Chỉ cần lên Google gõ cụm từ “cho vay cầm cố bằng sổ tiết kiệm”, sẽ hiện lên danh sách hàng loạt các ngân hàng giới thiệu, quảng cáo về hình thức cho vay thế chấp bằng chính sổ tiết kiệm, với hạn mức lên đến 95% thậm chí 100% giá trị sổ tiết kiệm cùng với thủ tục nhanh gọn, đơn giản.
Điều này cũng có nghĩa, nếu sổ tiết kiệm của một khách hàng là chục tỷ đồng, khách hàng có thể được vay thế chấp bằng sổ cũng tương đương gần số đó mà không cần phải rút tiền từ sổ tiết kiệm. Không chỉ vậy, với hình thức cho vay này, thủ tục rất đơn giản và NH có thể giải ngân ngay lập tức mà không cần hỏi nhu cầu vay vốn của khách hàng, hoặc người vay không cần kê khai bất kỳ điều gì về mục đích sử dụng.
Thực tế, nhiều khách hàng gửi tiết kiệm, sau đó cần tiền xử lý gấp công việc, nhưng nếu rút tiền gửi trước hạn thì theo quy định sẽ phải chịu lãi suất không kỳ hạn rất thấp. Do đó nhiều người chọn vay cầm cố sổ tiết kiệm, chấp nhận lãi suất vay cao hơn lãi suất gửi tiền trên sổ tiết kiệm nhưng kỳ hạn vay ngắn hơn.
Với cách làm này, khách hàng được hưởng lợi. Ở chiều ngược lại, NH cho vay cũng được hưởng lợi khi lãi suất cho vay thường cao hơn so với lãi suất trả cho người gửi tiết kiệm ở mức từ 3-4%.
Nhưng không phải khi nào hình thức vay cầm cố sổ tiết kiệm cũng là câu chuyện “win-win” cho cả hai bên. Năm 2014, vụ án NHTMCP Xây dựng Việt Nam (VNCB) đã làm rúng động giới tài chính - NH. Vụ án đã khiến cho vị chủ tịch HĐQT cùng nhiều lãnh đạo khác của NH này dính vào vòng lao lý và sự phức tạp kéo dài đến tận mấy năm sau đó.
Một trong những nguyên nhân khiến cho VNCB gặp sự cố nói trên chính là cách làm biến tướng việc cho vay cầm cố bằng tiền gửi. Trong vụ án, vị chủ tịch HĐQT NH này đã cầm cố một số dư tiền gửi lớn của VNCB tại các NH khác, bảo lãnh cho các khoản vay của các công ty nằm trong liên minh của mình (Tập đoàn Thiên Thanh).
Khi đến hạn, các công ty con này không có tiền trả, NH thu nợ bằng số tiền cầm cố, dẫn đến thiệt hại cho chính VNCB. Cáo trạng trong vụ án thể hiện rõ việc thẩm định các khoản vay trên của các NH đều thiếu trách nhiệm, được phê duyệt thần tốc, quản lý sau vay lỏng lẻo, để người đi vay sử dụng vốn sai mục đích.
Cho đến tận phiên xét xử phúc thẩm, tính hợp pháp của khoản vay và số phận của khoản tiền được cầm cố vẫn là sự tranh cãi kịch liệt giữa các bên.
Nhưng không riêng gì Tập đoàn Thiên Thanh nói trên, nhiều doanh nghiệp (DN) cũng đã và đang sử dụng hình thức vay cầm cố qua tài khoản tiết kiệm để “lách” luật. Giả sử một DN đang có nhu cầu vay vốn của NH khoảng 1 tỷ đồng.
Để được phê duyệt khoản vay này, họ sẽ phải trải qua rất nhiều bước trong quy trình cấp tín dụng. Nhưng họ gần như biết chắc mình không phải đối tượng để NH chấp thuận khoản vay do không thể cung cấp đủ các giấy tờ như NH yêu cầu do phương án kinh doanh không tốt, phương án trả nợ không tốt…
Trước tình thế trên, DN này thuê một dịch vụ hoặc một ai đó mở sổ tiết kiệm với khoản tiền tương ứng 1 tỷ đồng. Sau thời gian ngắn, người thuê, dịch vụ thuê tiến hành làm thủ tục cầm cố sổ tiết kiệm.
Với cách này, DN vừa được hưởng lãi suất vay thấp hơn nhiều so với đi vay tín dụng đen, đồng thời không phải chứng minh bất cứ thủ tục nào trong toàn bộ quy trình kiểm duyệt khắt khe khi phê duyệt khoản vay của NH.
| Có lẽ đã đến lúc thay vì khuyến cáo, NHNN cần mạnh tay với các hành vi cố ý lợi dụng việc cho vay cầm cố để biến tướng, làm sai lệch các chỉ số. Đây cũng là cách để giảm thiểu rủi ro cho hệ thống NH. |
“Lỗ hổng” của hình thức cho vay này đã được NHNN nhận ra và khuyến cáo. Song có vẻ như sau 1 năm trôi qua, khuyến cáo trên của NHNN vẫn chưa được một số NH quan tâm đúng mức.
