Chính phủ Thái Lan dự kiến sẽ khởi động chương trình phát tiền kỹ thuật số (CBDC) cho người dân vào quý I/2024. Quy mô của dự án là tương đối lớn với tổng ngân sách chi ra dự kiến là 560 tỷ bath (khoảng 378.000 tỷ đồng) tương đương khoảng 2,8% GDP của Thái Lan năm 2022.
Dự này có thể tạo ra hiệu ứng nhân rộng ảnh hưởng gấp 4 lần lên nền kinh tế. Chính phủ Thái Lan kỳ vọng dự án này có thể giúp thúc đẩy tăng trưởng GDP năm 2024 lên đến 5%, từ mức 2,8% dự kiến năm nay. Chính phủ Thái Lan cũng dự kiến tài trợ cho dự án này thông qua ngân sách nhà nước và các loại thuế khác mà không dựa vào các khoản vay mới.
Trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, TS Vũ Thị Hồng Nhung, giảng viên kinh tế, Đại học RMIT Việt Nam cho biết, dự án được đưa ra trong bối cảnh nền kinh tế Thái Lan đang đối mặt với những thách thức lớn của tăng trưởng kinh tế như sự suy giảm nhu cầu đối với hàng hóa từ đối tác thương mại chính là Trung Quốc, thu nhập từ khách du lịch nước ngoài cũng thấp hơn dự kiến.
Bên cạnh đó, mức nợ hộ gia đình ở Thái Lan leo thang từ năm 2010 đến nay, với tỷ lệ nợ hộ gia đình tăng từ 60% trên GDP năm 2010 lên 90,6% GDP của quý I/2023. Thái Lan là một trong những quốc gia có tỷ lệ nợ hộ gia đình trên GDP cao nhất ở châu Á, chỉ sau Hàn Quốc và Hồng Kông.
Song song đó, các khoản nợ công của nước này cũng có xu thế tăng. Cụ thể, nợ công ở Thái Lan chiếm 50% GDP năm 2020, tăng lên 56% GDP trong năm 2021, 57,6% GDP năm 2022 và dự kiến ở mức khoảng 61% GDP năm 2023. Dự án phát tiền kỹ thuật số là lời hứa trọng tâm trước bầu cử của Đảng Pheu Thai với mong muốn tạo ra “sóng thần kinh tế” thể hiện cách tiếp cận mới của Chính phủ đối với sự phục hồi kinh tế.
Điểm đặc biệt của đợt phát hành tiền lần này là giới hạn chi tiêu, điều mà nếu phát hành bằng tiền pháp định sẽ rất khó để làm. Theo TS Vũ Thị Hồng Nhung, các giới hạn chi tiêu được chỉ định đối với CBDC nhằm mục đích hỗ trợ các hoạt động kinh tế theo định hướng, cụ thể là hỗ trợ các doanh nghiệp địa phương và ngăn chặn việc tài trợ tiêu dùng các sản phẩm không tốt cho sức khỏe như thuốc lá và rượu. Đây là một lợi thế đáng chú ý so với các phương pháp kích thích tiền tệ truyền thống, vì nó cho phép kích thích kinh tế có kiểm soát và định hướng nhiều hơn.
Ngoài ra, việc hạn chế sử dụng CBDC đối với các doanh nghiệp địa phương trong bán kính 4km có thể giúp kích thích nền kinh tế địa phương một cách cụ thể, đảm bảo rằng tiền sẽ lưu thông trong cộng đồng địa phương và hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ. Điều này đặc biệt có lợi trong việc đảm bảo rằng kích thích kinh tế tác động trực tiếp đến cộng đồng và nhóm nhân khẩu học mà dự án dự định hỗ trợ.
Bên cạnh đó, thời hạn hiệu lực của dự án là 6 tháng giúp khuyến khích chi tiêu và đảm bảo rằng kích thích có tác động kịp thời đến nền kinh tế, thay vì tích trữ hoặc tiết kiệm. Tuy nhiên, TS Vũ Thị Hồng Nhung cho rằng giai đoạn này cần tăng cường tuyên truyền và quản lý đầy đủ để đảm bảo rằng người dân có thể sử dụng CBDC một cách hiệu quả trong khung thời gian quy định.
Bên cạnh những thuận lợi và lợi ích kể trên của CBDC, theo đại diện đến từ RMIT Việt Nam, dự án cũng có thể phải đối mặt với những hệ quả ngoài ý muốn có thể xảy ra.
