4 năm chính sách tiền tệ và những ‘lát cắt’ (kỳ 2): Huy động
Kình Dương -
25/11/2017 12:44 (GMT+7)
(VNF) – Cùng VietnamFinance nhìn lại chính sách tiền tệ của Việt Nam từ năm 2014 tới nay – giai đoạn chuyển giao giữa 2 nhiệm kỳ Thống đốc. Thứ hai là "lát cắt" huy động.
Huy động vốn không phải là bài toán khó đối với ngành ngân hàng Việt Nam
Huy động vốn: 4 năm nhìn lại
Tăng trưởng huy động vốn lâu nay không phải là bài toán khó với ngành ngân hàng bởi đặc thù tâm lý người dân Việt Nam là trọng tính an toàn và chuyện phá sản ngân hàng vẫn còn nằm trên lý thuyết (kể cả khi xét đến các trường hợp như ngân hàng Nam Đô, Châu Á - Thái Bình Dương, Việt Hoa); hơn nữa, các kênh đầu tư khác như chứng khoán, bất động sản… cũng chưa thực sự lôi kéo được đông đảo người dân để trở thành đối trọng với kênh ngân hàng.
Vì thế, trên phương diện vĩ mô, diễn biến huy động vốn hàng năm thường ít điểm nhấn.
Năm 2014, huy động vốn toàn ngành ngân hàng tăng 17%, mặc dù thấp hơn so với mức tăng năm 2012-2013 nhưng vẫn là mức tăng tốt ngay cả khi lãi suất huy động được điều chỉnh giảm. Tín hiệu này một lần nữa chứng minh kênh đầu tư gửi tiền tại hệ thống ngân hàng vẫn luôn hấp dẫn.
Tính đến cuối năm 2014, huy động vốn VND và ngoại tệ lần lượt tăng 19,2% và 3,1% (năm 2013 tăng tương ứng 20,6% và 15,7%). Tỷ trọng huy động vốn VND và ngoại tệ lần lượt là 87,6% và 12,4% (năm 2013: 85,9% và 14,1%), phù hợp với chủ trương giảm "đô la hóa" trong nền kinh tế.
Sang năm 2015, tăng trưởng huy động vốn đạt 16,2%. Trong bối cảnh lãi suất VND duy trì ở mức thấp và lãi suất huy động USD đối với tổ chức và cá nhân được điều chỉnh giảm xuống 0% vào cuối năm 2015, huy động vốn VND đạt tốc độ tăng 16,4%, cao hơn tốc độ tăng 14,8% của huy động ngoại tệ.
Tỷ trọng huy động vốn của nhóm ngân hàng thương mại Nhà nước tăng, nhóm các tổ chức tín dụng (TCTD) khác giảm, cụ thể, huy động của nhóm NHTM Nhà nước (không bao gồm NHCSXH) chiếm 45,5% tổng mức huy động vốn toàn hệ thống (năm 2014: 43%); nhóm các TCTD khác chiếm 53,7% (năm 2014: 55,6%); NHCSXH chỉ chiếm 0,8% tổng huy động vốn toàn ngành.
Đặt trần lãi suất huy động 0% đối với USD là điểm nhấn chính sách tiền tệ nổi bật trong 4 năm qua
Năm 2016, tăng trưởng huy động ước đạt khoảng 19%. Huy động theo VND tăng cao; huy động ngoại tệ giảm mạnh.
Cụ thể, huy động bằng VND ước tăng 23% và chiếm tỷ trọng 89,5% tổng vốn huy động. Huy động ngoại tệ ước giảm khoảng 7,0% so với cuối năm 2015 và chiếm khoảng 10,5% tổng vốn huy động.
Việc huy động ngoại tệ giảm mạnh là nằm trong tính toán bởi lãi suất huy động USD đã giảm về mức 0% từ cuối năm 2015.
