Phát biểu tại một hội nghị chuyên ngành về đẩy lùi tín dụng đen do Ngân hàng Nhà nước tổ chức tuần trước, ông Phạm Văn Tám, Phó Cục trưởng Cục C45, cho rằng kẽ hở luật pháp là một trong những nguyên nhân cơ bản dẫn đến tình trạng tín dụng đen hoành hành trong khoảng 4 năm qua.
Theo ông Tám, Bộ Công an định nghĩa tín dụng đen là hình thức cho vay, đi vay hoặc huy động vốn với lãi suất vượt quá mức lãi suất do pháp luật quy định, được thực hiện bởi các cá nhân, nhóm người hoặc tổ chức kinh doanh dịch vụ tài chính, thường gắn với các hành vi đòi nợ, chiếm đoạt tài sản trái pháp luật.
Hoạt động của tín dụng đen có thể gắn với hoạt động của tội phạm có tổ chức và núp dưới các vỏ bọc là cơ sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ, cơ sở kinh doanh tài chính, doanh nghiệp, công ty được cấp phép hoặc không phép.
Về dấu hiệu nhận biết, thứ nhất, tín dụng đen núp bóng cơ sở kinh doanh, hoặc nhóm kinh doanh như cầm đồ, dịch vụ đòi nợ thuê, công ty tài chính (có hoặc không phép); tổ chức tín dụng hoạt động biến tướng dưới các hình thức khuyến mãi hoa hồng, huy động vốn đầu tư, uỷ thác đầu tư, đầu tư trái phiếu… với lãi suất cao.
Thứ hai, các cá nhân có biểu hiện huy động vốn với lãi suất cao bất thường, có thể là dạng hụi, họ, biêu, phường, hoặc góp vốn dưới hình thức kinh doanh đa cấp.
Thứ ba, một số đối tượng và/hoặc cơ sở lợi dụng hình thức cho vay trực tuyến, vay online thông qua các trang mạng, mạng xã hội, ứng dụng di động để quảng cáo; từ đó, tiếp cận các con mồi có nhu cầu vay với lãi suất cao.
Thứ tư, có khá nhiều người dù không hoạt động chuyên nghiệp cho vay nhưng bị nhử lãi suất cao nên đã đi vay tiền bạn bè, người thân trong gia đình, dòng họ, sau đó cho vay tiếp để hưởng lợi.
Tuy nhiên, những người này chỉ hưởng lợi trong thời gian đầu, khi được trả lãi đầy đủ theo cam kết. Khi con nợ bỏ trốn, họ trở thành con nợ trung gian gắn với khối nợ khổng lồ, bị siết nợ và phải trốn chui trốn lủi.
“Đầu ra” của tín dụng đen rất đa dạng. Đó là sinh viên, học sinh, người kinh doanh nhỏ lẻ, công chức và cả gái mại dâm, dân cờ bạc lô đề, cá độ, buộn lậu, buôn hàng cấm, cò mồi bất động sản, người dân cần tiền cấp bách để chi tiêu”, ông Tám cho biết.
Theo vị đại diện Cục C45, một trong những giải pháp đẩy lùi tín dụng đen là hoạt động điều tra, khởi tố, truy cứu trách nhiệm hình sự với các đối tượng. Tuy vậy, ngành công an đang gặp phải không ít vướng mắc, kẽ hở từ các quy định luật pháp.
Một là các cơ quan ban ngành chưa thống nhất được vấn đề xác định lãi suất cho vay trong các hợp đồng vay mượn của các đối tượng với nạn nhân. Ở đó, có rất nhiều hình thức thoả thuận và biến tướng thông qua các hợp đồng không đúng thực tế nên rất khó xác định số tiền đối tượng hưởng lợi bất chính.
Chưa kể, không ít vụ cơ quan điều tra gửi yêu cầu giám định đến Ngân hàng Nhà nước nhưng hồi âm rất lâu, trong khi thời hạn điều tra ngắn, dẫn đến khó khăn cho hoạt động đấu tranh với đối tượng.
Hai là pháp luật chưa có quy định mức xử phạt hành chính đối với hành vi cho vay lãi nặng không cầm cố tài sản nhưng chưa đến mức xử lý hình sự. Trái lại, mức xử phạt 5 – 15 triệu đồng đối với hành vi cho vay lãi nặng có cầm cố tài sản chưa đến mức xử lý hình sự lại không đủ mức răn đe.
Ba là khoản 1, Điều 201, Bộ Luật hình sự quy định “cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự” là tội phạm “ít nghiêm trọng”; do đó, khó có thể áp dụng các biện pháp ngăn chặn như tạm giữ, tạm giam theo Luật Tố tụng hình sự. Thực tế này cũng gây không ít trở ngại khi điều tra, mở rộng, triệt phá toàn bộ băng nhóm.
Bốn là Nghị định số 96/2016/NĐ-CP ngày 1/7/2016 quy định điều kiện về an ninh, trật tự đối với một số ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, mới chỉ quy định danh mục cầm đồ, đòi nợ trong khi kinh doanh tài chính, hỗ trợ tài chính, cho vay không cầm cố tài sản, cho vay ngang hàng, vay trực tuyến (ví dụ P2P, Lending, fintech..) lại đứng ngoài danh mục nghị định trên.
