Ông Henry Kissinger qua đời: Những dấu ấn trong sự nghiệp 'siêu ngoại trưởng Mỹ'

Công ty Kissinger Associates Inc mới đây thông báo, cựu Ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger, nhà ngoại giao từng phục vụ 2 đời tổng thống Mỹ, đã qua đời tại nhà riêng vào ngày 29/11, hưởng thọ 100 tuổi.

Ông Heinz Alfred Kissinger sinh ra ở Furth, Đức, vào ngày 27/5/1923, sau đó cùng gia đình đến Mỹ vào năm 1938 trước chiến dịch tiêu diệt người Do Thái ở châu Âu của Đức Quốc xã.

Ông nhập tịch Mỹ vào năm 1943, nhập ngũ và phục vụ Lục quân Mỹ ở châu Âu trong Thế chiến thứ 2. Ông theo học tại Đại học Harvard nhờ học bổng, lấy bằng thạc sĩ năm 1952 và bằng tiến sĩ năm 1954. Ông giảng dạy tại Harvard trong 17 năm tiếp theo.

Trong khoảng thời gian đó, phần lớn thời gian, ông Henry Kissinger làm cố vấn cho các cơ quan chính phủ. Vào năm 1967, ông đóng vai trò trung gian cho Bộ Ngoại giao Mỹ tại Việt Nam.

Sau khi Tổng thống Richard Nixon đắc cử với cam kết chấm dứt chiến tranh tại Việt Nam vào năm 1968, ông Kissinger được chọn vào Nhà Trắng với tư cách Cố vấn an ninh quốc gia. Ông cũng đảm nhiệm vị trí Ngoại trưởng Mỹ dưới thời Tổng thống Nixon và Tổng thống Gerald Ford, nhờ đó ông có tầm ảnh hưởng lớn trong các vấn đề đối ngoại.

Trong cuộc đời ngoại giao của mình, ông Kissinger tham gia nhiều sự kiện quốc tế lớn trong thập niên 1970, trong đó phải kể đến cuộc chiến tại Việt Nam, thiết lập quan hệ Mỹ - Trung, đàm phán kiểm soát vũ khí Liên Xô - Mỹ, và mở rộng quan hệ giữa Israel và các nước láng giềng Ả-rập.

Năm 1973, ông cùng ông Lê Đức Thọ, cố vấn Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam được trao Giải Nobel Hòa bình vì họ là 2 nhân vật then chốt tham gia đàm phán đi đến Hiệp định Hòa bình Paris được ký năm 1973, nhằm chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam. Tuy nhiên, ông Lê Đức Thọ khi đó đã từ chối nhận giải với lý do hòa bình chưa thực sự lập lại trên đất nước Việt Nam.

Khi Tổng thống Gerald Ford thua Jimmy Carter, một đảng viên Đảng Dân chủ, vào năm 1976, những ngày nắm giữ quyền lực của ông Kissinger gần như kết thúc. Ông Kissinger sau đó rời khỏi chính phủ và thành lập một công ty tư vấn cấp cao ở New York, chuyên đưa ra lời khuyên cho giới thượng lưu và doanh nghiệp lớn trên thế giới.

Ông là thành viên hội đồng quản trị của công ty và nhiều diễn đàn an ninh và chính sách đối ngoại, viết sách và trở thành nhà bình luận truyền thông thường xuyên về các vấn đề quốc tế.

Tổng thống Gerald Ford từng khen ngợi ông Kissinger là “siêu ngoại trưởng” và khẳng định ông chưa từng phạm sai lầm. Tuy nhiên, cuộc đời ngoại giao của ông Kissinger cũng vướng phải nhiều tranh cãi. Ông từng bị chỉ trích vì ủng hộ nhà độc tài Augusto Pinochet đảo chính quân sự ở Chile năm 1973 và vì cách xử lý xung đột giữa Ấn Độ và Pakistan năm 1971.