Thế giới tuần qua: Mỹ - Nhật tăng cường liên thủ đối phó Trung Quốc, Nga ‘khóa’ Biển Đen
Minh Đăng -
17/04/2021 12:54 (GMT+7)
(VNF) - Nhật công bố kế hoạch xả nước thải nhà máy hạt nhân Fukushima ra biển; Nga-Mỹ tung loạt đòn đáp trả lẫn nhau; tàu Ever Given ‘mắc kẹt’ trong bài toán bồi thường; Mỹ - Nhật thống nhất tăng cường liên thủ đối phó Trung Quốc là những tin tức quốc tế nổi bật trong tuần qua.
Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Nhật Bản Suga Yoshihide trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng ngày 16/4.
Mỹ - Nhật tăng cường liên thủ đối phó Trung Quốc
Ngày 16/4 (theo giờ Mỹ), Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có cuộc tiếp đón Thủ tướng Nhật Bản Suga Yoshihide tại Nhà Trắng. Đây là cuộc gặp trực tiếp đầu tiên của ông Biden với một nhà lãnh đạo nước ngoài kể từ khi ông nhậm chức cách đây gần 3 tháng.
Phát biểu trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng hôm 16/4, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết hai nước đã đồng ý hợp tác về các vấn đề an ninh liên quan đến Trung Quốc và Triều Tiêu, nhưng không đề cập đến Đài Loan.
"Thủ tướng Suga và tôi khẳng định sự ủng hộ sâu sắc đối với liên minh Mỹ-Nhật và vì nền an ninh chung của chúng tôi. Chúng tôi cam kết hợp tác để đối mặt với những thách thức từ Trung Quốc và các vấn đề như biển Hoa Đông, Biển Đông cũng như Triều Tiên, để đảm bảo tương lai của một Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở", Tổng thống Mỹ nói.
Ông Suga cho biết các cuộc đàm phán cũng tái khẳng định sự ủng hộ của Mỹ đối với hiệp ước tương trợ phòng thủ giữa Mỹ và Nhật, bao gồm việc bảo vệ nhóm các đảo không người ở trên biển Hoa Đông. Nhóm đảo này được Trung Quốc gọi là Điếu Ngư và Nhật Bản - nước đang quản lý quần đảo - gọi là Senkaku.
"Tổng thống Biden một lần nữa thể hiện cam kết của Mỹ đối với việc bảo vệ Nhật Bản, bao gồm cả việc áp dụng điều 5 Hiệp ước Hợp tác và An ninh chung Nhật-Mỹ đối với quần đảo Senkaku/Điếu Ngư", Thủ tướng Nhật Bản thông tin.
Chuyến thăm của Thủ tướng Nhật Bản đến Mỹ được đánh giá sẽ thắt chặt liên minh Mỹ - Nhật, tăng cường liên kết kinh tế và an ninh để đối phó với các thách thức an ninh truyền thống hoặc phi truyền thống nổi lên ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Nhật tuyên bố xả nước thải hạt nhân
Ngày 13/4, chính phủ Nhật Bản công bố kế hoạch thải hơn 1 triệu tấn nước nhiễm phóng xạ đã qua xử lý của nhà máy hạt nhân Fukushima ra Thái Bình Dương.
Nhà máy điện hạt nhân Fukushima Daiichi bị thiệt hại nghiêm trọng sau trận động đất - sóng thần năm 2011. Trận sóng thần phá hủy nhiều hệ thống làm lạnh cho các thanh nhiên liệu hạt nhân tại các lò phản ứng. Do đó, Nhật Bản trong những năm qua đã sử dụng hàng triệu tấn nước để làm lạnh các thanh nhiên liệu hạt nhân.
Khoảng 1,25 triệu tấn nước đã tích tụ tại khu vực của nhà máy hạt nhân Fukushima. Số lượng nước phóng xạ đang tăng khoảng 140 tấn mỗi ngày, hiện đang được lưu trữ trong hơn 1.000 bồn chứa và dự kiến vào khoảng mùa thu tới sẽ không còn chỗ chứa.