Thứ nhất, hiệu quả của việc sử dụng CBDC trong dự án này phụ thuộc đáng kể vào việc áp dụng công nghệ và khả năng tiếp cận của người dân. Những cửa hàng và người dân ở các khu vực xa xôi, hẻo lánh hoặc khu vực có ít dịch vụ công nghệ có thể gặp khó khăn khi truy cập và sử dụng CBDC. Thứ hai, một số bộ phận người dân có thể ít hiểu biết về công nghệ có thể gặp nhiều hạn chế sử dụng CBDC một cách hiệu quả.
Thứ ba, việc hạn chế việc sử dụng CBDC trong bán kính 4km có thể mang lại lợi ích cho doanh nghiệp ở các khu vực đông dân cư hơn so với các doanh nghiệp ở khu vực nông thôn hoặc ít dân cư hơn. Điều này có khả năng dẫn đến sự chênh lệch giữa các vùng về tác động kinh tế của gói hỗ trợ này.
Thứ tư, có khả năng thị trường giao dịch không chính thức (chợ đen) có thể được hình thành, trong đó, CBDC có thể được đổi lấy tiền tệ pháp định (fiat) nhằm lách các biện pháp kiểm soát dự kiến của dự án.
Cuối cùng, dự án này có khả năng tạo ra áp lực lên các doanh nghiệp địa phương. Nhu cầu tăng vọt do CBDC có thể gây áp lực trong việc cung cấp hàng hóa và dịch vụ trong thời gian quy định cho các doanh nghiệp địa phương, điều này có khả năng dẫn đến tình trạng thiếu hàng hoặc lạm phát tại nơi đó.
Có ý kiến cho rằng, việc phát hành CBDC như vậy sẽ thúc đẩy vòng quay tiền nhanh hơn nhiều việc phát hành bằng tiền pháp định như thông thường, bởi nhiều khâu trung gian bị loại bỏ. Bình luận về ý kiến này, TS Vũ Thị Hồng Nhung lý giải việc phát hành CBDC có thể giúp thúc đẩy vòng quay tiền tệ so với việc phát hành bằng tiền pháp định thông thường do tiền được chuyển trực tiếp vào ví điện tử của người dân, bỏ qua nhiều giai đoạn trung gian giúp tăng cường giao dịch tiền tệ nhanh chóng và hiệu quả hơn.
CBDC cũng giúp những người dân không có tài khoản ngân hàng tham gia vào dự án vì họ chỉ cần truy cập được vào internet và có ví điện tử. Như vậy, dự án này không cần dựa vào cơ sở hạ tầng của ngân hàng truyền thống.
Thế nhưng, theo nữ chuyên gia, việc phát hành CBDC cũng đặt ra nhiều thách thức lớn cho hệ thống tài chính và lưu thông tiền tệ. Các tổ chức tài chính truyền thống hiện tại đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý rủi ro, phân phối tín dụng và duy trì ổn định tài chính.
Tuy nhiên các vấn đề này có thể gặp nhiều thách thức khi CBDC được sử dụng rộng rãi. Ngoài ra, mặc dù CBDC có thể cung cấp giao dịch an toàn và minh bạch nhưng các vấn đề bảo mật riêng tư, giám sát và an ninh dữ liệu cũng đặt ra nhiều thách thức nếu không được quản chặt chẽ.
Đánh giá về khả năng thành công của đợt phát hành CBDC Thái Lan, TS Phan Thanh Chung, giảng viên kinh tế, Đại học RMIT Việt Nam, nêu 3 điểm cộng của đợt phát hành này.
“Thứ nhất, Chính phủ cam kết ngân sách lớn cho dự án, khoảng 500 tỷ baht (15 tỷ USD), thể hiện quyết tâm cao. Thứ hai, tôi cho rằng việc phân phối tiền số trực tiếp vào ví điện tử của người dân có thể cung cấp sự hỗ trợ kinh tế nhanh chóng, đặc biệt có lợi cho các doanh nghiệp địa phương khi người dân buộc phải tiêu tiền trong bán kính 4km tính từ nơi cư trú.
Thứ ba, việc phát triển cơ sở hạ tầng để phân phối tiền tệ kỹ thuật số cũng có thể thúc đẩy tham vọng của Thái Lan trở thành nước dẫn đầu về tài chính kỹ thuật số và công nghệ blockchain. Và nếu thực hiện thành công, việc phát hành tiền có thể được người dân đón nhận”, TS. Phan Thanh Chung nói với Đầu tư Tài chính.
