Hơn 30 quan chức cấp cao Iran đã nhiễm Covid-19, bao gồm cả phó tổng thống và thứ trưởng Y tế trực tiếp chỉ đạo cuộc chiến chống dịch bệnh. Với 23 nghị sĩ, chiếm khoảng 8% Quốc hội, đã mắc bệnh, Iran trở thành quốc gia có nhiều quan chức dương tính với virus corona nhất thế giới. Hai người trong số họ đã tử vong.
Tính đến ngày 5/3, đất nước 83 triệu dân này đã trở thành “tâm dịch” ở Trung Đông, với gần 3.513 người nhiễm bệnh và 107 người chết. Iran đã ghi nhận số ca tử vong do nhiễm virus corona cao nhất bên ngoài Trung Quốc, ngang với Italy.
Ali Vaez, Giám đốc Dự án Iran tại Tổ chức Khủng hoảng Quốc tế, cho biết mặc dù tỷ lệ lây nhiễm giữa các quan chức cấp cao làm giảm khả năng đối phó của chính phủ, dịch bệnh có thể gây ra thiệt hại về kinh tế lớn vượt xa tác động chính trị.
“Iran vốn đã chịu áp lực rất lớn từ các lệnh trừng phạt của Mỹ với nền kinh tế đang rệu rã do sự yếu kém trong quản lý và tham nhũng”, ông Vaez nói. “Virus corona về cơ bản đã thực hiện nốt những gì mà Mỹ còn dang dở, đó là cô lập hoàn toàn Iran.”
Mặc dù số lượng ca nhiễm bệnh tăng vọt trong vài ngày qua, các nhà lãnh đạo Iran vẫn tập trung vào việc đạt được các mục tiêu phát triển hạt nhân trước các lệnh trừng phạt quốc tế.
Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) hôm 3/3 cho biết nước này đã tăng dự trữ uranium lên gấp ba và lần đầu tiên kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump từ bỏ Thỏa thuận quốc tế về chương trình hạt nhân, Iran một lần nữa đã có đủ nhiên liệu cho bom hạt nhân.
Các nhà quan sát cho rằng áp lực từ các lệnh trừng phạt của Mỹ đã làm gia tăng thách thức đối với Tehran trong việc xử lý dịch. Sự cô lập về chính trị và kinh tế đã khiến Iran phụ thuộc vào chuỗi cung ứng từ Trung Quốc, vốn đang bị gián đoạn hoặc ngừng hoạt động do dịch bệnh, và các chuyên gia cho rằng các biện pháp trừng phạt khiến việc tài trợ, ngay cả đối với thiết bị và vật phẩm y tế, đều bất khả thi.
Việc thiếu bộ dụng cụ xét nghiệm đã gây khó khăn trong việc nắm bắt chính xác số lượng người đã bị nhiễm virus. Chính phủ đã tạm thời thả 54.000 tù nhân được cho rằng không nhiễm virus để ngăn việc lây lan, nhưng không biết liệu tất cả những tù nhân đó có xét nghiệm âm tính hay không.
Các nhân viên y tế Iran đã phàn nàn chính phủ chậm trễ cung cấp thiết bị và vật tư cho các cơ sở y tế địa phương để xét nghiệm và chữa trị Covid-19. Trong tuần này, một nhóm chuyên gia của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã đến Tehran để hỗ trợ đối phó với dịch bệnh.
Các chuyên gia đã cảnh báo nguy cơ rất cao bùng phát dịch bệnh trong nước và khu vực do sự trì trệ, lơ là của Chính phủ Iran.
Không rõ nhà lãnh đạo tối cao của Iran, Ayatollah Ali Khamenei, gần đây có tiếp xúc với bất kỳ quan chức chính phủ nào nhiễm bệnh hay không. Nhưng ở tuổi 80, ông đang thuộc nhóm đối tượng có nguy cơ nhiễm virus cao nhất.
