Áp lực đáo hạn năm 2024 có phải là 'ngáo ộp' với thị trường trái phiếu?
Thanh Long -
23/11/2023 10:03 (GMT+7)
(VNF) - "Thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong năm 2022 và 2023 đã có rất nhiều tổ chức vi phạm nghĩa vụ trả lãi, trả gốc và những cái tổ chức này đã được thị trường nhận diện và sàng lọc, những doanh nghiệp còn lại chưa có vi phạm, có lịch sử trả lãi tốt sẽ là điểm sáng của thị trường", đại diện FiinGroup nêu quan điểm.
Áp lực đáo hạn năm 2024 có phải là 'ngáo ộp' với thị trường trái phiếu?
Thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang trở nên sôi động trở lại. Theo thông tin từ ông Trần Phú Việt, Trưởng phòng Nghiên cứu & Phát triển sản phẩm, Khối thông tin tài chính của FiinGroup, cung cấp trong hội thảo "Triển vọng kinh tế vĩ mô và thị trường chứng khoán năm 2024" do FiinGroup tổ chức mới đây, những tháng cuối năm 2023, giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp trên thị trường sơ cấp lớn hơn rất nhiều so với những tháng đầu năm.
Những đợt phát hành này chủ yếu là xuất từ các nhóm ngành như ngân hàng và bất động sản. Theo thống kê của FiinGroup, từ đầu năm đến nay, ngân hàng phát hành 110.000 tỷ đồng trái phiếu. Trong khi đó, con số này ở các doanh nghiệp bất động sản là 74.000 tỷ đồng. Phần lãi mà trái chủ nhận được từ các ngân hàng vào khoảng 7%/năm trong khi bất động sản là 15%/năm. Những con số này thể hiện phần nào mức độ rủi ro của các nhóm ngành này là khác nhau.
Trên thị trường thứ cấp, kể từ khi sàn giao dịch trái phiếu riêng lẻ ra đời khoảng giữa tháng 7/2023, giá trị giao dịch hàng ngày (tính trung bình theo tuần) tăng rất mạnh, đặc biệt là từ khoảng giữa tháng 10/2023, từ khoảng 1.000 - 2.000 tỷ đồng/ngày có những tuần gần đây đã lên đến khoảng 4.500 tỷ đồng/ngày.
"Thanh khoản của thị trường gia tăng, có nhiều tổ chức phát hành giao dịch hơn sẽ giúp được chúng ta thu thập được các thông tin rất quan trọng trên thị trường. Đây là lần đầu tiên chúng ta có thể xây dựng được đường cong lãi suất trái phiếu của doanh nghiệp. Ví dụ như VinFast, ở kỳ hạn 6 - 12 tháng, lãi suất trái phiếu của tổ chức này vào khoảng 8,92%/năm và với kỳ hạn 18 - 24 tháng là vào khoảng 9,81%/năm. Đây là thông tin rất bổ ích cho chúng ta trong hoạt động như quản lý danh mục, định giá danh mục, đầu tư...", đại diện của FiinGroup nhấn mạnh.
Dẫu có sôi động hơn nhưng nhìn chung, tổng giá trị lưu hành trái phiếu của toàn thị trường đang có xu hướng giảm bởi hoạt động mua lại và đáo hạn của các tổ chức phát hành, cũng như hoạt động phát hành thu hẹp hơn so với những giai đoạn trước. Theo FiinGroup, dòng tiền đáo hạn trong năm 2024 bao gồm cả nợ gốc và lãi khoảng 380.000 tỷ đồng, tập trung vào 2 nhóm ngành chính là bất động sản và ngân hàng.
Khoảng hơn 380.000 tỷ đồng trái phiếu sẽ đáo hạn trong năm 2024. Nguồn: FiinGroup
Để đo lường áp lực thanh toán trên thị trường trái phiếu, FiinGroup sử dụng quy ước trong thống kê là: Nếu như một lô trái phiếu của một tổ chức phát hành vi phạm mức độ trả lãi hoặc trả gốc thì có nghĩa là toàn bộ những phần giá trị trái phiếu đang lưu hành của tổ chức đó sẽ được đánh dấu là vi phạm.
