Molnar là đồng sáng lập và đồng CEO của Afterpay, một nền tảng thanh toán “mua trước, trả sau”, cho phép người dùng giảm bớt chi phí mua hàng của họ qua các hình thức trả góp thông thường, không lãi suất. Năm 2020, công ty khởi nghiệp công nghệ này đã trở thành một trong những cổ phiếu nóng nhất Australia, tăng giá 1.300% và có lượng người dùng hoạt động tăng gấp đôi, lên 11,2 triệu người khi đại dịch thay đổi thói quen chi tiêu.
Tuy nhiên, mục đích thành lập startup này của Molnar và người hàng xóm Anthony Eisen vào 7 năm trước là để đối phó với một cuộc khủng hoảng hoàn toàn khác. “Tôi nhìn thấy xu hướng này trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008”, Molnar cho biết.
Nick Molnar, khi đó là sinh viên ngành thương mại tại Đại học Sydney, nhận thấy rằng thói quen chi tiêu của giới trẻ đang thay đổi. Họ đã trở nên hoài nghi về các sản phẩm tài chính truyền thống, chẳng hạn như thẻ tín dụng, thứ khiến họ rơi vào vòng xoáy nợ nần.
“Trưởng thành trong khoảng thời gian đó là một trải nghiệm khó quên. Bạn chứng kiến cha mẹ, họ hàng mất việc làm do ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng, và về cơ bản, cả một thế hệ trẻ tuổi đều có chung suy nghĩ: Tôi thích tiêu tiền của bản thân hơn. Tôi thích chi tiêu bằng thẻ ghi nợ hơn thẻ tín dụng”, Molnar chia sẻ. Vì vậy, Molnar và Eisen đã quyết định đưa ra một giải pháp thay thế mới, thân thiện với thế hệ trẻ. Với nền tảng Afterpay, họ sẽ tính phí với người bán thay vì tính lãi với người mua cho mỗi đơn hàng.
Theo mô hình “mua ngay, trả tiền sau”, người mua có thể chia chi phí (tối đa 1.500 AUD) thành 4 kỳ trả góp. Trong khi đó, người bán sẽ trả một khoản hoa hồng 4-6% cho mỗi đơn hàng. Nếu người mua lỡ một kỳ thanh toán, họ sẽ bị cấm sử dụng dịch vụ cho đến khi trả đủ toàn bộ số tiền của món hàng.
“Trong tài chính truyền thống, phần lớn thu nhập được tạo ra từ người tiêu dùng, chứ không phải nhà bán lẻ. Và rồi chúng tôi nghĩ tại sao không lật ngược quá trình này lại”, anh nói.
Sau khi ra mắt vào cuối năm 2014, hoạt động kinh doanh của Afterpay đã tăng trưởng nhanh chóng. Nhóm người tiêu dùng eo hẹp về tiền mặt rất thích mô hình trả góp này, trong khi các nhà bán lẻ, những người muốn tăng doanh số bán hàng, vẫn sẵn lòng trả một khoản phí nhỏ để có thể xuất hiện trên Afterpay.
Trong vòng hai năm, Afterpay đã huy động được gần 18 triệu USD (25 triệu AUD) qua IPO trên sàn chứng khoán Australia. Sau khi ra mắt tại Mỹ vào năm 2018, nền tảng này chỉ thực sự “cất cánh” trên thị trường quốc tế sau một dòng đang tải trên Twitter của ngôi sao truyền hình thực tế người Mỹ Kim Kardashian.
Thương hiệu mỹ phẩm của em gái cô - Kylie Skin hiện là một trong hàng nghìn hãng bán lẻ trên nền tảng này. Các thương hiệu thời trang thể thao như Lululemon hay Adidas cũng góp mặt khi thói quen của người tiêu dùng thay đổi.
Đại dịch COVID-19 đã khiến xu hướng thanh toán “mua trước, trả sau” ngày càng bùng nổ. Trong giai đoạn áp đặt lệnh phong tỏa để hạn chế sự lây lan của COVID-19 hồi đầu năm, các giao dịch thẻ visa tại Mỹ đã giảm hơn 30% so với cùng kỳ năm ngoái.
Giao dịch bằng thẻ ghi nợ cũng sụt giảm nhưng đã phục hồi nhanh chóng vào tháng 5, khi người tiêu dùng bắt đầu mua sắm các mặt hàng tiêu dùng và cải thiện nhà cửa trong thời gian phải ở nhà.
