Trong bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ - Trung leo thang, Biển Đông lại dậy sóng với việc Trung Quốc đẩy mạnh quân sự hóa, thượng đỉnh Mỹ - Triều nhen nhóm tia hy vọng hòa bình nhưng mong manh, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis lần 2 đến diễn đàn an ninh thường niên Đối thoại Shangri-La với 3 thông điệp quan trọng.
Đến Shangri-La để tái khẳng định cam kết khu vực của Mỹ, cụ thể hóa chiến lược an ninh quốc gia và quốc phòng qua chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, Bộ trưởng Mattis cho thấy cá nhân ông và Bộ Quốc phòng là nhân tố chủ chốt tạo nên sự ổn định, tầm nhìn chiến lược, dài hạn của Mỹ ở khu vực.
Sau nhiều biến động nhân sự cao cấp, Bộ trưởng Mattis vẫn trụ vững và là tiếng nói có nhiều ảnh hưởng. Tổng thống Trump chỉ quan tâm thường trực 1, 2 vấn đề cụ thể là trọng tâm khi tranh cử (thương mại, Triều Tiên). Bộ Ngoại giao vẫn giai đoạn chuyển giao, nhân sự vừa thiếu (chưa có trợ lý ngoại trưởng phụ trách khu vực), vừa không ổn định. Các bộ kinh tế tập trung sứ mệnh giảm thâm hụt thương mại, triển khai các lệnh trừng phạt.
Do đó, tuy là thông điệp của Bộ trưởng Quốc phòng nhưng mang tính “toàn chính phủ” liên ngành, chiến lược về tầm, rộng về diện, đề cập cả 3 trụ cột hợp tác an ninh chiến lược, kinh tế, giá trị - quản trị.
Bộ trưởng Mattis đến Shangri-La năm nay để trấn an đồng minh, đối tác rằng Mỹ có lợi ích chiến lược, cam kết lâu dài với khu vực, giải thích lại nội hàm Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do, rộng mở, thịnh vượng được xây dựng dựa trên chia sẻ giá trị, luật lệ chung, tôn trọng chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, tự do hàng hải, hàng không, không đe dọa, lớn cưỡng ép bé, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, tôn trọng luật pháp quốc tế. Đó là mô hình, nguyên tắc của Mỹ trong thế cạnh tranh chiến lược, thực chất là cạnh tranh mô hình với Trung Quốc, Nga.
Tính trấn an thể hiện ở quyết tâm Mỹ nói là làm, với cách tiếp cận truyền thống 3 trụ cột, đề cao tăng cường mạng lưới đồng minh (trong đó có cả nòng cốt bộ tứ), đối tác, cả song phương và đa phương, khu vực.
Trọng tâm gồm hợp tác an ninh hàng hải, nâng cao năng lực, phối hợp diễn tập, tác chiến hải quân, cảnh sát biển. Hợp tác kinh tế tăng cường đối tác công tư, đầu tư cơ sở hạ tầng, khai thác thế mạnh công nghệ, quản lý, đầu tư và cho vay bền vững của Mỹ, phương Tây.
Mỹ ủng hộ vai trò của Trung Quốc nếu đóng góp tích cực vào hòa bình, ổn định khu vực, sẽ hợp tác nếu có thể. Đông Nam Á là mắt xích quan trọng của chiến lược, tăng cường đồng minh với Philippines, Thái Lan, đạt “bước tiến lịch sử” trong quan hệ với Singapore, Indonesia, Malaysia và Việt Nam, trên tinh thần “tôn trọng lẫn nhau”.
Các cơ chế khu vực sẽ tiếp tục được Mỹ đầu tư như ASEAN, ARF, ADMM+, EAS, APEC, ủng hộ vai trò trung tâm và đoàn kết của ASEAN, muốn ASEAN có vai trò mạnh, cùng Mỹ và các nước xây dựng cấu trúc khu vực dựa trên luật lệ.
Thông điệp trấn an của Bộ trưởng Mattis là kịp thời, nhất là khi khu vực đang đặt nhiều dấu hỏi về cam kết lâu dài đến đâu của Mỹ, liệu nói có đi đôi với làm, chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương có nhằm ngăn chặn Trung Quốc, Mỹ sẽ đầu tư dự án cơ sở hạ tầng như thế nào, nhóm bộ tứ có thay thế vai trò của ASEAN trong cấu trúc khu vực...
