Chuyển đổi số là nội dung cơ bản của Cách mạng công nghiệp 4.0, là việc sử dụng dữ liệu và công nghệ số để thay đổi phương thức phát triển, cách sống, cách làm việc của con người với mục tiêu tăng hiệu quả quản lý, nâng cao năng suất lao động, sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp, tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường.
Chuyển đổi số là xu thế toàn cầu, là quá trình không thể đảo ngược. Thế giới vật lý đang được số hóa. Đời sống thực đang được ánh xạ vào không gian mạng. Quá trình sáng tạo, sản xuất kinh doanh ngày càng diễn ra nhiều hơn trên không gian mạng. Dưới tác động của đại dịch COVID-19, thế giới đang ở điểm đột phá của quá trình chuyển đổi số.
Một trong những lĩnh vực bị ảnh hưởng nặng nề bởi sự bùng nổ của công nghệ kỹ thuật số là báo chí, truyền thông. Nhiều cơ quan báo chí, công ty truyền thông trên thế giới đã nhận thức được tầm quan trọng của chuyển đổi số trong việc gia tăng hiệu quả hoạt động và đảm bảo sự phát triển bền vững của tờ báo, đã bước vào một “cuộc đua” mới trong việc áp dụng chuyển đổi số, thay đổi mô hình, cách thức hoạt động, kinh doanh để vượt qua “khủng hoảng” thành công.
Internet băng thông rộng thế hệ mới với công nghệ số và đổi mới sáng tạo đã làm bùng nổ cuộc cách mạng phân phối nội dung, mở ra cách thức, phương tiện truyền thông mới làm thay đổi hoàn toàn thói quen tiếp nhận thông tin của con người. Mạng xã hội ngày càng chiếm ưu thế và là phương tiện truyền thông rộng rãi và nhanh nhất thế giới hiện nay trong môi trường số hóa với lượng người dùng đông đảo, tính tương tác cao. Cá thể hóa nội dung, ứng dụng công nghệ số để cải thiện trải nghiệm của người dùng sẽ là xu thế chủ đạo.
Các nền tảng công nghệ, truyền thông xuyên biên giới (Big Tech) sở hữu các nền tảng lớn về nội dung và phân phối, sở hữu kho dữ liệu khổng lồ mang tính chi phối, triệt để thu thập, khai thác dữ liệu, độc quyền và liên kết dữ liệu giữa các nền tảng công nghệ, truyền thông xuyên biên giới (Big Tech) tạo nên quyền chi phối thị trường/người dùng, quyền quyết định kiểm soát việc phân phối, gợi ý nội dung thông tin trên không gian mạng, bao gồm cả thông tin báo chí.
Nhiều quốc gia đang phải đối mặt và xử lý vấn đề về bảo vệ chủ quyền thông tin trên không gian mạng, lập lại thế trận cân bằng với các nền tảng số đang có lợi thế tạo ra đế chế quyền lực trên không gian ảo nhưng có khả năng chi phối đời sống thực.
Ở trong nước, tính đến ngày 30/11/2021, số lượng cơ quan báo chí có phiên bản điện tử là 259/816 (báo và tạp chí thực hiện 2 loại hình in và điện tử: 230; báo chí điện tử độc lập (không có bản in): 29); 72 cơ quan có giấy phép hoạt động phát thanh, truyền hình và 5 đơn vị hoạt động truyền hình không có hạ tầng phát sóng truyền hình riêng.
Ngoài ra, có 224 cơ quan báo chí (trung ương: 164; địa phương: 60) thiết lập trang thông tin điện tử tổng hợp, trong đó có cả những cơ quan báo chí đã có loại hình điện tử. Có 227 chuyên trang của 88 cơ quan báo chí điện tử, gồm: 178 chuyên trang của 62 cơ quan báo chí Trung ương; 49 chuyên trang của 26 cơ quan báo chí địa phương. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều cơ quan báo chí chưa có phiên bản điện tử hay trang thông tin điện tử, chuyên trang, tập trung phần lớn ở khối tạp chí, nhất là tạp chí khoa học.
