Những thay đổi về giao dịch trên HOSE khi chạy hệ thống mới

Thay đổi quy định giao dịch

Mới đây, Sở Giao dịch Chứng khoán TP. HCM (HoSE) đã công bố các quy định về giao dịch chứng khoán dự kiến thay đổi khi áp dụng hệ thống công nghệ thông tin mới cho thị trường chứng khoán Việt Nam.

Thứ nhất, về lệnh ATO/ATC trong đợt khớp lệnh định kỳ, khi áp dụng hệ thống công nghệ thông tin mới cho thị trường chứng khoán, lệnh ATO/ATC sẽ không được ưu tiên trước lệnh giới hạn đã nhập vào hệ thống trước đó khi so khớp lệnh (hiện tại, lệnh ATO/ATC sẽ được ưu tiên trước lệnh giới hạn).

Lệnh ATO/ATC sẽ hiển thị tại một mức giá xác định như lệnh giới hạn (hiện tại lệnh ATO/ATC hiển thị tại mức giá có ký hiệu “ATO” “ATC”).

Theo nguyên tắc hiển thị mới, trường hợp chỉ còn dư mua hoặc dư bán của lệnh ATO hoặc ATC, giá hiển thị của lệnh ATO/ATC mua hoặc bán là giá khớp dự kiến. Trường hợp chưa có giá khớp dự kiến giá hiển thị là giá khớp lệnh gần nhất hoặc giá tham chiếu (trường hợp chưa có giá khớp gần nhất).

Trường hợp còn dư mua hoặc dư bán của lệnh giới hạn, giá hiển thị của lệnh ATO/ATC mua là giá dư mua cao nhất cộng 1 đơn vị yết giá (nếu mức giá được xác định này cao hơn mức giá trần thì hiển thị là giá trần); giá hiển thị của lệnh ATO/ATC bán là giá dư bán thấp nhất trừ 01 đơn vị yết giá (nếu mức giá được xác định này thấp hơn mức giá sàn thì hiển thị là giá sàn).

Về sửa, hủy lệnh giao dịch khớp lệnh, khi áp dụng hệ thống công nghệ thông tin mới cho thị trường chứng khoán, nhà đầu tư được sửa giá hoặc khối lượng của lệnh giới hạn (lệnh LO) chưa thực hiện hoặc phần còn lại của lệnh chưa thực hiện trong thời gian khớp lệnh liên tục theo nguyên tắc: Lệnh sửa giảm khối lượng sẽ không làm thay đổi thứ tự ưu tiên của lệnh; lệnh sửa tăng khối lượng hoặc sửa giá sẽ làm thay đổi thứ tự ưu tiên của lệnh.

Đối với các giao dịch thỏa thuận, nhà đầu tư không được sửa, hủy những giao dịch thỏa thuận đã được thực hiện trên hệ thống giao dịch (hiện tại được phép sửa giao dịch thỏa thuận nhập sai trong giờ giao dịch bằng cách hủy giao dịch thỏa thuận sai và nhập giao dịch thỏa thuận đúng).

Về giao dịch chứng khoán của nhà đầu tư nước ngoài (NĐTNN), đối với giao dịch khớp lệnh cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đóng, khi áp dụng hệ thống công nghệ thông tin mới cho TTCKVN, room (khối lượng còn được phép mua của NĐTNN) giảm khi lệnh mua của NĐTNN được nhập vào hệ thống giao dịch (theo quy định hiện tại, room giảm ngay sau khi lệnh mua của NĐTNN được thực hiện).

Trường hợp lệnh mua của NĐTNN bị hủy bỏ bởi nhà đầu tư hoặc hệ thống giao dịch, room tăng bằng khối lượng bị hủy bỏ. Trường hợp lệnh mua của NĐTNN được sửa giảm khối lượng, room tăng bằng khối lượng giảm của lệnh.

Đối với giao dịch thỏa thuận cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đóng, room giảm khi lệnh chào mua của NĐTNN được nhập vào hệ thống giao dịch trong trường hợp giao dịch thỏa thuận giữa NĐTNN mua và nhà đầu tư trong nước bán (theo quy định hiện tại, room giảm ngay sau khi giao dịch thỏa thuận giữa NĐTNN mua và nhà đầu tư trong nước bán được thực hiện).

Trường hợp NĐTNN hủy lệnh chào mua với một nhà đầu tư trong nước, room sẽ được tăng lên ngay sau khi lệnh hủy được nhập vào hệ thống giao dịch.