Phó tổng thống Masoumeh Ebtekar, người phát ngôn của nhóm sinh viên đã chiếm giữ Đại sứ quán Mỹ năm 1979, đã tham dự một cuộc họp với Tổng thống Rowhani và nội các của ông một ngày trước khi bà xác nhận dương tính với virus.
Phó Tổng thống Masoumeh Ebtekar dương tính với Covid-19. Ảnh: Xinhua“Mặc dù phần lớn những người cầm quyền ở độ tuổi 70, 80 đặc biệt dễ nhiễm bệnh, thực tế Iran có nhiều trung tâm quyền lực và số lượng người trong chính quyền là rất lớn”, ông Vaez nói. “Virus không thể quét sạch toàn bộ đội ngũ lãnh đạo đất nước.”
Mahmoud Sadeghi, một nghị sĩ thuộc khu vực Tehran xác nhận dương tính với virus đã kêu gọi các nhà cầm quyền thả tù nhân chính trị để tránh lây nhiễm.
Các chuyên gia cho rằng chính phủ Iran đã ưu tiên việc giữ thể diện cho mình cao hơn cả sự an toàn của cộng đồng khi vẫn tiến hành tổ chức bầu cử quốc hội vào tuần trước và không áp dụng các biện pháp phong toả vùng dịch hay cách ly.
Các quan chức Iran liên tục khẳng định số trường hợp thấp hơn nhiều so với các báo cáo được công bố. Sau khi các ứng cử viên theo chủ trương cải cách bị loại bỏ và người dân lo ngại về sự lây lan của virus, cuộc bầu cử quốc hội Iran tuần trước đã chứng kiến tỷ lệ cử tri thấp nhất trong lịch sử kể từ Cách mạng Hồi giáo 1979.
Vụ dịch xảy ra chỉ vài tuần sau cuộc tuần hành của hàng nghìn người ở Tehran phản đối việc chính phủ phủ nhận quân đội đã bắn hạ máy bay của Ukraine chở hàng chục hành khách Iran.
Các nhà quan sát cho rằng lệnh trừng phạt của Mỹ góp phần đẩy Iran lún sâu vào khủng hoảng trước dịch bệnh bằng cách buộc nước này phải phụ thuộc nặng nề vào giao thương với Trung Quốc bất chấp nguy cơ lây lan của dịch bệnh, đồng thời hạn chế khả năng nhập khẩu các thiết bị, vật tư y tế cần thiết.
Nhiều nhà phân tích cho rằng các quan chức Iran không áp dụng các biện pháp mạnh mẽ như phong toả vùng dịch giống Trung Quốc đã làm vì sợ rằng nó có thể làm trầm trọng them áp lực kinh tế mà nước này đang phải chịu do lệnh trừng phạt.
“Không nghi ngờ gì nữa, các lệnh trừng phạt của Mỹ khiến Iran thiếu thốn thiết bị y tế cần thiết để xét nghiệm và chữa bệnh đã làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng.”
Các biện pháp trừng phạt của Mỹ loại trừ các mặt hàng cho mục đích nhân đạo như thực phẩm và thuốc men, nhưng chính quyền Mỹ đã đồng thời xiết chặt thương mại theo Luật Chống khủng bố.
Sau khi chỉ định một phần của quân đội Iran là tổ chức khủng bố năm 2019, chính quyền của Tổng thống Trump đã liệt kê nhiều ngân hàng Iran vào danh sách các thực thể khủng bố, khiến họ gặp khó khan khi trả tiền cho hàng hóa nhân đạo.
Esfandyar Batmanghelidj, một học giả Iran và là người sáng lập Bourse & Bazaar, cho biết chính quyền nên mở rộng định nghĩa về hàng hóa nhân đạo, bổ sung các mặt hàng cần thiết để phòng chống virus.
