Vụ bà Mạnh Vãn Chu, Phó chủ tịch kiêm Giám đốc Tài chính, con gái ông chủ Tập đoàn Huawei bị Canada bắt giữ khi đang quá cảnh sân vay Vancouver theo yêu cầu của Mỹ vẫn đang trở thành điểm nóng của truyền thông quốc tế bởi những thông tin và tranh cãi xung quanh các vấn đề: Căn cứ vào đâu mà Canada bắt bà Chu? Bà Chu phạm tội gì, sẽ bị xử lý ra sao? Ảnh hưởng của vụ việc này tới quan hệ Trung Quốc - Mỹ - Canada...
Bà Mạnh Vãn Chu có thể nhận mức án 30 năm tù?
Tại sao Canada lại bắt giữ bà Mạnh Vãn Chu?
Theo Đông Phương, sự kiện Mạnh Vãn Chu bị bắt gây sự chú ý cao trong cộng đồng quốc tế; nhất là vì sao Canada lại bắt giữ công dân của nước thứ 3 không vi phạm pháp luật nước mình theo yêu cầu của Mỹ? Vấn đề được giải thích: Mỹ và Canada có ký hiệp định hợp tác tư pháp song phương, vì vậy Canada có thể tạm giữ bà Chu, nhưng tòa án căn cứ trình tự tư pháp địa phương để quyết định có cho phép dẫn độ bà sang Mỹ hay không.
Theo Đông Phương, một luật sư Mỹ khi trả lời phỏng vấn truyền thông Trung Quốc cho biết, tuy cảnh sát Canada có thể căn cứ hiệp định hợp tác tư pháp để bắt giữ đương sự hữu quan theo yêu cầu của Mỹ, nhưng không nhất định phải đáp ứng yêu cầu dẫn độ. Trong quá trình nghe điều trần bảo lãnh, tòa án sẽ xem xét ý kiến cáo buộc của Mỹ và biện hộ của luật sư của bà Chu cùng phán đoán pháp luật địa phương để quyết định cho phép dẫn độ hay bảo lãnh.
Thủ tướng Canada Justin Trudeau hôm 6/12 khi dự một cuộc hội thảo về công nghệ ở Montreal đã cho rằng, cơ quan tư pháp Canada quyết định bắt giữ Mạnh Vãn Chu theo yêu cầu phía Mỹ, không có bất cứ động cơ chính trị nào phía sau. Ông nhấn mạnh, việc bắt giữ bà Chu không liên quan gì đến chính phủ Canada, chính phủ cũng chỉ được thông báo trước mấy ngày. Ngoài ra, ông từ chối đưa ra bình luận về vụ việc.
Bà Mạnh Vãn Chu, Phó chủ tịch kiêm Giám đốc Tài chính, con gái ông chủ Tập đoàn Huawei bị Canada bắt giữ.
Có ý kiến cho rằng, việc Mỹ căn cứ luật đơn phương trừng phạt Iran của mình để yêu cầu bắt giữ bà Mạnh Vãn Chu là không ổn vì đây chỉ là luật của nội bộ nước Mỹ chứ không phải luật quốc tế. Tuy nhiên, Huawei triển khai nghiệp vụ ở Mỹ, chịu sự giám quản của pháp luật Mỹ; căn cứ luật về trừng phạt Iran, cấm cả những người không phải công dân Mỹ xuất khẩu hàng hóa, công nghệ và dịch vụ cho chính phủ Iran, nếu không được ủy quyền.
Ngoài ra, theo Văn phòng Kiểm soát tài sản nước ngoài của Bộ Tài chính Mỹ (OFAC) - cơ quan phụ trách thực thi trừng phát mậu dịch với Iran thì việc vi phạm chế tài bị coi là mối đe dọa nghiêm trọng đối với an ninh quốc gia và quan hệ ngoại giao. Nếu cấu thành tội danh vi phạm lệnh chế tài thì bà Mạnh Vãn Chu có thể đối mặt với án phạt 30 năm tù và mức phạt 20 triệu USD.