Hiện nay, một số cơ quan báo chí đã đi tiên phong trong chuyển đổi số với các công nghệ số tiêu biểu là trí tuệ nhân tạo (AI), IoT, Cloud, Bigdata… Những công nghệ số này đã và đang tạo ra môi trường cho báo chí phát triển theo các xu hướng báo chí: Cá nhân hóa nội dung; Đa nền tảng; Báo chí di động; Báo chí xã hội; Báo chí dữ liệu; Báo chí sáng tạo; Siêu tác phẩm báo chí.
Một số cơ quan báo chí khá thành công, trở thành các đơn vị báo chí đa phương tiện hiện đại như: Thông tấn xã Việt Nam, VOV, VTV hay Vietnamplus, VnExpress, Zing… Một số báo chí địa phương cũng đã bước đầu có sự thay đổi như: Hà Nội mới, Sài Gòn giải phóng, Nghệ An, Hà Tĩnh, Thanh Hóa, Bắc Ninh, Tuyên Quang… Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng có nhiều đơn vị báo chí, nhất là báo ngành, địa phương chậm chuyển đổi số vì nhiều lý do khác nhau, trong đó khâu khó khăn nhất là hạ tầng kỹ thuật, kinh phí và nhân sự.
Đại dịch COVID-19 có ảnh hưởng tiêu cực tới kinh tế - xã hội trong nước, nhưng cũng đem lại cơ hội tăng tốc chuyển đổi số quốc gia. Với tầm nhìn chiến lược, định hướng phát triển đất nước bắt kịp với xu thế của thời đại, Văn kiện Đại hội XIII của Đảng nhấn mạnh “chú trọng phát triển hạ tầng thông tin, viễn thông, tạo nền tảng chuyển đổi số quốc gia, từng bước phát triển kinh tế số, xã hội số”.
Ngày 3/6/2020, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 749/QĐ-TTg phê duyệt “Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”. Việt Nam là một trong những quốc gia đầu tiên trên thế giới ban hành Chương trình Chuyển đổi số quốc gia, xác định rõ chuyển đổi số là quá tình tất yếu của Việt Nam.
Trong công cuộc chuyển đổi số, báo chí truyền thông đóng vai trò quan trọng, với sứ mệnh tuyên truyền đúng đắn, đầy đủ, kịp thời về chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, tạo sự đồng thuận, niềm tin xã hội, tạo nội lực để thực hiện thành công chuyển đổi số quốc gia. Đồng thời, báo chí cũng là một lĩnh vực trong xã hội, sẽ phải tiến hành chuyển đổi số theo xu thế phát triển chung, thậm chí sẽ phát triển thành một ngành kinh tế truyền thông số.
Hiện nay, các nền tảng nội dung xuyên biên giới đang làm cho báo chí trong nước mất dần nguồn thu và giảm tầm ảnh hưởng của báo chí về mặt thông tin, mất nguồn thu cũng chính là nguyên nhân dẫn tới nhiều cơ quan báo chí phải chạy theo lượng truy cập (view), khiến cho chất lượng nội dung sa sút, không bám sát tôn chỉ, mục đích...
Các nền tảng này nắm toàn quyền chi phối và thao túng thuật toán hiển thị nội dung và quảng cáo, khiến ai sử dụng nền tảng của họ sẽ phải theo luật chơi của họ, đương nhiên chỉ có lợi cho họ (cả về doanh thu, dữ liệu) mà không phục vụ lợi ích quốc gia của Việt Nam.
Các nền tảng xuyên biên giới đều cho rằng nội dung xuyên biên giới là dòng chảy tự do, vì thế không bị phụ thuộc vào chính sách quản lý của các quốc gia. Sự sụt giảm lượng truy cập kéo theo sụt giảm doanh thu quảng cáo trực tuyến hiển thị trên nền tảng web. Theo SimilarWeb, 6 tháng gần nhất (kỳ thống kê tính từ tháng 4 đến hết tháng 9/2021), lượng truy cập (traffic) của các tờ báo điện tử Việt Nam giảm trung bình 11%.
Sự giảm vai trò ảnh hưởng của báo chí trên không gian mạng (đồng nghĩa với sự lấn át của các nền tảng xuyên biên giới nước ngoài) còn kéo theo những hệ lụy xã hội đáng lo ngại khác. Facebook, Youtube, Twitter những năm gần đây trở thành diễn đàn của các phong trào phản kháng có tổ chức, đấu tranh chính trị, tư tưởng.
