Tập đoàn đa quốc gia 'đè bẹp' các chợ online của người Việt

Sự bùng nổ của TMĐT tại Việt Nam

Thương mại điện tử (TMĐT) tại Việt Nam đang trải qua giai đoạn phát triển vượt bậc, đặc biệt là trong bối cảnh hành vi tiêu dùng đã thay đổi nhanh chóng sau đại dịch Covid-19. Đại dịch đã thúc đẩy mạnh mẽ xu hướng mua sắm trực tuyến, khi người tiêu dùng ngày càng ưu tiên sự tiện lợi và an toàn của việc mua hàng từ xa. Việc này đã mở ra cơ hội lớn cho các sàn TMĐT, giúp họ ghi nhận mức tăng trưởng doanh thu ấn tượng.

Theo số liệu từ Bộ Công thương, chỉ trong 6 tháng đầu năm 2024, tổng doanh thu thương mại điện tử tại Việt Nam đã ước đạt 13,2 tỷ USD (gần 329.000 tỷ đồng), tăng 28% so với cùng kỳ năm 2023. Đây là con số đáng kinh ngạc, cho thấy sự thay đổi mạnh mẽ trong hành vi tiêu dùng của người dân và sự phát triển của các nền tảng TMĐT.

Đặc biệt, quý II năm 2024 ghi nhận tổng giá trị giao dịch trên bốn sàn TMĐT lớn tại Việt Nam – Shopee, Tiktok, Lazada và Tiki, đạt 87.370 tỷ đồng, theo số liệu từ YouNet ECI.

Nhằm nắm bắt xu hướng tiêu dùng và tối đa hóa doanh thu, các sàn TMĐT đã liên tục triển khai các chiến dịch khuyến mãi quy mô lớn trong nửa đầu năm 2024. Hàng loạt các sự kiện “siêu sale” đã được tổ chức, từ các chương trình đón Tết và chào năm mới trong tháng 1, sinh nhật Lazada vào tháng 3, chương trình “siêu sale” của Shopee trong tháng 5, đến sự kiện sinh nhật Tiktok vào tháng 6. Các chiến dịch này đều đi kèm với nhiều ưu đãi hấp dẫn như giảm giá sâu, miễn phí vận chuyển, hoàn tiền, và hàng loạt các dịch vụ đi kèm nhằm thu hút người tiêu dùng.

Đặc biệt, tháng 6 năm 2024 đánh dấu mức tổng giá trị giao dịch trên các sàn TMĐT cao nhất trong nửa đầu năm, nhờ chuỗi sự kiện siêu sale 6/6 và sinh nhật Tiktok với hàng loạt các phiên livestream “chốt đơn” cả chục, cả trăm tỷ đồng.

Mặc dù các sự kiện siêu sale đã mang lại kết quả khả quan, giới chuyên gia nhận định rằng để đạt được thành công lâu dài, các sàn TMĐT cần tập trung vào việc nâng cao chất lượng dịch vụ tổng thể từ khâu giao hàng, chăm sóc khách hàng, đến chất lượng sản phẩm để giữ chân khách hàng sau các đợt khuyến mãi.

Được biết, kể từ cuối năm 2023 đến nay, nhiều sàn thương mại điện tử như Shopee, Tiktok, Tiki đã công bố các thay đổi về chính sách, nhằm cải thiện trải nghiệm mua sắm của người dùng.

Các chính sách mới bao gồm việc kéo dài thời gian đổi trả hàng hóa, đưa ra các yêu cầu nghiêm ngặt hơn đối với nhà bán hàng, và tích hợp công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) vào hệ thống để ngăn chặn các hành vi lừa đảo, tăng cường biện pháp xác thực danh tính của người bán. Những nỗ lực này cho thấy các sàn đang ngày càng chú trọng đến việc nâng cao chất lượng dịch vụ và xây dựng lòng tin từ người tiêu dùng.

Sàn TMĐT Việt ngày càng lép vế

Mặc dù có những nỗ lực đáng kể trong việc cải thiện chất lượng dịch vụ và trải nghiệm người dùng, các sàn thương mại điện tử Việt Nam như Tiki và Sendo vẫn gặp khó khăn trong việc cạnh tranh với các đối thủ đa quốc gia lớn mạnh như Shopee và Tiktok.

Theo số liệu từ YouNetECI, trong quý II năm 2024, giá trị giao dịch của Shopee ghi nhận mức tăng 16,1%, đạt 62.380 tỷ đồng, trong khi Tiktok Shop tăng 4,8%, đạt 19.240 tỷ đồng. Hai sàn này hiện chiếm hơn 93% thị phần toàn thị trường, với Shopee chiếm 71,4% và Tiktok Shop chiếm 22%.

Đây là những con số ấn tượng, khẳng định vị thế vượt trội của các sàn đa quốc gia trên thị trường TMĐT Việt Nam.

Ngược lại, giá trị giao dịch tại Tiki trong quý II giảm tới 41,4%, đạt hơn 584,7 tỷ đồng, chiếm 0,7% thị phần, trong khi Lazada cũng ghi nhận mức giảm 14,3%, đạt 5.160 tỷ đồng, chiếm 5,9% thị phần.

Trong 6 tháng đầu năm 2024, theo số liệu từ Metric, doanh số của Tiktok Shop tăng tới 150,5%, trong khi Shopee tăng gần 66%. Ngược lại, doanh số của Lazada, Tiki và Sendo lại lần lượt giảm gần 44%, 48% và 70%. Những con số này cho thấy trong khi thị trường TMĐT tại Việt Nam đang bùng nổ, các sàn nội địa như Tiki và Sendo lại đang bị lép vế trước các đối thủ đa quốc gia.

Giới chuyên gia cho rằng, nguyên nhân chính khiến các sàn TMĐT Việt Nam gặp khó khăn là do tiềm lực tài chính yếu hơn so với các đối thủ quốc tế. Trong bối cảnh cuộc đua “đốt tiền” và phát triển công nghệ đang diễn ra khốc liệt, các sàn nội địa khó có thể cạnh tranh khi không đủ nguồn lực để đầu tư mạnh mẽ vào các hoạt động marketing, phát triển công nghệ và mở rộng quy mô.

Thêm vào đó, sự xuất hiện của Tiktok Shop, với chiến lược bán hàng thông qua các phiên livestream triệu đô, đã tạo ra sự khác biệt lớn và thu hút một lượng lớn người dùng trẻ tuổi. Điều này càng làm cho các sàn nội địa như Tiki và Sendo trở nên mờ nhạt hơn trên thị trường.

Để tồn tại và phát triển trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt, các chuyên gia cho rằng các sàn TMĐT Việt Nam cần phải đổi mới chiến lược kinh doanh, tập trung vào việc nâng cao trải nghiệm người dùng, đồng thời tìm cách tận dụng các lợi thế địa phương để tạo ra sự khác biệt so với các đối thủ quốc tế.

Điều này bao gồm việc đầu tư mạnh mẽ hơn vào công nghệ, xây dựng các mối quan hệ đối tác chiến lược và phát triển các sản phẩm và dịch vụ đáp ứng nhu cầu đặc thù của người tiêu dùng Việt Nam. Bằng cách tận dụng những lợi thế này, các sàn TMĐT nội địa có thể tìm được chỗ đứng vững chắc hơn trên thị trường và cạnh tranh hiệu quả hơn với các đối thủ đa quốc gia.