Cuối tuần qua, tại TP. HCM, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đã tổ chức Hội thảo "Bảo vệ người tiêu dùng sử dụng dịch vụ tài chính". Tại đây, nhiều chuyên gia cho rằng Việt Nam cần sớm lập ra một cơ quan chuyên trách tập trung vào lĩnh vực bảo vệ người tiêu dùng sử dụng các sản phẩm, dịch vụ tài chính.
Ông Jame Callon - chuyên gia cao cấp của Tổ chức Tài chính quốc tế IFC cho biết, theo khảo sát ở 6 quốc gia khu vực châu Á (bao gồm: Indonesia, Hàn Quốc, Thái Lan, Philippines, Malaysia và Việt Nam) thì hiện nay hoạt động bảo vệ người tiêu dùng sử dụng các sản phẩm, dịch vụ tài chính ở Việt Nam được đánh giá là khá sơ sài.
Cụ thể, trong 6 tiêu chí để đánh giá hoạt động bảo vệ người tiêu dùng trong lĩnh vực tài chính thì Việt Nam hiện chỉ đáp ứng được 2 yếu tố là: có cơ quan quản lý khiếu nại và có hỗ trợ khách hàng bằng đường dây nóng.
Các tiêu chí khác (như: phổ cập các chương trình về rủi ro tiêu dùng; xử lý trực tiếp khiếu nại; nhận báo cáo khiếu nại từ các tổ chức tài chính và kiểm soát chất lượng phục vụ…) đều được các quốc gia khác áp dụng, nhưng chưa ghi nhận có áp dụng tại Việt Nam.
Chính vì chưa có hoặc chưa cụ thể hóa các hoạt động giám sát từ xa, chưa áp dụng các mô hình tăng cường sử dụng các nghiên cứu, khảo sát tập trung, chưa trang bị các trang web cho khách hàng tư vấn, tham khảo… nên "hình thức giám sát cơ chế bảo vệ người tiêu dùng sử dụng các sản phẩm, dịch vụ tài chính tại Việt Nam hiện nay là khá bị động", ông Jame cho biết.
Về mặt pháp lý, ông Jame đánh giá rằng, hiện nay tất cả các quốc gia được IFC khảo sát đều đã có những đơn vị chuyên trách quản lý tập trung đối với việc bảo vệ người tiêu dùng lĩnh vực tài chính. Chẳng hạn tại Hàn Quốc, Thái Lan, Philippines công việc này được giao cho "Trung tâm bảo vệ người tiêu dùng sử dụng các sản phẩm, dịch vụ tài chính" do Ngân hàng Trung ương các quốc gia này thành lập.
Tại Indonesia, cả Ngân hàng Trung ương và Cơ quan giám sát độc lập của nước này cùng phối hợp quản lý việc sử dụng các sản phẩm – dịch vụ tài chính. Tuy nhiên, tại Việt Nam chưa có vụ, cục hoặc phòng độc lập nào của các cơ quan trung ương trực tiếp phụ trách lĩnh vực này.
TS. Nguyễn Thị Hiền (Viện Chiến lược Ngân hàng – NHNN) trong tham luận của mình cũng nhận định rằng vấn đề bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng tài chính nói chung và các khách hàng vay tiêu dùng nói riêng tại Việt Nam hiện nay vẫn đang bị bỏ trống.
Theo bà Hiền, việc bảo vệ người tiêu dùng hiện nay chủ yếu dựa trên pháp lý là Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (năm 2010). Tuy nhiên, ngay cả trong luật này cũng không có các quy định tách riêng người tiêu dùng sản phẩm dịch vụ tài chính với các đối tượng người tiêu dùng khác. Và vì luật chưa có các quy định tách bạch rõ ràng, nên hiện nay chưa có một cơ quan chuyên trách chịu trách nhiệm về bảo vệ người tiêu dùng trong lĩnh vực tài chính.