Xu thế chửi bới, bôi nhọ, “bóc phốt”, tấn công cá nhân trên không gian mạng là những biểu hiện “lệch chuẩn”, đang thu hút một lượng lớn người theo dõi trên không gian mạng, lấn át các thông tin quan trọng của đất nước, của đời sống xã hội. Nó là sự thách thức đối với thể chế, khi một số lượng lớn những người theo dõi trở thành “fan cuồng” có thể quay ra “tấn công” các cơ quan nhà nước, các cơ quan truyền thông chính thống bằng nhiều hình thức.
Theo luật pháp quốc tế, mỗi quốc gia đều có chủ quyền không chỉ trên vùng đất, vùng trời, vùng biển mà còn cả trên không gian mạng. Chuyển đổi số là một lời giải cho đổi mới sáng tạo để cạnh tranh với các nền tảng xuyên biên giới nước ngoài, giảm sự lệ thuộc về phân phối nội dung, góp phần ngăn chặn sự xâm phạm chủ quyền quốc gia về thông tin trên không gian mạng.
Một số cơ quan báo chí đã có nhiều đổi mới trong việc áp dụng khoa học công nghệ, phát triển dịch vụ nhưng chuyển đổi số báo chí toàn diện còn chưa rõ nét, manh mún, do đó chưa đủ sức cạnh tranh với các dịch vụ mới xuyên biên giới. Trong thị trường cạnh tranh hiện nay, nội dung hay chưa đủ, cơ quan báo chí cần phải tích hợp với trải nghiệm cao cấp của người dùng. Công nghệ đã trang bị cho báo chí những khả năng mới, thay vì phục vụ đại bộ phận công chúng một sản phẩm đồng nhất thì nay hướng tới tùy chỉnh, chuyên biệt hóa theo những nhu cầu riêng biệt, chinh phục các nhóm độc giả mới, phân phối nội dung hiệu quả hơn và tạo được doanh thu lớn hơn.
Trước những biến động mạnh mẽ trong hệ sinh thái truyền thông, báo chí không thể đứng ngoài cuộc mà phải chủ động tìm lời giải cho những thách thức khốc liệt để tồn tại và phát triển, thực hiện tốt hơn sứ mệnh của mình.
Chuyển đổi số sẽ giúp các cơ quan báo chí thay đổi toàn diện phương thức vận hành, quản lý, áp dụng công nghệ trong quy trình sản xuất và phân phối nội dung, thực hiện hiệu quả các mô hình kinh doanh báo chí để đa dạng hóa nguồn thu, không bị lệ thuộc vào doanh thu quảng cáo, từ đó phát triển nền báo chí dữ liệu, có chất lượng, đảm bảo đúng giá trị nguyên bản của báo chí. Việc hỗ trợ của nhà nước giúp cơ quan báo chí chuyển đổi số bước đầu chọn lựa ra 20% cơ quan báo chí gây ảnh hưởng 80% độc giả, sau đó hỗ trợ 80% cơ quan báo chí còn lại.
| Mục tiêu đến năm 2025: - 70% cơ quan báo chí thực hiện số hóa nội dung báo chí trên các nền tảng sẵn có (trang web, mạng xã hội uy tín và các nền tảng công nghệ số trong nước). Mục tiêu đến năm 2030 - 90% cơ quan báo chí điện tử chuyển đổi cơ chế hoạt động theo mô hình tòa soạn hội tụ, đa phương tiện. |
Tags:
(VNF) - Quá trình điều tra xác định, các đối tượng đã cùng nhau cấu kết, chi hơn 1 tỷ đồng để “chạy án” cho một đối tượng bị khởi tố trong đường dây rửa tiền 67.000 tỷ đồng mà Công an TP. Đà Nẵng đang thụ lý.
(VNF) - Trong nhiều năm qua, thực tiễn cho thấy đầu tư cho giáo dục – đặc biệt là giáo dục nghề nghiệp và kỹ năng việc làm – không chỉ giúp người nghèo tăng thu nhập trước mắt mà còn tạo nền tảng sinh kế lâu dài, hạn chế tái nghèo. Khi người lao động được trang bị tri thức và tay nghề phù hợp, giáo dục trở thành “đòn bẩy” hiệu quả nhất, đưa giảm nghèo từ hỗ trợ thụ động sang trao cơ hội phát triển bền vững.