Về giao dịch lô lẻ, các giao dịch này sẽ được thực hiện theo phương thức giao dịch khớp lệnh định kỳ, khớp lệnh liên tục và phương thức giao dịch thỏa thuận (hiện tại giao dịch lô lẻ được thực hiện theo phương thức khớp lệnh liên tục và phương thức giao dịch thỏa thuận).

Chứng khoán thuộc diện bị hạn chế giao dịch sẽ được giao dịch cả ngày và áp dụng phương thức giao dịch khớp lệnh định kỳ, bao gồm: đợt khớp lệnh định kỳ xác định giá mở cửa, sau đó đến các đợt khớp lệnh định kỳ mỗi đợt kéo dài 15 phút và đợt khớp lệnh định kỳ xác định giá đóng cửa (theo quy định hiện tại, chứng khoán thuộc diện hạn chế giao dịch chỉ được giao dịch vào phiên giao dịch buổi chiều theo phương thức khớp lệnh và thỏa thuận).

Khi áp dụng hệ thống công nghệ thông tin mới, trong đợt khớp lệnh định kỳ thì thông tin 3 giá chào mua, chào bán tốt nhất được hiển thị là những giá chào mua, chào bán tốt nhất dự kiến còn lại sau khi khớp lệnh (hiện tại hiển thị thông tin 3 giá chào mua, chào bán tốt nhất của tất cả các lệnh trên sổ lệnh giao dịch).

Cột mốc nâng hạng thị trường tới gần

Thông báo của HoSE tới nhà đầu tư cho thấy con đường tới cột mốc nâng hạng chứng khoán lên thị trường mới nổi của Việt Nam ngày càng tới gần. Mới đây trên trang Facebook cá nhân của ông Nguyễn Duy Hưng, Chủ tịch HĐQT Công ty Chứng khoán SSI, vị lãnh đạo này đã chia sẻ về khoảnh khắc gặp gỡ với FTSE và Blackrock (quỹ lớn nhất thế giới).

“Cách tiếp cận trực tiếp giữa lãnh đạo Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán và các tổ chức như FTSE, BlackRock là con đường ngắn nhất để thúc đẩy quá trình nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam trong kỳ xét duyệt 2025. Bản chất của việc nâng hạng không chỉ nằm ở việc đáp ứng các tiêu chí kỹ thuật, mà còn là câu chuyện niềm tin và sự chủ động trong đối thoại giữa Việt Nam với các tổ chức xếp hạng và nhà đầu tư toàn cầu”, ông Nguyễn Duy Hưng cho biết.

Theo ông, việc FTSE, Blackrock hay VanEck đều là đối tác lâu năm của SSI, và hơn nữa là bạn, không chỉ giúp quá trình trao đổi thuận lợi hơn mà còn tạo thêm động lực để các bên tìm kiếm giải pháp phù hợp. Để thúc đẩy lộ trình này, điều quan trọng là các cơ quan quản lý cần tiếp tục cho thấy sự cam kết mạnh mẽ trong việc cải thiện tính minh bạch, khả năng tiếp cận thị trường và các vấn đề liên quan đến room ngoại, thanh khoản cũng như cơ chế giao dịch.

“Khi các rào cản lớn dần được tháo gỡ, kết hợp với sự đồng hành từ các tổ chức tài chính quốc tế, việc nâng hạng sẽ không còn là một mục tiêu xa vời”, ông Hưng nhấn mạnh.

Theo thông báo mới nhất của FTSE, tổ chức xếp hạng thị trường này cho biết sẽ công bố kết quả đánh giá phân loại thị trường các quốc gia sau khi thị trường Mỹ đóng cửa vào ngày 8/4 (tức rạng sáng ngày 9/4, theo giờ Việt Nam). Theo đó, Việt Nam được đánh giá là "có khả năng nâng hạng từ vị thế thị trường cận biên (Frontier Market) lên thị trường mới nổi hạng 2 (Secondary Emerging Market)".

Ngay sau thông báo của FTSE, UBCKNN cũng đã hé lộ lộ trình triển khai hệ thống KRX và cơ chế CCP. Đây là hai vấn đề mà thị trường đặc biệt quan tâm, bởi vai trò quan trọng trong việc đảm bảo giao dịch non-prefunding (NPF) của nhà đầu tư nước ngoài – một trong những điều kiện tiên quyết để nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ cận biên lên mới nổi.