Tuy nhiên, theo vị chuyên gia này, dự án cũng tiềm ẩn một số thách thức có thể ảnh hưởng đến khả năng thành công. Thứ nhất, chương trình đòi hỏi phải thông qua các đạo luật và phê duyệt ngân sách. Điều này có thể làm chậm lịch trình dự kiến. Ngân hàng trung ương và các tổ chức tài chính vẫn cần xây dựng và kiểm tra kỹ lưỡng các hệ thống và token kỹ thuật số sẽ giải ngân và theo dõi quỹ.
Thứ hai, cần cảnh báo về việc tiền tệ kỹ thuật số do nhà nước kiểm soát có thể cho phép nhà nước giám sát các khoản chi tiêu. Việc theo dõi vị trí địa lý chi tiêu cũng gây ra chỉ trích là sự can thiệp quá mức. Ở các vùng nông thôn có rất ít cửa hàng địa phương, giới hạn bán kính 4km có thể khiến nhiều công dân nghèo khó sử dụng được số tiền này. Thứ ba, việc bơm một lượng tiền lớn vào nền kinh tế có thể kích thích lạm phát.
Nếu Thái Lan thành công với kế hoạch phát hành tiền kỹ thuật số, TS Phan Thanh Chung cho rằng điều này có thể tạo ra hiệu ứng dây chuyền tới các nước trong khu vực và trên thế giới. Đầu tiên, thành công của Thái Lan có thể khuyến khích các nước Đông Nam Á khác như Việt Nam, Indonesia và Philippines áp dụng các sáng kiến tiền kỹ thuật số tương tự. Chính sách phát hành tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương cho người dân có thể trở thành xu hướng phổ biến trong khu vực.
Thứ hai, sau Thái Lan, các ngân hàng trung ương khác sẽ tích cực nghiên cứu và thực hiện các dự án tiền điện tử do ngân hàng trung ương phát hành, thay vì chỉ dừng lại ở giai đoạn thử nghiệm. Quá trình chuyển đổi sang tiền kỹ thuật số có thể được đẩy nhanh, mang lại khả năng giám sát và quản lý nền kinh tế tốt hơn cho các nhà hoạch định chính sách.
Thứ ba, các công ty fintech và startup blockchain cũng sẽ nhận được nhiều đầu tư hơn để phát triển công nghệ và các ứng dụng tiền kỹ thuật số khi thấy các dự án có tiềm năng thương mại hóa cao hơn. Người dân và xã hội các nước cũng sẽ cởi mở hơn với tiền điện tử do ngân hàng trung ương phát hành.
“Đối với Việt Nam, thành công của Thái Lan sẽ tạo động lực để Ngân hàng Nhà nước đẩy nhanh tiến độ nghiên cứu và phát triển đồng tiền kỹ thuật số do ngân hàng trung ương phát hành. Các ngân hàng và doanh nghiệp fintech, blockchain Việt Nam cũng sẽ chủ động hơn trong phát triển các sản phẩm dịch vụ tiền điện tử. Nhìn chung, Việt Nam sẽ có cơ hội đổi mới và ứng dụng công nghệ tiền kỹ thuật số mạnh mẽ hơn sau khi chứng kiến thành công của Thái Lan”, TS Phan Thanh Chung nhận định.
Theo vị chuyên gia này, nếu tiền kỹ thuật số do ngân hàng trung ương phát hành trở nên phổ biến, điều này có thể tác động đến các chính sách tài khóa và tiền tệ, đặc biệt là khả năng kiểm soát lãi suất và tỷ giá của các ngân hàng trung ương.
Về lãi suất, việc người dân và doanh nghiệp chuyển sang sử dụng nhiều tiền kỹ thuật số có thể làm giảm hiệu quả của các công cụ điều tiết lãi suất như tái cấp vốn, tái chiết khấu, lãi suất dự trữ bắt buộc... Do đó, ngân hàng trung ương sẽ phải tìm cách thiết lập lãi suất cho CBDC để thay thế công cụ truyền thống.
Về tỷ giá, khi CBDC trở nên phổ biến, nó có thể làm giảm vai trò của đồng tiền dự trữ quốc tế như USD, vàng. Điều này ảnh hưởng tới khả năng can thiệp thị trường ngoại hối của ngân hàng trung ương để ổn định tỷ giá. Các ngân hàng trung ương buộc phải tìm cách mới để điều tiết tỷ giá.
Việc phát hành CBDC cũng khiến ngân hàng trung ương mất đi một phần khả năng kiểm soát nguồn cung tiền thông qua các công cụ như tỷ lệ dự trữ bắt buộc. Điều này ảnh hưởng tới lạm phát và các mục tiêu kinh tế vĩ mô.