Vụ nổ nguyên tử đối với Huawei, ảnh hưởng lớn đến đàm phán mậu dịch
Tờ Liên hợp báo cho rằng, đối với Huawei, nếu tội danh của bà Chu được thành lập thì ảnh hưởng đối với công ty này được ví như “vụ nổ bom nguyên tử”. Căn cứ báo cáo tài chính, năm 2017 kim ngạch tiêu thụ sản phẩm của Huawei là 92,1 tỷ USD hoặc 630,8 tỷ NDT, trong khi của ZTE là 108,8 tỷ NDT. Nếu bị chính phủ Mỹ trừng phạt cấm bán chip thì sẽ gây nên chấn động toàn cầu.
Theo điều tra thị trường, thiết bị trạm máy chủ của Huawei chiếm 30% - 35% thị trường toàn cầu, thiết bị truyền dẫn quang chiếm 40% - 45%. Huawei là hãng cung ứng lớn nhất thế giới về cả hai loại mặt hàng trên. Còn thiết bị trạm máy chủ và truyền dẫn quang của Trung Quốc thì chiếm khoảng 40% và 70% thị trường toàn cầu. Nếu Huawei bị chính phủ Mỹ trừng phạt cấm bán chip thì ảnh hưởng sẽ vô cùng lớn, toàn bộ chuỗi cung ứng liên quan đến Huawei cũng bị vạ lây.
Cũng theo Liên Hợp báo, việc yêu cầu Canada bắt giữ Mạnh Vãn Chu khi bà quá cảnh nước này có thể coi là đòn “sét đánh không kịp bịt tai”, là bước tiếp theo của chiến tranh thương mại và nguy cơ chính trị của việc các công ty công nghệ Trung Quốc phát triển quá nhanh. Hành động này của Mỹ không chỉ phản chế việc Trung Quốc tiến hành thẩm thấu về an ninh quốc gia ở các nước, mà còn nhằm vào việc Trung Quốc tích cực phát triển và ứng dụng công nghệ 5G, đánh phá mục tiêu chiến lược “Made in China 2025” của Trung Quốc.
Nếu tội danh của bà Mạnh Vãn Chu được thành lập thì thiệt hại đối với Huawei sẽ lớn đến mức được ví như là "vụ nổ bom nguyên tử".
Đông Phương cho biết, Cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng John Bolton thừa nhận đã biết trước hành động bắt giữ này qua thông báo của Bộ Tư pháp, biết Canada sẽ ra tay bắt giữ bà Mạnh Vãn Chu, nhưng không rõ Tổng thống Donald Trump có biết trước hay không. Ông nói những hành động kiểu này hay xảy ra, không phải lần nào cũng thông báo cho tổng thống. Bolton gọi đây là hành động tư pháp và từ chối bình luận. Tuy nhiên, theo ông, Mỹ nhiều năm nay theo dõi Huawei và các công ty Trung Quốc lợi dụng bản quyền sở hữu trí tuệ lấy cắp được của Mỹ và hoạt động cưỡng bức chuyển nhượng công nghệ. Còn chính phủ Trung Quốc thì lâu nay đã lợi dụng các công ty Mỹ về lĩnh vực công nghệ thông tin.
Do thời điểm bắt giữ Mạnh Vãn Chu nhạy cảm nên giới bình luận quốc tế đều gắn sự kiện này với cuộc chiến mậu dịch Mỹ - Trung. Đài CNN dẫn lời một quan chức chính phủ nói, Mỹ coi sự kiện này có lợi cho Mỹ trong cuộc đàm phán mậu dịch. Thế nhưng ông Navarro nói Bộ Tư pháp hành động độc lập, việc bắt giữ bà Chu không liên quan đến đàm phán mậu dịch.
