứt điểm được".

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái yêu cầu, Bộ Công Thương trong các phương án đề xuất phải làm rõ các giải pháp về kỹ thuật, tài chính, phân định rõ giữa tài sản và đất, các vấn đề liên quan đến pháp lý… đồng thời phải căn cứ vào thực tế để đề xuất phương án cuối cùng cho Ban Chỉ đạo.

Phó Thủ tướng cho biết trong 12 dự án yếu kém, Ban Cán sự Đảng Chính phủ đã trình Bộ Chính trị phương án xử lý 8 dự án. Đối với 4 dự án còn lại (Bột Giấy Phương Nam; Thép Lào Cai; Thép Thái Nguyên, Đóng tàu Dung Quất) thì Dự án nhà máy giấy Phương Nam là khó khăn nhất.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đề nghị Bộ Công Thương phối hợp với địa phương và các cơ quan liên quan bàn thảo, phân tích, tính toán, đề xuất phương án cuối cùng. Các phương án phải làm rõ giải pháp về xử lý tài sản trên đất, nghĩa vụ trả nợ, các vấn đề liên quan đến đất đai,…

Đối với việc xử lý dây truyền, máy móc, trang thiết bị, phải tính toán kỷ lượng để đạt hiệu quả cao nhất có thể. Không thể bán cả dây truyền, thì phải tính toán bán từng bộ phận,…

Đối với tỉnh Long An, nếu dự án chấm dứt, thì tỉnh sẽ thu hồi và quản lý, sử dụng đất đai theo quy định của Luật Đất đai và quy hoạch sử dụng đất của địa phương.

Cuối cùng, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương và các cơ quan liên quan trước 15/4/2023 phải trình Ban Chỉ đạo, để xem xét, quyết định.