Thị phần huy động của nhóm NHTM cổ phần tăng từ 39,7% lên 42,9%, trong khi nhóm NHTM Nhà Nước giảm từ 53,2% xuống 49,1%. Biên độ dao động thị phần khá mạnh theo hướng ngày càng tiến về gần nhau cho thấy nhóm NHTM cổ phần đang tạo ra sự bứt phá nhất định và ngày thị phần ngang nhau sẽ không còn xa.
10 tháng đầu năm 2017, huy động vốn tuy giảm so với cùng năm trước nhưng vẫn đạt mức tăng trưởng khá, ước tăng 12% so với cuối năm 2016 (cùng kỳ năm trước tăng 14,7%).
Trong khi đó, huy động ngoại tệ tăng 3,7%, chiếm khoảng 10,1% tổng huy động. Huy động vốn bằng VND ước tăng 13%, chiếm 89,9% tổng huy động. Tiền đồng ngày càng lấn ất ngoại tệ.
Liệu có rủi ro?
Nếu đặt huy động vốn đứng một mình thì khá khó để thấy rủi ro, bởi như đã nói, tại Việt Nam, ngân hàng luôn là kênh hút tiền số 1 và gần như chưa có đối trọng. Nhưng nếu đặt huy động vốn trong tương quan với tín dụng thì diễn biến rủi ro sẽ hiện lên rõ ràng hơn.
Tỷ lệ cấp tín dụng so với nguồn vốn huy động là chỉ tiêu rõ ràng nhất phản ánh mối tương quan này. Chỉ tiêu này càng cao, đồng nghĩa lượng tiền vốn từ huy động được dồn vào tín dụng càng nhiều, rủi ro theo đó càng lớn (do tín dụng là tài sản có tính thanh khoản thấp, độ rủi ro cao).
Tỷ lệ cấp tín dụng so với nguồn vốn huy động giai đoạn tháng 6/2015 – tháng 8/2017
Dữ liệu thống kê công khai của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) không đề cập đến năm 2014 và nửa đầu năm 2015. Tuy nhiên, nhìn vào giai đoạn từ tháng 6/2015 đến tháng 8/2017 cũng có thể mường tượng ra khá rõ diễn biến rủi ro huy động/tín dụng.
Cụ thể, nếu như nửa cuối năm 2015, tỷ lệ cấp tín dụng so với nguồn vốn huy động ở mức khá cao, trên 88,5% thì sang năm 2016, tỷ lệ này đã giảm mạnh và duy trì ở mức thấp, dưới 87% suốt từ tháng 5 đến tháng 11. Năm 2017, tỷ lệ này lại tiếp tục tăng lên và duy trì ở mức trên 88%.
Tóm lược, mức độ rủi ro của huy động trong tương quan với tín dụng thấp nhất ở năm 2016 – năm đầu tiên ông Lê Minh Hưng nhậm chức Thống đốc NHNN (bắt đầu từ tháng 4/2016).
Tỷ lệ cấp tín dụng so với nguồn vốn huy động nếu xét trên toàn hệ thống mặc dù cho thấy diễn biến rủi ro, nhưng khó lòng cho thấy cường độ rủi ro bởi quy định pháp luật về giới hạn tỷ lệ cấp tín dụng so với nguồn vốn huy động ở mỗi nhóm tổ chức tín dụng là mỗi khác. Vì thế, cần phải xét riêng 2 nhóm chính: nhóm NHTM Nhà nước và nhóm NHTM Cổ phần.
Tỷ lệ cấp tín dụng so với nguồn vốn huy động của nhóm NHTM Nhà nước
Ở nhóm NHTM Nhà nước, giới hạn tỷ lệ cấp tín dụng so với nguồn vốn huy động được NHNN đặt ra là thấp hơn 90%. Theo số liệu mà NHNN công bố, tỷ lệ này ở nhóm NHTM Nhà nước luôn cao hơn nhiều mốc 90%, thấp nhất là tháng 9/2016 với 92,89% và cao nhất là tháng 1/2016 lên đến 99,11%. Nhóm NHTM Nhà nước dường như từ lâu đã "nhờn" với giới hạn rủi ro trong cân đối huy động – tín dụng.
