Thêm lá chắn, bớt rủi ro để phát triển kinh tế tư nhân

Dưới góc nhìn của một nhà quản lý có 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính, bảo hiểm, Chủ tịch HĐQT Tổng công ty cổ phần Tái bảo hiểm Quốc gia Việt Nam (VINARE), Phó chủ tịch Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam, ông Nguyễn Anh Tuấn đã có những trao đổi với Đầu tư Tài chính về vai trò quan trọng của ngành bảo hiểm trong hành trình phát triển kinh tế tư nhân tại Việt Nam.

- Dưới góc nhìn của một đơn vị tái bảo hiểm hàng đầu, ông đánh giá thế nào về vai trò của ngành bảo hiểm, đặc biệt là bảo hiểm phi nhân thọ trong việc bảo vệ và thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân tại Việt Nam suốt hành trình hàng chục năm vừa qua.

Ông Nguyễn Anh Tuấn: Trong suốt hàng chục năm qua, khi kinh tế tư nhân ngày càng đóng vai trò chủ lực trong nền kinh tế, bảo hiểm phi nhân thọ cũng âm thầm nhưng bền bỉ trở thành một phần không thể thiếu trong hoạt động của doanh nghiệp.

Từ bảo hiểm tài sản, bảo hiểm trách nhiệm dân sự, bảo hiểm xây dựng – lắp đặt, cho đến các sản phẩm chuyên biệt như bảo hiểm hàng hóa hay gián đoạn kinh doanh, bảo hiểm trách nhiệm… tất cả đều đã và đang góp phần bảo vệ thành quả kinh doanh, ổn định dòng tiền, giúp doanh nghiệp vững vàng hơn trước biến cố. Không chỉ là "lá chắn" tài chính, bảo hiểm còn là người bạn đồng hành trong việc quản trị rủi ro, giảm thiểu thiệt hại và hỗ trợ khôi phục hoạt động sản xuất – kinh doanh sau biến cố.

Với đặc thù của kinh tế tư nhân là sự năng động nhưng cũng dễ tổn thương trước biến động, vai trò của bảo hiểm càng trở nên quan trọng. Và ở cấp độ cao hơn, tái bảo hiểm – như VINARE đã âm thầm đứng sau các doanh nghiệp bảo hiểm, đảm bảo khả năng chi trả và phát triển sản phẩm phù hợp, từ đó tạo nền tảng vững chắc cho toàn bộ hệ sinh thái. Chính từ vai trò thầm lặng đó, có thể nói rằng bảo hiểm phi nhân thọ không chỉ là công cụ tài chính mà là một trong những “hạ tầng mềm” thiết yếu, dù không hữu hình, nhưng góp phần hiện thực hóa các chiến lược phát triển của nền kinh tế nói chung và khu vực tư nhân nói riêng.

- Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị đã xác định phát triển mạnh khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa, hộ kinh doanh, chuyển hàng triệu hộ kinh doanh lên mô hình doanh nghiệp. Vậy ngành bảo hiểm Việt Nam cần làm gì để tiếp cận và “may đo” các sản phẩm phù hợp cho nhóm doanh nghiệp này – vốn đang thiếu thói quen bảo hiểm?

Ông Nguyễn Anh Tuấn: Để có thể đồng hành cùng nhóm doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs) cũng như hàng triệu hộ kinh doanh đang trong quá trình chuyển đổi lên mô hình doanh nghiệp, như mục tiêu mà Nghị quyết 68 đã đặt ra, ngành bảo hiểm cần có những thay đổi mạnh mẽ và thực chất từ tư duy đến hành động.

Trước hết, ngành bảo hiểm cần thay đổi tư duy thiết kế sản phẩm, từ cách tiếp cận truyền thống sang lấy khách hàng làm trung tâm. Muốn làm được điều đó, các doanh nghiệp bảo hiểm cần hiểu rõ nhu cầu, đặc điểm và hành vi của nhóm doanh nghiệp nhỏ và hộ kinh doanh, thay vì áp dụng các sản phẩm sẵn có vốn được thiết kế cho đối tượng lớn hơn.

Thứ hai, ngành bảo hiểm cần phát triển các sản phẩm đơn giản, dễ hiểu, dễ mua với mức phí phù hợp với khả năng tài chính của nhóm doanh nghiệp nhỏ và hộ kinh doanh; tận dụng công nghệ số để giúp khách hàng dễ dàng tiếp cận dịch vụ, từ việc tìm hiểu thông tin, mua bảo hiểm đến khi yêu cầu bồi thường.