"Dựa trên cách thống kê như vậy, chúng tôi đã nhóm lại những cái tổ chức phát hành vi phạm theo nhóm ngành. Bất động sản đang là nhóm ngành có tổng giá trị trái phiếu lưu hành cao nhất và mức độ vi phạm khoảng 22,67%, cao hơn thống kê toàn thị trường. Theo thống kê của chúng tôi, trong năm 2024, tổng giá trị đáo hạn trái phiếu của nhóm bất động sản sẽ vào khoảng hơn 110.000 tỷ đồng", ông Trần Phú Việt cho hay.
Những khoản nợ xấu này thuộc về 147 tổ chức phát hành đã được ghi nhận là vi phạm trong năm 2022 - 2023, đồng thời đã được khu trú và được thị trường xác định rất rõ.
"Do vậy, chúng tôi cho rằng những khoản đáo hạn của các tổ chức bất động sản này trong năm 2024 sẽ không gây quá nhiều sự bất ngờ cũng như biến động cho thị trường khi họ tiếp tục công bố những đợt trả chậm của những lô trái phiếu này, bởi vì thị trường đã nhận thức được rủi ro này", đại diện FiinGroup nêu quan điểm.
Bất động sản đang là ngành có lượng chậm trả trái phiếu lớn nhất. Nguồn: FiinGroup
Nhận định triển vọng của thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong năm 2024, ông Trần Phú Việt nêu cả mặt tích cực và tiêu cực.
Về mặt tiêu cực, sẽ có khả năng do môi trường kinh doanh tiếp tục khó khăn và phục hồi chậm, dẫn đến triển vọng kinh doanh của các tổ chức, đặc biệt là trong nhóm bất động sản và nhóm năng lượng tái tạo sẽ tiếp tục xấu hoặc sẽ không đủ dòng tiền để trả cho những trái phiếu mà họ nắm giữ.
Bên cạnh đó, kênh trái phiếu doanh nghiệp chưa hồi phục, một phần là do sự thiếu sự tham gia mạnh mẽ tổ chức định chế phi tài chính và những nhà đầu tư cá nhân, có thể do những vấn đề liên quan đến vi phạm trả lãi, trả gốc...
"Chúng ta sẽ phải chờ một thời gian nữa để những nhóm nhà đầu tư này quay trở lại thị trường, góp phần đưa kênh trái phiếu doanh nghiệp trở lại thành kênh huy động vốn trung và dài hạn cho các tổ chức kinh doanh", ông Trần Phú Việt nói.
Về mặt tích cực, thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong năm 2022 và 2023 đã có rất nhiều tổ chức vi phạm nghĩa vụ trả lãi, trả gốc và những cái tổ chức này đã được thị trường nhận diện và sàng lọc, những doanh nghiệp còn lại chưa có vi phạm, có lịch sử trả lãi tốt sẽ là điểm sáng của thị trường, giúp thị trường thanh lọc và nhà đầu tư có thể lựa chọn những tổ chức có lịch sử trả trả lãi tốt, những ngành có ít tổ chức vi phạm và có triển vọng tốt để đầu tư.
Thứ hai, liên quan đến thông tin về trái phiếu, năm 2023, thị trường đã có những thay đổi rất mạnh mẽ như sàn giao dịch trái phiếu riêng lẻ ra đời, toàn bộ các trái phiếu riêng lẻ đều đã được lưu ký trên Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC) . Các thông tin như là lãi suất coupon, thông tin giao dịch... đều đã được công bố. Ngoài ra, những quy định về pháp lý như phải công bố báo cáo tài chính... sẽ tạo ra một bức tranh thông tin tài chính rất rõ ràng cho các nhà đầu tư tham khảo, phân tích để đưa ra quyết định đầu tư.
Bày tỏ quan điểm có phần khác biệt, ông Nguyễn Quang Thuân, Chủ tịch FiinGroup, cho hay những doanh nghiệp vi phạm đã được thị trường nhận diện, thế nhưng áp lực đáo hạn trái phiếu vẫn còn lớn và là một phần rủi ro của nền kinh tế, của thị trường tài chính, thế nên chúng ta vẫn phải theo dõi. "Trong năm tới, các nhà đầu tư vẫn cần đặc biệt theo dõi rủi ro và tác động lan tỏa hoặc lây chéo từ những doanh nghiệp có dư nợ trái phiếu lớn, đặc biệt đối với một số tổ chức tài chính, ngân hàng có dư nợ và chất lượng trái phiếu doanh nghiệp thấp", ông Thuân lưu ý.