Bà Hiền cho biết, hiện nay có 4 cơ quan liên quan đến việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong lĩnh vực tài chính, bao gồm: NHNN, Bộ Công thương, Bộ Thông tin – Truyền thông và Hội Bảo vệ người tiêu dùng. Cả 4 cơ quan này đều có khả năng tham gia vào quá trình bảo vệ người tiêu dùng, nhưng các cơ quan này đều chưa có các bộ phận chuyên trách cũng như các quy trình quản lý cụ thể để thực hiện nhiệm vụ bảo vệ người tiêu dùng.
Ngoài ra, cơ chế phối hợp giữa 4 cơ quan kể trên cũng chưa rõ ràng và thiếu ràng buộc vì vậy việc xử lý các xung đột lợi ích xảy ra khi sử dụng các sản phẩm dịch vụ tài chính vẫn khá lúng túng.
Theo TS. Hiền, việc Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng không tách riêng các quy định đối với quyền lợi của người tiêu dùng dịch vụ tài chính và không có bất cứ quy định nào dành riêng cho nhóm đối tượng này cho thấy trong quá trình xây dựng pháp luật, nhóm đối tượng "người tiêu dùng tài chính" chưa được xem là nhóm đối tượng dễ bị tổn thương và đòi hỏi phải có các quy định bảo vệ phù hợp.
Theo phân tích của các chuyên gia IFC, người tiêu dùng sử dụng các sản phẩm dịch vụ tài chính sẽ dễ dàng gặp phải 5 nhóm rủi ro xung đột lợi ích, bao gồm: rủi ro về phát triển sản phẩm (sản phẩm, dịch vụ tài chính không tuân thủ các yêu cầu pháp lý); rủi ro về công nghệ (độ tin cậy của hệ thống bảo mật, lỗi hệ thống thông tin); rủi ro tiếp thị (quảng cáo sai sự thật, các mức thu phí dịch vụ…), rủi ro gian lận (giám sát giao dịch, giám sát nhân viên TCTD) và rủi ro bán hàng (giao dịch nhầm, lộ thông tin khách hàng)…
Chính vì vậy, việc đặc thù hóa đối tượng "người tiêu dùng tài chính" là cần thiết đặc ra để có các quy định pháp lý bảo vệ quyền lợi phù hợp.
Căn cứ trên thực tế Việt Nam, các chuyên gia IFC cho rằng Chính phủ cần xem xét thành lập một đơn vị chuyên trách, tập trung vào lĩnh vực bảo vệ người tiêu dùng sử dụng các sản phẩm, dịch vụ tài chính.
Theo đó, có 3 phương án có thể nghĩ tới. Thứ nhất là lập ra cơ quan này ở mỗi bộ, ngành cụ thể. Sau đó ban hành quy chế phối hợp, hợp tác lẫn nhau để xử lý các vụ việc cụ thể. Phương án thứ hai là thành lập riêng một cơ quan độc lập về bảo vệ người tiêu dùng tài chính. Và phương án cuối cùng là nâng cao vai trò của Cục Quản lý cạnh tranh (Bộ Công thương) để cơ quan này có thể đảm nhận chức năng bảo vệ người tiêu dùng trong lĩnh vực tài chính.
Theo IFC, mỗi phương án đều kể trên có những ưu điểm và nhược điểm riêng. Trong bối cảnh Việt Nam hiện nay nên áp dụng phương án thứ nhất trong ngắn hạn và phương án thứ hai trong dài hạn.
Ngoài ra, Chính phủ cũng cần nâng cao năng lực bảo vệ người tiêu dùng tài chính trong các cơ quan chuyên trách (như: NHNN, Ủy ban Chứng khoán, Cục Quản lý giám sát bảo hiểm) bằng việc thành lập đơn vị chuyên trách tách rời khỏi bộ phận thực hiện giám sát an toàn tài chính hiện có để các đơn vị này thực thi hiệu quả nhiệm vụ bảo vệ người tiêu dùng.
Tags:
(VNF) - Thẻ tín dụng đã trở thành tâm điểm của thị trường tài chính tiêu dùng những năm gần đây với tốc độ tăng trưởng ấn tượng. Tuy nhiên, song song với xu hướng này, các thủ đoạn gian lận tài chính bằng hình thức thanh toán này lại ngày càng tinh vi và khó kiểm soát.