Do vậy, các nhóm đối tượng này hoàn toàn đứng bên lề luật pháp nếu hoạt động của họ gắn với tín dụng đen. Lúc đó, lực lượng công an không có vai trò trong việc cấp, rút giấy chứng nhận đủ điều kiện an ninh trật tự cũng như kiểm tra xử phạt.
Một lí do nữa là những hành vi đòi nợ thông qua hình thức khủng bố tinh thần, ném chất bẩn, chất thải, sử dụng mạng xã hội, sim rác nhắn tin đe doạ, làm nhục, hạ uy tín hoặc gây phiền nhiều cho việc kinh doanh của người vay nhưng chưa đến mức xử lý hình sự thì mức phạt còn nhẹ, nên không đủ sức răn đe. Chưa nói theo Nghị định 104/NĐ-CP về kinh doanh dịch vụ đòi nợ, lực lượng công an không có thẩm quyền xử phạt hành chính trong lĩnh vực này. Đây cũng là yếu tố tạo thuận lợi cho tín dụng đen nhờn với luật pháp.
Một điều đáng buồn nữa, bên cạnh kẽ hở luật pháp, còn có dấu hiệu cán bộ thoái hoá, biến chất trong ngành ngân hàng, công an, kiểm sát, toà án tiếp tay cho các đối tượng hoạt động tín dụng đen, làm cho vấn nạn này ngày càng thêm phức tạp.
“Chúng tôi từng phát hiện ở một số vụ việc như nhân viên ngân hàng tuồn dữ liệu ngân hàng ra ngoài cho tổ chức tín dụng đen khai thác”, ông Tám nói tại hội nghị nêu trên.
Tags:
(VNF) - Công an tỉnh Lào Cai xác định, đại lý bảo hiểm Mai Hương Lý (mã số đại lý IC: 2210078412) đã có hành vi “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” của 11 khách hàng với số tiền hơn 500 triệu đồng
(VNF) - Đại lý tư vấn Công Ty TNHH Bảo Hiểm Nhân Thọ MB Ageas (MBAL) bị nghi vấn có hành vi “rút tiền trong thẻ” của hàng loạt khách hàng tại ngân hàng ở Lào Cai. Theo MBAL, vụ việc đã được chuyển đến cơ quan chức năng để điều tra xác minh.
(VNF) - Nguyên nhân việc người tham gia bảo hiểm nhân thọ (BHNT), khi xảy ra sự kiện bảo hiểm không được bồi thường đến từ nhiều phía, chủ yếu là khâu tư vấn. Theo chuyên gia, cần có sự chung tay của cả 3 bên để người dân tin tưởng vào ngành bảo hiểm
(VNF) - Được đánh giá là thị trường có tính chất “cô đặc” cao và cạnh tranh gay gắt, đặc biệt sau khi chịu ảnh hưởng từ thiệt hại của cơn bão số 3. Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó chủ tịch Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam, bảo hiểm phi nhân thọ còn rất nhiều dư địa để tăng trưởng
(VNF) - Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đã đủ tuổi nghỉ hưu, nhưng thời gian đóng bảo hiểm xã hội còn thiếu không quá 5 năm (60 tháng) thì được đóng một lần cho đủ 15 năm để hưởng lương hưu.
(VNF) - Ngày 21/2/2025, Bảo hiểm Agribank Chi nhánh Thăng Long - phối hợp với Agribank chi nhánh huyện Lục Nam (Bắc Giang) tiến hành chi trả quyền lợi bảo hiểm Bảo an tín dụng với số tiền hơn 1 tỷ đồng cho 3 gia đình khách hàng.
(VNF) - Techcombank dự kiến thành lập công ty bảo hiểm nhân thọ (TCLife) với vốn điều lệ tối thiểu 1.300 tỷ đồng, đồng thời bỏ ra 285 tỷ đồng nhằm tăng sở hữu tại bảo hiểm phi nhân thọ kỹ thương (TCGIns)
(VNF) - Generali Việt Nam PVcomBank vừa chính thức ký kết hợp tác chiến lược phân phối độc quyền sản phẩm bảo hiểm nhân thọ.
(VNF) - Công ty tài chính VietCredit đã giảm hơn một nghìn nhân viên, tương đương gần 90% nhân sự trong năm 2024 trong bối cảnh thua lỗ kỷ lục.
(VNF) - Thị trường tài chính tiêu dùng năm 2024 đã khởi sắc, nhiều công ty báo lãi lớn. Các chuyên gia dự báo thị trường này sẽ tăng trưởng tốt trong năm 2025 bởi tăng trưởng kinh tế tích cực và dư địa cho vay mảng tiêu dùng còn rất lớn.