Pháp, Đức và Anh hôm 2/3 tuyên bố đang khẩn trương vận chuyển thiết bị kiểm tra y tế cũng như quần áo bảo hộ và găng tay đến Iran, tài trợ 6,4 triệu USD để chống lại dịch bệnh thông qua WHO và các cơ quan khác của Liên Hợp Quốc.
Nhân viên Bộ Y tế Iran nhận các thùng hàng khẩu trang được ủng hộ từ Trung Quốc. Ảnh: XinhuaVirus ở Iran đã lây lan sang nhiều quốc gia khác. Bên cạnh các nước láng giềng có nguy cơ cao nhất, các trường hợp ở xa như New York (Mỹ) đều có liên quan tới Iran.
Các trường hợp dương tính được xác nhận đầu tiên ở Ả Rập, Iraq, Lebanon, Georgia, Qatar, New Zealand và thành phố New York đều liên quan đến những người gần đây đã đi du lịch Iran. Bộ Y tế Kuwait đã công bố các trường hợp mới vào đầu tuần này đều có liên quan đến Iran.
Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất đã gửi một lô hàng vật tư y tế, bao gồm găng tay và khẩu trang, đến Iran vào ngày 2/3, truyền thông nhà nước đưa tin.
Tuần trước, một nhóm sáu nhà dịch tễ học Canada cho biết, dựa trên tỷ lệ lây nhiễm tham khảo, các dữ liệu chuyến bay và mô hình du lịch, Iran có thể có ít nhất 18.000 trường hợp nhiễm virus.
Asif Shuja, nghiên cứu viên cao cấp tại Viện Trung Đông thuộc Đại học Quốc gia Singapore, cho rằng các lệnh trừng phạt đã khiến Iran tăng cường quan hệ với một số ít quốc gia trong khu vực.
“Có thể có nhiều người đi lại giữa các quốc gia - Iraq, UAE, Oman, Qatar, Syria, Lebanon, Yemen và Iran”, ông Shuja nói. “Có thể không quá lời khi nói rằng Iran đã trở thành tâm dịch ở Trung Đông.”
Thổ Nhĩ Kỳ, Pakistan, Afghanistan và Armenia cuối tuần qua tuyên bố đóng cửa tạm thời biên giới đất liền với Iran. Kuwait sẽ cấm tàu Iran cập cảng. Jordan, Iraq và Ả Rập đã ban bố các lệnh hạn chế đi lại.
Các nhà phân tích cảnh báo việc đóng cửa biên giới có thể dẫn đến khủng hoảng nghiêm trọng đối với nền kinh tế Iran, vốn phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu dầu khí sang các nước láng giềng.
Tags:
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Do nhu cầu leo thang từ các cuộc xung đột ở Ukraine và Gaza cùng xu hướng gia tăng chi tiêu quốc phòng của nhiều quốc gia, doanh thu từ bán vũ khí và dịch vụ quân sự của các tập đoàn quốc phòng lớn trên thế giới đã tăng 5,9% trong năm ngoái, theo báo cáo công bố ngày 1/12 của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI).
(VNF) - Công ty bảo hiểm Asahi Mutual Life Insurance của Nhật Bản sẽ mua lại toàn bộ cổ phần của MVI Life. Thương vụ dự kiến hoàn tất vào năm 2026.
(VNF) - Doanh nghiệp cuối cùng còn trụ vững trong ngành bất động sản đang lao đao của Trung Quốc có lẽ cũng sắp gục ngã.
(VNF) - Dưới lòng siêu núi lửa cổ đại, một trữ lượng lithium trị giá hàng nghìn tỷ USD được đánh giá như “kho báu” có thể thay đổi cán cân năng lượng và chuỗi cung ứng pin toàn cầu.