Đêm 6/12, Huawei đã công bố thư ngỏ, phê phán chính phủ Mỹ lợi dụng mọi thủ đoạn gây sức ép với các công ty thương mại, là cách làm đi ngược lại tinh thần kinh tế tự do và cạnh tranh công bằng và nhấn mạnh Huawei sẽ không thay đổi quan hệ hợp tác với các đối tác trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Thư ngỏ cũng nhấn mạnh, Huawei khi triển khai nghiệp vụ trên toàn cầu đều tuân thủ các pháp luật, pháp quy liên quan. Đến lúc này (khi bức thư được đưa ra) vẫn không biết bà Mạnh Vãn Chu có hành vi gì không phù hợp.
Tiết lộ về vi phạm của Huawei
Theo The Wall Street Journal, từ năm 2016, Bộ Tư pháp Mỹ đã điều tra nghiệp vụ Iran của Huawei, gần đây đã phát hiện ra Huawei có giao dịch vi phạm với Iran thông qua Ngân hàng Hồng Kông và Thượng Hải (HSBC). Năm 2012, HSBC đã bị Mỹ khởi tố vì vi phạm Luật chế tài và rửa tiền, sau đó đã phải nộp phạt 1 tỷ 920 triệu USD để đạt được hiệp nghị tạm hoãn khởi tố 5 năm, trong thời gian này họ chịu sự giám sát của Công ty cố vấn Exiger do Bộ Tư pháp ủy nhiệm. Sau khi Exiger phát hiện ra giao dịch khả nghi trong tài khoản của Huawei đã thông báo cho Viện công tố liên bang khu Đông New York biết.
The Wall Street Journal viết, HSBC là một trong số các ngân hàng có quan hệ làm ăn với Huawei, nhưng không phải là đối tượng điều tra trong vụ án này và họ đã hợp tác với các nhân viên điều tra. Ngoài Bộ Tư pháp, Bộ Thương mại và Văn phòng quản lý tài sản nước ngoài của Bộ Tài chính (OFAC) cũng gửi giấy triệu tập tới Huawei liên quan đến vấn đề chế tài. Nếu Huawei quả thật đã vi phạm chế tài, xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ cho Iran thì có thể cấu thành tội lừa đảo ngân hàng. Cả HSBC, Huawei lẫn Viện công tố liên bang khu Đông New York đều từ chối bình luận về tin này.
Nghi án bà Mạnh Vãn Chu có hai quốc tịch
Bà Mạnh Vãn Chu bị nghi ngờ có hai quốc tịch Trung Quốc và Canada.
Về phía Trung Quốc, sau khi lên tiếng phản ứng mạnh mẽ về vụ bắt giữ, ngày 7/12, ông Cảnh Sảng, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc lại tuyên bố tại cuộc họp báo: cho đến giờ, cả Mỹ lẫn Canada đều chưa cung cấp cho Trung Quốc bất cứ chứng cứ gì về việc bà Mạnh Vãn Chu vi phạm pháp luật hai nước. Ông cũng phủ nhận việc Trung Quốc áp dụng biện pháp trả đũa bằng cách bắt giữ quan chức cao cấp của công ty Mỹ tại Trung Quốc. Tại cuộc họp báo, khi có phóng viên hỏi về tin đồn bà Chu trên mạng xuất hiện thông tin bà Mạnh Vãn Chu nhập cảnh Canada bằng hộ chiếu nước này và liệu có phải bà có hai quốc tịch? Ông Cảnh Sảng trả lời “Tôi không thể thảo luận về tình tiết cụ thể của vụ án tại đây” và nói, theo luật quốc tịch Trung Quốc thì Mạnh Vãn Chu là công dân Trung Quốc.
Trong khi đó nhiều người sử dụng internet khi thảo luận đã cho rằng chắc chắn bà Mạnh Vãn Chu có tư cách công dân Canada thì chính phủ nước này mới bắt giữ bà khi quá cảnh ở sân bay Vancouver như thế.
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Do nhu cầu leo thang từ các cuộc xung đột ở Ukraine và Gaza cùng xu hướng gia tăng chi tiêu quốc phòng của nhiều quốc gia, doanh thu từ bán vũ khí và dịch vụ quân sự của các tập đoàn quốc phòng lớn trên thế giới đã tăng 5,9% trong năm ngoái, theo báo cáo công bố ngày 1/12 của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI).
