Việt Nam sắp nhận thêm 5 triệu USD từ chuyển nhượng carbon cho WB

Chuyển nhượng thêm 1 triệu tấn carbon cho Ngân hàng Thế giới

Theo thông tin từ VNFF, Quỹ sẽ tiếp nhận 5 triệu USD (khoảng trên 130 tỷ đồng) từ việc chuyển nhượng bổ sung 1 triệu tấn CO2 cho Ngân hàng Thế giới theo Nghị quyết số 261/NQ-CP ngày 29/8/2025 của Chính phủ về chuyển nhượng lượng giảm phát thải khí nhà kính còn dư thuộc vùng Bắc Trung Bộ giai đoạn 2018-2019.

Ông Lê Văn Thanh - Phó giám đốc Quỹ cũng cho hay ngay sau khi tiếp nhận tiền, Quỹ sẽ báo cáo Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm trình Bộ Nông nghiệp và Môi trường xem xét phê duyệt kế hoạch tài chính tổng thể và kế hoạch tài chính năm 2025, 2026 để thực hiện điều phối tiền ERPA (Thỏa thuận chi trả giảm phát thải khí nhà kính vùng Bắc Trung Bộ) cho các địa phương kịp thời chi trả cho các đối tượng hưởng lợi theo quy định tại Nghị định số 107/2022/NĐ-CP.

ERPA được ký vào ngày 22/10/2020 giữa Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) và Ngân hàng Thế giới với tư cách là Bên được ủy thác của Quỹ Đối tác carbon lâm nghiệp (FCPF) nhằm chuyển nhượng lượng GPT 10,3 triệu tấn carbon dioxide (CO2) ở vùng Bắc Trung Bộ giai đoạn 2018-2024, với đơn giá 5 USD/tấn CO2 tương đương 51,5 triệu USD. Khoảng 95% kết quả chuyển nhượng sẽ được chuyển giao lại cho Việt Nam để đóng góp vào cam kết quốc gia về giảm phát thải khí nhà kính (NDC).

Việc thực hiện ERPA đã đánh dấu mốc quan trọng khi lần đầu tiên Việt Nam chuyển nhượng thành công 10,3 triệu tấn CO2 (kết quả giảm phát thải khí nhà kính từ rừng tự nhiên vùng Bắc Trung Bộ) cho Quỹ Đối tác carbon trong lâm nghiệp (FCPF) thông qua Ngân hàng Thế giới, thu về 51,5 triệu USD để thực hiện chi trả cho trên 2,15 triệu ha rừng tự nhiên vùng Bắc Trung Bộ. Sau đó, Ngân hàng Thế giới đã đồng ý mua bổ sung 1 triệu tấn CO2.

Còn nhiều vướng mắc

Theo ông Thanh, sau 3 năm thực hiện chi trả ERPA, đến nay 5 tỉnh Bắc Trung bộ đã phê duyệt kế hoạch tài chính. Phần lớn dòng tiền đã được chuyển đến tay các chủ rừng. Tuy nhiên, vẫn còn một số vướng mắc cần tháo gỡ. Chẳng hạn, tỉnh Quảng Bình sáp nhập vào Quảng Trị, khiến việc xác định diện tích rừng và đối tượng thụ hưởng cần tiếp tục được kiểm tra, rà soát.

Hoặc với chủ rừng là các tổ chức, họ cần xin thêm ý kiến ban quản lý, cập nhật diễn biến rừng… trước khi phân bổ tiền cho đối tượng thụ hưởng cuối cùng là những người được giao khoán, bảo vệ rừng.

Cục trưởng Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm Trần Quang Bảo cũng thừa nhận, trong quá trình chi trả ERPA, một số địa phương lúng túng khi thực hiện phân bổ nguồn tiền. Cá biệt, có tỉnh còn một khoản tiền lớn chưa xác định được đối tượng chi.

Để giải quyết, Cục trưởng đề nghị VNFF phối hợp chặt chẽ với 5 tỉnh thuộc khu vực chi trả, đồng thời linh hoạt trong cách phân bổ. Ông cho rằng, ngoài hỗ trợ cộng đồng, người dân trực tiếp giữ rừng, quỹ địa phương có thể đầu tư thêm cho công trình lâm sinh, vừa mang lại lợi ích thiết thực trước mắt, vừa tạo cơ sở để phát triển bền vững sau này.

Thứ trưởng Nguyễn Quốc Trị khẳng định, việc phân bổ và chi trả kết quả giảm phát thải phải được bàn thảo kỹ lưỡng, giải quyết dứt điểm trong vòng 1 năm tới, toàn bộ tuân thủ Nghị định 107/2022/NĐ-CP.

Với gói mới 5 triệu USD, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Trị chỉ đạo Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm trước tiên tổ chức họp trực tuyến với lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường của các tỉnh, cùng VNFF để thảo luận.

Trong đó, từng địa phương phải trả lời rõ số tiền dự kiến phân bổ có giải ngân được không, trong thời gian bao lâu. Sau đó Bộ mới “ấn số định chính thức” để thống nhất kế hoạch. “Chúng ta vừa chạy vừa xếp hàng, dựa vào kinh nghiệm chi trả ERPA từ gói cũ”, Thứ trưởng nói.

Để kịp tiến độ báo cáo Thủ tướng, Chính phủ, Thứ trưởng giao VNFF cử 5 cán bộ xuống địa phương nắm số liệu thực tế, thúc đẩy chi tiền đến tận tay người hưởng lợi cuối cùng. Nếu cần, có thể mời từng chủ rừng lên làm việc.

Song song với đó, là tổng kết, đánh giá việc chi trả 51,5 triệu USD sau 3 năm thực hiện. Nội dung gồm: tỉnh nào đã nhận tiền nhưng chưa chi được thì phải điều chỉnh; xác định rõ thời gian tiền đến người thụ hưởng cuối cùng. Ông yêu cầu, trước 30/10 phải có báo cáo cụ thể.

“Thước đo cho hiệu quả chi trả là tiền phải đến tận tay những người dân, không thể nằm chờ ở bất cứ cấp trung gian nào. Khoản chi cho khoán bảo vệ rừng thì phải chi hết, biện pháp lâm sinh có thể kéo dài 1 đến 3 năm tùy đặc thù, nhưng đều phải bảo đảm minh bạch,” Thứ trưởng kết luận.