Theo lộ trình, việc xả nước sẽ bắt đầu sau khoảng hai năm, và toàn bộ quá trình dự kiến sẽ mất hàng thập kỷ.
Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga cho rằng quyết định việc xả nước ô nhiễm vào Thái Bình Dương là lựa chọn "thực tế nhất" và "không thể tránh khỏi để đạt được sự phục hồi của Fukushima".
Trong tuyên bố mới đây, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) khẳng định ủng hộ quyết định này, vì các nguyên tố phóng xạ, ngoại trừ triti, sẽ bị loại bỏ khỏi nước hoặc giảm xuống mức an toàn trước khi thải ra ngoài. IAEA cũng đã chỉ ra rằng, các nhà máy hạt nhân trên khắp thế giới sử dụng quy trình tương tự để xử lý nước thải.
Theo tính toán của Liên hợp quốc (LHQ), ngay cả khi Nhật Bản đổ toàn bộ số nước thải đã qua xử lý tại Fukushima xuống biển trong 1 năm, tác động của bức xạ đối với môi trường sẽ chỉ ở mức 2,1 millisievert/năm tại Nhật Bản. Con số này là nhỏ hơn so với mức trung bình toàn cầu là 2,4 millisievert/năm.
Tuy nhiên, việc xả nước của Nhật Bản vấp phải sự phản đối từ các cộng đồng đánh bắt cá ở nước này cũng như lo ngại từ các nước láng giềng như Trung Quốc, Hàn Quốc và Nga.
Nga-Mỹ đáp trả lẫn nhau
Trong thông báo phát ra ngày 15/4, Nhà Trắng đã công bố loạt lệnh trừng phạt lên các cá nhân, thực thể Nga.
Cụ thể, Nhà Trắng cho biết Tổng thống Biden đã chỉ thị mở rộng các biện pháp hạn chế hiện có với các ngân hàng Mỹ giao dịch với chính phủ Nga và trừng phạt 32 cá nhân, thực thể Nga với cáo buộc tìm cách can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020.
Đồng thời, Bộ tài chính Mỹ cũng đã áp đặt các biện pháp trừng phạt chống lại 6 công ty công nghệ của Nga mà Mỹ cho là “ hỗ trợ chương trình không gian mạng cho các cơ quan tình báo Nga”.
Theo thông báo từ Nhà Trắng, lệnh cấm vận mới còn nhằm "đáp trả các cuộc tấn công mạng nhắm vào Mỹ và các đồng minh và đối tác của nước này”, đề cập tới cuộc tấn công SolarWinds vào hệ thống máy tính chính phủ Mỹ hồi năm ngoái.
Đồng thời, Mỹ cũng tuyên bố trục xuất 10 nhà ngoại giao Nga, trong đó có những người bị tình nghi là gián điệp
Phát biểu trong cuộc họp báo ngày 16/4, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov tuyên bố Nga sẽ đáp trả hành động trục xuất 10 nhà ngoại giao Nga của Mỹ vì cáo buộc can thiệp bầu cử và "các hành động ác ý khác".
"Trong danh sách được gửi tới chúng tôi có tên 10 nhà ngoại giao Nga bị yêu cầu rời khỏi Mỹ. Chúng tôi sẽ đáp trả biện pháp này một cách tương ứng. Sẽ có 10 nhà ngoại giao Mỹ phải rời khỏi nước Nga", ông Lavrov nói với các phóng viên.
Đồng thời, trong ngày 16/4, Nga cũng công bố danh sách 8 quan chức cấp cao của Mỹ sẽ bị cấm nhập cảnh vào lãnh thổ Liên bang Nga, gồm: Bộ trưởng Tư pháp Merrick Garland, cố vấn chính sách đối nội của Biden Susan Rice, Giám đốc FBI Christopher Wray, Bộ trưởng An ninh Nội địa Alejandro Mayorkas, Giám đốc Tình báo Quốc gia Avril Haines, Giám đốc Cục Trại giam Liên bang Michael Carvajal, cố vấn an ninh quốc gia dưới thời Trump John Bolton và cựu giám đốc CIA James Woolsey.