(VNF) - Dưới lòng siêu núi lửa cổ đại, một trữ lượng lithium trị giá hàng nghìn tỷ USD được đánh giá như “kho báu” có thể thay đổi cán cân năng lượng và chuỗi cung ứng pin toàn cầu.
(VNF) - Nga chuẩn bị phát hành trái phiếu chính phủ bằng nhân dân tệ lần đầu tiên, tạo động lực quan trọng cho chiến lược quốc tế hóa đồng tiền Trung Quốc. Quyết định này không chỉ giúp Moscow tối ưu hóa nguồn vốn nội địa mà còn góp phần mở rộng tầm ảnh hưởng toàn cầu của nhân dân tệ.
(VNF) - Tổng thống Donald Trump cho biết ông sẽ chỉ định Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) vào cuối năm nay, trong bối cảnh Nhà Trắng thúc đẩy chiến lược hạ lãi suất để củng cố tăng trưởng. Quyết định này đang được giới đầu tư theo sát, bởi nó có thể định hình đường hướng chính sách tiền tệ của Mỹ trong nhiệm kỳ mới và tác động trực tiếp tới thị trường tài chính toàn cầu.
(VNF) - Trong nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thực hiện một loạt lệnh ân xá và giảm án mang tính chất phi truyền thống, mở rộng từ những chính khách đến các doanh nhân và tỷ phú có tầm ảnh hưởng trong các lĩnh vực kinh tế mới như tiền điện tử. Gây chú ý cả về khía cạnh pháp lý lẫn tác động tài chính.
(VNF) - Ngày 30/11, cử tri Thụy Sĩ đã bác bỏ sáng kiến thu thuế thừa kế 50% đối với giới tỷ phú. Kết quả này có tác động trực tiếp tới niềm tin nhà đầu tư và môi trường kinh tế Thụy Sĩ.
(VNF) - Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) khẳng định lập trường nghiêm ngặt với tiền điện tử, nhấn mạnh kinh doanh tài sản kỹ thuật số là bất hợp pháp trong phạm vi lãnh thổ nước này. Cơ quan này cũng cảnh báo nguy cơ các stablecoin tiềm ẩn rủi ro tài chính và khả năng bị lợi dụng cho các hoạt động phi pháp như rửa tiền, huy động vốn gian lận và chuyển vốn xuyên biên giới bất hợp pháp.
(VNF) - Hoạt động sản xuất của Trung Quốc cải thiện nhưng vẫn thu hẹp trong tháng 11, kéo dài chuỗi suy giảm lên mức kỷ lục khi nền kinh tế tiếp tục đối mặt với đà giảm tốc.
(VNF) - Chính phủ Indonesia triển khai chiến dịch quy mô lớn nhằm đóng cửa khoảng 1.400 mỏ vàng trái phép tại Vườn quốc gia Halimun Salak. Đánh dấu một trong những chiến dịch mạnh tay nhất của quốc đảo trong nhiều năm với lĩnh vực tài nguyên khoáng sản.
(VNF) - Khi mới 16 tuổi, Zames Chew bỏ ra 23 USD (khoảng 600.000 đồng) mua một tên miền trên Internet - quyết định ngẫu hứng mà chính anh không ngờ sẽ trở thành nền tảng cho sự nghiệp sau này. 9 năm trôi qua, khoản đầu tư nhỏ ấy đã dẫn đường để chàng trai 26 tuổi xây dựng Repair.sg, doanh nghiệp sửa chữa - dọn dẹp quy mô với doanh thu khoảng 1,3 triệu USD (33 tỷ đồng) mỗi năm.
(VNF) - Thị trường toàn cầu ghi nhận nhiều biến động trước kỳ vọng Fed hạ lãi suất. Trên thị trường tiền điện tử, Bitcoin phục hồi nhẹ nhưng vẫn tiềm ẩn rủi ro, gây thiệt hại hàng tỷ USD cho TT Trump. Thế giới cũng rung chuyển sau vụ cháy chung cư nghiêm trọng ở Hong Kong, phơi bày cuộc khủng hoảng nhà ở và BĐS trầm trọng ở Trung Quốc.