Thứ ba, cần đẩy mạnh hơn nữa công tác truyền thông và giáo dục tài chính, không chỉ để quảng bá sản phẩm mà còn để hình thành thói quen sử dụng bảo hiểm trong cộng đồng doanh nghiệp nhỏ. Chúng ta cần giúp họ hiểu rằng bảo hiểm không phải là một khoản chi phí bị động, mà là một khoản đầu tư chủ động để bảo vệ tài sản, giữ vững dòng tiền và tăng khả năng phục hồi sau rủi ro. Khi nhận thức thay đổi, hành vi sử dụng bảo hiểm cũng sẽ dần thay đổi.

Về phần mình, VINARE với vai trò là doanh nghiệp tái bảo hiểm quốc gia, luôn xác định việc hỗ trợ doanh nghiệp bảo hiểm phát triển các sản phẩm mới, sáng tạo, phù hợp với thị trường là một trong những nhiệm vụ ưu tiên. Chúng tôi đang hợp tác chặt chẽ với nhiều công ty bảo hiểm trong nước để nghiên cứu các sản phẩm bảo hiểm… nhằm đáp ứng chính xác nhu cầu bảo vệ của khu vực kinh tế tư nhân, đặc biệt là khối doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng như các hộ kinh doanh chuyển đổi mô hình.

- Trong bối cảnh Việt Nam hội nhập sâu, nhiều doanh nghiệp tư nhân đã tham gia chuỗi giá trị toàn cầu. Theo ông, hệ sinh thái bảo hiểm, tái bảo hiểm hiện nay đã đủ năng lực để đồng hành và chia sẻ rủi ro ở tầm quốc tế cho các doanh nghiệp này chưa?

Ông Nguyễn Anh Tuấn: Trong những năm qua, thị trường bảo hiểm Việt Nam đã có sự tăng trưởng vượt bậc cả về năng lực tài chính, quy mô hoạt động lẫn sự đa dạng của các sản phẩm được cung cấp. Các doanh nghiệp bảo hiểm, tái bảo hiểm trong nước đã bắt đầu tham gia vào việc cung cấp dịch vụ cho các rủi ro lớn, phức tạp, thể hiện bước tiến rõ rệt về năng lực chuyên môn và năng lực xử lý rủi ro. Một số doanh nghiệp bảo hiểm, tái bảo hiểm trong nước cũng đã bước đầu mở rộng hoạt động ra thị trường quốc tế.

Tuy nhiên, cần thẳng thắn nhìn nhận rằng quy mô thị trường bảo hiểm Việt Nam hiện vẫn còn khiêm tốn so với tiềm năng. Mặc dù năng lực tài chính của các doanh nghiệp đã được cải thiện mạnh mẽ, nhưng phần lớn vẫn ở quy mô vừa và nhỏ nếu so với các định chế quốc tế. Việc cung cấp dịch vụ bảo hiểm, tái bảo hiểm ở tầm quốc tế không chỉ đòi hỏi tiềm lực tài chính vững vàng mà còn yêu cầu trình độ chuyên môn sâu về định phí, quản trị rủi ro, nghiệp vụ bảo hiểm quốc tế và sự am hiểu sâu sắc về thị trường sở tại. Trong bối cảnh hiện nay, các hoạt động bảo hiểm cho các rủi ro quốc tế vẫn còn phụ thuộc đáng kể vào các công ty bảo hiểm và tái bảo hiểm toàn cầu.

Dù vậy, một tín hiệu rất tích cực là nhiều doanh nghiệp bảo hiểm trong nước đã và đang tham gia cung cấp dịch vụ cho các doanh nghiệp Việt Nam hoạt động ở nước ngoài, đặc biệt là trong khu vực ASEAN. Với đà phát triển mạnh mẽ trong những năm gần đây, hoàn toàn có thể kỳ vọng rằng trong vài năm tới, các doanh nghiệp bảo hiểm, tái bảo hiểm Việt Nam có thể đồng hành và chia sẻ rủi ro một cách chủ động với các doanh nghiệp trong hành trình vươn ra toàn cầu.

- Ông có thể chia sẻ cách mà Tái bảo hiểm - VINARE và thị trường tái bảo hiểm hỗ trợ doanh nghiệp bảo hiểm trong việc phát triển các sản phẩm sáng tạo phục vụ đúng nhu cầu của khu vực tư nhân?