(VNF) - Nga chuẩn bị phát hành trái phiếu chính phủ bằng nhân dân tệ lần đầu tiên, tạo động lực quan trọng cho chiến lược quốc tế hóa đồng tiền Trung Quốc. Quyết định này không chỉ giúp Moscow tối ưu hóa nguồn vốn nội địa mà còn góp phần mở rộng tầm ảnh hưởng toàn cầu của nhân dân tệ.
(VNF) - Tổng thống Donald Trump cho biết ông sẽ chỉ định Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) vào cuối năm nay, trong bối cảnh Nhà Trắng thúc đẩy chiến lược hạ lãi suất để củng cố tăng trưởng. Quyết định này đang được giới đầu tư theo sát, bởi nó có thể định hình đường hướng chính sách tiền tệ của Mỹ trong nhiệm kỳ mới và tác động trực tiếp tới thị trường tài chính toàn cầu.
(VNF) - Trong nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thực hiện một loạt lệnh ân xá và giảm án mang tính chất phi truyền thống, mở rộng từ những chính khách đến các doanh nhân và tỷ phú có tầm ảnh hưởng trong các lĩnh vực kinh tế mới như tiền điện tử. Gây chú ý cả về khía cạnh pháp lý lẫn tác động tài chính.
(VNF) - Ngày 30/11, cử tri Thụy Sĩ đã bác bỏ sáng kiến thu thuế thừa kế 50% đối với giới tỷ phú. Kết quả này có tác động trực tiếp tới niềm tin nhà đầu tư và môi trường kinh tế Thụy Sĩ.
(VNF) - Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) khẳng định lập trường nghiêm ngặt với tiền điện tử, nhấn mạnh kinh doanh tài sản kỹ thuật số là bất hợp pháp trong phạm vi lãnh thổ nước này. Cơ quan này cũng cảnh báo nguy cơ các stablecoin tiềm ẩn rủi ro tài chính và khả năng bị lợi dụng cho các hoạt động phi pháp như rửa tiền, huy động vốn gian lận và chuyển vốn xuyên biên giới bất hợp pháp.
(VNF) - Hoạt động sản xuất của Trung Quốc cải thiện nhưng vẫn thu hẹp trong tháng 11, kéo dài chuỗi suy giảm lên mức kỷ lục khi nền kinh tế tiếp tục đối mặt với đà giảm tốc.
(VNF) - 25 năm sau bong bóng Dot-Com, thị trường AI 2025 đứng trước nguy cơ bong bóng 10 nghìn tỷ USD. Liệu lịch sử có lặp lại?
(VNF) - Chính phủ Indonesia triển khai chiến dịch quy mô lớn nhằm đóng cửa khoảng 1.400 mỏ vàng trái phép tại Vườn quốc gia Halimun Salak. Đánh dấu một trong những chiến dịch mạnh tay nhất của quốc đảo trong nhiều năm với lĩnh vực tài nguyên khoáng sản.
(VNF) - Khi mới 16 tuổi, Zames Chew bỏ ra 23 USD (khoảng 600.000 đồng) mua một tên miền trên Internet - quyết định ngẫu hứng mà chính anh không ngờ sẽ trở thành nền tảng cho sự nghiệp sau này. 9 năm trôi qua, khoản đầu tư nhỏ ấy đã dẫn đường để chàng trai 26 tuổi xây dựng Repair.sg, doanh nghiệp sửa chữa - dọn dẹp quy mô với doanh thu khoảng 1,3 triệu USD (33 tỷ đồng) mỗi năm.
(VNF) - Thị trường toàn cầu ghi nhận nhiều biến động trước kỳ vọng Fed hạ lãi suất. Trên thị trường tiền điện tử, Bitcoin phục hồi nhẹ nhưng vẫn tiềm ẩn rủi ro, gây thiệt hại hàng tỷ USD cho TT Trump. Thế giới cũng rung chuyển sau vụ cháy chung cư nghiêm trọng ở Hong Kong, phơi bày cuộc khủng hoảng nhà ở và BĐS trầm trọng ở Trung Quốc.