Chia sẻ thêm về triển vọng của thị trường trái phiếu, Chủ tịch FiinGroup kể một câu chuyện gần đây, rằng sau khi Mỹ nâng cấp quan hệ chiến lược với Việt Nam, FiinGroup có tiếp 5 quỹ đầu tư lớn, chủ yếu là quỹ hưu trí của Mỹ. Họ quản lý khoảng 220 tỷ USD và quyết định phân bổ khoảng 1,5% cho một số thị trường mới nổi, trong đó có Việt Nam.
"Họ tưởng rằng thị trường trái phiếu Việt Nam đã phát triển, có xếp hạng tín nhiệm, có minh bạch thông tin nhưng trên thực tế, họ sẽ không thể tham gia được", ông Thuân nói và cho biết lý do là trái phiếu doanh nghiệp tại Việt Nam có bản chất là tín dụng, được các tổ chức trung gian như ngân hàng, công ty chứng khoán đứng ra thực hiện để tái cấu trúc vốn cho doanh nghiệp. Trong khi đó, các quỹ hưu trí phân bổ vốn dựa trên xếp hạng tín nhiệm và quy tắc quản trị danh mục đầu tư.
Từ câu chuyện trên, Chủ tịch FiinGroup cho rằng để thị trường trái phiếu phát triển bền vững, không chỉ cần nâng cấp các quy định về mặt phát hành mà việc phát triển cơ sở nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư tổ chức, là rất quan trọng, thay vì chỉ phát triển theo hướng tái cấu trúc nguồn vốn cho doanh nghiệp như hiện nay.
(VNF) - Suốt nhiều thập kỷ, OPEC+ được xem là “người cầm lái” giá dầu toàn cầu, khi có thể điều chỉnh sản lượng để tác động trực tiếp đến diễn biến thị trường. Tuy nhiên, “nguyên tắc bất di bất dịch” này đã bị thách thức rõ rệt trong năm 2025. Trung Quốc đã tận dụng vị thế là quốc gia nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới để thiết lập một mức giá sàn và giá trần hiệu quả, bằng cách tăng hoặc giảm lượng dầu thô đưa vào các bể chứa.
(VNF) - UBND phường Vĩnh Hưng (TP. Hà Nội) vừa ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty TNHH Hòa Bình do có hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình không có giấy phép xây dựng theo quy định.
(VNF) - Với cách làm đồng bộ và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, công tác giảm nghèo ở Đắk Lắk đang đi vào thực chất. Từ những buôn làng vùng sâu, nhiều hộ nghèo đã vươn lên ổn định cuộc sống, tạo nền tảng cho giảm nghèo bền vững.
(VNF) - Từ những nông dân từng tay trắng, thiếu đất và vốn sản xuất, nhiều mô hình sinh kế hiệu quả đã hình thành ở Quảng Ngãi. Những mô hình này đã tạo sức lan toả và trở thành nền tảng cho mục tiêu giảm nghèo bền vững, hướng tới cơ bản không còn hộ nghèo vào năm 2030.
(VNF) - Trải qua hơn tám thập kỷ xây dựng, chiến đấu, chiến thắng và trưởng thành, Quân đội nhân dân Việt Nam luôn thể hiện rõ bản chất cách mạng, xứng đáng với lời khen tặng của Bác Hồ.
(VNF) - Sáng 22/12, Hội nghị lần thứ 15 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã khai mạc trọng thể tại Thủ đô Hà Nội. Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì, phát biểu khai mạc Hội nghị. VietnamFinance trân trọng giới thiệu toàn văn phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm
(VNF) - Sáng 22/12, Hội nghị lần thứ 15 Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII khai mạc, cho ý kiến về ba nội dung quan trọng, trong đó có công tác nhân sự Đại hội Đảng 14.
(VNF) - Ông Nguyễn Hồng Diên, Bộ trưởng Bộ Công Thương được Bộ Chính trị điều động tham gia Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và giữ chức Phó Bí thư chuyên trách Đảng ủy Quốc hội.
(VNF) - Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng rà soát lại các quy chuẩn, tiêu chuẩn, điều kiện đường sắt tốc độ cao để lựa chọn công nghệ, tiến hành lựa chọn phương thức đầu tư trong tháng 1/2026.