Tỷ lệ cấp tín dụng so với nguồn vốn huy động của nhóm NHTM Cổ phần
Còn ở nhóm NHTM Cổ phần, giới hạn tỷ lệ cấp tín dụng so với nguồn vốn huy động được NHNN đặt ra là thấp hơn 80%. Căn cứ vào số liệu của NHNN, trước tháng 12/2016, tỷ lệ này tại các NHTM Cổ phần vẫn thấp hơn 80%, tuy nhiên từ tháng 12/2016, tỷ lệ này luôn duy trì ở mức cao hơn "trần", cho thấy nhóm này đang đẩy rất mạnh tăng trưởng tín dụng nhằm thúc đẩy lợi nhuận, chấp nhận phần nào rủi ro trong cân đối huy động – tín dụng.
Có thể thấy, rủi ro huy động vốn trong tương quan với tín dụng vẫn đang hiện hữu khá lớn trong hệ thống ngân hàng.
(VNF) - Điểm nhấn trong mùa ĐHĐCĐ năm nay của các ngân hàng xoay quanh câu chuyện tăng vốn. Bên cạnh mục tiêu tiến tới tiêu chuẩn Basel III, tăng vốn còn là động lực để các ngân hàng hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng tín dụng đã đề ra.
(VNF) - ACB giữ nguyên mục tiêu tăng trưởng tín dụng 16-18% trong năm 2025, dù đối mặt nhiều thách thức vĩ mô. Ngân hàng dự kiến tập trung vào mảng khách hàng cá nhân, SME và mở rộng sang doanh nghiệp lớn.
(VNF) - Vietcombank dự kiến phát hành 543,1 triệu cổ phiếu riêng lẻ với mệnh giá 10.000/cp cho tối đa 55 nhà đầu tư để nâng vốn điều lệ lên gần 89.000 tỷ đồng.
(VNF) - Lãi vay hiện vẫn còn cao, các ưu đãi còn khó tiếp cận, một số doanh nghiệp phản ánh đang phải chịu lãi suất tới 11%/năm. Mức lãi suất này liệu có giảm
(VNF) - Mặc dù có mức tăng trưởng ấn tượng song theo nhiều chuyên gia, bản chất của tăng trưởng tín dụng quý I/2025 vẫn mang tính kỹ thuật nhiều hơn khi tốc độ tăng trưởng “đổ dồn” vào những tuần cuối cùng của quý.
(VNF) - Thủ tướng yêu cầu NHNN điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, bảo đảm tăng trưởng tín dụng hợp lý; khẩn trương hoàn thiện, trình cấp có thẩm quyền phương án xử lý đối với Ngân hàng SCB.
(VNF) - LPBank do ông Nguyễn Đức Thuỵ (bầu Thuỵ) làm chủ tịch dự kiến dùng 7.468 tỷ đồng để chi trả cổ tức bằng tiền mặt tới 25%, đặt kế hoạch lợi nhuận tăng 22,2% và thành lập LPBank AMC.
(VNF) - Chỉ trong 1 tuần, hàng trăm nghìn tỷ đồng đã được bơm vào nền kinh tế. Tỷ giá tăng nóng, vượt 26.000 đồng/USD. Đó là những thông tin đáng chú ý trong lĩnh vực ngân hàng tuần qua.
(VNF) - Thủ tướng yêu cầu các ngân hàng loại bỏ tài khoản không chính chủ, tài khoản có thông tin sai lệch; phát hiện, phân loại, cảnh báo các tài khoản có giao dịch bằng địa chỉ IP tại nước ngoài.
(VNF) - Chuyển đổi thẻ từ sang thẻ chip để được trải nghiệm phương thức thanh toán hiện đại, nhanh chóng, an toàn và có cơ hội nhận nhiều ưu đãi từ BAC A BANK.