(VNF) - Các hãng hàng không Trung Quốc ra thông báo sẽ hủy hơn 900 chuyến bay tới Nhật Bản trong tháng 12, do căng thẳng ngoại giao giữa hai nước. Sự kiện này gây áp lực lớn lên các sân bay tại Nhật Bản, đồng thời tác động mạnh tới du lịch và kinh tế Tokyo với thiệt hại ước tính 1,2 tỷ USD.
(VNF) - Nhà sản xuất dầu lớn nhất của Nga Rosneft ngày 28/11 cho biết lợi nhuận ròng từ tháng 1 đến tháng 9 đã giảm 70% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 277 tỷ rúp (tương đương 3,57 tỷ USD), trong bối cảnh lãi suất cao, giá dầu giảm và đồng rúp mạnh hơn.
(VNF) - Giá bạc vượt mốc lịch sử khi chạm ngưỡng 55 USD/ounce, đánh dấu một giai đoạn tăng nóng hiếm thấy trên thị trường kim loại quý. Diễn biến này vừa phản ánh tình trạng thiếu hụt nguồn cung kéo dài, vừa cho thấy dòng vốn lớn tiếp tục đổ vào thị trường, củng cố kỳ vọng bạc sẽ bước vào chu kỳ tăng giá mạnh mẽ và bền vững trong nhiều năm tới.
(VNF) - Một gia đình Canada đã mất 1,6 triệu USD Bitcoin sau khi bị một nhóm nghi phạm đột nhập, trói giữ và cưỡng ép suốt nhiều giờ. Vụ việc không chỉ thu hút sự chú ý về mức độ bạo lực mà còn phản ánh xu hướng gia tăng các tấn công nhắm vào chủ sở hữu crypto, cảnh báo rủi ro với tài sản kỹ thuật số.
(VNF) - Thụy Sĩ từ lâu đã được xem là thiên đường của giới siêu giàu, nơi 300 cư dân giàu nhất sở hữu tổng tài sản lên tới 850 tỷ franc Thụy Sĩ (tương đương hơn 1.000 tỷ USD), theo tạp chí kinh doanh Bilanz. Tuy nhiên, vào ngày 30/11 tới, cử tri nước này sẽ bỏ phiếu về một loại thuế thừa kế mới đang gây chấn động trong cộng đồng tài phiệt.
(VNF) - CEO OpenAI Sam Altman muốn dùng AI để chữa ung thư, tỷ phú Elon Musk nói robot AI sẽ xóa đói giảm nghèo, còn Trung Quốc lại đặt mục tiêu thực tế hơn: vận hành các nhà máy tốt hơn bằng AI.
(VNF) - Airbus thông báo triệu hồi khẩn cấp trên toàn cầu 6.000 máy bay dòng A320 nguy cơ lỗi phần mềm do liên quan đến bão từ khiến dữ liệu điều khiển bay bị sai lệch.
(VNF) - Indonesia được cho là đang phản đối nỗ lực của Mỹ nhằm đưa cái gọi là điều khoản “thuốc độc” vào một thỏa thuận thương mại thuế quan đang được hai bên đàm phán, hãng tin Financial Times dẫn nguồn tin am hiểu quá trình thảo luận cho hay.
(VNF) - Gần 1/4 doanh nghiệp niêm yết tại Trung Quốc báo cáo lỗ ròng trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9, ghi nhận tỷ lệ cao nhất kể từ năm 2002, trong bối cảnh công suất dư thừa và nhu cầu nội địa tiếp tục yếu ớt.
(VNF) - Cổ phiếu China Taiping Insurance Holdings từng lao dốc 8% trong phiên 27/11, khi lo ngại về khoản bảo hiểm hơn 200 triệu USD cho khu chung cư Hồng Kông – nơi xảy ra vụ hỏa hoạn khiến ít nhất 94 người thiệt mạng và gần 300 người mất tích.
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