“Xu hướng chi tiêu trong đại dịch COVID-19 cũng tương tự như những gì chúng tôi chứng kiến trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008. Đó là sự chuyển dịch từ thẻ tín dụng sang thẻ ghi nợ”, Molnar cho biết. Điều đó đã thúc đẩy sự tăng trưởng vượt bậc của Afterpay.
Sau khi giảm xuống 8 AUD/cổ phiếu vào tháng 3/2020, giá cổ phiếu Afterpay đã tăng 1.300% lên mức 105 AUD vào tháng 11. Vào tháng 5, gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc Tencent đã trả hơn 200 triệu USD cho 5% cổ phần của công ty. Điều đó đã khiến Afterpay trở thành một trong những cổ phiếu ‘nóng’ nhất ở Úc, qua đó đưa cả đưa cả Molnar và Eisen trở thành tỷ phú khi mỗi người nắm giữ 7% cổ phần công ty.
“Ngay từ đầu, Anthony và tôi đã đồng thuận một quy tắc là không nhìn vào giá cổ phiếu khi kinh doanh. Giá cổ phiếu thì luôn lên và xuống và tôi nghĩ nó không đánh giá doanh nghiệp của chúng tôi tốt lên hay tệ đi trong khoảng thời gian đó”, Molnar chia sẻ.
Sự phát triển nhanh chóng của Afterpay không hoàn toàn được đón nhận. Các nhà phê bình đã cho rằng công ty đang khuyến khích tiêu dùng quá mức và không bền vững.
“Ở một góc độ nào đó, chúng tôi định vị nền tảng Afterpay là cách giúp người tiêu dùng có ý thức và thận trọng hơn về chi tiêu của mình. Nhưng nó cũng đã đặt những người dễ bị tổn thương vào trạng thái chi tiêu quá mức so với những gì họ thực sự có”, Hianyang Chan, nhà tư vấn cấp cao tại công ty nghiên cứu thị trường Euromonitor cho biết.
Hiện tại, các nền tảng theo mô hình này, như Afterpay, Affirm và Klarna chưa được quản lý theo luật tín dụng tiêu dùng tại hầu hết quốc gia. Giới chức nhiều nước cũng lo ngại rằng các hãng bán lẻ nhỏ khó có thể chịu được những khoản phí dịch vụ như các hãng lớn, khiến cạnh tranh giảm sút.
“Các cơ quan quản lý đang xem xét cách để bảo vệ người tiêu dùng, cũng như đảm bảo quyền lợi của các thương gia. Đây là điều sẽ là một vấn đề liên tục được bàn luận trong nhiều năm tới”, ông Chan nói.
Molnar nói rằng Afterpay đang thảo luận với giới chức về các lo ngại này. Năm 2020, họ cho biết 90% giao dịch được thanh toán đúng hạn. Nhìn chung, khoản phí trả chậm chỉ chiếm chưa đầy 14% doanh thu công ty. Phần còn lại là phí dịch vụ của các hãng bán lẻ.
Ngay cả khi lĩnh vực này tiếp tục phát triển vượt bậc, Afterpay vẫn chưa thu được lợi nhuận. Năm 2020, doanh thu của công ty tăng gấp đôi lên 382 triệu USD và khoản lỗ gần như giảm một nửa xuống còn 16,8 triệu USD.
Molnar cho biết hiện anh đang tập trung vào việc thúc đẩy tăng trưởng bằng cách mở rộng mạng lưới ra toàn cầu. Các thị trường mục tiêu chính bao gồm Mỹ, Vương quốc Anh và Châu u. Kế hoạch sắp tới của Molnar là chuyển đến Mỹ để mở rộng quy mô kinh doanh trong khi Eisen sẽ tiếp tục điều hành việc kinh doanh tại Úc.
“Mỗi khu vực được hoạch định trong từng giai đoạn phát triển khác nhau. Tại Úc, hiện cứ 3 người trẻ tuổi lại có một người sử dụng dịch vụ của chúng tôi mỗi tháng. Tại Mỹ, Afterpay đã xử lý khối lượng giao dịch trị giá hơn 4 tỷ USD trong năm qua. Tuy nhiên, đó mới chỉ là năm thứ 2 chúng tôi hoạt động tại đây và chúng tôi mới chỉ vừa bắt đầu mà thôi”, Molnar khẳng định.