(VNF) - Với mong muốn trở thành đối tác tài chính chiến lược đồng hành cùng sự phát triển bền vững của ngành điện Việt Nam, Ngân hàng TMCP An Bình (ABBANK) tiếp tục triển khai và đẩy mạnh gói tài trợ chuỗi cung ứng ngành điện, cung cấp các giải pháp tài chính linh hoạt, tối ưu cho các doanh nghiệp tham gia đấu thầu và thực hiện các gói thầu, dự án, hợp đồng với Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).
(VNF) - Kết thúc quý đầu tiên của 2025, NCB ghi nhận lợi nhuận trước thuế ước đạt hơn 125 tỷ đồng và thu nhập lãi thuần đạt mức cao nhất trong 9 quý liên tục, ước đạt gần 510 tỷ đồng.
(VNF) - Sau tuyên bố áp thuế quan đối ứng của Tổng thống Trump, thị trường tiền tệ toàn cầu đã chịu sức ép đáng kể. Trong đó, tỷ giá USD cũng tăng 'bốc đầu' vượt mốc 26.000 VND/USD.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Quân đội (MB) chính thức khai trương MB Cao Bằng tại địa chỉ Số 85-87, phố Kim Đồng, Tổ 12, Phường Hợp Giang, TP.Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng, đánh dấu bước chân đầu tiên của ngân hàng tại vùng đất giàu tiềm năng phát triển kinh tế phía Bắc.
(VNF) - Tính đến ngày 20/3/2025, tăng trưởng tín dụng toàn nền kinh tế đạt 1,98%. Với đà tăng trưởng tích cực này, giới phân tích nhận định, mục tiêu tăng trưởng 16% năm nay là hoàn toàn khả thi.
(VNF) - Với mục tiêu không ngừng mang đến dịch vụ tài chính vượt trội, VPBank đã triển khai tính năng thông báo biến động số dư bằng âm thanh thông qua ứng dụng ngân hàng số VPBank NEO, mang đến trải nghiệm thanh toán liền mạch, giúp các giao dịch trở nên an toàn, nhanh chóng và hiệu quả hơn bao giờ hết.
(VNF) - Ông Tô Huy Vũ được bổ nhiệm giữ chức vụ Chủ tịch Hội đồng Thành viên Agribank từ 3/4/2025 và giữ chức Bí thư Đảng ủy Agribank nhiệm kỳ 2020-2025.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Phát triển TP. HCM (HDBank - HoSE: HDB) công bố tài liệu phục vụ Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2025, với mục tiêu lợi nhuận vượt 21.000 tỷ đồng, tăng 27% so với năm 2024.
(VNF) - SHB là đại diện duy nhất của Việt Nam được Global Finance trao tặng giải thưởng "Ngân hàng có hoạt động Tài trợ Bền vững tốt nhất năm 2025”, ghi nhận cho những nỗ lực của Ngân hàng trong việc thúc đẩy các giải pháp tài chính mang lại lợi ích lâu dài cho xã hội và môi trường.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) và Tổng công ty Công nghệ - Viễn thông Toàn cầu (GTEL) vừa ký kết thỏa thuận hợp tác nhằm mang đến những sản phẩm tài chính công nghệ ưu việt và đột phá .
(VNF) - Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank) triển khai gói tín dụng đặc biệt với quy mô lên tới 10.000 tỷ đồng nhằm tăng cường khả năng tiếp cận nhà ở cho người trẻ.
(VNF) - Điểm nhấn trong mùa ĐHĐCĐ năm nay của các ngân hàng xoay quanh câu chuyện tăng vốn. Bên cạnh mục tiêu tiến tới tiêu chuẩn Basel III, tăng vốn còn là động lực để các ngân hàng hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng tín dụng đã đề ra.
(VNF) - Tập đoàn Hateco đã chính thức vận hàng Cảng Container Quốc tế Hateco Hải Phòng (HHIT), đánh dấu cột mốc quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế biển của Việt Nam. Cùng VietnamFinance ngắm toàn cảnh bến cảng quốc tế của Tập đoàn HATECO.