“Tuy nhiên, CBDC cũng mang lại khả năng theo dõi và phân tích dữ liệu tốt hơn. Ngân hàng trung ương có thể sử dụng dữ liệu để điều chỉnh chính sách tiền tệ phù hợp, bù đắp phần nào các tác động trên. Nhìn chung, sự phổ biến của CBDC sẽ đặt ra thách thức lớn đối với các công cụ và chính sách tiền tệ truyền thống. Các ngân hàng trung ương sẽ phải thích ứng bằng cách sử dụng công nghệ và dữ liệu từ CBDC để điều hành, cũng như cân nhắc điều chỉnh chính sách tiền tệ khi cần thiết”, TS Phan Thanh Chung cho hay.
Tags:
(VNF) - Central Retail chính thức thoái toàn bộ vốn khỏi Nguyễn Kim sau gần một thập kỷ gắn bó, chấp nhận “cắt lỗ” để tái cơ cấu danh mục đầu tư tại Việt Nam, dồn lực cho hai trụ cột chiến lược là thực phẩm và bất động sản.
(VNF) - Shark Hưng mới đây đã chia sẻ về những tin đồn đang lan truyền về ông, gây ảnh hưởng tới Cen Land - nơi ông đang làm Phó chủ tịch.
(VNF) - KBC vừa công bố về việc nắm quyền kiểm soát Công ty Cổ phần Đầu tư Láng Hạ - chủ đầu tư dự án 28 tầng đang bỏ hoang tại Láng Hạ, Hà Nội.
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Trí Hiếu, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển thị trường tài chính và bất động sản toàn cầu, việc xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam cần được triển khai theo lộ trình thận trọng, phù hợp với năng lực thực tế, không thể nóng vội hay “đốt cháy giai đoạn”.
(VNF) - VN-Index tăng thêm 47 điểm, tiếp đà hưng phấn được duy trì từ cuối tuần trước nhờ dòng tiền ngoại nhập cuộc mạnh mẽ, mua ròng với giá trị 473,94 tỷ đồng.
(VNF) - Cổ phiếu STB bất ngờ “trần cứng” với lực cầu áp đảo trong bối cảnh thị trường duy trì đà hưng phấn, đưa Sacombank trở thành tâm điểm chú ý.
(VNF) - Sau 15 năm làm việc tại thành phố lớn, sở hữu hơn 1 tỷ đồng tiền tích lũy nhưng vẫn đứng trước lựa chọn đầy áp lực giữa vay nợ mua nhà hay tiếp tục thuê trọ. Câu chuyện không chỉ phản ánh nỗi bế tắc cá nhân mà còn cho thấy thực trạng an cư ngày càng khó tiếp cận của nhiều gia đình có thu nhập trung bình và khá, cùng những góc nhìn tài chính đáng suy ngẫm về nhà ở, đầu tư và an toàn tài chính dài hạn.
(VNF) - Năm 2025 ghi dấu sự hồi phục mạnh của ngành tài chính – ngân hàng Việt Nam, khi hầu hết các định chế đều công bố kết quả kinh doanh quý III với nhiều chỉ tiêu vượt kỳ vọng. Bên cạnh lợi nhuận, các chỉ số tài chính then chốt như CAR, LDR, ROE và quy mô tài sản tiếp tục là yếu tố phản ánh rõ nét sức khỏe của từng tổ chức tín dụng.
(VNF) - Những tháng cuối năm 2025 chứng kiến làn sóng cổ phiếu rời sàn HNX và UPCoM. Điểm chung của phần lớn các trường hợp là doanh nghiệp bị hủy tư cách công ty đại chúng do không còn đáp ứng điều kiện pháp lý.
(VNF) - Tại Hội nghị công bố thành lập Trung tâm Tài chính Quốc tế tại Việt Nam, UBND TP. Đà Nẵng đã công bố 10 tổ chức trở thành thành viên của Trung tâm Tài chính Quốc tế Việt Nam tại Đà Nẵng.
(VNF) - TP. HCM đã làm việc, trao đổi với hơn 50 nhà đầu tư, đối tác sáng lập thuộc bốn nhóm lĩnh vực và lựa chọn các nhà đầu tư tiềm năng tham gia giai đoạn đầu.
(VNF) - Trong một bước đi chiến lược mang tính lịch sử, Emall Việt Nam, đơn vị đứng sau hệ thống 100 cửa hàng giày Pierre Cardin & Oscar Fashion tại Việt Nam, vừa công bố mua lại quyền sở hữu hệ thống phân phối và thương hiệu Pierre Cardin tại Canada.
