Những áp lực mới làm giảm tiêu thụ vàng

Siết chặt chi tiêu, người dân vẫn mua vàng

Theo ông Huỳnh Trung Khánh, những nhà đầu tư lớn, có khả năng bỏ vốn từ vài tỷ đồng đến cả trăm tỷ đồng vào thị trường vàng hiện rất hiếm. Thị trường vàng Việt Nam những năm gần đây ghi nhận sức mua bền bỉ chủ yếu đến từ những người buôn bán vừa và nhỏ, người làm công ăn lương với tâm lý tích lũy vốn để dành, thường chỉ mua vài chỉ đến vài lượng vàng mỗi năm. Nhóm khách này trải rộng trên cả nước, góp phần mang lại doanh thu cho hàng chục nghìn cửa hàng kinh doanh vàng bạc trang sức của các doanh nghiệp quy mô khác nhau khắp các tỉnh thành.

Trong bối cảnh kinh tế Việt Nam đang bị ảnh hưởng từ kinh tế toàn cầu, thu nhập của người dân Việt Nam cũng như ở các nước khác đang phải tập trung cho các nhu cầu thiết yếu nhất, thì sức mua vàng trang sức, nhất là vàng để dành (vàng nhẫn, vàng miếng) không nằm trong ưu tiên hàng đầu, bị giảm theo. “Nhưng cần phải thấy rõ, người dân giảm mua, chứ không phải bỏ việc mua sắm vàng”, ông Huỳnh Trung Khánh lưu ý.

Cụ thể, số liệu từ WGC cũng chỉ ra, tại Việt Nam, nhu cầu vàng trang sức giảm từ 4,5 tấn trong quý II/2022 xuống còn 3,7 tấn vào quý II/2023, mức giảm tương đương 18% so cùng kỳ. Nhu cầu tiêu thụ vàng thỏi và xu vàng (vàng đầu tư) giảm 5% so với cùng kỳ năm ngoái, từ 9,6 tấn trong quý II/2022 xuống còn 9,1 tấn trong quý II/2023.

Số liệu từ doanh nghiệp kinh doanh trang sức hàng đầu Việt Nam là PNJ cho thấy doanh thu trang sức bán lẻ 6 tháng đầu năm 2023 giảm 10,3% so với cùng kỳ năm 2022 do chịu tác động bất lợi từ thị trường; doanh thu trang sức bán sỉ trong 6 tháng đầu năm giảm 30,2% so với cùng kỳ năm 2022.

Ông Huỳnh Trung Khánh chỉ ra, có mối liên hệ khá chặt chẽ giữa các kênh đầu tư trên thị trường là vàng, chứng khoán, bất động sản, tiền tệ. Khi thị trường chứng khoán hay bất động sản khởi sắc, mang lại lợi nhuận tốt, thị trường vàng sẽ được kéo theo, cho dù giá vàng mua - bán không có sóng. Bởi lẽ các nhà đầu tư, sau khi tất toán thu lợi từ các kênh khác, như bán xong đợt cổ phiếu, bán được miếng đất, căn hộ đều trích 1 khoản khá lớn dự trữ vào vàng để bảo toàn vốn. “Thu được tiền về mua vàng dự phòng, lúc cần tiền lại bán ra góp vào vốn, tính thanh khoản của vàng giúp nhà đầu tư có thể linh động nhanh chóng”, vị chuyên gia này chỉ rõ.

Tính từ đầu năm 2023 đến nay, thị trường bất động sản và chứng khoán vẫn chưa khởi sắc, do vậy vàng cũng ảm đạm là tất yếu. Theo ông Shaokai Fan, Giám đốc điều hành khu vực châu Á - Thái Bình Dương (không bao gồm Trung Quốc), kinh tế Việt Nam tăng trưởng yếu trong hai quý liên tiếp đã tác động đến tâm lý thị trường và nhu cầu tiêu thụ trang sức. Nhu cầu mua vàng thỏi và xu vàng cũng bị hạn chế do tính thanh khoản thấp, chịu tác động từ sự suy thoái của thị trường chứng khoán và bất động sản.