Ngoài các đòn đáp trả trên, ông Lavrov nói Nga đang xem xét các biện pháp "có thể gây tổn hại" cho hoạt động kinh doanh của Mỹ tại nước này, đồng thời chấm dứt hoạt động của các quỹ và tổ chức phi chính phủ của Mỹ tại Nga bị cáo buộc "can thiệp tình hình nội bộ".
Cùng ngày, Mỹ tuyên bố coi những thông báo của Nga về các biện pháp đáp trả mới nhất là động thái “leo thang” và khẳng định Mỹ có quyền trả đũa.
Nga “khóa” Biển Đen
Trong thông cáo phát ra ngày 15/4, Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố: "Hoạt động đi qua lãnh hải cảu Liên bang Nga đối với tàu quân sự và tàu công vụ khác của nước ngoài sẽ bị đình chỉ từ 21h ngày 24/4 đến 21h ngày 31/10".
Lệnh hạn chế đi lại sẽ ảnh hưởng tới mũi phía tây và bờ biển phía nam của bán đảo Crimea, từ Sevastopol đến Hurzuf, cùng một vùng biển hình chữ nhật ngoài khơi bán đảo Kerch gần Khu bảo tồn thiên nhiên Opuksky. Lệnh hạn chế đi lại của Nga được đề cập đến hồi đầu tuần song chưa bao gồm chi tiết khu vực chịu ảnh hưởng.
Động thái hạn chế đi lại một phần Biển Đen diễn ra trong bối cảnh căng thẳng leo thang giữa Moscow và Kiev sau các cuộc đụng độ giữa quân đội chính phủ Ukraine và dân quân thân Nga ở vùng Donbas. Nga điều động lượng lớn quân nhân và khí tài đến gần biên giới với Ukraine và bán đảo Crimea, đồng thời tổ chức nhiều cuộc diễn tập hải quân ở Biển Đen trong tuần.
Bộ Ngoại giao Ukraine chỉ trích lệnh hạn chế đi lại Biển Đen của Nga và gọi đây là hành động "chiếm đoạt các quyền chủ quyền" của nước này. Ukraine tuyên bố theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển, "Nga không được cản trở hoặc đình chỉ hoạt động đi qua eo biển quốc tế đến các cảng ở biển Azov".
Trung Quốc: GDP quý I tăng kỷ lục tới 18,3% nhưng vẫn chưa đạt kì vọng
Ngày 16/4, cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc (NBS) công bố mức tăng trưởng kinh tế trong quý I/2021 của nước này tăng 18,3% so với cùng kỳ năm ngoái.
Đây được xem là thành tựu của Trung Quốc bởi so với các dữ liệu được công bố kể từ năm 1993, đây là mức tăng cao nhất. Con số này đánh dấu bước tiến rõ rệt đối với nền kinh tế Trung Quốc đặc biệt là sau sự suy sụp nghiêm trọng do tác động của đại dịch Covid-19 đầu năm 2020.
Tuy nhiên, thành tựu đầu năm này vẫn thấp hơn kỳ vọng. Hãng tin Bloomberg trước đó dự đoán mức tăng trưởng quý I của Trung Quốc lần lượt là 18,5% đến 19%.
Trong một số dữ liệu khác được NBS công bố cùng ngày, sản xuất công nghiệp Trung Quốc tháng 3 tăng 14,1% so với cùng kỳ 2020. Con số này thấp hơn dự báo của Bloomberg về mức tăng 18%. Doanh số bán lẻ tháng 3 tăng 34,2%, tăng nhẹ so với mức 33,8% trong tháng 1 và tháng 2, cao hơn mức dự báo 28% của Bloomberg.