(VNF) - Trung tâm tài chính quốc tế tại Đà Nẵng có Chủ tịch và 2 Phó Chủ tịch cơ quan điều hành. Việc kiện toàn bộ máy điều hành được xem là bước đi quan trọng, tạo nền tảng để trung tâm tài chính chuyên biệt này đi vào vận hành, hướng trọng tâm vào fintech, quản lý gia sản và tài chính xanh.
(VNF) - Sáng 21/12, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì hội nghị công bố thành lập Trung tâm Tài chính Quốc tế tại Việt Nam. Sự kiện này đánh dấu bước đi quan trọng trong chiến lược phát triển thị trường tài chính, thể hiện quyết tâm của Việt Nam trong việc nâng cao vị thế trên bản đồ tài chính khu vực và toàn cầu.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng, kinh tế số không còn là lựa chọn mà là con đường tất yếu, là động lực cốt lõi của tăng trưởng và đổi mới mô hình phát triển.
(VNF) - Trong những năm gần đây, du lịch cộng đồng tại nhiều vùng nông thôn, miền núi không chỉ dừng lại ở việc đa dạng hóa sản phẩm du lịch, mà đang dần khẳng định vai trò như một công cụ giảm nghèo hiệu quả. Khi người dân trực tiếp tham gia và hưởng lợi từ việc khai thác giá trị bản địa, du lịch cộng đồng đã tạo sinh kế bền vững, góp phần nâng cao thu nhập, giữ gìn văn hóa và thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.
(VNF) - Ngày 19/12, lễ khởi công dự án mở rộng đường cao tốc TPHCM - Trung Lương - Mỹ Thuận theo hình thức BOT, tổng vốn đầu tư hơn 36.000 tỷ đồng đã diễn ra.
(VNF) - Dự án trục đại lộ cảnh quan sông Hồng có tổng mức đầu tư sơ bộ khoảng 855.000 tỷ đồng, được triển khai theo phương thức đối tác công tư (PPP). Dự án có quy mô khoảng 11.000 ha, gồm 4 dự án thành phần, dự kiến hoàn thành năm 2030.
(VNF) - Sáng 19/12, Cụm công nghiệp An Thọ của công ty cổ phần Đầu tư An Thọ đã chính thức khởi công với tổng mức đầu tư thực tế dự án gần 1.000 tỷ đồng.
(VNF) - 5 nhà ga trên tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng được khởi công đồng loạt, mở đầu cho việc triển khai dự án đường sắt hiện đại, góp phần tăng cường kết nối vùng và liên vận quốc tế Việt Nam – Trung Quốc.
(VNF) - Ngày 19/12, dự án đầu tư xây dựng tuyến cao tốc Đồng Đăng (Lạng Sơn) – Trà Lĩnh (Cao Bằng) giai đoạn 1 với tổng mức đầu tư gần 23.000 tỷ đồng đã chính thức được thông tuyến.
(VNF) - Bắc Ninh đồng loạt khởi công 4 dự án trọng điểm gồm khu công nghiệp và nhà ở xã hội với tổng quy mô hàng trăm héc-ta, tạo động lực mới cho phát triển công nghiệp, đô thị.
(VNF) - Chủ tịch Z Holding Hoàng Quang Thịnh cùng đồng phạm bị cáo buộc sản xuất, buôn bán sữa giả trị hơn 2.400 tỷ đồng, thu lời bất chính hơn 150 tỷ đồng.
(VNF) - Suốt nhiều thập kỷ, OPEC+ được xem là “người cầm lái” giá dầu toàn cầu, khi có thể điều chỉnh sản lượng để tác động trực tiếp đến diễn biến thị trường. Tuy nhiên, “nguyên tắc bất di bất dịch” này đã bị thách thức rõ rệt trong năm 2025. Trung Quốc đã tận dụng vị thế là quốc gia nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới để thiết lập một mức giá sàn và giá trần hiệu quả, bằng cách tăng hoặc giảm lượng dầu thô đưa vào các bể chứa.
(VNF) - Cầu Tứ Liên không chỉ là một công trình giao thông đơn thuần mà còn được xác định là mắt xích quan trọng trong quy hoạch mở rộng không gian đô thị Hà Nội về phía Bắc sông Hồng.