Một năm rưỡi qua, chính quyền Trump đã có những nỗ lực ban đầu thể hiện cam kết nghiêm túc, lâu dài với khu vực, ASEAN. Tuy nhiên, dư luận chung cho rằng mức độ trấn an hiệu quả đến đâu tùy thuộc nhiều vào các bước triển khai sắp tới của Mỹ, chưa kể cách tiếp cận thương mại “có đi, có lại” với bất kỳ nước nào đang “triệt tiêu” thông điệp trấn an và nỗ lực hợp tác trong các lĩnh vực khác.
Thực chất, thông điệp lớn của Mỹ tại Shangri-La là về Trung Quốc, gián tiếp hay trực tiếp, thể hiện lo ngại chung tăng cao của nội bộ Mỹ. Bộ trưởng Mattis nhấn mạnh không nước nào được “thống trị” Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, không buộc khu vực phải lựa chọn giữa Mỹ và Trung Quốc, Mỹ mang đến đối tác chiến lược, không phải sự lệ thuộc chiến lược.
Trực diện hơn, Mỹ chỉ trích Trung Quốc gần đây gia tăng quân sự hóa ở Biển Đông, đe dọa, cưỡng ép các nước, không giúp gì cho uy tín Trung Quốc và không được quốc tế ủng hộ, đi ngược lại cam kết cấp cao tại thượng đỉnh Mỹ - Trung 2015. Hành động của Trung Quốc sẽ có hệ lụy, trực tiếp là việc Mỹ không mời Trung Quốc dự diễn tập RIMPAC 2018, lâu dài hơn là khu vực bị chia rẽ, gánh nặng nợ nần, bị can thiệp nội bộ...
Cạnh tranh Trung - Mỹ đang gia tăng toàn tuyến, song dư luận cho rằng cách chính quyền Trump xử lý tranh chấp thương mại, đầu tư với Trung Quốc và vị thế của Trung Quốc trong vấn đề Triều Tiên đặt dấu hỏi lớn về một chiến lược bài bản của Mỹ xử lý quan hệ “cạnh tranh chiến lược” với Trung Quốc.
Về vấn đề Biển Đông, Bộ trưởng Mattis tránh trả lời trực tiếp câu hỏi của đại biểu Philippines về việc liệu các đảo, tàu bè của Philippines có được bảo vệ theo Hiệp ước an ninh hỗ tương 1951, gây nhiều lo ngại trong dư luận. Với Chính quyền Trump, vấn đề Biển Đông có thể không phải là ưu tiên cao, nhưng dư luận cho rằng sẽ là hàn thử biểu của quan hệ Mỹ - Trung và là liều thuốc thử quan trọng hiệu quả chiến lược của Mỹ ở khu vực.
Tags:
(VNF) - Ngày càng nhiều phụ nữ trẻ ở Trung Quốc sẵn sàng chi từ 20 đến 50 nhân dân tệ (tương đương 3–7 USD) để được những người đàn ông gọi là “man mums” ôm trong vòng 5 phút, giúp giải tỏa căng thẳng và cảm giác cô đơn.
(VNF) - Trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng suy yếu, các trung tâm thương mại ở Trung Quốc tìm cách thu hút khách bằng những “chiêu trò” gây tò mò như nhà vệ sinh có đàn piano hay bồn cầu bằng vàng. Câu hỏi đặt ra là liệu các biện pháp mang tính bề nổi này có thể giải quyết được tận gốc bài toán tiêu dùng hay không.
(VNF) - Hãng xe điện Tesla của Elon Musk vừa bất ngờ ra mắt chiếc vợt pickleball trị giá 350 USD, đánh dấu bước mở rộng danh mục sản phẩm phong cách sống. Động thái này phản ánh chiến lược của công ty trong việc không chỉ dừng lại ở ô tô mà còn khai thác thị trường tiêu dùng cao cấp và sản phẩm giải trí – thể thao.