(VNF) - Bản chất dịch vụ bảo hiểm chỉ thực sự phát sinh khi xảy ra sự kiện bảo hiểm và khách hàng được hỗ trợ quyền lợi. Do đó, doanh nghiệp bảo hiểm cần thay đổi, đặt chi trả quyền lợi của khách hàng làm trọng tâm thay vì người mua tiềm năng.
(VNF) - MB Life vừa thực hiện chi trả quyền lợi bảo hiểm cho một khách hàng tại Hà Nội với số tiền bồi thường 500 triệu đồng. Điều này, thể hiện rõ cam kết của MB Life trong việc đồng hành cùng khách hàng vượt qua những biến cố trong cuộc sống.
(VNF) - Theo Luật sư Nguyễn Thanh Hải, nếu doanh nghiệp bảo hiểm thực hiện đúng vai trò, trách nhiệm của mình thì những dịch vụ ủy quyền đòi bồi thường phí đến 20% theo tự nhiên sẽ không còn “đất sống".
(VNF) - MB Life tham dự InsurInnovator Connect Vietnam 2025, khẳng định chiến lược chuyển đổi số, kết nối hệ sinh thái và lan tỏa tư duy đổi mới trong ngành bảo hiểm Việt Nam.
(VNF) - Những tháng cuối năm ghi nhận nhiều chuyển biến tích cực trong bức tranh lợi nhuận của toàn ngành tài chính – ngân hàng. Dữ liệu cập nhật đến tháng 9 và 10 cho thấy mức độ hồi phục rõ rệt, đặc biệt ở nhóm ngân hàng thương mại và một số công ty tài chính có chiến lược tăng trưởng bền vững.
(VNF) - Chuyên gia kinh tế Trần Nguyên Đán cho rằng, dịch vụ “đòi” bồi thường bảo hiểm có thu phí là bình thường bởi bản chất của việc cung cầu. Tuy nhiên, từ vấn đề này đặt ra câu hỏi vai trò của DN bảo hiểm ở đâu trong quá trình chi trả bồi thường.
(VNF) - Sau khi giao dịch hoàn tất, Tập đoàn Tài chính sẽ tập trung trọn vẹn nguồn lực vào việc phục vụ khách hàng tại Việt Nam thông qua hoạt động kinh doanh cốt lõi tại Manulife Việt Nam.
(VNF) - Theo chuyên gia, bảo hiểm gián đoạn kinh doanh rất quan trọng với các doanh nghiệp, đặc biệt nhóm sản xuất trong hoàn cảnh bị bão lũ, thiên tai nhưng hiện vẫn chưa phát triển được bởi các nguyên nhân khác nhau.
(VNF) - Theo ông Phạm Văn Đức - Phó Cục trưởng Cục Quản lý, Giám sát bảo hiểm (Bộ Tài chính), bảo hiểm thiên tai đóng vai trò là công cụ “chống sốc”, giúp nền kinh tế Việt Nam giảm thiệt hại, nhanh chóng hồi phục sau thiên tai và tăng cường khả năng thích ứng với rủi ro khí hậu ngày càng gia tăng.
(VNF) - Chuyên gia cho rằng, trước những thiệt hại do biến đổi khí hậu ngày càng nặng nề thì bảo hiểm thiên tai là một công cụ giúp chia sẻ gánh nặng với người dân và nền tài chính quốc gia.
(VNF) - Nền kinh tế đã phải hứng chịu tổn thất hàng trăm nghìn tỷ đồng do thiên tai, bão lũ trong vòng một năm qua nhưng nhờ có bồi thường bảo hiểm, đời sống và các hoạt động sản xuất sớm được khôi phục trở lại.
(VNF) - Tiếp tục hành trình giúp nâng cao nhận thức, thay đổi thói quen để phòng ngừa các bệnh liên quan đến hệ tiêu hóa trong cộng đồng, đặc biệt là nhóm người trẻ từ 25 đến 45 tuổi, Manulife Việt Nam khởi động chiến dịch cộng đồng “Chọn XANH Cho KHỎE - Vì một Việt Nam thật khỏe”, từ tháng 11 - 12/2025.