Vàng nhẫn đi vào thói quen mua vàng làm của

Tại các điểm kinh doanh vàng bạc trang sức, dưới sự giám sát chặt chẽ của các cơ quan quản lý nhà nước, hầu hết đều ngưng việc mua bán vàng miếng SJC và khuyến khích khách mua vàng nhẫn, vàng chỉ có ép vỉ của các công ty vàng trong nước với giá mua bán được thống nhất theo niêm yết cập nhật online 24/7 trên toàn quốc. Bà Nguyễn Ngọc Trang, một chủ quầy trang sức gần chợ An Đông quận 5, TP. HCM cho hay: “Trước đây, hầu hết các quầy đều có mua bán vàng si (vàng miếng SJC), từ tháng 4/2023 đến nay giảm bớt chỉ còn một vài chỗ, nay thì gần như không giao dịch loại này nữa”. Lý do là các điểm kinh doanh vàng trang sức nếu bị phát hiện có mua bán vàng si sẽ bị phạt rất nặng, nên một vài điểm còn mua bán “lén lút”, chỉ có thể chọn cách giao dịch tiền mặt, tuyệt đối không nhận thanh toán online dưới mọi hình thức. Mà giá vàng si khá cao, một vài lượng vàng đã là một cọc tiền lớn, nên khách cũng không thuận lợi mang cả giỏ tiền đi mua vàng như trước đây. Điều này cũng góp phần hạn chế giao dịch vàng si.

Theo bà Trang, khách mua bán vàng si bây giờ khó có lãi, vì dù vàng thế giới lên hay xuống thì si cứ đứng giá quanh 67 triệu đồng/lượng, và luôn cao hơn thế giới 11- 12 triệu đồng/lượng. Trong khi đó, người mua vàng công ty có thể kiếm lãi vì giá vàng nhẫn cập nhật theo giá thế giới, mua bán trao đổi cũng dễ dàng.

Hiện vàng nhẫn, vàng chỉ ép vỉ đang được các quầy bán trang sức bán cho người mua với giá theo công ty niêm yết, không tính tiền công. Ngay cả các loại vàng mang ý nghĩa may mắn như 12 con giáp, phúc- lộc- thọ- tài, vàng thỏi làm bằng loại vàng 99,99%… được ép vỉ thì tiền công cũng chỉ từ 20.000- 120.000 đồng/miếng. Người mua có thể “thanh khoản” nhanh chóng tại tất cả các tiệm vàng theo giá thống nhất.

Theo các chuyên gia trong ngành, từ đầu 2023 đến nay, việc ngân hàng tăng lãi suất trong bối cảnh bất động sản đóng băng, chứng khoán dập dềnh, thúc đẩy tiền mặt lên ngôi. Điều này cũng tác động phần nào đến thị trường vàng trong nước vốn không liên thông với thế giới, không nhập khẩu vàng trong nhiều năm. Vàng đang bị lui xuống xếp sau tiền mặt, chứng khoán, bất động sản.

Một nghiên cứu của Viện Nghiên cứu kinh tế, tài chính, bất động sản Đất Xanh Services (DXS - FERI) về các kênh đầu tư khách hàng ưu tiên lựa chọn trong nửa cuối năm 2023, cũng chỉ ra bất động sản, chứng khoán, vàng chiếm lần lượt là 30% - 25% - 20% câu trả lời.

Đại diện Hiệp hội kinh doanh vàng Việt Nam dự báo chỉ cần kinh tế có dấu hiệu khởi sắc trở lại, nhu cầu mua bán vàng sẽ sôi động. Cụ thể hơn, chỉ cần thị trường vàng hay chứng khoán bật sắc xanh mạnh mẽ, dòng vốn dự trữ trong vàng từ các nhà đầu tư có thể được kích hoạt. Với vị trí từng là quốc gia thuộc hàng top thế giới về tiêu thụ vàng, thị trường vàng trong nước sẽ nhanh chóng thoát khỏi trạng thái trầm lắng như hiện nay.