Ông Nguyễn Anh Tuấn: Sự chuyển dịch của khu vực kinh tế tư nhân theo mô hình mới hiện đang mở ra những yêu cầu mới về quản trị rủi ro và bảo hiểm. Trong bối cảnh đó, bảo hiểm – tái bảo hiểm ngày càng đóng vai trò là “hậu phương” vững chắc, không chỉ chia sẻ rủi ro mà còn góp phần tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững và có kiểm soát.

Với vai trò là doanh nghiệp tái bảo hiểm quốc gia, VINARE luôn sát cánh cùng các công ty bảo hiểm để phát triển và hoàn thiện các sản phẩm phù hợp với nhu cầu đa dạng của khu vực kinh tế tư nhân. Chúng tôi hỗ trợ về mặt kỹ thuật, dữ liệu và khả năng chia sẻ rủi ro, nhằm thúc đẩy sự đổi mới và ứng dụng công nghệ trong lĩnh vực bảo hiểm.

Đồng thời, VINARE cũng đẩy mạnh đầu tư vào phân tích dữ liệu lớn (big data), từ đó hỗ trợ các doanh nghiệp bảo hiểm thiết kế sản phẩm sát với nhu cầu thực tế của doanh nghiệp tư nhân – đặc biệt là những đơn vị đang tiên phong trong các mô hình kinh doanh xanh, số hóa hoặc tích hợp AI.

VINARE không ngừng mở rộng hợp tác với các đối tác tái bảo hiểm quốc tế để tiếp cận kinh nghiệm, công nghệ và mô hình sản phẩm tiên tiến. Điều này giúp VINARE có thêm nguồn lực và góc nhìn toàn cầu trong việc hỗ trợ các công ty bảo hiểm nội địa, đặc biệt khi họ đồng hành cùng các doanh nghiệp Việt Nam tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Ngoài ra, VINARE cũng chú trọng nâng cao năng lực thị trường thông qua các chương trình đào tạo, chia sẻ kiến thức và xây dựng công cụ phân tích và quản trị rủi ro, nhằm giúp các doanh nghiệp bảo hiểm phục vụ khu vực kinh tế tư nhân ngày càng hiệu quả và toàn diện hơn.

Chúng tôi tin rằng tái bảo hiểm không chỉ là công cụ chia sẻ rủi ro, mà còn là một phần quan trọng trong “hạ tầng mềm” giúp kiến tạo sự an tâm và thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong khu vực tư nhân – nơi đang ngày càng đóng vai trò tiên phong trong nền kinh tế.

Thông qua hợp tác chặt chẽ với các doanh nghiệp bảo hiểm trong nước và quốc tế, VINARE kỳ vọng góp phần tạo nên một hệ sinh thái bảo hiểm – tái bảo hiểm năng động, đủ sức đồng hành cùng khu vực tư nhân trong hành trình phát triển hiện đại, an toàn và bền vững hơn.

- Ông kỳ vọng gì từ các chính sách mới của cơ quan quản lý nhà nước để bảo hiểm thực sự trở thành một “hạ tầng mềm” thúc đẩy sự phát triển bền vững của kinh tế tư nhân Việt Nam trong kỷ nguyên mới?

Ông Nguyễn Anh Tuấn: Tôi kỳ vọng các chính sách mới của cơ quan quản lý nhà nước sẽ tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi để ngành bảo hiểm phát triển toàn diện và bền vững, trở thành một “hạ tầng mềm” quan trọng trong việc hỗ trợ khu vực kinh tế tư nhân. Tôi tin rằng sẽ có thêm các quy định linh hoạt, phù hợp với đặc thù đa dạng của doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là nhóm doanh nghiệp nhỏ và vừa; đồng thời thúc đẩy chuyển đổi số và áp dụng công nghệ hiện đại trong ngành bảo hiểm nhằm nâng cao hiệu quả quản trị rủi ro.

Bên cạnh đó, việc tăng cường công tác đào tạo, nâng cao nhận thức và truyền thông về bảo hiểm trong cộng đồng doanh nghiệp cũng rất cần thiết, giúp tạo dựng thói quen và văn hóa sử dụng bảo hiểm như một công cụ thiết yếu trong phát triển kinh doanh.

Cuối cùng, chính sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan quản lý, các doanh nghiệp bảo hiểm và các đối tác quốc tế với khu vực kinh tế tư nhân sẽ tạo nên một hệ sinh thái bảo hiểm – tái bảo hiểm năng động, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững, an toàn và hiện đại cho kinh tế tư nhân Việt Nam trong kỷ nguyên mới.