(VNF) - TS. Hồ Quốc Tuấn cho rằng bước sang năm 2026, dư địa nới lỏng chính sách tiền tệ của Việt Nam sẽ không còn nhiều khi áp lực lạm phát gia tăng, nhu cầu chi tiêu và đầu tư công lớn hơn, trong khi bối cảnh tài chính – tiền tệ toàn cầu tiếp tục tiềm ẩn nhiều rủi ro, khiến mặt bằng lãi suất khó duy trì ở mức thấp và ổn định như giai đoạn trước.
(VNF) - Không chỉ giành Giải thưởng thành phố thông minh Việt Nam 2025, Đà Nẵng còn chiến thắng tuyệt đối hạng mục “Đô thị đáng sống” do người dân bình chọn.
(VNF) - Suốt nhiều thập kỷ, OPEC+ được xem là “người cầm lái” giá dầu toàn cầu, khi có thể điều chỉnh sản lượng để tác động trực tiếp đến diễn biến thị trường. Tuy nhiên, “nguyên tắc bất di bất dịch” này đã bị thách thức rõ rệt trong năm 2025. Trung Quốc đã tận dụng vị thế là quốc gia nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới để thiết lập một mức giá sàn và giá trần hiệu quả, bằng cách tăng hoặc giảm lượng dầu thô đưa vào các bể chứa.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố đã phê duyệt kế hoạch đóng một lớp thiết giáp hạm hoàn toàn mới cho Hải quân Mỹ, quảng bá đây sẽ là những con tàu lớn nhất, mạnh nhất từng được chế tạo, trang bị vũ khí siêu vượt âm và hệ thống laser tiên tiến. Chi phí thiết kế, đóng mới và triển khai chiếc thiết giáp hạm đầu tiên dự kiến hơn 10 tỷ USD
(VNF) - Dự báo ba trụ cột truyền thống, thiết thực, tiện lợi không dừng lại ở Tết 2026, mà sẽ tiếp tục chi phối hành vi tiêu dùng trong cả năm tới.
(VNF) - (VNF) - Sáng 23/12, Tổng Bí thư Tô Lâm đã phát biểu bế mạc Hội nghị lần thứ 15 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII. VietnamFinance trân trọng giới thiệu toàn văn phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm.
(VNF) - Trong ngày làm việc đầu tiên, Ban Chấp hành Trung ương Đảng họp riêng, cho ý kiến hoàn thiện báo cáo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XIII về công tác nhân sự.
(VNF) - Đà phục hồi mạnh của xuất khẩu cùng nhu cầu nhập khẩu nguyên liệu gia tăng đã đưa tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam lập kỷ lục mới. Tính đến hết ngày 15/12, tổng trị giá thương mại hàng hóa đạt gần 884 tỷ USD, tăng hơn 18% so với cùng kỳ, phản ánh sức bật rõ nét của hoạt động sản xuất, xuất khẩu trong những tháng cuối năm.
(VNF) - UBND phường Vĩnh Hưng (TP. Hà Nội) vừa ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty TNHH Hòa Bình do có hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình không có giấy phép xây dựng theo quy định.
(VNF) - Với cách làm đồng bộ và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, công tác giảm nghèo ở Đắk Lắk đang đi vào thực chất. Từ những buôn làng vùng sâu, nhiều hộ nghèo đã vươn lên ổn định cuộc sống, tạo nền tảng cho giảm nghèo bền vững.
(VNF) - Cựu Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc (cũ) Hoàng Thị Thúy Lan vừa được tòa phúc thẩm tuyên giảm án 2 năm 6 tháng tù giam.
(VNF) - Phát biểu nhận nhiệm vụ, quyền Bộ trưởng Bộ Công Thương khẳng định sẽ lấy doanh nghiệp làm trung tâm và thị trường làm động lực
(VNF) - Từ những nông dân từng tay trắng, thiếu đất và vốn sản xuất, nhiều mô hình sinh kế hiệu quả đã hình thành ở Quảng Ngãi. Những mô hình này đã tạo sức lan toả và trở thành nền tảng cho mục tiêu giảm nghèo bền vững, hướng tới cơ bản không còn hộ nghèo vào năm 2030.