(VNF) - Các hãng hàng không Trung Quốc ra thông báo sẽ hủy hơn 900 chuyến bay tới Nhật Bản trong tháng 12, do căng thẳng ngoại giao giữa hai nước. Sự kiện này gây áp lực lớn lên các sân bay tại Nhật Bản, đồng thời tác động mạnh tới du lịch và kinh tế Tokyo với thiệt hại ước tính 1,2 tỷ USD.
(VNF) - Nhà sản xuất dầu lớn nhất của Nga Rosneft ngày 28/11 cho biết lợi nhuận ròng từ tháng 1 đến tháng 9 đã giảm 70% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 277 tỷ rúp (tương đương 3,57 tỷ USD), trong bối cảnh lãi suất cao, giá dầu giảm và đồng rúp mạnh hơn.
(VNF) - Giá bạc vượt mốc lịch sử khi chạm ngưỡng 55 USD/ounce, đánh dấu một giai đoạn tăng nóng hiếm thấy trên thị trường kim loại quý. Diễn biến này vừa phản ánh tình trạng thiếu hụt nguồn cung kéo dài, vừa cho thấy dòng vốn lớn tiếp tục đổ vào thị trường, củng cố kỳ vọng bạc sẽ bước vào chu kỳ tăng giá mạnh mẽ và bền vững trong nhiều năm tới.
(VNF) - Một gia đình Canada đã mất 1,6 triệu USD Bitcoin sau khi bị một nhóm nghi phạm đột nhập, trói giữ và cưỡng ép suốt nhiều giờ. Vụ việc không chỉ thu hút sự chú ý về mức độ bạo lực mà còn phản ánh xu hướng gia tăng các tấn công nhắm vào chủ sở hữu crypto, cảnh báo rủi ro với tài sản kỹ thuật số.
(VNF) - Thụy Sĩ từ lâu đã được xem là thiên đường của giới siêu giàu, nơi 300 cư dân giàu nhất sở hữu tổng tài sản lên tới 850 tỷ franc Thụy Sĩ (tương đương hơn 1.000 tỷ USD), theo tạp chí kinh doanh Bilanz. Tuy nhiên, vào ngày 30/11 tới, cử tri nước này sẽ bỏ phiếu về một loại thuế thừa kế mới đang gây chấn động trong cộng đồng tài phiệt.
(VNF) - CEO OpenAI Sam Altman muốn dùng AI để chữa ung thư, tỷ phú Elon Musk nói robot AI sẽ xóa đói giảm nghèo, còn Trung Quốc lại đặt mục tiêu thực tế hơn: vận hành các nhà máy tốt hơn bằng AI.
(VNF) - Airbus thông báo triệu hồi khẩn cấp trên toàn cầu 6.000 máy bay dòng A320 nguy cơ lỗi phần mềm do liên quan đến bão từ khiến dữ liệu điều khiển bay bị sai lệch.
(VNF) - Indonesia được cho là đang phản đối nỗ lực của Mỹ nhằm đưa cái gọi là điều khoản “thuốc độc” vào một thỏa thuận thương mại thuế quan đang được hai bên đàm phán, hãng tin Financial Times dẫn nguồn tin am hiểu quá trình thảo luận cho hay.
(VNF) - Gần 1/4 doanh nghiệp niêm yết tại Trung Quốc báo cáo lỗ ròng trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9, ghi nhận tỷ lệ cao nhất kể từ năm 2002, trong bối cảnh công suất dư thừa và nhu cầu nội địa tiếp tục yếu ớt.
(VNF) - Cổ phiếu China Taiping Insurance Holdings từng lao dốc 8% trong phiên 27/11, khi lo ngại về khoản bảo hiểm hơn 200 triệu USD cho khu chung cư Hồng Kông – nơi xảy ra vụ hỏa hoạn khiến ít nhất 94 người thiệt mạng và gần 300 người mất tích.
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.