(VNF) - Nền kinh tế Trung Quốc đang bước vào một sự chuyển biến mang tính lịch sử khi tình trạng suy thoái đầu tư ngày càng trở nên rõ nét. Trong năm nay, đầu tư vào 3 lĩnh vực trụ cột gồm sản xuất, cơ sở hạ tầng và bất động sản được dự báo sẽ đồng loạt suy giảm. Đây được xem là một bước ngoặt đáng chú ý đối với nền kinh tế từng định hình lại trật tự toàn cầu bằng nhiều thập kỷ tăng trưởng dựa vào vốn đầu tư.
(VNF) - Từng được xem là thú chơi gắn với tuổi thơ của thế hệ 8X–9X, thẻ bài sưu tầm như Pokémon hay Yu-Gi-Oh! đang chứng kiến sự trở lại mạnh mẽ trên các nền tảng thương mại điện tử. Dữ liệu từ eBay cho biết Gen Z Mỹ đang chi tiêu ngày càng nhiều cho thẻ bài và các vật phẩm sưu tầm, biến một trào lưu văn hoá thành thị trường kinh doanh và đầu tư có quy mô đáng kể.
(VNF) - Quyết định hạ lãi suất của Fed trong tuần qua đã kích hoạt làn sóng tăng mạnh trên Phố Wall và củng cố sức hấp dẫn của vàng. Cùng lúc, Trung Quốc và Nga tăng dự trữ vàng, trong khi EU đóng băng vô thời hạn tài sản Nga, phản ánh xu hướng dịch chuyển dòng tiền và tái cơ cấu dự trữ trong bối cảnh kinh tế – địa chính trị toàn cầu đầy biến động.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến biến động lớn về tài sản của giới tỷ phú trên toàn cầu khi tổng giá trị tài sản đạt mức cao kỷ lục, chủ yếu nhờ đà tăng của cổ phiếu công nghệ và trí tuệ nhân tạo. Tại Việt Nam, số lượng tỷ phú không thay đổi nhiều, song tài sản của một số cá nhân, đặc biệt người giàu nhất Việt Nam, tăng mạnh theo diễn biến thị trường chứng khoán.
(VNF) - Ở tuổi 27, CEO của nền tảng thị trường dự đoán Polymarket Shayne Coplan đã trở thành tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới khi công ty được định giá 9 tỷ USD. Hành trình của chàng trai bỏ học để xây dựng startup trong phòng tắm đến gương mặt nổi bật ngành crypto toàn cầu phản ánh sức mạnh của ý tưởng táo bạo, trí tuệ đám đông và bước chuyển mình của cả một lĩnh vực công nghệ.
(VNF) - Mỹ là nơi khai sinh các mô hình trí tuệ nhân tạo mạnh mẽ nhất và nắm quyền kiểm soát các loại chip máy tính tiên tiến nhất. Thế nhưng, giữa cuộc cạnh tranh AI toàn cầu, Trung Quốc lại sở hữu một lợi thế mang tính quyết định: một lưới điện khổng lồ và rẻ nhất thế giới.
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) ngày 12/12 quyết định đóng băng vô thời hạn khoảng 210 tỷ euro (tương đương 246 tỷ USD) tài sản nhà nước của Nga, thay vì tiếp tục cơ chế gia hạn 6 tháng một lần như trước đây.
(VNF) - Ngày 11/12, doanh nhân người Hàn Quốc Do Kwon, nhà sáng lập Terraform Labs, đơn vị đứng sau hai đồng tiền TerraUSD và Luna, đã bị tòa án liên bang Mỹ tuyên phạt 15 năm tù. Bản án được đưa ra gần 3 năm sau cú sập gây thiệt hại ước tính 40 tỷ USD, được thẩm phán mô tả là “một vụ gian lận mang tính thế hệ”.
(VNF) - Mỹ tiếp tục gia tăng sức ép đối với chính quyền Tổng thống Nicolás Maduro khi áp đặt lệnh trừng phạt lên ba cháu trai của ông, cùng nhiều cá nhân, doanh nghiệp và tàu vận tải bị cáo buộc tham gia vận chuyển dầu cho Caracas. Động thái này là một phần trong chiến dịch siết nguồn thu tài chính của Venezuela và mở rộng nỗ lực trấn áp hoạt động buôn lậu ma túy tại khu vực Caribe.
(VNF) - Ukraine ngày 11/12 cho biết máy bay không người lái tầm xa của họ đã tấn công một giàn khoan dầu lớn ngoài khơi Biển Caspi trong tuần này. Chiến dịch này phản ánh nỗ lực mở rộng mục tiêu của Kyiv nhằm bóp nghẹt nguồn thu từ năng lượng - nguồn lực quan trọng nhất giúp Nga duy trì cuộc chiến.