(VNF) - Không chỉ dành cho người trụ cột, nhiều bố mẹ hiện nay đã tham gia bảo hiểm nhân thọ (BHNT) cho các con rất sớm, từ 15 ngày tuổi. Theo chuyên gia, việc này nếu lựa chọn đúng thì “một mũi tên, trúng ba đích”
(VNF) - Đại diện Bảo hiểm Agribank cho rằng phát triển các hoạt động bảo hiểm vào khu vực nông nghiệp - nông dân - nông thôn cần sự phối hợp chặt chẽ giữa Chính phủ, doanh nghiệp, các HTX và nhà nông.
(VNF) - Theo các chuyên gia, ngoài việc tích cực tuyên truyền để người dân hiểu được ý nghĩa của bảo hiểm TNDS xe máy, chủ động đòi quyền lợi, các doanh nghiệp bảo hiểm (DNBH) cần phải có trách nhiệm chủ động trong việc bồi thường
(VNF) - Việc bồi thường trong bảo hiểm TNDS xe máy trong những năm qua còn nhiều vướng mắc. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia đánh giá rằng, thủ tục bồi thường thực sự “không khó”, khách hàng không được hưởng quyền lợi chỉ đơn giản là chưa bao giờ đi đòi
(VNF) - Mặc dù còn nhiều bất cập trong việc chi trả bồi thường bảo hiểm xe máy, nhưng theo Bộ Tài chính cũng như các chuyên gia, đây là loại hình vẫn nên bắt buộc người dân tham gia
(VNF) - Tính trong quý 4 năm 2024, bảo hiểm Bảo Việt đạt mức lợi nhuận sau thuế hơn 536 tỷ đồng, tăng trưởng gần 25% so với cùng kỳ
(VNF) - Trong bối cảnh thị trường bảo hiểm không ngừng thay đổi, các doanh nghiệp đổi mới về trải nghiệm khách hàng từng ngày để tạo sự khác biệt. FWD Việt Nam là công ty điển hình trong xu hướng này, không ngừng đổi mới để mang lại môi trường bảo hiểm thân thiện, dễ tiếp cận và giàu giá trị cho khách hàng.
(VNF) - Tính đến hết năm 2024, lợi nhuận sau thuế của bảo hiểm Bảo Minh đạt 237 tỷ đồng, giảm gần 28% so với cùng kỳ
(VNF) - Tính đến hết năm 2024, doanh thu phí bảo hiểm của BIC đạt gần 5.524 tỷ đồng, tăng trên 16% so với cùng kỳ. Trong khi đó, lợi nhuận hợp nhất trước thuế đạt hơn 650 tỷ đồng, tăng trưởng gần 15%
(VNF) - Bảo hiểm nhân thọ (BHNT) là sản phẩm rất cần thiết với mỗi gia đình trong việc bảo vệ tài chính, bảo vệ nguồn thu nhập. Chuyên gia khuyên rằng, dịp Tết là lúc nên xem xét tham gia bởi thuận lợi về tài chính và rủi ro cũng dễ xảy ra hơn bình thường
(VNF) - Năm 2025 được kỳ vọng sẽ đánh dấu giai đoạn phục hồi và tăng trưởng trở lại của thị trường bảo hiểm nhân thọ. Theo dự báo từ Bộ Tài chính, tổng doanh thu phí bảo hiểm nhân thọ trong năm 2025 dự kiến tăng 3%, trong khi nguồn vốn đầu tư trở lại nền kinh tế được ước tính tăng 5,4% so với năm 2024.
(VNF) - Tính trong quý IV/2024, bảo hiểm BSH đạt tổng lợi nhuận sau thuế đạt gần 30 tỷ đồng, tăng trưởng gần 340% so với cùng kỳ
(VNF) - Sau khi vượt qua “vùng đáy”, thị trường tài chính tiêu dùng được dự báo tiếp tục thu hút sự quan tâm của khối ngoại nhờ lợi nhuận hấp dẫn. Bản thân các công ty tài chính cũng cân nhắc việc tìm kiếm đối tác chiến lược trong bối cảnh sự cạnh tranh trên thị trường ngày càng gay gắt.
(VNF) - Phong thủy là một bộ môn khoa học cổ truyền của phương Đông, không chỉ mang tính chất tâm linh mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện cuộc sống và quản lý tài chính. Nhiều người tin rằng việc áp dụng nguyên lý phong thủy vào cuộc sống không chỉ thu hút tài lộc mà còn giúp tránh những thất thoát không đáng có.
(VNF) - Tính đến hết năm 2024, bảo hiểm PJICO đạt trên 291 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế, tăng nhẹ gần 3% so với cùng kỳ 2023 và vượt kế hoạch đặt ra
(VNF) - Công an tỉnh Lào Cai xác định, đại lý bảo hiểm Mai Hương Lý (mã số đại lý IC: 2210078412) đã có hành vi “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” của 11 khách hàng với số tiền hơn 500 triệu đồng
(VNF) - Dự án Tổ hợp thương mại, dịch vụ - nhà ở cao cấp (Lavida Green) có mức đầu tư hơn 2.110 tỷ đồng, diện tích đất thực hiện dự án là 45.640,7m2 do Công ty TNHH SUFAT Việt Nam làm chủ đầu tư.