Thực tế, khách hàng khi có nhu cầu vốn mà sổ tiết kiệm chưa đến ngày đáo hạn cũng chọn phương án cầm cố sổ để vay lại. Các NH thì sẵn sàng cho vay bằng sổ tiết kiệm bởi không cần phải chứng minh phương án sử dụng vốn quá khắt khe như hình thức vay cầm cố bằng các tài sản khác.
Đặc biệt, trong bối cảnh hiện nay, khi NHNN đưa ra lộ trình tiếp tục giảm vốn ngắn hạn, thay vào đó là cho vay trung - dài hạn, các NH lại càng khuyến khích khách hàng gửi tiết kiệm dài ngày và không từ chối việc vay lại cầm cố bằng sổ tiết kiệm. Điều này càng được kích thích khi nhận được xung lực từ tác động bởi dịch Covid-19 và do các NHTM cũng muốn “chạy đua thành tích” vào thời điểm cuối năm trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng năm nay trên đà suy giảm mạnh.
Trao đổi với ĐTTC về vấn đề này, luật sư Trương Thanh Đức, Chủ tịch HĐTV công ty Luật Basico, cho biết hiện nay nhiều NH lợi dụng sản phẩm này để đẩy tăng trưởng tín dụng, nhất là thời điểm chuẩn bị chốt số liệu. Hình thức cho vay này được không ít NH áp dụng, nhất là từ khi NHNN giao chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng phù hợp cho từng NH và trong bối cảnh tín dụng năm 2020 suy giảm do ảnh hưởng từ dịch Covid-19.
Đơn cử như khi NHNN giao chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng, đến cuối năm chưa đáp ứng, thì NHTM có thể sử dụng vài “vòng vay-gửi” có thể tăng vài phần trăm tín dụng từ đó làm nền để sang năm tới được giao chỉ tiêu cao hơn. Chỉ cần “lách” tạo một vòng gửi tiết kiệm - cầm cố sổ tiết kiệm vay tiền, rồi sau đó lại gửi tiền - vay tiền sẽ khiến cho hệ số tiền gửi, tiền vay tăng theo cấp số nhân lên nhiều lần, dẫn đến dư nợ ảo, chỉ tiêu khống.
Tags:
(VNF) - Sau khi giao dịch hoàn tất, Tập đoàn Tài chính sẽ tập trung trọn vẹn nguồn lực vào việc phục vụ khách hàng tại Việt Nam thông qua hoạt động kinh doanh cốt lõi tại Manulife Việt Nam.
(VNF) - Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam (IAV) đề nghị các doanh nghiệp bảo hiểm hội viên tích cực tăng cường công tác thẩm định, xác minh thiệt hại và sớm giải quyết quyền lợi bảo hiểm cho người tham gia.
(VNF) - Ngày 22/11, hơn 1.000 người dân Hải Phòng đã có mặt tại Cung Văn hóa Thể thao Thanh Niên để tham gia ngày hội “Sống Khỏe Mỗi Ngày 2025” do Manulife Việt Nam phối hợp cùng Hội Thầy thuốc Trẻ Việt Nam tổ chức.
(VNF) - Dù bảo hiểm nhân thọ mang lại nhiều ích lợi, nhưng không ít người nhận được lời khuyên rằng: Không nên mua bởi một số một số “mặt trái” không phải ai cũng chấp nhận.
(VNF) - Đó là thông điệp của các doanh nghiệp bảo hiểm tại Hội nghị Định phí bảo hiểm Việt Nam 2025 với chủ đề “Khôi phục niềm tin, tái định nghĩa bảo hiểm” (Rebuild Trust, Redefine Insurance), khẳng định vai trò của bảo hiểm trong kỷ nguyên mới.
(VNF) - Doanh nghiệp bảo hiểm gửi thông báo: Vì lý do kê khai không đúng về tình trạng lịch sử bệnh lý đã làm sai lệnh quyết định nhận bảo hiểm. Do đó, công ty buộc phải huỷ bỏ quyền lợi hợp đồng, đồng thời tăng mức phí tham gia của sản phẩm chính.
(VNF) - Dù các doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ liên tiếp ra mắt sản phẩm mới, chuyên biệt nhưng thị trường vẫn chưa có nhiều khởi sắc. Tuy nhiên, chuyên gia tin bảo hiểm nhân thọ sẽ sớm tốt lên.
(VNF) - Từ ngày 1/1/2026, mức đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất sẽ tăng, do mức lương tối thiểu vùng được điều chỉnh theo đúng quy định Luật Bảo hiểm Xã hội.
(VNF) - Ông Lê Xuân Bách – Phó Tổng Giám đốc PTI cho biết, bảo hiểm không chỉ đơn giản là chi trả tiền bồi thường, mà còn ở sự chia sẻ, đồng hành trong mọi tình huống khi khách hàng gặp khó khăn nhất.
(VNF) - Công an tỉnh Phú Thọ cho biết, vừa triệt phá đường dây tự đục vỡ xương khớp, hợp thức hoá hồ sơ bệnh án nhằm trục lợi bảo hiểm nhân thọ với số tiền hơn 6 tỷ đồng.