(VNF) - Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam (IAV) đề nghị các doanh nghiệp bảo hiểm hội viên tích cực tăng cường công tác thẩm định, xác minh thiệt hại và sớm giải quyết quyền lợi bảo hiểm cho người tham gia.
(VNF) - Ngày 22/11, hơn 1.000 người dân Hải Phòng đã có mặt tại Cung Văn hóa Thể thao Thanh Niên để tham gia ngày hội “Sống Khỏe Mỗi Ngày 2025” do Manulife Việt Nam phối hợp cùng Hội Thầy thuốc Trẻ Việt Nam tổ chức.
(VNF) - Dù bảo hiểm nhân thọ mang lại nhiều ích lợi, nhưng không ít người nhận được lời khuyên rằng: Không nên mua bởi một số một số “mặt trái” không phải ai cũng chấp nhận.
(VNF) - Đó là thông điệp của các doanh nghiệp bảo hiểm tại Hội nghị Định phí bảo hiểm Việt Nam 2025 với chủ đề “Khôi phục niềm tin, tái định nghĩa bảo hiểm” (Rebuild Trust, Redefine Insurance), khẳng định vai trò của bảo hiểm trong kỷ nguyên mới.
(VNF) - Doanh nghiệp bảo hiểm gửi thông báo: Vì lý do kê khai không đúng về tình trạng lịch sử bệnh lý đã làm sai lệnh quyết định nhận bảo hiểm. Do đó, công ty buộc phải huỷ bỏ quyền lợi hợp đồng, đồng thời tăng mức phí tham gia của sản phẩm chính.
(VNF) - Dù các doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ liên tiếp ra mắt sản phẩm mới, chuyên biệt nhưng thị trường vẫn chưa có nhiều khởi sắc. Tuy nhiên, chuyên gia tin bảo hiểm nhân thọ sẽ sớm tốt lên.
(VNF) - Từ ngày 1/1/2026, mức đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất sẽ tăng, do mức lương tối thiểu vùng được điều chỉnh theo đúng quy định Luật Bảo hiểm Xã hội.
(VNF) - Ông Lê Xuân Bách – Phó Tổng Giám đốc PTI cho biết, bảo hiểm không chỉ đơn giản là chi trả tiền bồi thường, mà còn ở sự chia sẻ, đồng hành trong mọi tình huống khi khách hàng gặp khó khăn nhất.
(VNF) - Công an tỉnh Phú Thọ cho biết, vừa triệt phá đường dây tự đục vỡ xương khớp, hợp thức hoá hồ sơ bệnh án nhằm trục lợi bảo hiểm nhân thọ với số tiền hơn 6 tỷ đồng.
(VNF) - Các doanh nghiệp bảo hiểm cho biết, khi còn đang giám định thiệt hại do cơn bão số 12 đã liên tiếp ghi nhận thêm tổn thất hàng trăm tỷ đồng do cơn bão số 13. Bão chồng bão khiến số tiền bồi thường ước hàng ngàn tỷ đồng.
(VNF) - Theo chuyên gia, nguyên nhân khiến có tỷ lệ bồi thường bảo hiểm bắt buộc xe máy rất thấp, người dân gần như không nhận được lợi ích đến từ cả 3 bên gồm: Cơ quan quản lý, người dân và doanh nghiệp bảo hiểm.
(VNF) - Theo Thông tư 41/2025/TT-NHNN, tổng hạn mức giao dịch của một khách hàng tại một tổ chức cung ứng ví điện tử được phép tăng lên tối đa 300 triệu đồng/tháng đối với các giao dịch thanh toán một số dịch vụ thiết yếu.
(VNF) - Thẻ tín dụng đã trở thành tâm điểm của thị trường tài chính tiêu dùng những năm gần đây với tốc độ tăng trưởng ấn tượng. Tuy nhiên, song song với xu hướng này, các thủ đoạn gian lận tài chính bằng hình thức thanh toán này lại ngày càng tinh vi và khó kiểm soát.
(VNF) - Cầu Tứ Liên không chỉ là một công trình giao thông đơn thuần mà còn được xác định là mắt xích quan trọng trong quy hoạch mở rộng không gian đô thị Hà Nội về phía Bắc sông Hồng.