(VNF) - Trải qua hơn tám thập kỷ xây dựng, chiến đấu, chiến thắng và trưởng thành, Quân đội nhân dân Việt Nam luôn thể hiện rõ bản chất cách mạng, xứng đáng với lời khen tặng của Bác Hồ.
(VNF) - Sáng 22/12, Hội nghị lần thứ 15 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã khai mạc trọng thể tại Thủ đô Hà Nội. Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì, phát biểu khai mạc Hội nghị. VietnamFinance trân trọng giới thiệu toàn văn phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm
(VNF) - Sáng 22/12, Hội nghị lần thứ 15 Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII khai mạc, cho ý kiến về ba nội dung quan trọng, trong đó có công tác nhân sự Đại hội Đảng 14.
(VNF) - Ông Nguyễn Hồng Diên, Bộ trưởng Bộ Công Thương được Bộ Chính trị điều động tham gia Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và giữ chức Phó Bí thư chuyên trách Đảng ủy Quốc hội.
(VNF) - Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng rà soát lại các quy chuẩn, tiêu chuẩn, điều kiện đường sắt tốc độ cao để lựa chọn công nghệ, tiến hành lựa chọn phương thức đầu tư trong tháng 1/2026.
(VNF) - Trung tâm tài chính quốc tế tại Đà Nẵng có Chủ tịch và 2 Phó Chủ tịch cơ quan điều hành. Việc kiện toàn bộ máy điều hành được xem là bước đi quan trọng, tạo nền tảng để trung tâm tài chính chuyên biệt này đi vào vận hành, hướng trọng tâm vào fintech, quản lý gia sản và tài chính xanh.
(VNF) - Sáng 21/12, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì hội nghị công bố thành lập Trung tâm Tài chính Quốc tế tại Việt Nam. Sự kiện này đánh dấu bước đi quan trọng trong chiến lược phát triển thị trường tài chính, thể hiện quyết tâm của Việt Nam trong việc nâng cao vị thế trên bản đồ tài chính khu vực và toàn cầu.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng, kinh tế số không còn là lựa chọn mà là con đường tất yếu, là động lực cốt lõi của tăng trưởng và đổi mới mô hình phát triển.
(VNF) - Trong những năm gần đây, du lịch cộng đồng tại nhiều vùng nông thôn, miền núi không chỉ dừng lại ở việc đa dạng hóa sản phẩm du lịch, mà đang dần khẳng định vai trò như một công cụ giảm nghèo hiệu quả. Khi người dân trực tiếp tham gia và hưởng lợi từ việc khai thác giá trị bản địa, du lịch cộng đồng đã tạo sinh kế bền vững, góp phần nâng cao thu nhập, giữ gìn văn hóa và thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.
(VNF) - Ngày 19/12, lễ khởi công dự án mở rộng đường cao tốc TPHCM - Trung Lương - Mỹ Thuận theo hình thức BOT, tổng vốn đầu tư hơn 36.000 tỷ đồng đã diễn ra.
(VNF) - Quá trình điều tra xác định, các đối tượng đã cùng nhau cấu kết, chi hơn 1 tỷ đồng để “chạy án” cho một đối tượng bị khởi tố trong đường dây rửa tiền 67.000 tỷ đồng mà Công an TP. Đà Nẵng đang thụ lý.
(VNF) - Cuối năm – mùa cam chín rộ ở Hà Tĩnh, những vườn cam trên nhiều vùng đồi như Thượng Lộc, Hương Khê, Vũ Quang, Mai Hoa… đang tạo nên những khoảnh khắc rộn ràng của thu hoạch. Đây là thời điểm chứng kiến sự hội tụ của nắng gió, đất đỏ và bàn tay nông dân, tạo ra những cây cam “siêu quả” độc đáo, không chỉ là đặc sản vùng miền mà còn là sản phẩm của mô hình liên kết nông nghiệp, góp phần thực hiện mục tiêu quốc gia về xóa đói giảm nghèo tại Hà Tĩnh trong những năm qua.