Lĩnh vực đầu tư tài sản cố định trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 3 tăng 25,6% so với năm ngoái. Con số này thấp hơn dự đoán 26% của Bloomberg. Tỷ lệ thất nghiệp, không bao gồm số liệu của hàng chục triệu lao động nhập cư tại Trung Quốc, ở mức 5,3%. Tỷ lệ này giảm nhẹ so với mức tăng trưởng 5,5% vào tháng 2.
Về phía Trung Quốc, các chuyên gia kinh tế nước này cũng cho biết con số tăng trưởng GDP quý I cao là do so sánh với cùng kỳ năm 2020, khi GDP nước này giảm kỉ lục 6,8%.
Tàu Ever Given ‘mắc kẹt’ trong bài toán bồi thường
Dù đã được giải cứu gần 3 tuần, tàu Ever Given vẫn chưa được rời khỏi Ai Cập do “mắc kẹt” trong bài toán bồi thường cho thiệt hại của “vụ tắc đường đắt đỏ nhất lịch sử” tại Kênh đào Suez.
Phát biểu trước báo giới ngày 13/4, Giám đốc Cơ quan quản lý Kênh đào Suez (SCA) Osama Rabie cho biết SCA đang tạm giữ tàu Ever Given theo lệnh của Tòa án kinh tế Ismailiya trong khi chờ chủ tàu xử lý khoản bồi thường.
Theo phán quyết của tòa, công ty Nhật Bản Shoei Kisen Kaisha Ltd., chủ sở hữu của Ever Given, sẽ phải chịu trách nhiệm về khoản bồi thường 916 triệu USD.
Theo đó, số tiền này là ước tính sơ bộ về thiệt hại tài chính trong nỗ lực nạo vét và trục vớt, chi phí thiết bị và tiền trả cho 800 nhân công, những tổn thất của hàng trăm con tàu phải neo đậu do kênh đào đóng cửa, cũng như chi phí phí bảo dưỡng, chi phí giải cứu và thiệt hại mà Ai Cập phải gánh do thất thu gần 1 tuần ở kênh Suez.
Theo SCA, vụ tắc nghẽn vừa qua đã khiến Ai Cập thất thu từ 12-15 triệu USD/ngày trong thời gian phải đóng cửa Kênh đào Suez.
Đại diện của SCA cho biết cơ quan này đang đàm phán việc bồi thường với chủ sở hữu tàu là công ty Shoei Kisen Kaisha cùng các công ty bảo hiểm.
UK Club, công ty bảo hiểm bồi thường và bảo vệ cho tàu Ever Given, thì cho biết công ty này hiện đang đàm phán rất thiện chí nhưng SCA vẫn chưa có giải trình chi tiết về 2 khoản tiền bồi thường lớn gồm 300 triệu USD cho chi phí cứu hộ và 300 triệu USD cho tổn thất danh tiếng.
(VNF) - Các hãng hàng không Trung Quốc ra thông báo sẽ hủy hơn 900 chuyến bay tới Nhật Bản trong tháng 12, do căng thẳng ngoại giao giữa hai nước. Sự kiện này gây áp lực lớn lên các sân bay tại Nhật Bản, đồng thời tác động mạnh tới du lịch và kinh tế Tokyo với thiệt hại ước tính 1,2 tỷ USD.
(VNF) - Airbus thông báo triệu hồi khẩn cấp trên toàn cầu 6.000 máy bay dòng A320 nguy cơ lỗi phần mềm do liên quan đến bão từ khiến dữ liệu điều khiển bay bị sai lệch.
(VNF) - Indonesia được cho là đang phản đối nỗ lực của Mỹ nhằm đưa cái gọi là điều khoản “thuốc độc” vào một thỏa thuận thương mại thuế quan đang được hai bên đàm phán, hãng tin Financial Times dẫn nguồn tin am hiểu quá trình thảo luận cho hay.