(VNF) - Các chuyên gia quốc tế nhận định thị trường chứng khoán Việt Nam đã bùng nổ trong năm 2025, và dư địa tăng trưởng còn rất rộng mở trong thời gian tới.
(VNF) - Mexico nâng thuế nhập khẩu lên 50% khiến Trung Quốc phản ứng gay gắt, gọi đây là hành động bảo hộ “mang tính xúc phạm” và cảnh báo tác động tiêu cực tới thương mại song phương.
(VNF) - Trung Quốc ghi nhận thặng dư thương mại kỷ lục 1.000 tỷ USD, đặt ra câu hỏi liệu sức mạnh xuất khẩu có che giấu những điểm yếu ngày càng lớn của nền kinh tế hay không?
(VNF) - Sau tin Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất, Phố Wall tăng điểm mạnh. Trong khi đó, giá vàng cũng bật tăng nhưng cuối cùng vẫn quay trở về vùng 4.205 USD/ounce, gần như không đổi so với trước đó.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 10/12 cho rằng quyết định mới nhất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) về việc hạ lãi suất chuẩn thêm 0,25 điểm phần trăm là chưa đủ mà lẽ ra phải “mạnh tay gấp đôi”.
(VNF) - Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã cắt giảm lãi suất xuống mức thấp nhất trong vòng 3 năm sau một cuộc họp căng thẳng, phơi bày những rạn nứt sâu sắc giữa các nhà hoạch định chính sách về việc nên ưu tiên xử lý thị trường lao động suy yếu hay lạm phát vẫn ở mức cao.
(VNF) - Giới đầu tư đặt cược tới 90% vào khả năng Fed tiếp tục hạ lãi suất 0,25 điểm phần trăm. Nếu kịch bản này xảy ra, quyết định của Fed có thể tạo ra hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ lên USD, vàng, Bitcoin và toàn bộ thị trường tài chính toàn cầu trong những tháng tới.
(VNF) - Thặng dư thương mại kỷ lục của Trung Quốc một lần nữa phơi bày sức mạnh công nghiệp của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, đồng thời phản ánh mức độ mất cân đối đang gia tăng trong cấu trúc tăng trưởng của nước này.
(VNF) - Thỏa thuận thương mại giữa Indonesia và Washington đang đối mặt nguy cơ sụp đổ khi các quan chức Mỹ ngày càng thất vọng trước điều họ cho là Jakarta "bội ước" những điều khoản đã thống nhất hồi tháng 7.
(VNF) - Bạc đang cạnh tranh quyết liệt với vàng. Kim loại quý này đã tăng giá hơn gấp đôi kể từ đầu năm và vừa lập kỷ lục mới trong ngày 9/12 khi lần đầu tiên vượt mốc 60 USD/ounce trên Sàn giao dịch hàng hóa New York. Tính từ đầu năm 2025, giá bạc đã tăng 102% bỏ xa vàng khi “chỉ” tăng 59%.
(VNF) - Một vụ hỏa hoạn nghiêm trọng bùng phát tại tòa nhà văn phòng ở trung tâm Jakarta khiến ít nhất 22 người thiệt mạng, trong đó có một phụ nữ mang thai. Lực lượng chức năng Indonesia huy động hàng trăm nhân viên cùng gần 30 xe chữa cháy để dập lửa, song thiệt hại về người vẫn ở mức đặc biệt nghiêm trọng.
(VNF) - Ngày 9/12, Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo sẽ cho phép Nvidia xuất khẩu chip AI H200 sang Trung Quốc và áp thuế 25% trên các giao dịch.
(VNF) - Ngày càng nhiều phụ nữ trẻ ở Trung Quốc sẵn sàng chi từ 20 đến 50 nhân dân tệ (tương đương 3–7 USD) để được những người đàn ông gọi là “man mums” ôm trong vòng 5 phút, giúp giải tỏa căng thẳng và cảm giác cô đơn.
(VNF) - Dự án cao tốc cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng có tổng mức đầu tư lên đến 11.029 tỷ đồng dự kiến sẽ chính thức thông tuyến vào ngày 19/12.