(VNF) - Bộ đôi dầu khí BSR, PVD dẫn đầu danh sách cổ phiếu tăng mạnh nhất sàn HoSE, trong khi áp lực bán tháo đưa DGC rơi theo chiều ngược lại.
Dù mang trên mình vị thế của những doanh nghiệp đầu ngành với câu chuyện AI đầy hứa hẹn, năm 2025 lại đang dần khép lại như một "năm đáng quên" đối với cổ đông của những mã cổ phiếu này.
(VNF) - Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi với nhiều nội dung liên quan đến lương hưu. Đáng chú ý, người nghỉ hưu cuối 2025 có cơ hội hưởng lương hưu mở rộng, tỷ lệ tối đa 75%.
(VNF) - Theo Dự thảo Nghị định về quản lý thuế đối với hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh vừa được cơ quan chức năng công bố, các hộ kinh doanh có từ hai cửa hàng trở lên, dù hoạt động trên cùng hay khác tỉnh, thành phố, đều sẽ thực hiện khai thuế tập trung trên một hồ sơ và sử dụng chung một mã số thuế.
(VNF) - Những năm gần đây, nhà đầu tư Thái Lan không còn xa lạ trên thị trường vốn Việt Nam. Tuy nhiên, bên cạnh các thương vụ mua bán - sáp nhập (M&A) công khai, giới tài chính đang chứng kiến một làn sóng đầu tư kín tiếng hơn: gom cổ phần doanh nghiệp Việt thông qua chứng chỉ lưu ký (Depositary Receipt – DR) và các quỹ đầu tư quy mô lớn.
(VNF) - Theo quy định mới về chuyển đổi mô hình quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, các loại thuế và mức thuế suất nhóm này phải thực hiện được quy định tại Dự thảo đang được Bộ Tài chính lấy ý kiến.
(VNF) - Năm 2025 ghi nhận sự phục hồi rõ nét của thị trường mua bán - sáp nhập (M&A) tại Việt Nam, với động lực chính đến từ dòng vốn nước ngoài. Theo tổng hợp từ các hãng tư vấn và công bố doanh nghiệp, giá trị các thương vụ M&A có yếu tố vốn ngoại trong năm ước đạt hàng chục tỷ USD, trải rộng từ y tế, tiêu dùng, công nghệ cho đến công nghiệp và nông nghiệp.
(VNF) - Các phiên đấu giá tại Hải Hà – Kotobuki và Colusa – Miliket giúp Vinataba thu về hàng trăm tỷ đồng, vượt xa giá trị sổ sách, trái ngược với thực tế “ế ẩm” tại một số doanh nghiệp khác trong danh mục thoái vốn.
(VNF) - Nhiều doanh nghiệp niêm yết chốt ngày giao dịch không hưởng quyền để nhận cổ tức tiền mặt với tỷ lệ hấp dẫn. Trong đó, Hoá chất Đức Giang dự chi hơn 1.140 tỷ đồng.
(VNF) - Thoát nghèo bền vững không chỉ dựa vào hỗ trợ trước mắt mà quan trọng hơn là sự thay đổi tư duy và cách làm của người dân. Thực tiễn tại nhiều địa phương, việc kết hợp với vốn tín dụng chính sách đang trở thành đòn bẩy hiệu quả, giúp người nghèo chủ động phát triển sinh kế, ổn định cuộc sống và vươn lên thoát nghèo bền vững.
(VNF) - HAGL dự kiến dùng toàn bộ cổ phần tại Đầu tư Quốc tế HAGL để đảm bảo cho nghĩa vụ tín dụng phát sinh với khoản vay tại OCB.
(VNF) - FLC và FLC Faros là hai doanh nghiệp tiếp theo trong hệ sinh thái bị UBCKNN huỷ tư cách đại chúng.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Kiên Long (KienlongBank; UPCoM: KLB) vừa chính thức nhận quyết định ngày 18/12 chấp thuận niêm yết cổ phiếu trên Sở Giao dịch Chứng khoán TP. HCM (HoSE), đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong lộ trình phát triển và hội nhập của Ngân hàng trên thị trường vốn.
(VNF) - Central Retail chính thức thoái toàn bộ vốn khỏi Nguyễn Kim sau gần một thập kỷ gắn bó, chấp nhận “cắt lỗ” để tái cơ cấu danh mục đầu tư tại Việt Nam, dồn lực cho hai trụ cột chiến lược là thực phẩm và bất động sản.
(VNF) - Cầu Tứ Liên không chỉ là một công trình giao thông đơn thuần mà còn được xác định là mắt xích quan trọng trong quy hoạch mở rộng không gian đô thị Hà Nội về phía Bắc sông Hồng.
