VEPR: Cần thiết lập cơ chế tỷ giá linh hoạt hơn

Tín hiệu tăng trưởng tích cực

Theo báo cáo, tốc độ tăng trưởng sản lượng quý III đạt mức 6,81%, cao nhất trong các quý III kể từ năm 2011. Tốc độ tăng trưởng tính chung trong 9 tháng đầu năm 2015 cao nhất trong giai đoạn này, đạt 6,5%.

                                                                                                                       Nguồn: Tính toán số liệu từ TCTK

Theo VEPR, động lực cho tăng trưởng kinh tế chủ yếu đến từ khu vực sản xuất công nghiệp và xây dựng với tốc độ tăng trưởng 9,69%, cao vượt bậc so với cùng kỳ nhiều năm (năm 2014 là 5,75%; 2013 là 4,88%).

Bên cạnh số liệu về tăng trưởng kinh tế, nhiều chỉ tiêu phản ánh rõ nét xu hướng hồi phục của nền kinh tế.  

Chỉ số tiêu dùng có dấu hiệu cải thiện mạnh mẽ trong 9 tháng đầu năm. Chỉ số bán lẻ sau khi loại trừ yếu tố giá tăng 9,7% so với cùng kỳ, cao hơn nhiều mức tăng 6,2% và 5,4% của hai năm liền trước.

Số lượng ôtô nhập khẩu nguyên chiếc trong 8 tháng đầu năm nhảy vọt gấp 2 lần so với cùng kỳ 2016, và có chiều hướng tiếp tục tăng mạnh. 

                                                                           Nguồn: Tổng cục thống kê                                                Nguồn: Tổng cục Hải quan     

Về thị trường tài sản, VEPR cho rằng, thị trường bất động sản tăng trưởng mạnh mẽ trong quý III. Thông tư 36/2014 của NHNN nới lỏng cho vay bất động sản, giảm hệ số rủi ro từ 250% xuống 150%, đã tạo hiệu ứng tích cực. Tốc độ cho vay bất động sản có dấu hiệu tăng mạnh, đạt 10,89% trong nửa đầu năm 2015.

Rủi ro tiền tệ, tín dụng, bong bóng bất động sản: Giải pháp nào sắp tới?

VEPR nhận định nền kinh tế đang có những dấu hiệu hồi phục tích cực, đặc biệt việc tham gia TPP và các FTA khác sẽ tạo ra những cơ hội mới cho tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên bên cạnh đó, các chuyên gia kinh tế của VEPR cũng nhận thấy những rủi ro tiềm ẩn trong khu vực tài chính và các thị trường tài sản.

Về chính sách điều hành tỷ giá trong quý III/2015, tỷ giá đã tăng 1% và nới biên độ giao dịch từ ±1% lên mức ±3%. Mặc dù đã vượt mức biên độ điều chỉnh 2% cam kết trong năm 2015, các chuyên gia của VEPR cho rằng, giá trị danh nghĩa của đồng nội tệ so với USD vẫn cao hơn đáng kể so với kỳ vọng thị trường.

Do đó, VEPR khuyến nghị, cần thiết lập một cơ chế tỷ giá linh hoạt hơn để bảo vệ ổn định kinh tế vĩ mô và khu vực sản xuất trong nước, đặc biệt trong trường hợp dòng vốn nóng chảy vào Việt Nam sau Hiệp định TPP như trường hợp gia nhập WTO năm 2007. Hơn nữa, thị trường tài chính thế giới có thể sẽ chứng kiến những cú sốc lớn khi Trung Quốc và các thị trường mới nổi khác đang điều chỉnh mạnh mẽ. 

Cũng theo nhận định của VEPR, tăng trưởng tín dụng có dấu hiệu nóng có thể dẫn tới nguy cơ bùng nổ lạm phát và bong bóng tài sản trong giai đoạn sau.

Theo báo cáo của VERP, cầu tín dụng tăng nhanh trong 9 tháng đầu năm 2015. Tính đến tháng 9, tổng dư nợ tín dụng tăng 10,78% so với đầu năm, cao hơn nhiều so với tốc độ 7% cùng kỳ năm 2014. 

                                                                                                                                           Nguồn: NHNN, TCTK

VEPR cho rằng, tốc độ tăng cung tiền đang vượt xa GDP danh nghĩa sẽ sớm gây sức ép nên mặt bằng giá và các mức lãi suất. Chính sách tiền tệ nới lỏng quá mức cùng tỷ giá kém cạnh tranh có thể đang tích luỹ những rủi ro gây bất ổn về giá trong ngắn hạn. 

Ngoài ra, VEPR cũng khuyến nghị, cần thận trọng với sự tăng trưởng của thị trường bất động sản và ngăn ngừa sự hình thành bong bóng bất động sản có tính chu kỳ. Tín dụng cho bất động sản đang có xu hướng tăng cao, các giao dịch đang tập trung chủ yếu ở phân khúc cao cấp và mặt bằng giá có xu hướng tăng gây lo ngại về sự phát triển bền vững của thị trường này.

VEPR cho rằng khi thị trường đã phục hồi, cần điều chỉnh lại chủ trương khuyến khích cho vay bất động sản.