(VNF) - Gần 1/4 doanh nghiệp niêm yết tại Trung Quốc báo cáo lỗ ròng trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9, ghi nhận tỷ lệ cao nhất kể từ năm 2002, trong bối cảnh công suất dư thừa và nhu cầu nội địa tiếp tục yếu ớt.
(VNF) - Cổ phiếu China Taiping Insurance Holdings từng lao dốc 8% trong phiên 27/11, khi lo ngại về khoản bảo hiểm hơn 200 triệu USD cho khu chung cư Hồng Kông – nơi xảy ra vụ hỏa hoạn khiến ít nhất 94 người thiệt mạng và gần 300 người mất tích.
(VNF) - Giá cổ phiếu tăng nhẹ trong bối cảnh kỳ vọng ngày càng lớn về việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể cắt giảm lãi suất ngay trong tháng tới. Đồng USD giảm so với hầu hết các đồng tiền chủ chốt, ngoại trừ yên Nhật – đồng tiền vẫn đang được theo dõi sát sao khi thị trường cân nhắc khả năng Tokyo nâng lãi suất trước cuối năm.
(VNF) - Năm 2024, giá đất trung bình ở Hồng Kông là khoảng 1,2 tỷ đồng/m2, cao nhất thế giới. Giá nhà quá cao khiến nhiều người phải sống trong các căn hộ chật hẹp giống như quan tài, hoặc đăng ký thuê nhà ở xã hội từ khi còn học cấp 3.
(VNF) - Truyền thông Mỹ đưa tin Apple sắp có biến động lớn, khi CEO lâu năm Tim Cook có thể rời vị trí sớm nhất là vào đầu năm tới. Ứng cử viên sáng giá nhất cho vị trí kế nhiệm ông đã lộ diện.
(VNF) - Bất động sản Trung Quốc đang đối mặt với sóng gió mới khi China Vanke, từng được xem là “đại bàng” của ngành, lần đầu tiên đề xuất hoãn thanh toán trái phiếu trong nước. Động thái này khiến nhà đầu tư lo ngại về thanh khoản của Vanke và mức độ hỗ trợ từ chính phủ trong bối cảnh thị trường bất động sản suy yếu.
(VNF) - Vụ cháy bùng phát và lan rộng tại một khu chung cư ở Hong Kong chiều 24/11 khiến ít nhất 13 người thiệt mạng và nhiều người khác bị thương. Giới chức Hong Kong cho biết số người mắc kẹt bên trong các tòa nhà hiện vẫn chưa được xác định.
(VNF) - Hãng xe Great Wall Motor (GWM) của Trung Quốc đang đặt mục tiêu sản xuất 300.000 xe mỗi năm vào năm 2029 tại châu Âu, nơi công ty đang tìm kiếm địa điểm xây dựng nhà máy ô tô đầu tiên trong nỗ lực khôi phục doanh số bán hàng đang sụt giảm tại khu vực.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo đặc phái viên Steven Witkoff và con rể Jared Kushner sẽ gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Moscow (Nga) vào tuần tới trong một nỗ lực thúc đẩy hòa bình ở Ukraine. Các diễn biến ngoại giao này, nếu thành công, có thể ảnh hưởng tới giá năng lượng, thị trường cổ phiếu quốc phòng và dòng vốn quốc tế.
(VNF) - Theo một tài liệu của Bộ An ninh Nội địa (DHS), Mỹ đang tìm cách vượt lên Trung Quốc trong cuộc đua khai thác và kiểm soát vùng Bắc Cực, đồng thời cảnh báo rằng tình trạng thiếu hụt thợ đóng tàu tại Mỹ có thể cản trở nỗ lực này.
(VNF) - Các nước vùng Vịnh đang chi không tiếc tay vào trí tuệ nhân tạo (AI) nhằm đa dạng hóa nền kinh tế và khẳng định vị thế công nghệ trên bản đồ thế giới. Dù tiềm lực tài chính vượt trội, họ vẫn đối mặt thách thức về nhân lực, hạ tầng và khung pháp lý để biến tham vọng thành hiện thực.