(VNF) - Các doanh nghiệp bảo hiểm cho biết, khi còn đang giám định thiệt hại do cơn bão số 12 đã liên tiếp ghi nhận thêm tổn thất hàng trăm tỷ đồng do cơn bão số 13. Bão chồng bão khiến số tiền bồi thường ước hàng ngàn tỷ đồng.
(VNF) - Theo chuyên gia, nguyên nhân khiến có tỷ lệ bồi thường bảo hiểm bắt buộc xe máy rất thấp, người dân gần như không nhận được lợi ích đến từ cả 3 bên gồm: Cơ quan quản lý, người dân và doanh nghiệp bảo hiểm.
(VNF) - Theo Thông tư 41/2025/TT-NHNN, tổng hạn mức giao dịch của một khách hàng tại một tổ chức cung ứng ví điện tử được phép tăng lên tối đa 300 triệu đồng/tháng đối với các giao dịch thanh toán một số dịch vụ thiết yếu.
(VNF) - Nhiều đại biểu quốc hội cho rằng, bảo hiểm xe máy bắt buộc khi triển khai thực tế không hiệu quả và đề xuất bỏ loại hình này.
(VNF) - Các doanh nghiệp bảo hiểm ghi nhận thiệt hại chủ yếu ở nghiệp vụ xe cơ giới và tài sản kỹ thuật, với tổng giá trị bồi thường ước tính lên tới hàng chục tỷ đồng.
(VNF) - Trước ý kiến của nhiều đại biểu cho rằng, bảo hiểm “đóng tiền vào thì dễ, rút ra lại rất khó”, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc cho rằng, ông đã từng tham gia bảo hiểm, khi đáo hạn muốn là rút tiền ra được ngay và các công ty phải trả tiền theo quy định.
(VNF) - Từ sau giai đoạn tăng trưởng nóng, các công ty tài chính tiêu dùng đã bước vào quá trình tái cấu trúc sâu rộng, giúp danh mục cho vay trở nên cân bằng hơn.
(VNF) - Sau đợt mưa bão liên tiếp vừa qua, hàng loạt xe ô tô bị ngập nặng, gây ra thiệt hại nghiêm trọng. Đáng chú ý, có hồ sơ bồi thường cho thấy chi phí sửa chữa đã lên đến 90% giá trị chiếc xe, khiến nhiều chủ xe đứng trước nguy cơ mất trắng tài sản.
(VNF) - Sự dịch chuyển mạnh mẽ của tầng lớp trung lưu tại Việt Nam đang mở ra một kỷ nguyên mới: người Việt không chỉ mong muốn “đủ sống”, mà còn khao khát nâng tầm chất lượng sống, bảo vệ thành quả và chuẩn bị vững vàng cho tương lai của thế hệ kế tiếp. Song song với đó, những khoảng trống bảo vệ ngày càng rõ nét, khi những rủi ro bất ngờ vẫn có thể ảnh hưởng đến kế hoạch tài chính tưởng chừng đã vững vàng.
(VNF) - Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho biết, nếu người lao động chậm đóng bảo hiểm xã hội sau 60 ngày dù đã có văn bản đôn đốc sẽ bị coi là trốn đóng và hành vi này nặng nhất có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
(VNF) - Nước lũ ở Huế lên quá nhanh khiến hàng trăm xe ô tô trong thành phố ngập qúa bánh xe, trong đó có rất nhiều phương tiện nước đã tràn vào trong xe, gây hư hỏng nặng.
(VNF) - Ông Lê Xuân Bách - Phó Tổng Giám đốc PTI cho rằng, việc các doanh nghiệp bảo hiểm nỗ lực trong việc nâng cao trải nghiệm khách hàng sau mỗi đợt thiên tai bão lũ cũng góp phần "neo" giữ niềm tin của người dân đối với bảo hiểm.
(VNF) - Trước những thiệt hại nặng nề của nền kinh tế gây ra bởi bão lũ trong hơn một năm vừa qua, các công ty bảo hiểm cũng đã nhanh chóng xác minh tổn thất, chi trả bồi thường sớm giúp các doanh nghiệp có ngay nguồn tài chính để tái thiết sản xuất.
(VNF) - Việc đưa ví điện tử vào nội dung của Luật Bảo hiểm Tiền gửi được xem là bước cần thiết nhằm đảm bảo an toàn cho người dùng, trong bối cảnh giao dịch tài chính số ngày càng phổ biến.
(VNF) - Nếu muốn dòng vốn bảo hiểm thực sự trở thành một “trụ cột ổn định” của nền kinh tế, Việt Nam cần đi song hành trên cả hai hướng: mở rộng nền khách hàng tham gia bảo hiểm và nâng cấp môi trường đầu tư cho các doanh nghiệp bảo hiểm.
(VNF) - Sau khi giao dịch hoàn tất, Tập đoàn Tài chính sẽ tập trung trọn vẹn nguồn lực vào việc phục vụ khách hàng tại Việt Nam thông qua hoạt động kinh doanh cốt lõi tại Manulife Việt Nam.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