(VNF) - Một loạt dữ liệu ảm đạm được công bố ngay trước kỳ nghỉ Lễ Tạ ơn đã làm gia tăng quan ngại về sức khỏe của nền kinh tế lớn nhất thế giới, đồng thời tạo thêm áp lực lên Tổng thống Mỹ Donald Trump.
(VNF) - Alphabet – công ty mẹ của Google – đang trên đà chạm mức định giá kỷ lục 4.000 tỷ USD trong phiên giao dịch ngày 25/11, tiếp tục nối dài chuỗi tăng trưởng suốt một năm qua nhờ chiến lược tập trung mạnh vào các công cụ trí tuệ nhân tạo (AI).
(VNF) - Sự biến động mạnh trên thị trường chứng khoán toàn cầu và những phản ứng bất thường của cổ phiếu công nghệ đang khiến tâm lý của các nhà đầu tư quốc tế chuyển từ lạc quan sang bi quan. Dù vậy, các chuyên gia tài chính nhấn mạnh những biến động ngắn hạn không đồng nghĩa với việc đánh mất cơ hội đầu tư dài hạn.
(VNF) - Các quỹ đầu tư hàng đầu châu Á đang rút vốn khỏi Hàn Quốc và Đài Loan để chuyển sang cổ phiếu AI tại Trung Quốc, nơi mức định giá còn thấp, chi phí đầu tư rẻ và tiềm năng tăng trưởng dài hạn hấp dẫn hơn.
(VNF) - Ngày 25/11, tập đoàn Amazon cho biết họ sẽ đầu tư 50 tỷ USD để mở rộng năng lực cung cấp trí tuệ nhân tạo (AI) và khả năng điện toán hiệu năng cao cho khách hàng là các cơ quan chính phủ Mỹ.
(VNF) - Thị trường bất động sản (BĐS) Trung Quốc tiếp tục khủng hoảng với gần 80 triệu căn hộ trống và giá nhà liên tục giảm sâu. Trước sức ép chưa từng có, nhiều chủ sở hữu và dân buôn BĐS buộc phải tìm đến các biện pháp tâm linh, từ cầu nguyện ở chùa đến đặt bùa nhằm tìm tia hy vọng trong bối cảnh thị trường tê liệt.
(VNF) - Từng bị xem là “thủ phạm” tàn phá rừng nhiệt đới và đẩy loài đười ươi tới bờ tuyệt chủng, các tập đoàn dầu cọ Malaysia nay bất ngờ bước vào một cuộc đua mới: xây dựng trung tâm dữ liệu AI và pin mặt trời. Liệu những “kẻ thù khí hậu” suốt nhiều thập kỷ có thật sự lột xác thành các nhà cung cấp năng lượng xanh?
(VNF) - Phố Wall từng kỳ vọng kết quả kinh doanh bùng nổ của Nvidia sẽ giúp xoa dịu nỗi lo ngày càng lớn về nguy cơ bong bóng trong nhóm cổ phiếu trí tuệ nhân tạo (AI). Nhưng thực tế lại không như vậy.
(VNF) - Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường tham dự Hội nghị Thượng đỉnh G20 không chỉ để bảo vệ chính sách hạn chế xuất khẩu đất hiếm của nước mình mà còn đưa ra các giải pháp nhằm xoa dịu mối quan ngại của các quốc gia đang phát triển.
(VNF) - Các hãng hàng không Trung Quốc ra thông báo sẽ hủy hơn 900 chuyến bay tới Nhật Bản trong tháng 12, do căng thẳng ngoại giao giữa hai nước. Sự kiện này gây áp lực lớn lên các sân bay tại Nhật Bản, đồng thời tác động mạnh tới du lịch và kinh tế Tokyo với thiệt hại ước tính 1,2 tỷ USD.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.